To Karaiti Parutia​—Eaa Tona Aiteanga Kia Koe?

“E eaa te akairo o toou ra parutia e te akaopengaanga o te akatereanga o te au mea nei?”​—MATA. 24:3, NW.

1. Eaa te uianga umere tikai ta te au apotetoro a Iesu i ui atu kiaia?

VAITATA rai e rua tauatini mataiti i topa akenei, kua ui e a o te au apotetoro a Iesu i tetai uianga i to ratou pukapuka muna ua anga ma to ratou Pu i runga i te Maunga i Oliveta. Kua ui ratou e: “Aea teia au mea nei, e eaa te akairo o toou ra parutia e te akaopengaanga o te akatereanga o te au mea nei?” (Mata. 24:3, NW) I roto i taua uianga ra, kua taangaanga te au apotetoro e rua nga tuatua umere tikai, “toou ra parutia” e “te akaopengaanga o te akatereanga o te au mea nei.” Te tuatua ra taua au tuatua ra no runga i teaa?

2. Eaa te aiteanga tikai o te kupu “akaopengaanga”?

² Ka akamanako tatou na mua i te rua o te tuatua, “akaopengaanga,” te urianga o te kupu Ereni syn·teʹlei·a. I roto i te New World Translation, putuputu teia kupu i te uriia ei “akaopengaanga,” inara ko te kupu Ereni te’los e piri maira, tona aiteanga i uriia e “openga.” Te tuke i roto i te aiteanga o teia nga tuatua e rua ka tau kia akatutuia na roto i te akataka atu anga i tetai akoanga e orongaia ra i ko i te Are Uipaanga Patireia. Ko te akaopengaanga o te akoanga ko te tuanga openga ia, e akapou ei te vaa tuatua i tetai manga taime i te akamaara atu ki te aronga e akarongo maira i te au mea tana i uriuri ana e i te akaari mai e akapeea ratou e puapingaia ai mei te akoanga. Ko te openga o te akoanga, ko te taime tera e akaruke ra te vaa tuatua i te paata. I roto taua tu rai, mei ta te Pipiria e akakite ra, ko te tuatua “akaopengaanga o teia akatereanga o te au mea nei” te tuatua ra te reira i te tuatau e taki atura ki te akaopengaanga e tei kapiti katoa mai i tona openga.

3. Eaa ua ai etai o te au mea e tupu ra i te tuatau o to Iesu parutia?

³ Peea i reira te “parutia” ta te au apotetoro i ui atu? Teia te urianga o te tuatua Ereni pa·rou·siʹa. * To Karaiti parutia, i akamata mai te reira i to Iesu akataoongaia anga ei Ariki i te  rangi i te mataiti 1914 e aere ua atu ki te kapiti mai anga i te “mate maata,” e ko te taime rai ia e aere mai ei aia e takore i te aronga rave kino. (Mata. 24:21) E maata te au apinga tuke tuke, te kapiti maira i “taua tuatau openga ra” o teia akatereanga o te au mea kino, te akaputuputuanga o te aronga ikiia, e to ratou tuakaouanga ki te oraanga i te rangi, ka tupu i roto i teia tuatau o to Iesu parutia. (2 Timo. 3:1; 1 Kori. 15:23; 1 Tesa. 4:15-17; 2 Tesa. 2:1) Ka tau rai kia tuatuaia e ko te tuatau o “te akaopengaanga o teia akatereanga o te au mea nei” (syn·teʹlei·a) te aiteite ra ki te tuatau tei karangaia e ko to Karaiti parutia.

Tetai Tuatau Roa Rava Atu

4. Na teea tu to Iesu parutia i aiteite atu ei ki te au tupuanga i te tuatau o Noa?

⁴ I te mea e te tou ra te kupu pa·rou·siʹa ki tetai tuatau roa rava atu te rotai ra te reira ki ta Iesu i tuatua no runga i tona parutia. (E tatau ia Mataio 24:37-39.) E akara e kare a Iesu i akaaite ana i tona parutia ki tetai manga tuatau poto ua i tupu ei te Vaipuke i te tuatau o Noa. Mari ra, kua akaaite aia i tona parutia ki tetai tuatau roa rava atu tei taki atu ki te taime o te Vaipuke. Te au mea tei tupu i roto i taua tuatau ra te o maira te patuanga a Noa i te araka e tana angaanga tutu aere, e tae ua atu ki te taime i tae mai ei te Vaipuke. Taua au tupuanga ra, i tupu te reira i roto i te au raungauru mataiti e manganui tei aereia. I roto i taua tu rai, te kapiti maira to Karaiti parutia i te au tupuanga e taki atura ki te, e te kapiti mai anga i te mate maata.​—2 Tesa. 1:6-9.

5. Akapeea te au tuatua tei rekotiia i roto ia Apokalupo pene 6 i te akaari mai anga e e roa rava atu te tuatau o to Iesu parutia?

⁵ Te akaari papu maira te au totou Pipiria e te tou ra to Karaiti parutia ki tetai tuatau roa rava atu e kare ki tona aere ua anga mai i te takore i te aronga rave kino. Te akatutu maira te puka o Apokalupo ia Iesu i runga i tetai oroenua teatea e te orongaia ra tetai korona nona. (E tatau ia Apokalupo 6:1-8.) I muri ake i te akakoronaia anga ei Ariki i te mataiti 1914, kua akatutuia mai a Iesu e aere atura “ma te upokotu atu e kia upokotu atu rai.” E oti kua akaari mai te papaanga e te na muri maira iaia tetai aronga akaoro i runga i te au oroenua tukeke te kara. Na roto i te totou te akatutu maira teia i te tamaki, te onge, e te maki mate, tei tupu pouroa i roto i tetai tuatau roa rava atu tei karangaia e ko “taua tuatau openga ra.” Te kite nei tatou i te akatupuanga o teia totou i to tatou tuatau.

6. Eaa ta Apokalupo pene 12 e tauturu maira ia tatou kia marama no runga i to Karaiti parutia?

⁶ Te oronga akaou maira a Apokalupo pene 12 i tetai au akatakaanga ke mai no runga i te akanooangaia o te Patireia o te Atua i te rangi. I reira ka tatau tatou no runga i te tamakianga i roto i te ao tei kore i kite mataia. Ko Mikaela​—koia a Iesu Karaiti tei runga i tona taoonga i te rangi—​e tana au angera te tamaki ra i te Tiaporo e tana au temoni. Tei tupu, kua uriia mai a Satani te Tiaporo e tana nuku temoni ki te enua nei. I taua taime ra, te akakite maira te papaanga kia tatou e, e riri maata tikai to te Tiaporo i te mea, “kua kite aia e e manga tuatau poto ua tona e toe nei.” (E tatau ia Apokalupo 12:7-12.) Te taka meitaki ra e, aru mai i te akanooanga o te Patireia o Karaiti i te rangi ko tetai tuatau tei akairoia e te maata o te “mate” no te enua e te au tangata e noo ra i reira.

7. No runga i teaa ta te rua o te taramo e tuatua ra, e eaa te tuatau e akatakaia ra i roto i reira?

⁷ Te tuatua katoa maira te rua o te taramo na roto i te totou no runga i to Iesu akataoongaia anga ei Ariki i runga i te Maunga i Ziona i te rangi. (E tatau ia Salamo 2:5-9; 110:1, 2.) Inara, te akakite katoa maira teia taramo e e tuatau tetai ka orongaia tetai taime no te au tutara o te enua nei, e to ratou au tangata, kia kauraro ki te tutaraanga a Karaiti. Kua akoia ratou kia “pakari” e kia ariki ratou uaorai i “te ako.” Ae, a taua taime ra “e ao to te aronga e irinaki iaia [te Atua]” na te tavini anga ia Iehova e tona  Ariki akataoongaia. No reira, ka orongaia atu tetai taime no te ui ariki a te tuatau o to Iesu parutia i roto i te mana ariki.​—Sala. 2:10-12.

Kite Anga i te Akairo

8, 9. Koai ma te ka kite i te akairo o to Karaiti parutia e te ka marama i tona aiteanga?

⁸ I te ui anga te au Pharisea no runga i te tuatau e aere mai ei te Patireia, kua pau atura a Iesu e kare te reira e aere mai na roto i “te tu akara anga umereia” mei ta ratou e manako ra. (Luka 17:20, 21, NW) Kare te aronga irinaki kore e marama. Akapeea oki ratou e marama ai? Kare roa ratou i ariki ana ia Iesu ei Ariki no ratou no te tuatau ki mua. No reira koai ia ka kite i te akairo o to Karaiti parutia e te ka marama katoa i tona puapinga?

⁹ Kua karanga atura Iesu kia ratou e ka kite ua tana au pipi i te akairo mei “te uira” te ka kite pu ua atu ratou “e kanapanapa i tetai pae rangi, e kakā ua atura ki tetai pae rangi.” (E tatau ia Luka 17:24-29.) E mea puapinga kia akara e te akapiri tika atura a Mataio 24:23-27 i taua manako rai ki te akairo o to Karaiti parutia.

Te Uki e Kite ra i te Akairo

10, 11. (a) Eaa te akamaramaanga tei orongaia i mua ana no runga i te “uki” tei taikuia i roto ia Mataio 24:34? (e) Koai ma ta te au pipi a Iesu kare i ekoko i te marama, e ka o atu ki roto i taua “uki” ra?

¹⁰ I mua ana, kua akamarama mai teia makatini e i te anere mataiti mua, ko te aiteanga o “teianei uki” tei taikuia mai i roto ia Mataio 24:34 koia oki ko “te uki ngati Iuda irinaki kore o taua tuatau” ra. * Te akaraanga te tau ua ra taua akamaramaanga ra no te mea pouroa tetai au rekoti ke atu o ta Iesu taangaanga anga i taua tuatua “uki” ra, e aiteanga tau kore to te reira e i te maataanga o te taime, kua taangaanga a Iesu i te tuatua akatakaanga tau kore mei te “kikino,” ei akataka mai i te uki. (Mata. 12:39; 17:17; Mare. 8:38) No reira, kua manakoia e i roto i te akatupuanga o teia tuatau, te tou ra a Iesu ki te “uki” rave kino te ka kite i te au tu e akataka maira i “te akaopengaanga o teia akatereanga o te au mea nei” (syn·teʹlei·a) e te openga (teʹlos) o te akatereanga.

¹¹ E tika rai e i to Iesu taangaanga anga i te aiteanga tau kore o te kupu “uki” te tuatua ra aia ki te, me kore no runga i te au tangata rave kino o tona tuatau. Inara te tau tika ra ainei te reira ki tana tuatua i rekotiia i roto ia Mataio 24:34? E akamaara ra e kua aere “muna” ua atu e a o te au pipi a Iesu kiaia. (Mata. 24:3, NW) I te mea e kare a Iesu i taangaanga ana i te au tuatua akataka tau kore i te tuatua anga kia ratou no runga i “teianei uki,” kare e ekoko e kua marama te au apotetoro e ko ratou e to ratou au oa pipi tetai ka riro ei tuanga no te “uki” kare e ope, “e ope ei teianei au tuatua ravarai i te tupu.”

12. Eaa ta te aerenga tuatua katoa e akaari maira no runga i te aronga ta Iesu e tuatua ra i tona taangaanga anga i te tuatua “uki”?

¹² Ka akatumu tatou i taua manako ra ki runga i teaa? Na te akamanako meitaki anga i  te aerenga tuatua katoa. Mei tei rekotiia i roto ia Mataio 24:32, 33, kua tuatua a Iesu e: “E teianei kia kite kotou i tetai parabole i te suke nei; kia tupu te kao, e kia puera te rau, te kite ra kotou e, kua vaitata i akaū i reira. Koia katoa kia kite kotou i taua au mea katoa nei, kua vaitata ïa, tei te pae ngutupa, kia kite oki kotou.” (Akaaite ia Mareko 13:28-30; Luka 21:30-32.) E oti i roto ia Mataio 24:34, ka tatau tatou e: “Koia mou taku e karanga atu kia kotou na, Kare e ope teianei uki, e ope ei teianei au tuatua ravarai i te tupu.”

13, 14. Eaa tatou ka karanga ai e no tana au pipi te “uki” e tuatua ra a Iesu?

¹³ Kua akakite a Iesu e ko tana au pipi, te kare e roa atu ana ka akatainuia ki te vaerua tapu, te ka kite ua e eaa ta ratou ka iki me kite ratou i “teianei au tuatua ravarai” e tupu ra. No reira e tau rai e te tuatua ra a Iesu i tana au pipi i tona akakite anga i teia tuatua e: “Kare e ope teianei uki, e ope ei teianei au tuatua ravarai i te tupu.”

¹⁴ Tuke mei te aronga irinaki kore, kare anake ua te au pipi a Iesu e kite i te akairo ka marama katoa ra ratou i tona puapinga. Ka “kite” ratou mei te au tu o taua akairo ra e ka “kite” i to ratou aiteanga tikai. Ka marama pu tikai ratou e “kua vaitata ïa, tei te pae ngutupa [aia].” Noatu te tika ra e kua kite roa ai te au ngati Iuda irinaki kore e te au Kerititiano akarongo mou tei akatainuia i tetai akatupuanga iti ua o ta Iesu au tuatua i te anere mataiti mua, ko tana au pipi ua rai i akatainuia i taua taime ra te ka kite mai mei teia au tupuanga​—te ka marama i te aiteanga tikai o ta ratou i kite.

15. (a) Koai ma tei roto i te “uki” o teia tuatau ta Iesu e tuatua ra? (e) No teaa kare ei e rauka ia tatou kia tare i te roaanga tikai o “teianei uki”? (Akara i te pia i te kapi 25.)

¹⁵ Kua manako te aronga ngere i te marama pae vaerua i teia tuatau e kare e “tu akara anga umereia” i kiteaia ana no runga i te akairo o to Iesu parutia. Te karanga nei ratou e te vai ua nei rai te au mea ravarai mei te au tuatau i aereia mai ana. (2 Pete. 3:4) I tetai tua ra, ko te au taeake akatainuia o Karaiti, te pupu o Ioane i teia tuatau, kua kite pu ua atu ratou i teia akairo mei te uira rai e kanapanapa maira e kua marama ratou i tona aiteanga tikai. Ei pupu, ko te aronga akatainuia o teia tuatau tei roto i te “uki” te kare e ope, “e ope ei teianei au tuatua ravarai i te tupu.” * Te akakite maira teia i reira e te ora nei rai tetai papaki o te au taeake akatainuia a Karaiti i runga nei i te enua me akamata te mate maata tei totouia mai.

 ‘Kia Ara ua Rai’

16. Eaa te ka anoanoia te au pipi katoatoa a Karaiti kia rave?

¹⁶ Inara, e maata atu te anoanoia ra i to te kite ua anga i te akairo. Kua na ko atu rai a Iesu e: “Taku e karanga atu kia kotou nei, te karanga atu nei au ki te tangata ravarai, Ka ara.” (Mare. 13:37) E mea puapinga maata tikai teia kia tatou katoatoa i teia tuatau, ki te aronga akatainuia me kore ki te aronga maata rava. E 90 mataiti i pou mei to Iesu akataoongaia anga ei Ariki i runga te rangi i te mataiti 1914. Noatu te tu ngata, kia akapapu tikai tatou e te vai teateamamao ua nei tatou e kia ara ua rai. Na te marama anga e te tutara nei a Karaiti i roto i te mana Patireia tei kore e kite mataia, e tauturu ia tatou i te rave i te reira. Ka akamatakite katoa mai te reira ia tatou e kare e roa ka aere mai aia ka takore i tona au enemi i “te ora manako koreia e [tatou] na.”​—Luka 12:40.

17. Eaa ta teia maramaanga ka akatupu ki to tatou manako ngakau, e eaa ta tatou ka akakoro kia rave?

¹⁷ Ka tauturu to tatou marama no runga i te aiteanga o to Karaiti parutia i te akapakari roa atu i to tatou manako ngakau kia rapurapu. Kua kite tatou e tei konei ke ana a Iesu e kua tutara mai ana ei Ariki i runga i te rangi tei kore i kite mataia mei te mataiti 1914 mai. Kare e roa atu ka aere mai aia ka takore i te aronga rave kino e te apai mai i te au tauianga maata ki teia ao katoa. No reira kia pakari roa atu to tatou akakoroanga kia maroiroi i roto i te angaanga ta Iesu i totou i tona tuatua anga e: “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei; ei kite no te pa enua ravarai; ko te openga [teʹlos] iora ïa i reira ra.”​—Mata. 24:14.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

• Akapeea tatou e kite ei e ko to Iesu parutia e tuatau roa te reira?

• Koai tei kite i te akairo o to Iesu parutia e tei marama i tona aiteanga?

• Koai ma tei roto i te uki o teia tuatau e taikuia ra i roto ia Mataio 24:34?

• No teaa kare ei e rauka ia tatou kia tare i te roa anga tikai o “teianei uki”?

[Au Uianga Apii]

[Pia i te kapi 25]

Ka Rauka Ainei ia Tatou kia Tare i te Roa o “Teianei Uki”?

Te maataanga i te taime e tuatua ana te kupu “uki” i te au tangata tuke tuke te mataiti e ora ra i taua taime rai i roto i tetai tuatau me kore tupuanga okotai. Ei akaraanga, te akakite maira a Exodo 1:6 kia tatou e: “E mate atura oki a Iosepha e tona ai tuakana katoa, e to taua uki katoa ra.” Ko Iosepha e tona au taeake e tuke tuke to ratou au mataiti, inara kua kite ana ratou katoatoa i tetai tupuanga i roto i taua tuatau okotai rai. Tei o mai ki roto i “taua uki” ra koia oki ko tetai papaki o to Iosepha au tuakana tei anauia i mua ake iaia. Tetai papaki ia ratou i roa atu te oraanga i to Iosepha. (Gene. 50:24) Tetai aronga o “taua uki,” ra mei ia Beniamina, i anauia mai i muri ake i to Iosepha anau mai anga e penei kua ora atu rai i muri ake i tona mate anga.

No reira me taangaangaia te tuatua “uki” i te tuatua anga no runga i te au tangata e noo ra i tetai tuatau okotai, kare e rauka kia akakiteia te roaanga tikai o taua tuatau ra tera ra e openga rai to te reira e kare e roa kino roa atu. No reira, na te taangaanga anga i te tuatua “teianei uki,” mei tei rekotiia i roto ia Mataio 24:34, kare a Iesu i oronga ana i tetai ravenga ei tauturu i tana au pipi kia kite e aea tikai “taua tuatau openga ra” e ope ei. Tera ra, kua akaketaketa atu a Iesu e kare ratou e kite i “te reira rā e te reira ora.”​—2 Timo. 3:1; Mata. 24:36.

[Tutu i te kapi 22, 23]

I muri ake i te akakoronaia anga ei Ariki i te mataiti 1914, kua akatutuia mai a Iesu e kua “upokotu”

[Tutu i te kapi 24]

“Kare e ope teianei uki, e ope ei teianei au tuatua ravarai i te tupu”