Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Ka Rauka te Rekareka i Roto i Toou Akaipoipo

Ka Rauka te Rekareka i Roto i Toou Akaipoipo

Ka Rauka te Rekareka i Roto i Toou Akaipoipo

“E patuia te are i te pakari; e e akatinamouia i te kite.”​—MASE. 24:3.

1. Akapeea te Atua i te akaari anga i te pakari no runga i te tangata mua?

KUA kite to tatou Metua pakari i te rangi e eaa te mea meitaki no tatou. Ei akaraanga, kua kite te Atua e kia akatupuia Tona akakoroanga ra, “kare ïa e meitaki kia noo ua te tangata koia anake ra” i roto i te kainga i Edene. Ko te tuanga maata no taua akakoroanga koia oki kia anau mai nga tangata akaipoipo i te tamariki e kia “akaki i te enua nei.”​—Gene. 1:28; 2:18.

2. Eaa te akanoonooanga ta Iehova i rave kia puapingaia te au tangata ravarai?

2 “E anga au i tetai tauturu tau nona ra,” i tuatua ai a Iehova. Kua akatopa te Atua i te moe tinainai ki runga i te tangata mua, e mei tona kopapa apa kore kua rave mai Aia i tetai ivi kaokao e kua anga iora i te reira ei vaine. Te arataki mai anga a Iehova i teia vaine apa kore, ko Eva, kia Adamu, kua karanga iora te tangata e: “I teianei e ivi teia no toku nei ivi, e kiko oki no toku nei kiko: ka tuatuaia aia e, E vaine, no te mea no roto aia i te tane i te rauka anga mai.” E tauturu tau tikai a Eva no Adamu. Tukeke te au tu e te au turanga ta te nga tangata ka akaari tataki tai mai, inara e nga tangata apa kore raua e kua angaia i to te Atua tu. No reira kua akanoo a Iehova i te akaipoipo mua. Kua ariki ua a Adamu raua ko Eva i teia akanoonooanga a te Atua te ka oronga mai i te tauturu tau e te turu anga.​—Gene. 1:27; 2:21-23.

3. Akapeea te manganui i te akono anga i te apinga aroa no te akaipoipo, te taki atura ki teea au uianga?

3 Ma te mii, te totoa aereia nei tetai manako meameaau i roto i teianei ao i teia tuatau. Te au manamanata ta te reira i akatupu mai kare no ko mai i te Atua. Kua kopae te manganui i ta te Atua apinga aroa no te akaipoipo, i te akamanakoanga i te reira ei mea taito, ei tumuanga no te manamanata me kore te pekapeka. I rotopu i te manganui tei akaipoipo, e mea matauia te kopaeanga. Penei kare e akaariia ana te aroa natura ki te tamariki e penei kua riro mai ratou ei au ravenga mei te angaanga akaokooko i roto i te au taumaro anga no te akaipoipo. E manganui te au metua kare i tuku ua atu, kia tupu mai te au e te taokotai anga. (2 Timo. 3:3) Akapeea i reira, te rekareka i roto i te akaipoipo e akono tamouia ai i teia au tuatau kino? Eaa te tuanga a te tuku maru ua i roto i te paruru meitaki anga kia kore te akaipoipoanga e matara? Eaa ta tatou ka kite mai mei te au akaraanga o teia tuatau no te aronga tei akono tamou i te rekareka i roto i to ratou akaipoipo?

Kauraro Anga ki ta Iehova Aratakianga

4. (a) Eaa te akauenga ta Paulo i oronga mai no runga i te akaipoipo? (e) Akapeea te au Kerititiano akarongo i te aru anga i ta Paulo akauenga?

4 Kua oronga mai te apotetoro Kerititiano ko Paulo i te akauenga akauruia ki te au takaua e me ka iki ratou i te akaipoipo akaou, kia akaipoipo katoa ratou “kia tau ra i te Atu.” (1 Kori. 7:39) Kare teia i te manako ou no te au Kerititiano e turanga ngati Iuda to ratou. Kua akaue taka meitaki mai te Ture a te Atua kia Iseraela e ‘auraka oki e akaipoipo’ i tetai tangata no roto mai i te iti tangata peikani i te pae mai. Kua kapiti mai a Iehova i tetai akamaramaanga te akakite maira i te kino no te akangateitei kore anga i te turanga a te Atua. “Ka riro oki [tetai tangata kare i te ngati Iseraela] i te akaanga ke i taau tamaiti, kia kore e aru mai iaku, kia araara i te au atua ke ra; tupu iora te riri o Iehova ia koe, mate vave iora koe i reira.” (Deu. 7:3, 4) Eaa te turanga no runga i teia ta Iehova e inangaro maira kia akono tona au tavini i teia tuatau? Te taka meitaki ra e, e iki te tavini o te Atua i tetai tokorua akaipoipo i te tangata tei “tau ki te Atu,” e taeake akamori akatapu, papetitoia. Te kauraro anga ki ta Iehova akauenga kapiti mai ki teia ikianga ra e aerenga pakari ia.

5. Akapeea a Iehova e te au Kerititiano akaipoipo i te akamanako anga i te au tia akaipoipo?

5 E mea tapu te au tia akaipoipo i roto i nga mata o te Atua. I te taiku anga i te akaipoipo mua, kua akakite mai te Tamaiti uaorai a te Atua, ko Iesu e: “Ta te Atua i topiri ra, auraka te tangata e akataka ke atu.” (Mata. 19:6) Te akamaara maira te tata taramo kia tatou i te tu pakari tikai o te au tia e: “Ko te akameitaki ra te apai atu ki te Atua, e akatupu oki i taau i tia ra ki Tei Teitei ra.” (Sala. 50:14) Noatu e ka rauka mai te rekareka maata i te tuatau ki mua no tetai tokorua akaipoipo, ko te au tia tei raveia i te ra akaipoipoanga e mea puapinga tikai e te o maira te apainga.​—Deu. 23:21.

6. Eaa ta tatou i kite mai no te akaraanga o Iepheta?

6 E akamanako ana i to Iepheta turanga, tei tavini ana ei akava i Iseraela i te 12 anere mataiti M.T.N. Kua tia aia i teia tia kia Iehova e: “Kia tuku mai koe i te tamariki a Amona ki toku nei rima, Ko te ka aere mai mei roto mai i toku are ra e aravei mai iaku, kia oki mai au ma te ora mei ko i te tamariki a Amona ra, ka riro ïa na Iehova, e kare ra, ka apaiia e au ei atinga karakaratio.” I te kite anga e ko tana tamaine okotai rai, tei aere mai ki vao i te aravei iaia i tona oki atu anga ki tona kainga i Mizepe, kua kimi ainei a Iepheta i te aati i tana tia? Kare. Kua tuatua aia e: “Kua tuatua oki toku vaa kia Iehova, kare oki e tika kia akakore.” (Aka. 11:30, 31, 35) Kua akono a Iepheta i tana taputou kia Iehova, noatu e kare aia e tu i te uanga ei apai i tona ingoa. Tuke ake rai ta Iepheta tia ki te au tia akaipoipo, inara i te akono anga aia i te reira tia te riro ra ei akaraanga meitaki no te au tane e te au vaine Kerititiano no runga i ta ratou au tia.

Eaa te Akariro ra i te Akaipoipo kia Puapingaia?

7. Eaa te au akatanotanoanga ta te aronga akaipoipo ou e anoanoia ra kia rave?

7 E manganui te au tokorua akaipoipo te akamanako akaou ra i to ratou tuatau akainangaro anga ma te akaperepere anga maata. Mei teaa ra te marekaanga i te kite matau anga tikai i to ratou tokorua no te tuatau ki mua! Me maata to ratou taime i te akapou kia ratou uaorai, piri vaitata atu to ratou pirianga. Inara, me kua riro to raua akaipoipoanga ei akaipoipoanga akapiri uaia e kare e tuatau no te akainangaro, me riro mai raua ei tane e te vaine i te openga ra, te anoano maataia ra te au akatanotanoanga. Kua akakite mai tetai tane e: “Ko te manamanata maata i te akamataanga mai o to maua akaipoipo koia oki, kia akamanako rai maua i teianei i to tetai atu manako. No tetai tuatau, ngata ia maua i te akanoo i to maua pirianga oa e te pirianga pamiri ki tona ngai tau.” Ko tetai ake tane, e 30 mataiti i te akaipoipoanga i teianei, kua kite mai e mei te akamataanga mai o tona akaipoipoanga e kia vai parani ua, ka anoanoia kia ‘akamanako aia e e rua eia nga tangata kare e tai ua.’ I mua ake ka ariki ei i tetai patianga me kore i te rave i tetai koreromotu, ka uriuri aia ki tana vaine e oti ka iki ei, ma te akamanako i to raua au anoano. I roto i taua turanga ra, e puapinga maata te tuku maru ua.​—Mase. 13:10.

8, 9. (a) Eaa i puapinga maata ai te komunikeiti meitaki anga? (e) I roto i teea au ngai ka riro te taui ngoie ua ei tauturu, e no teaa ra?

8 I tetai au taime ka taokotai te akaipoipo i nga tangata e rua no roto i tetai au turanga peu akonoanga tukeke. I roto i teia ngai tikai te anoanoia ra kia komunikeiti meitaki. Tuketuke te au tu o te komunikeitianga. Na te akara anga e te akapeea ra toou tokorua i te tuatua anga ki te kopu tangata e tauturu mai ia koe kia marama meitaki atu i toou tokorua. I tetai au taime, kare e eaa te tuatuaia ra inara akapeea te reira i te akakiteia anga e akaari mai i tona manako oonu. E maata te ka kitea mai tei kore i tuatuaia. (Mase. 16:24; Kolo. 4:6) Puapinga maata tikai te kite no te mataora.​—E tatau ia Maseli 24:3.

9 Me tae mai ra no te ikianga i te au angaanga rekaia e te tamataoraanga, e manganui tei kite mai e e puapinga maata kia taui ngoie ua. I mua ake i te akaipoipoanga penei kua akapou ana toou tokorua i te au tuatau i roto i te au tarekarekaanga me kore i tetai atu au aruaru anga tamataora. Ka tau ainei kia raveia tetai akatanotanoanga i teianei? (1 Timo. 4:8) Penei te aite katoa ra te reira ki te tuatau e akapouia ra ki te kopu tangata. Tei maramaia, te anoano ra tetai nga tokorua akaipoipo i te tuatau kia rave kapiti raua i te aruaru i te au angaanga pae vaerua e tetai atu au angaanga.​—Mata. 6:33.

10. Ka akapeea te tuku maru ua i te tauturu anga i te au pirianga meitaki i rotopu i te au metua e te au tamariki tei akaipoipo ra?

10 Me akaipoipo tetai tangata, ka akaruke aia i tona metua tane e tona metua vaine, e te aite katoa ra te reira ki tetai vaine. (E tatau ia Genese 2:24.) Noatu rai, ko te aratakianga no ko mai i te Atua kia akangateitei i to tetai metua tane e te metua vaine kare e tuatau kotinga anga. Pera katoa i muri ake i te akaipoipoanga nga tokorua, penei ka akapou raua i tetai tuatau ma to raua nga metua e te nga metua ongai. Te akakite maira tetai tane, e 25 mataiti i te akaipoipoanga e: “I tetai au taime, e ngata tikai i te akatano anga kia parani ua te au anoano tukeke o toou tokorua ma toou nga metua, te teina e te tuakana, e nga metua ongai. I te iki anga e eaa te mataara meitaki atu i te akono anga i te reira, kua kite mai au i te puapinga o Genese 2:24. Kia tiratiratu tetai ki te au mema pamiri e e au apainga ta tetai ki te au mema pamiri, inara te akaari mai nei teia irava kiaku e ko te tiratiratu anga ki toku tokorua te mea puapinga maata rava atu ia.” Kia tau ki te reira, ka akangateitei te nga metua Kerititiano na te ariki puareinga ua e e pamiri rai to ta raua tamariki akaipoipo e tei te tane tikai te apainga no te arataki anga i taua pamiri.

11, 12. Eaa ra te apii pamiri e te pure ei puapinga anga no te au tokorua akaipoipo?

11 E puapinga katoa tetai papaanga meitaki no te apii pamiri. Te akapapu maira te tupuanga o te au pamiri Kerititiano e manganui i taua tikaanga. Penei kare i te mea ngoie i te akanoo i taua apii me kore i te akono tamou ua atu i te reira. Te akakite maira tetai pu o te ngutuare e: “Naringa ka rauka ia maua i te oki akaou e te taui i tetai apinga, koia oki ka akapapu maua e kia tamou maua i tetai papaanga meitaki no te apii pamiri mei te akamataanga mai o to maua akaipoipo.” Kua tuatua katoa aia e: “E mea mataora tikai te kite atu anga i taku vaine i te tuatua rekareka anga, me akakeuia e tetai tuatua mou umere i roto i te Pipiria ta maua i kite mai i roto i ta maua apii.”

12 Te pure kapitianga, ko tetai tauturu anga ia. (Roma 12:12) Me taokotai te tane e te vaine i te akamori ia Iehova, ka akaketaketa to raua pirianga vaitata ki te Atua i te tatua taokotaiia ta raua e mataora ra i roto i te akaipoipo. (Iako. 4:8) Te akamarama maira tetai tane Kerititiano e: “Te tataraapa viviki anga no te au tarevake e te taiku anga i taua au tarevake me pure taokotai, ko tetai mataara ia i te akaari anga i te mii ngakau tae no runga i tetai tumu meangiti te akatupu ra i te riri.”​—Ephe. 6:18.

Kia Tuku Maru ua i Roto i te Akaipoipo

13. Eaa te ako anga ta Paulo i oronga mai no te au pirianga vaitata i roto i te akaipoipo?

13 Te anoanoia ra te au Kerititiano akaipoipo kia kopae i te au ravenga te akakino ra i te au pirianga akaipoipo, mei tei matauia i roto i teianei ao ainga tau kore. No runga i teia tumu manako, kua ako mai a Paulo e: “E o atu te tane i te mea takinga-meitaki ki te vaine e tikaʼi: e pera katoa te vaine ki te tane. Kare oki tei te vaine te tuatua i tona uaorai kopapa, tei te tane ra; mei te reira to te tane, kare tei iaia te tuatua i tona uaorai kopapa, tei te vaine ra.” E oti kua oronga mai a Paulo i teia akauenga taka meitaki e: “Eiaa korua e akataka ia korua uaorai, mari ra ei ngai poto ake, kia tika ia korua.” No teaa ra? “Kia rauka ta korua akakoreanga kai e te pure: ka kapipiti akaou ei korua, kia kore a Satani e tapikipiki mai ia korua no tei kore e tika ia korua kia akakoromaki.” (1 Kori. 7:3-5) I te taiku mai anga i te pure, te akaari maira a Paulo i te au mea puapinga no tetai Kerititiano. Inara kua akataka katoa mai aia e kia kite viviki ua te nga Kerititiano akaipoipo tataki tai i te au anoano o te kopapa e to te manako ngakau o tona tokorua.

14. Akapeea te au kaveinga Tuatua Tapu no te au pirianga vaitata i roto i te akaipoipo i te taangaangaia anga?

14 Te anoanoia ra te tane e te vaine kia tuatua tika ua ki tetai e tetai e kia kite mai, e me kare e akaariia te tu maru i roto i teia pirianga nei ka arataki atu te reira ki te au manamanata. (E tatau ia Philipi 2:3, 4; e akaaite ia Mata. 7:12.) Kua tupu teia i roto i tetai au pamiri akatakakeia e te akonoanga. Me te vai ra rai te au manamanata, ka rauka i te Kerititiano i te akameitaki mai i te au turanga na roto i te tu meitaki, te takinga meitaki, e te taokotai. (E tatau ia 1 Petero 3:1, 2.) Ko te inangaro ia Iehova e te inangaro i to tetai tokorua, kapitiia mai tetai ngakau tuku maru ua, ka tauturu mai i teia turanga o te akaipoipo.

15. Eaa ta te akangateitei e akatupu ra i roto i tetai akaipoipo?

15 I roto i tetai au tu katoa, ka akono te tane meitaki i tana vaine ma te ngateitei. Ei akaraanga, ka akamanako aia i te au manako ngakau o tana vaine, noatu e e au tumu rikiriki ua. Kua akakite mai tetai tane e 47 mataiti e: “Te apii nei rai au i teia turanga nei.” Kua akoia mai te au vaine Kerititiano e kia akangateitei oonu ratou i ta ratou au tane. (Ephe. 5:33, NW) Te tuatua akaapaapa i ta ratou au tane, te akakite anga i to ratou au tarevake i mua i tetai ke, kare e akaari ana i te ngateitei. Te akamaara maira a Maseli 14:1 kia tatou e: “Te patu ra te vaine pakari ra i tona ra are: kareka te neneva ra, te rave ra tona rima e vavaʼi ki raro.”

Auraka e Tuku ua Atu ki ta te Tiaporo

16. Akapeea te au tokorua i te taangaanga anga ia Ephesia 4:26, 27 i roto i to ratou akaipoipo?

16 “Kia riri kotou ra, auraka kia araia: auraka e topa te rā i to kotou riri anga: Auraka e tuku i ta te diabolo ngai kia o mai.” (Ephe. 4:26, 27) Me taangaangaia, ka tauturu mai teia au tuatua ia tatou kia akatikatika me kore kia kopae i te manamanata i roto i te akaipoipo. “Kare roa e maara ana iaku tetai pekapeka e kare maua e uriuri ana ko taku tane noatu e eia ora ka pou i te akatikatika anga i te manamanata,” ta tetai tuaine e maara ra. I te akamata anga o to raua akaipoipo, kua tauta raua ko tana tane e kare e ope tetai ra e kare raua i akatikatika ana i to raua manamanata. “Kua iki maua, e noatu eaa te manamanata, kia akakore i te ara e kia akangaropoina atu e kia tuku i te ra tataki tai ei akamata anga ou.” Kua patoi i reira raua kia kore “e tuku i ta te diabolo ngai kia o mai.”

17. Noatu e kare te au tokorua akaipoipo e tau meitaki ana, eaa te ka tauturu mai?

17 Inara akapeea me kua akaipoipo koe ki tetai tangata kare e tau meitaki ana? Ka kite mai koe ia koe uaorai i roto i tetai pirianga i te akara anga kare e aroa ana mei ta tetai ke e rekareka ra. Pera katoa, ka tauturuia koe me akamaara koe i te manako o Tei Anga mai no te akaipoipo tei tatua okotaiia. I raro ake i te akauruanga, kua ako a Paulo i te au Kerititiano e: “Kia akameitakiia te akaipoipo i te tangata ravarai, e te viivii kore oki te roi: e akava oki te Atua i te akaturi e te moeana ra.” (Ebe. 13:4) E auraka e akangaropoina i te au tuatua e: “E te taura e toru enui ra, kare ïa e motu vave.” (Kohe. 4:12) Me manako oonu te tane e te vaine ra i te akatapuanga i to Iehova ingoa, kua akatatua taokotaiia raua ki tetai e tetai e kua akatatua taokotaiia ki te Atua. E mea tau kia tauta raua i te akariro i to raua akaipoipo kia meitaki, i te kite anga e te akaata meitaki maira teia ki runga ia Iehova, Tei Akamata i te akaipoipoanga.​—1 Pete. 3:11.

18. Eaa te ka papu ia koe no runga i te akaipoipo?

18 E mea papu e ka rauka i te au Kerititiano te rekareka i roto i te akaipoipo. Kia rave i te reira te anoanoia ra te tauta anga e te akaari anga i te au tu Kerititiano, ko tetai o te reira koia oki kia tuku maru ua. I teia tuatau, i roto i te au putuputuanga o te Au Kite o Iehova takapini i te ao katoa, e maata te au tokorua akaipoipo tei akapapu mai e ka rauka te reira.

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa ra i papu ei e ka rauka te rekareka i roto i te akaipoipo?

• Eaa te ka tauturu i tetai akaipoipo kia puapingaia?

• Eaa te au tu te anoanoia ra te au tokorua akaipoipo kia akatupu?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 9]

Ka komunikeiti meitaki nga tokorua akaipoipo i mua ake ka ariki ei i tetai patianga me kore me rave i tetai akanoonooanga

[Tutu i te kapi 10]

E tauta i te akatikatika i te au manamanata i taua ra rai, kare “e tuku i ta te diabolo ngai kia o mai”