Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Kia Tuku Maru Ua, Kia Parani Ua

Kia Tuku Maru Ua, Kia Parani Ua

Kia Tuku Maru Ua, Kia Parani Ua

“E tamou i te akamaara ia ratou . . . kia tuku maru ua.”​—TITO 3:1, 2, tataanga i raro ake, NW.

1, 2. Eaa ta te au Tuatua Tapu e akakite maira no runga i te tuku maru ua anga, e eaa ra teia i tano ei?

KO IEHOVA, to tatou Metua aroa i te rangi, koia te pakari e tuatau e tuatau ua atu. I te mea e nana i anga ia tatou, te akara ra tatou kiaia no te aratakianga i roto i to tatou oraanga. (Sala. 48:14) Te akakite maira te pipi ko Iakobo kia tatou e ko “te pakari no runga maira, e mea iro koreia ïa, e mea au ïa, e te maru [“tuku maru ua,” tataanga i raro ake, NW], e te akarongo ngoie, kua ki ïa i te aroa, e te takinga-meitaki, kare oki e akatu ke i te tangata, kare oki e pikikaa.”​—Iako. 3:17.

2 “Kia kitea meitakiia oki to kotou maru [“tuku maru ua,” Kingdom Interlinear] i te tangata katoa,” i ako mai ei te apotetoro ko Paulo. * (Phili. 4:5) Ko te Karaiti ko Iesu te Atu e te Upoko o te putuptuanga Kerititiano. (Ephe. 5:23) E puapinga maata tikai no tatou tataki tai kia maru ua, kia aru i ta Karaiti aratakianga e kia tuku maru ua i roto i ta tatou akonoanga i te tangata!

3, 4. (a) E akatutu mai i te au akameitakianga te ka tupu mai me tuku maru ua tatou. (e) Eaa ta tatou ka akamanako?

3 Ka tupu mai te au akameitakianga me tuku maru ua tatou na roto i tetai tu parani. Ei akatutuanga: I muri ake te kitea mai anga tetai parani tarotokakaia a te aronga tamatakutaku i Peritane, i te akara anga kua ariki ua te au patete i runga i te pairere i te aru i te au ture e auraka e apai i tetai au apinga tei akatikaia ana ratou i mua ana kia apai ki runga i te pairere. Me akaoro tatou i to tatou motoka, ka kite tatou i te anoano kia tuku maru ua atu ki tetai atu aronga akaoro, mei te ngai akaoro takapini o te mataara, kia papu e te aere meitaki ua ra te katoatoa e te tere maru ua ra te au apinga akaoro.

4 Te maataanga ia tatou, kare i te mea ngoie kia tuku maru ua. E tauturu ei ia tatou, ka akamanako ana tatou i nga tu e toru kia tuku maru ua, koia oki, to tatou akakoroanga, to tatou tu ki te aronga mana, e mei teaa te maata kia tuku maru ua tatou.

Eaa ra ka Tuku Maru ua Ai?

5. I raro ake i te Ture a Mose, eaa te akakeu ra i tetai tavini kia iki i te noo ua ki tona pu?

5 Ko tetai akaraanga no mua ake i te tuatau o te au Kerititiano te akara mou ra ki runga i te akakoroanga tau kia tuku maru ua. I raro ake i te Ture a Mose, ko te au Epera tei riro mai ei au tavini ka akarangatiraia mai i te itu mataiti o to ratou tavini anga me kore i roto i te mataiti o te Tiupiri, noatu ko teea ua atu o teia nga mataiti ka tupu mai. Inara ka iki tetai tavini kia noo ua rai aia ei tavini. (E tatau ia Exodo 21:5, 6.) Na teaa e akakeu ra i tetai tavini kia rave i teia? Na te inangaro e akakeu ra i te tavini kia noo ua i roto i taua turanga, i raro ake i te mana akaaere o tona pu aroa.

6. Akapeea te inangaro i te o mai anga kia tuku maru ua tatou?

6 Mei taua tu rai, na to tatou inangaro ia Iehova e akakeu ra ia tatou kia akatapu i to tatou oraanga kiaia e kia akono i ta tatou akatapuanga. (Roma 14:7, 8) “Teia oki te inangaro i te Atua, ko te akono i tana au akauenga; kare oki tana au akauenga i te mea teiaa,” i tata mai ei te apotetoro ko Ioane. (1 Ioa. 5:3) Kare teia inangaro e kimi i tona uaorai anoano. (1 Kori. 13:4, 5) Me tuatua tatou ki tetai au tangata, na te inangaro i te tangata tupu e akakeu ra ia tatou kia tuku maru ua e kia akatika ua i to ratou au anoano na mua ake i to tatou. Kare e riro mai ei aronga karapii, ka akamanako tatou i te au anoano o tetai ke.​—Phili. 2:2, 3.

7. Eaa te tuanga a te tuku maru ua i roto i ta tatou angaanga orometua?

7 Auraka ta tatou tuatua e ta tatou au angaanga kia riro ei turorianga i tetai ke. (Ephe. 4:29) E tika rai, na te inangaro e akakeu ia tatou kia kopae i te rave i tetai apinga penei te arai ra i te tangata no roto mai i te au turanga tukeke e te au peu tukeke kia tere ki mua i te tavini anga ia Iehova. Te umuumu putuputu maira teia e kia tuku maru ua tatou. Ei akaraanga, ko te au tuaine mitinari tei matau i te au apinga akamanea me kore i te aao i te au totini naeroni kare e maro atu i te taangaanga i te reira i te au ngai ka manakoia mai ratou ei au vaine taiata e te akaturori atu i tetai ke.​—1 Kori. 10:31-33.

8. Akapeea te inangaro no te Atua i te tauturu anga ia tatou kia akono ia tatou uaorai ei ‘aronga mea ngiti rava’?

8 No to tatou inangaro ia Iehova te tauturu ra ia tatou kia akakore atu i te ngakau parau. I muri ake i tetai manamanata i rotopu i te au pipi e koai tei maata rava atu, kua tuku a Iesu i tetai tamaiti iti ki rotopu ia ratou. Kua akamarama atu aia e: “Ko tei kite mai i teianei tamaiti iti no toku nei ingoa, kua kite mai ïa iaku: e te kite mai iaku, kua kite aia i tei tono mai iaku nei: e tei mea ngiti rava i roto ia kotou na, ko te ka maata ïa.” (Luka 9:48; Mare. 9:36) Ei aronga tataki tai, penei ka kite mai tatou i tetai akaaoanga tikai kia akono ia tatou uaorai ei “mea ngiti rava.” Penei na te tu apa akatuangaia e te manako akaparau e akakeu ra ia tatou kia kimi i te ngai maata, inara na te tu akaaka e tauturu ia tatou kia tuku maru ua.​—Roma 12:10.

9. Kia tuku maru ua, eaa ta tatou ka akamanako?

9 Kia tuku maru ua, e akamanako tatou i te aronga mana akaaere tei akataoongaia e te Atua. Te kite pouroa ra te au Kerititiano mou i te kaveinga puapinga maata no te taoonga upoko. Kua akakite taka meitaki mai te apotetoro ko Paulo i teia ki to Korinetia e: “Teia ra toku inangaro, kia kite kotou e, ko te Mesia te upoko o te tangata ravarai nei; e to te vaine ra upoko, ko te tane ïa; e to te Mesia upoko, ko te Atua ïa.”​—1 Kori. 11:3.

10. To tatou kauraro anga ki to Iehova mana akaaere te akaari maira i teaa?

10 Te kauraro anga ki te mana akaaere o te Atua te akaari maira i to tatou irinakianga kiaia ei Metua aroa no tatou. Te kite maira aia i te au mea ravarai e tupu ra e ka rauka i te tutaki mai ia tatou ma te tau. E mea meitaki kia akamanakoia te reira me kare tetai ke e akono ngateitei ana ia tatou me kore te riri maira. Kua tata a Paulo e: “Peneiake ko te tika, ko ta kotou ïa e aruaru e, kia noo au ua kotou i roto i te tangata katoa nei.” Kua akaketaketa mai a Paulo i taua akoanga ma teia akauenga e: “E taku au akaperepere e, auraka e akaoko, tuku ua atura i te riri; kua tataia oki e, ‘Te tuatua maira te Atu, ei iaku te akaoko, e naku e tutaki atu.’”​—Roma 12:18, 19.

11. Akapeea tatou i te akaari anga e te kauraro ra tatou ki to Karaiti taoonga upoko?

11 Ko te mana akaaere no te aronga tei akataoongaia e te Atua tetai tumu katoa ta tatou ka akangateitei i roto i te putuputuanga Kerititano. Te akatutu maira a Apokalupo pene 1 i te Karaiti ko Iesu e mou ra i te ‘au etu’ o te putuputuanga i roto i tona rima katau. (Apo. 1:16, 20) I roto i tetai manako matauia, te akatutu maira teia ‘au etu’ i te pupu o te aronga pakari, me kore te au akaaere, i roto i te au putuptuanga. Te kauraro ra taua au akaaere akataoongaia ki te aratakianga a Karaiti e te aru ra i tona tu takinga meitaki no te akono anga i tetai ke. Te kauraro ra te katoatoa i roto i te putuputuanga ki te akanoonooanga ta Iesu i akanoo no “te tavini akono meitaki e te pakari” kia oronga i te kai vaerua i te ora mou. (Mata. 24:45-47) I teia tuatau, to tatou tu puareinga ua i te apii e te taangaanga i teia mea nei, te akaari maira e te kauraro tikai ra tatou ki to Karaiti taoonga upoko, tei oronga mai i te au e te tu taokotai.​—Roma 14:13, 19.

Tuku Maru Ua​—Mei Teaa te Maata?

12. Eaa ra te kauraro anga i kotingaia ai?

12 Inara, kia tuku maru ua, kare te aiteanga e kia akaruke tatou i to tatou akarongo me kore i ta tatou au kaveinga akono Atua. Eaa ta te au Kerititiano mua i rave, te akaueia anga e te au arataki akonoanga e kia akamutu i te apiianga i te tuatua ma te ingoa o Iesu? Kua tuatua mataku kore atu a Petero e te au apotetoro e: “Ko te Atua ta matou e akarongo e tikaʼi auraka te tangata.” (Anga. 4:18-20; 5:28, 29) No reira, i teia tuatau, me tauta te au mana akaaere o te kavamani i te maro ia tatou kia akamutu i te tutu aere i te tuatua meitaki, kare tatou e akamutu, penei ka taui tatou i te tu o ta tatou au angaanga kia rauka i te akono tau i te turanga. Me te tupu ra te au arai anga i roto i te angaanga orometua mei tera are ki tera are, penei ka kimi tatou i tetai au mataara ke i te aravei i te au tangata e kia akono ua atu i ta tatou angaanga tei orongaia mai e te Atua. Pera katoa, me arai “te aronga mana taoonga” i ta tatou au uipaanga, e akaputuputu tatou ma te matakite i roto i te au pupu rikiriki.​—Roma 13:1; Ebe. 10:24, 25.

13. Eaa ta Iesu e tuatua ra no runga i te kauraro anga ki te aronga mana akaaere?

13 I roto i tana Tuatua i runga i te Maunga, kua tou mai a Iesu i te anoano kia kauraro ki te mana akaaere e: “E kia akava mai tetai tangata ia koe i te ture, e rave mai i toou kakau, o atu katoa i toou pereue. E ko te akaue mai kia koe e aere i tetai maile, aere ua atu korua e rua maile.” (Mata. 5:40, 41) * Na te akamanako anga i tetai ke e te anoano i te tauturu ia ratou te akakeu katoa ra ia tatou kia rave maata atu i tei umuumuia mai.​—1 Kori. 13:5; Tito 3:1, 2NW.

14. Eaa i tau ei kia kore rava tatou e tuku ua atu ki te apiianga apoteiti?

14 Inara, auraka rava to tatou inangaro no te tuku maru ua e arataki atu ia tatou kia akatika ua ki te aronga apoteiti. Te anoanoia ra to tatou turanga taka meitaki e te ngaueue kore i roto i teia tu kia akono i te tu ma o te tuatua mou e te tu okotai o te putuputuanga. No runga i te “aronga taeake pikikaa,” kua tata a Paulo e: “Kare ra matou i tuku ua atu kia ratou i te kauraro anga atu, e okotai ua ake ora iti; kia vai rai te tuatua-mou o te evangelia ia kotou na.” (Gala. 2:4, 5) Me tupu mai taua apiianga apoteiti, kia vai ngaueue kore ua rai te au Kerititiano akamori no te mea tika.

Ka Anoanoia te Au Akaaere kia Tuku Maru Ua

15. Na roto i teea tu e tuku maru ua ana te aronga pakari Kerititiano me uipa taokotai mai?

15 Ko tetai au tu tau no te aronga tei akataoongaia kia tavini ei au akaaere te kapiti maira kia tuku maru puareinga ua. Kua tata a Paulo e: ‘Ei tangata maru [“tuku maru ua,” tataanga i raro ake, NW] ra te episekopo.’ (1 Timo. 3:2, 3) E puapinga maata tikai teia me uipa te au tangata tei ikiia i te akamanako i te au mea no te putuputuanga. I mua ake ka rave ei i tetai tuku anga tika, ka rauka i te aronga ravarai i reira i te akakite mai i tona uaorai manako, inara kare e anoanoia te aronga pakari katoatoa kia tuatua mai. I te tuatau o te uriurianga manako, penei ka taui te aronga tataki tai i to ratou manako, iaia e akarongo atura i te taiku mai anga tetai ke i te au kaveinga Tuatua Tapu te taangaangaia ra. Eiaa oki e patoi e e maro atu i tona uaorai manako, ka tuku maru ua te tangata pakari. Mei te akamataanga, penei tuketuke te au manako, inara na te akamanako anga na roto i te pure e akatupu ei i te tu taokotaianga i rotopu i te aronga pakari tau e te maru.​—1 Kori. 1:10; E tatau ia Ephesia 4:1-3.

16. Eaa te tu ta tetai akaaere Kerititiano ka akaari?

16 I roto pouroa i tana angaanga, kia tauta te tangata pakari Kerititiano i te turu i te akapapaanga teokaratiki. E mea tau kia akaari katoaia taua tu ra i tona tiaki anga i te anana, te tauturu anga iaia kia akaari i te manako ngateitei e te tu au marie ki tetai ke. “E tiaki i te anana a te Atua ta kotou e akono ra,” i tata mai ei a Petero, “auraka kia maroia, kia puareinga ua ra, auraka no te inangaro kia rauka te apinga tika kore, no te inangaro tikai ra o te ngakau.”​—1 Pete. 5:2NW.

17. Akapeea te katoatoa i roto i te putuputuanga i te akaari anga i te ngakau tuku maru ua i te akono anga i tetai ke?

17 Te ariki rekareka nei te au mema pakarikari o te putuputuanga i te tauturu puapinga maata a te au mapu ou e te akangateitei anga ia ratou. Tei tupu mai, te akangateitei nei te au mapu i te aronga pakarikari kua roa ratou i te tavini maroiroi anga kia Iehova. (1 Timo. 5:1, 2) Ka kimi te aronga pakari Kerititiano i te au tane tau kia oronga atu i tetai au apainga kia ratou, i te tereni anga ia ratou kia tauturu mai i te akono i te anana a te Atua. (2 Timo. 2:1, 2) E mea tau kia akaperepere te Kerititiano tataki tai i ta Paulo akoanga akauruia mai e: “E akarongo i to kotou au arataki, e kauraro [“tuku maru ua,” tataanga i raro ake, NW] atu kotou: te tiaki ra ratou i to kotou au vaerua, e akakiteia oki ta ratou tuatua ia kotou i te Atua ra; kia akakite ra ratou ma te rekareka, eiaa ma te aue; kare oki e puapingaia ta kotou i te reira.”​—Ebe. 13:17.

Tuku Maru ua ei Au Mema Pamiri

18. Eaa i tau ei te ngakau tuku maru ua i roto i te pamiri?

18 Te anoano katoaia ra te ngakau tuku maru ua i roto i te akanoonooanga o te pamiri. (E tatau ia Kolosa 3:18-21.) Te akakite maira te Pipiria i te au tuanga tau tikai no te au mema tuketuke o tetai pamiri Kerititiano. Ko te metua tane te upoko o tana vaine e tei iaia katoa te apainga maata no te aratakianga i te tamariki. Kia ariki rai te vaine i te mana akaaere o tona tokorua, e e tauta rai te tamariki i te akarongo atu, e tu marekaanga te reira ki te Atu. Ka rauka i te au mema tataki tai o te pamiri i te akatupu i te taokotai anga e te au no te ngutuare na te tuku maru ua anga na roto i tetai tu tau e te parani. Tei roto i te Pipiria etai au akaraanga te ka tauturu mai i te akamarama mai i te tumu manako.

19, 20. (a) E akaaite mai i te tuke i roto i te akaraanga o Eli e to Iehova no te tuku maru ua. (e) Eaa te au apiianga ta te au metua e kite ra mei teia nga akaraanga?

19 E tamaiti ou ua rai a Samuela, i to Elia tavini anga ei taunga maata i Iseraela. Inara, te nga tamariki a Eli, ko Hophini raua ko Phinehaza, e nga “tangata kanga” kare “i kite ia Iehova.” Kua rongo ana a Eli i te au ripoti kino no runga ia raua, kapitiia mai te tumu e kua rave ra raua i te moeaana ma te au vaine i uipa ra i te ngutupa o te are uipaanga. Akapeea aia i te ariu anga atu? Kua karanga atu a Eli kia raua e me te ara ra raua ia Iehova, kare e tangata e pure atu no raua. Inara kare aia i akatikatika atu e i ako atu ana ia raua. Tei tupu mai, kua rave ua atu te nga tamariki a Eli i ta raua ravenga kino. I te openga ra, kua iki a Iehova ma te tau i te akautunga atu ia raua ki te mate. I te akarongo anga i te nuti e kua mate raua, mate atu rai a Eli. E mea taitaia tikai! Te taka meitaki ra, e te aru tau kore anga a Eli i ta raua au angaanga kino​—na roto i tetai tu kua akatika ua aia i ta raua e rave ra​—kare e tano ana.​—1 Samu. 2:12-17, 22-25, 34, 35; 4:17, 18.

20 Ei tukeanga, e akamanako ana i ta te Atua au ravenga ma tana au tamariki angera. Kua rauka mai i te peroveta ko Mikaia tetai orama taka meitaki no tetai uipaanga a Iehova e Tana au angera. Kua ui a Iehova ki te au angera e koai ma te ka rauka i te akanauru atu i te Ariki ko Ahaba o Iseraela kia inga aia ki raro ei ariki kino ra. Kua akarongo a Iehova ki te au tuatua a te au tamariki vaerua tukeke. E oti okotai angera tei akakite mai e nana e rave. Kua ui atu a Iehova kiaia e ka akapeea. Ma te mareka, kua akaue a Iehova i te angera kia rave i te reira. (1 Ari. 22:19-23) I roto i te akanoonooanga a te tangata, kare ainei e ka rauka i te au mema pamiri i te kite mai i te au apiianga no te papaanga no runga i te tuku maru ua anga? Ei metua tane ra e meitaki no tetai tane Kerititiano kia akamanako i te au manako e te au tuatua a tana vaine e te tamariki. I tetai tua, kia akara te au vaine e te au tamariki e me te oronga ra ratou i tetai manako me kore i ta ratou e inangaro ra, penei te anoanoia ra ratou kia tuku maru ua i te akangateitei anga i te aratakianga a tei akamanaia kia iki na roto i te Tuatua Tapu.

21. Eaa te ka akamanakoia i roto i te atikara e aru maira?

21 Mei teaa ra to tatou rekareka no ta Iehova au tuatua akakite aroa e te pakari kia tuku maru ua! (Sala. 119:99) I roto i ta tatou atikara e aru maira ka akamanako tatou e ka akapeea te tuku maru ua anga na roto i tetai tu parani te tauturu anga kia rauka te rekareka i roto i te akaipoipo.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 2 Kua taangaanga te apotetoro ko Paulo i tetai tuatua tei ngata i te uri ki roto i tetai tuatua okotai. Te akakite maira tetai tataanga e: “Kua o mai te tu puareinga ua kia tuku maru ua ki to tetai uaorai tikaanga e kia akaari i te akamanakoanga e te tu au marie ua ki tetai ke.” No reira ko te aiteanga o te tuatua kia tuku maru ua e kia maru ua, kare e maro atu kia aru tikai ki ta te ture me kore ki to tetai uaorai tikaanga.

^ para. 13 E akara i te atikara “Me Akaueia Koe ki Roto i Tetai Angaanga,” i roto i Te Punanga Tiaki, o Peperuare 15, 2005, kapi 23-6.

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa te ua meitaki ta te tuku maru ua ka akatupu?

• Akapeea te au akaaere i te akaari anga i te ngakau tuku maru ua?

• Eaa ra te ngakau tuku maru ua i puapinga ai i roto i te oraanga pamiri?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 4]

Te aru ra te aronga pakari i te tu aroa o Karaiti i te akonoanga i tetai ke

[Tutu i te kapi 6]

Me uipa te aronga pakari o te putuputuanga, te akatupu ra te manako na roto i te pure e te ngakau tuku maru ua i te taokotaianga