Eaa te Akariro ra i te Oraanga ei Mea Puapinga?

“Ko te Atua te mataku atu, e akono oki i tana au akauenga.”​—KOHE. 12:13.

1, 2. Akapeea tatou e puapingaia ai i te akamanako anga i te puka o Koheleta?

KA TAMANAKO ana i tetai tangata i te akaraanga kua tu aia i te au apinga katoatoa. E tangata poritiki rongonui aia, koia tetai tangata apinganui maata rava atu i runga i te enua, e e tangata kite karape maata rava atu i tona uki. Inara, noatu te au apinga ravarai i rauka mai iaia, tera ra, te ui ra rai aia kiaia uaorai e, ‘Eaa te akariro ra i te oraanga ei mea puapinga?’

² I ora ana taua tangata tikai​—e toru tauatini mataiti i topa akenei. Ko Solomona tona ingoa, e i roto i te puka o Koheleta, ka kite mai tatou i tana akatakaanga i tona kimi anga i te tu marekaanga. (Kohe. 1:13) E maata atu ta tatou ka kite mai mei te au tupuanga o Solomona. E tika rai, e ko te pakari tei kiteaia i roto i te puka o Koheleta ka rauka i te tauturu ia tatou kia akanoo i te au akakoroanga te ka oronga mai i te aiteanga mou tikai ki to tatou oraanga.

“Kai i te Matangi”

3. Eaa te tumuanga tau no runga i te oraanga o te tangata ta tatou pouroa ka aro atu?

³ Te akamarama maira a Solomona e kua anga te Atua i te au mea manea tini ravarai i runga i te enua nei​—e tumuanga ope kore e te umere no te inangaro e te tu vavaria kare rava e kore ana to tatou rekareka. Inara, kare katoa e rauka ia tatou i te makitoro marie aere ua i te au mea angaia a te Atua no te mea e poto roa to tatou oraanga. (Kohe. 3:11; 8:17) Mei ta te Pipiria e karanga ra, e iti ua to tatou puke ra e te ope viviki nei te reira. (Iobu 14:1, 2; Kohe. 6:12) Na teia tumuanga tau e akakeu ia tatou kia taangaanga meitaki tatou i to tatou oraanga. Kare te reira i te mea ngoie ua, i te mea e te tou ra to Satani ao ia tatou ki runga i te mataara tarevake.

4. (a) Eaa te aiteanga o te tuatua i uriia e e “puapinga kore”? (e) Eaa te au aruaru anga i roto i te oraanga ta tatou ka akamanako?

⁴ Ei akakite anga i te kino no te kaimoumou anga i to tatou oraanga, te taangaanga ra a Solomona i te tuatua “puapinga kore” vaitata rai e e 30 taime i roto ia Koheleta. Te tuatua Epera tei uriia “puapinga kore” te taiku ra ki tetai apinga kare e tumu anga. (Kohe. 1:2, 3) I tetai au taime e taangaanga ana a Solomona i te tuatua “puapinga kore” ei akaaite anga no “te kai i te matangi.” (Kohe. 1:14; 2:11) I te akaraanga, e puapinga kore ua te tauta anga i te opu i te matangi. Ko tetai tangata te tauta ra i te rave i te reira kare ana apinga e mou mai. Ko te aruaru puapinga kore ua anga i te au akakoroanga ka riro mai ei mea taitaia. Poto roa te oraanga i roto i teia akatereanga nei i te kaimoumou ua anga ki runga i te au tautaanga e puapinga kore ua kia tatou. No reira, e tauturu ei ia tatou kia kopae i te rave i taua tarevake ra, e akara tatou ki etai au akaraanga ta Solomona i oronga mai no te au aruaru anga i matauia i roto i te oraanga. Te mea mua, ka akamanako tatou i te aruaru anga i te au mea e navenave ei e te au apinga. I muri ake i te reira, ka uriuri manako tatou i te puapinga o te angaanga.

Ka Mataora Ainei Tatou i te Aruaru Anga i te Mea e Navenave Ei?

5. I kimi a Solomona i te tu marekaanga kiea?

⁵ Mei te au tangata e manganui i teia tuatau, kua tauta a Solomona i te kimi i te tu marekaanga na te aruaru anga i tetai oraanga navenave. Kua ripoti mai aia e: “Kare au i akangere i taku ngakau i te au  mea katoa e rekarekaʼi ra.” (Kohe. 2:10) I kimi aia i te navenave kiea? Kia tau kia Koheleta pene 2, tei ‘runga aia i te wina’​—i taua taime rai i te akono tamou anga i te akatere uaorai​—e kua aruaru i taua au angaanga mei te akamanea anga i te enua, te maani anga i te au are ariki, te akarongo anga ki te au imene, e te mataora i te kai anga i te au kai reka.

6. (a) Eaa kare ei i te mea tarevake i te reka atu i tetai au mea meitaki i roto i te oraanga? (e) No te tarekarekaanga, eaa te tu tau e anoanoia ra?

⁶ Te patoi ra ainei te Pipiria i tetai tuatau tamataora anga ma te au oa? Kare. Ei akatauanga, te akakite maira a Solomona e te kai anga i tetai kai reka i roto i tetai turanga akangaroi anga i muri ake i te angaanga pakari anga i tetai ra, e mea o mai ia e te Atua. (E tatau ia Koheleta 2:24; 3:12, 13.) Tei maata atu, te pati maira a Iehova i te aronga mapu kia ‘rekareka to ratou ngakau’ i roto i tetai tu tau. (Kohe. 11:9) Te inangaro ra tatou i te akangaroi anga e te tamataora anga tau. (E akaaite ia Mareko 6:31.) Inara, auraka te tarekarekaanga e riro mai ei akakoroanga maata no to tatou oraanga. Ei tukeanga, kia aite te akangaroi anga ki te kai venevene i te openga o tetai kaikaianga, kare e ko te kai tikai ia. Ka akatika rai koe e noatu e mei teaa te maata o toou reka i te au kai venevene, ka iu rai koe i te reira me kare aau apinga ke atu e kai, e kare e riro ei akamatutu anga. Mei te reira katoa, kua kite mai a Solomona e ko tetai oraanga akamouia ki runga i te au mea e navenave ei e “kai [ra ia] i te matangi.”​—Kohe. 2:10, 11.

7. Eaa tatou ka iki meitaki ei i ta tatou tarekarekaanga?

⁷ Pera katoa, kare te au tu ravarai o te tarekarekaanga e tau ana. E kino tikai te maataanga​—i te pae vaerua e te tu akono tau. Eia ua atu au mirioni tei kite i te taitaia maata i roto i to ratou oraanga no te mea te ‘inangaro ra ratou kia rauka mai te mataora tikai,’ te rave tau kore anga i te apinga akakona, te kai kava, me kore te pere moni? Te akamatakite meitaki maira a Iehova ia tatou e me tuku tatou i to tatou ngakau me kore i to tatou nga mata kia arataki ia tatou ki te au mea kino tikai ra, ka tapapa atu tatou i te au tupuanga kino.​—Gala. 6:7.

8. No teaa ra ei mea pakari i te akamanako i to tatou aerenga oraanga?

⁸ Pera katoa, ka arai tetai aruaru anga i te mea navenave tau kore ia tatou kia kore e akarongo meitaki atu ki te au tumu manako puapinga maata. Kia maara ra e, te pati viviki nei te oraanga e kare e akapapu anga e, i roto i to tatou oraanga poto ua ka rauka ia tatou tetai oraanga kopapa meitaki e kare rava te au manamanata e tupu mai. No reira a Solomona i akakite akaou mai ei e, penei ka puapinga maataia tatou na te aere atu anga ki tetai tanumanga​—ki te tanumanga tikai o tetai taeake me kore o tetai tuaine Kerititiano tiratiratu​—kare e kia aere atu ki tetai “are rekareka ïa.” (E tatau ia Koheleta 7:2, 4.) No teaa ra? Ia tatou e akarongo ra ki te akoanga tanumanga e te akamanako anga i te aerenga oraanga o te tavini akarongo mou o Iehova tei mate, penei ka akakeuia tatou kia akara matatio i to tatou uaorai aerenga oraanga. Tei tupu mai, penei ka taopenga tatou e te anoanoia ra kia akatikatikaia to tatou au akakoroanga kia taangaanga meitakiia te toenga o to tatou oraanga.​—Kohe. 12:1.

Ka Oronga Mai Ainei te Au Apinga Materia i te Tu Marekaanga kia Tatou?

9. Eaa ta Solomona i kite mai no runga i te rauka anga te apinganui?

⁹ Ko Solomona tetai tangata apinganui rava atu i runga i te enua i tona tataanga ia Koheleta. (2 Para. 9:22) Tei iaia te au ravenga kia rauka te au apinga tana e inangaro ra. “E ko tei inangaroia e toku mata ra, kare ïa i tāpuia e au,” i tata mai ei aia. (Kohe. 2:10) Noatu rai, kua kite mai aia e kare taua apinga ra e apai mai ana i te tu marekaanga. “Ko tei inangaro i te ario ra, kare ïa e mareka i te ario; e tei inangaro i te apinga nui ra, kare ia e mareka i te apinga e kia maata ra,” i taopenga ai aia.​—Kohe. 5:10.

10. Eaa te taki atura ki te tu marekaanga mou tikai e te apinganui mou tikai?

¹⁰ Noatu e e poto ua te tuatau no te au apinga puapinga ra, ka rauka rai i te apinganui i te akatupu i te akakeu anga pakari tikai. I roto i tetai tareanga i raveia akenei i Marike, e 75 patene o te aronga apii pouroa i te apii teitei o te mataiti mua, kua akataka mai ratou i to ratou akakoroanga maata i roto i te oraanga ei mea “puapinga meitaki tikai i te pae moni.” Noatu e ka taeria e ratou ta ratou akakoroanga, ka mataora tikai ainei ratou? Kare rava. Te tikaanga, kua kite mai te aronga kimikimi e ko te tuku maata anga i te manako ki runga i te apinga materia, te arai ra i te tu mataora e te tu mareka. Kua roa te tuatau, kua rauka takere ia Solomona taua taopenga anga ra. Kua tata aia e: “Kua akaputuput[u] oki au i te ario e te auro, e te au apinga manea na te ui ariki . . . i na, e mea puapinga  kore anake, e te kai i te matangi.” * (Kohe. 2:8, 11) Ei tukeanga, me taangaanga tatou i to tatou oraanga i te tavini ngakau katoa anga ia Iehova e kia rauka mai tana akameitakianga, ka rauka ia tatou te au apinganui mou tikai.​—E tatau ia Maseli 10:22.

Eaa te Tu Angaanga te Oronga Maira i te Tu Marekaanga Tika Tikai?

11. Eaa ta te au Tuatua Tapu e akakite maira no runga i te puapinga o te angaanga?

¹¹ Kua karanga a Iesu e: “Te angaanga ua nei rai toku Metua, ka angaanga katoa oki au.” (Ioa. 5:17) Kare e ekokoanga e kua rauka ia Iehova raua ko Iesu te tu marekaanga mei te angaanga. Te akakite maira te Pipiria i to Iehova tu mareka no te au mea tana i anga i te karanga anga te reira e: “Akara akera te Atua i te au mea katoa tana i anga, e i na, te meitaki roa ra.” (Gene. 1:31) “Kua maeva ua” te au angera “i te rekareka” i to ratou kite atu anga i te au mea katoatoa ta te Atua i rave. (Iobu 38:4-7) Kua ariki rekareka rai a Solomona i te puapinga o te angaanga ei akakoroanga puapinga maata.​—Kohe. 3:13.

12, 13. (a) Akapeea tetai nga tangata tataki tai i te akakite mai anga i te tu marekaanga tei rauka mai ia raua mei te angaanga tika tikai? (e) Eaa ra te angaanga a teianei ao ka riro ei ei taitaia i tetai au taime?

¹² E manganui te au tangata te marama ra i te puapinga no te angaanga pakari anga. Ei akatauanga, te karanga ra a José, e tangata toroa tutu puapingaia, e, “Me rauka ia koe i te toroa ki runga i te kakau toroa anga i te tutu taau e manako ra, ka manako rai koe e kua autu koe ki runga ake i tetai maunga teitei.” Te akakite maira a Miguel, * e tangata pitiniti e: “Te oronga maira te angaanga i te tu marekaanga no te mea te tauturu ra te reira ia koe kia akono i toou pamiri. Ka oronga katoa mai te reira kia koe i tetai manako autu anga puapinga no te angaanga.”

¹³ I tetai tua, e manganui te au angaanga kare e rekaia ana e e iti ua te au atianga e orongaia maira kia akatupu i te au angaanga tau. I tetai au taime kua riro te ngai angaanga ei tumuanga taitaia e kua riro katoa ei turanga tau kore. Mei ta Solomona e tou maira, ko te tangata kope​—penei e no te taangaanga anga aia i tona taoonga ei akakeu i te au tangata e turanga teitei to ratou​—ka kokoti aia i te tuanga a tetai tangata ke tei angaanga pakari ana. (Kohe. 2:21) Penei ka taki atu tetai au tumu ki te mareka kore. Tei akamata mai ei atianga puapinga tikai i te pae pitiniti penei ka puapinga kore ua no te mea te kino ua atura te turanga puapinga me kore no te au tupuanga kare i tapapaia ana. (E tatau ia Koheleta 9:11.) E maata te taime, ko te tangata tei putoto pakari kia autu ka tupu mai te riri e te taitaia, i te kite anga e kua ‘angaanga ua aia no te matangi ra.’​—Kohe. 5:16.

14. Eaa te angaanga te apai maira i te tu marekaanga tika tikai?

¹⁴ E angaanga ke atu ainei tetai kare e tupu ana te mareka kore? Te akakite maira a José, te tangata toroa tutu tei taikuia mai i mua akenei, e: “I te au mataiti tei aereia, penei ka ngaro te au tutu me kore ka takoreia. Kare e tika ana te reira ki te au mea vaerua ta tatou e rave ra. Na te akarongo anga kia Iehova i te tutu aere anga i te tuatua meitaki, kua tauturuia au kia akatupu i tetai apinga akatinamouia​—ei au Kerititiano memeitaki tei mataku i te Atua. E puapinga maata tikai te reira.”  (1 Kori. 3:9-11) Kua karanga katoa a Miguel e te apai maira te tutu anga i te karere o te Patireia kiaia i te tu mareka maata, kare ko tana angaanga a teianei ao. “Kare e rauka i tetai ua atu apinga i te mono i te rekareka taau e kite ra me oronga koe i te tuatua mou o te Tuatua Tapu ki tetai tangata e te kite ra koe e kua akakeu te reira i te ngakau o taua tangata ra,” i karanga ai aia.

“E Titiri i Taau Kai”

15. Eaa te akariro ra i te oraanga ei mea puapinga tikai?

¹⁵ I te taopenga anga, eaa tikai te akariro ra i te oraanga ei mea puapinga? Ka kite tatou i te tu marekaanga mou tikai me taangaanga tatou i to tatou tuatau poto ua i roto i teia akatereanga o te au mea nei kia rave i te meitaki e kia akamareka ia Iehova. Ka rauka ia tatou i te akatupu i tetai pirianga vaitata ki te Atua, ka rauka ia tatou i te oronga atu i te au mea puapinga i te pae vaerua ki ta tatou tamariki, ka rauka ia tatou i te tauturu i tetai ke kia kite ia Iehova, e ka rauka ia tatou i te akatupu i te au pirianga oa ki to tatou au taeake e te au tuaine. (Gala. 6:10) Pouroa teia au tautaanga ka rauka te puapinga akatinamouia e te apai maira i te au akameitakianga ki te aronga tei rauka ia ratou te reira. Kua taangaanga a Solomona i tetai akaaiteanga umere tikai ei akataka anga mai i te puapinga no te rave anga i te meitaki. Kua tuatua aia e: “E titiri i taau kai ki runga i te vai; e manganui akera te rā i topa, rauka akaou atura ia koe.” (Kohe. 11:1) Kua raurau a Iesu i tana au pipi e: “Ka oronga, e ka rauka ta kotou.” (Luka 6:38) Pera katoa, kua taputou mai a Iehova e ka tutaki mai aia i te aronga tei rave i te meitaki ki tetai ke.​—Mase. 19:17; e tatau ia Ebera 6:10.

16. Ko teea te tuatau tei tau i te parani i to tatou aerenga oraanga?

¹⁶ Te raurau maira te Pipiria ia tatou kia rave i te au ikianga meitaki ia tatou e mapu ou ua ra e akapeea tatou i te taangaanga anga i to tatou oraanga. Na roto i taua tu ra, ka rauka ia tatou i te kopae i te taitaia i te au mataiti a muri mai. (Kohe. 12:1) E mea tangi tikai me ka kaimoumou tatou i te au mataiti meitaki rava atu o to tatou oraanga na te arumaki anga i te au navenave o teianei ao, e kite mai ei aia a muri mai e e mea puapinga kore ua te reira mei te matangi rai!

17. Eaa te ka tauturu ia koe kia iki i te mataara meitaki rava atu o te oraanga?

¹⁷ Mei tetai metua tane aroa, te inangaro ra a Iehova ia koe kia rekareka i te oraanga, kia rave i te meitaki, e kia kopae i te mamae ngakau anoano koreia. (Kohe. 11:9, 10) Eaa te ka tauturu ia koe kia rave koe i te reira. E akanoo i te au akakoroanga pae vaerua e oti e angaanga pakari kia itaeia te reira. Vaitata atu e 20 mataiti i topa akenei, kua rave a Javier i te ikianga i rotopu i tetai angaanga rapakau anga maki puapinga tikai e te angaanga orometua tamou. “Noatu e e angaanga mareka te angaanga a te taote, kare ra e apinga ke atu e aite ki te rekareka taku e kite nei i te tauturu anga i te au tangata e manganui kia kite mai i te tuatua mou,” i karanga ai aia. “Kua rauka i te tavinianga tamou i te tauturu iaku kia rekareka maata tikai i roto i te oraanga.  Taku mea e tataraapa nei koia oki kare au i akamata vave ana i te rave i te reira.”

18. Eaa ra to Iesu oraanga i runga i te enua nei i riro ei ei mea puapinga tikai?

¹⁸ Eaa i reira, te apinga puapinga maata rava atu ta tatou ka tauta kia rauka mai? Te karanga ra te puka o Koheleta e: “E meitaki maata to te rongo meitaki i to te manongi meitaki ra; e te rā e mate ei ra i te rā anau anga.” (Kohe. 7:1) Kare e apinga ke atu e akatutu meitaki maira i teia, mari ra, ko te oraanga o Iesu. Kua akanoo tikai aia i tetai ingoa meitaki kia Iehova. Te mate anga a Iesu ma te akarongo mou, kua akangateitei aia i te turanga ngateitei o tona Metua e kua oronga i te atinga oko, tei akatuera mai i te mataara ei ora no tatou. (Mata 20:28) I tona tuatau poto ua i te enua nei, kua oronga mai a Iesu i te akaraanga apa kore—​e akaraanga ta tatou e tauta ra i te aru​—no tetai oraanga puapinga tikai.​—1 Kori. 11:1; 1 Pete. 2:21.

19. Eaa te akoanga pakari ta Solomona i oronga mai?

¹⁹ Ka rauka katoa ia tatou i te akanoo i tetai ingoa meitaki ki te Atua. Te rauka anga tetai turanga meitaki i roto i te nga mata o Iehova e mea puapinga maata atu ia kia tatou i tetai ua atu au apinganui. (E tatau ia Mataio 6:19-21.) I te au ra ravarai, ka rauka ia tatou i te kimi i te au mataara kia rave i te au apinga meitaki i roto i te nga mata o Iehova e ka rauka i te akapuapinga i to tatou oraanga. Ei akaraanga, ka rauka ia tatou i te oronga i te tuatua meitaki ki tetai ke, te akaketaketa i to tatou akaipoipo e to tatou pamiri, e te akaoonu i to tatou turanga pae vaerua na roto i ta tatou uaorai apiianga e te tae anga ki te au uipaanga. (Kohe. 11:6; Ebe. 13:16) No reira, te inangaro ra ainei koe kia rekareka i tetai oraanga puapinga tika tikai? Me koia ia, e aru i ta Solomona akoanga e: “Ko te Atua te mataku atu, e akono oki i tana au akauenga: ko ta te tangata katoa ïa e pini ua ake.”​—Kohe. 12:13.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa te akakeu ra ia tatou kia manako tikai no runga i ta tatou au akakoroanga i roto i te oraanga?

• Akapeea tatou i te akamanako anga i te aruaru anga i te au mea e navenave ei e te au apinga?

• Eaa te tu angaanga te ka oronga mai i te tu marekaanga mutu kore?

• Eaa te mea puapinga ta tatou ka tauta i te rave kia rauka mai?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 23]

Eaa ta te tarekarekaanga tuanga i roto i to tatou oraanga?

[Tutu i te kapi 24]

Eaa te akariro ra i te angaanga tutuanga ei mea marekaanga tikai?