Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Au Manako Maata mei te Reta ki to Roma

Au Manako Maata mei te Reta ki to Roma

E Mea Ora te Tuatua a Iehova

Au Manako Maata mei te Reta ki to Roma

MEI te mataiti 56 T.N., iaia i runga i te toru o tona tere mitinari, kua tae atu te apotetoro ko Paulo ki te oire o Korinetia. Kua kite mai aia i te tuke o te au manako i rotopu i te au Kerititiano ngati Iuda e te au Kerititiano Kenitara i Roma. I te inangaro anga i te taokotai tikai ia ratou ki te Karaiti, kua rave a Paulo i te takainga mua i te tata atu i tetai reta kia ratou.

I roto i taua reta ki to Roma ra, te akamarama maira a Paulo e akapeea te au tangata i te akatikaia anga e akapeea taua au tangata tataki tai i te akono anga i to ratou oraanga. Te akatikatika ra te reta i to tatou manako i te kite i te Atua e tana Tuatua, te akaketaketa maira i te takinga meitaki o te Atua, e te akangateitei ra i ta Karaiti tuanga i roto i to tatou ora anga.​—Ebe. 4:12.

I AKATIKA UAIA MAI​—AKAPEEA?

(Roma 1:1–​11:36)

“Kua rave katoatoa oki i te ara, e kua ngere i te akameitaki a te Atua,” i tata ei a Paulo. “I akatika uaia mai e [te] aroa ua [o te Atua], i te ora e vai i te Mesia ra ia Iesu.” Kua karanga katoa a Paulo e: “I akatikaia te tangata i te akarongo, auraka i te angaanga a te ture.” (Roma 3:23, 24, 28) Na roto i te akarongo “i te tika kia ora,” i “akatika uaia” ai te au Kerititiano akatainuia e te au mema o te “aronga maata rava” o te “mamoe ke atu”​—te aronga akatainuia no te oraanga i te rangi ei aronga akatuangaia ma Karaiti e te aronga maata rava ei au oa no te Atua, ma tetai manakonakoanga kia ora mai “i te mate maata.”​—Roma 5:18; Apo. 7:9, 14; Ioa. 10:16; Iako. 2:21-24; Mata. 25:46.

“Ka rave tatou i te ara no te mea tei raro ake tatou i te aroa ua, kare i raro ake i te ture ra?” i ui ei a Paulo. “Auraka rava ïa,” i pau ei aia. “E tavini ïa kotou . . . no te kino ra e mate atu, no te reira ïa, e no te akono e rauka atu ei te tuatua-tika ra no te reira ïa,” i akamarama mai ei a Paulo. (Roma 6:15, 16) “Kia tamate ra kotou i ta te kopapa ra i te Vaerua, ka ora ïa kotou,” i karanga ai aia.​—Roma 8:13.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

1:24-32—Te taiku ra ainei te tu akono tau kore tei akatakaia mai i konei ki te ngati Iuda me ki te au Kenitara? Noatu e te tano ra te akatakaanga ki te nga pupu, te taiku tika ra a Paulo ki te ngati Iseraela apoteiti i taito. Noatu e kua kite ratou i te ture a te Atua “ko ratou kare i anoano i te tāpu i te Atua ma te kite atu.” No reira e aronga kino tikai ratou.

3:24, 25—Akapeea “te ora [me kore, “te oko,” NW] e vai i te Mesia ra ia Iesu” i te tapoki anga “i te au ara i raveia i muatangana” i mua ake ka tutakiia ai? Kua akatupuia te totou mua a te Mesia, tei tataia i roto ia Genese 3:15, i te mataiti 33 T.N. te tamateia anga a Iesu i runga i tetai rakau tamamae anga. (Gala. 3:13, 16) Inara, i te tuatau i tuatua ai a Iehova i taua totou ra, kua tutaki ke ana aia i taua oko mei tana akaraanga, no te mea kare e rauka i tetai apinga i te arai i te Atua i te akatupu anga i tana i akakoro. No runga i taua tumuanga no to Iesu Karaiti atinga no te tuatau ki mua, ka rauka ia Iehova i te akakore i te au ara a te uanga a Adamu tei akono i te akarongo i roto i taua taputou ra. Kua rauka katoa na roto i te oko tetai akatuakaouanga no te aronga i mua ake i te tuatau o te au Kerititiano.​—Anga. 24:15.

6:3-5—Eaa te aiteanga kia papetitoia ki roto i te Karaiti ko Iesu e te papetitoanga i roto i tona mate? Te akatainu anga a Iehova i te au pipi a Karaiti ki te vaerua tapu, kua taokotaiia ratou kia Iesu e kua riro mai ei au mema no te putuputuanga koia oki te kopapa o Karaiti, koia te Upoko. (1 Kori. 12:12, 13, 27; Kolo. 1:18) To ratou papetitoanga teia ki te Karaiti ko Iesu. Te au Kerititiano akatainuia “kua bapetizoia i roto [i to Karaiti] mate” koia oki te akono ra ratou i tetai oraanga akaatinga e te kopae anga i tetai manakonakoanga no te oraanga mutu kore i runga i te enua. No reira, e mate akaatinga to ratou, mei to Iesu mate rai, inara kare i te mate oko to ratou. Kua oti rai teia papetitoanga ki roto i te mate o te Karaiti i to ratou mate anga e te akatuakaouia anga ki te ora anga i te rangi.

7:8-11—Akapeea te ara i ‘rauka ai te ravenga i te ture’? Kua tauturu te Ture i te au tangata kia marama tikai e eaa te ara, i te akariro anga ia ratou kia manako e e aronga ara ua ratou. Tei tupu mai, kua kite mai ratou ia ratou uaorai ei aronga ara i roto i te au tu ravarai, e e maata te au tangata kua akaariia mai e e aronga ara ratou. No reira i karangaia ai e kua rauka i te ara te ravenga i te Ture.

Au Apiianga no Tatou:

1:14, 15. E manganui te au tumu ka akakite aere tatou i te tuatua meitaki ma te maroiroi. Tetai tumu koia oki e aronga kaiou tatou ki te au tangata tei okoia mai ma te toto o Iesu e tei runga ia tatou te apainga i te tauturu ia ratou i te pae vaerua.

1:18-20. Te au tangata akono kore i te Atua, e te tuatua tika kore ‘kare ua o ratou kotoe anga,’ no te mea te kitea puia nei te au tu kare e tau kia akaraia o te Atua i roto i te au mea katoa i angaia.

2:28; 3:1, 2; 7:6, 7. I muri ake i te tuatua anga i te au tuatua ki te ngati Iuda, akara anga e e tuatua akakino anga te reira, kua tuatua a Paulo i tetai au tuatua kia akamaru mai i tana tuatua anga. Te akanoo ra teia i tetai akaraanga no tatou i te akono anga i te au tumu manamanata ma te tu tau e te karape.

3:4. Me tuke te tuatua a te tangata ki ta te Atua e akakite maira i roto i tana Tuatua, e akariro tatou e “e tuatua-mou rai ta te Atua” na te irinaki anga i te karere o te Pipiria e te aru rotai anga i to te Atua anoano. Na te piri maroiroi anga ki roto i te angaanga tutu anga i te Patireia e te akariro anga i te tangata ei pipi, ka rauka ia tatou i te tauturu i tetai ke kia kite e e tuatua mou rai ta te Atua.

4:9-12. Kua akonoia to Aberahama akarongo ei tuatua tika kiaia i mua roa ake ka peritomeia ai aia i te 99 anga tona mataiti. (Gene. 12:4; 15:6; 16:3; 17:1, 9, 10) I roto i taua tu ririnui, kua akaari mai te Atua e eaa te turanga tika te ka tau kiaia.

4:18, NW. Te manakonakoanga e tuanga puapinga ia no te akarongo. Kua akatumuia to tatou akarongo ki runga i te manakonakoanga.​—Ebe. 11:1NW.

5:18, 19. Na te akaari tau anga e e aiteite ua a Iesu kia Adamu, te akataka meitaki maira a Paulo e akapeea te tangata okotai i te “oronga [anga] i tona ora ei oko no te tangata e manganui.” (Mata. 20:28) Te tumu tau e te tu poto ua e nga ravenga apiianga meitaki tikai kia aruia.​—1 Kori. 4:17.

7:23. Ko te au mema o te kopapa mei to tatou nga rima, nga vaevae, e te arero ka ‘akariro ia tatou ei tuikaa no te ture kino,’ no reira kia matakite tatou i te taangaanga tarevake anga i te reira.

8:26, 27. Me aro atu tatou i te au turanga kononinoni pu e kare tatou i kite eaa ta tatou ka pure, “na te vaerua uaorai e pati i ta tatou.” E oti ka ariki tau a Iehova, “tei akarongo i te pure,” i te au pure tei tataia i roto i tana Tuatua mei te mea rai e, no ko mai te reira ia tatou.​—Sala. 65:2.

8:38, 39. Kare e rauka i te au tumatetenga, te au mea ora vaerua kino, e te au kavamani a te tangata i te tapu i to Iehova aroa mai anga ia tatou; kare katoa e rauka ia ratou i te tapu ia tatou i te inangaro atu anga iaia.

9:22-28; 11:1, 5, 17-26. E manganui te au totou no te akaora anga ia Iseraela kua akatupuia e te putuputuanga o te au Kerititiano akatainuia, kare tona au mema e “ko to te ngati Iuda anake ra, ko te etene katoa nei ra.”

10:10, 13, 14. Kapiti atu ki te aroa i te Atua e to tatou au taeake, ka rauka i te akarongo ketaketa kia Iehova e e tana au taputou i te akakeu ia tatou kia piri maroiroi ki roto i te angaanga orometua Kerititiano.

11:16-24, 33. E manea tikai te akatauanga “te takinga-meitaki e te akaperepere kore a te Atua”! Ae, “ko te Mato aia ko tei tika rava tana angaanga ra; ko tei tau katoa tona au aerenga.”​—Deu. 32:4.

AKONO ROTAI ANGA I TEI AKATIKAIA

(Roma 12:1–​16:27)

“E teianei, e aku au taeake, te ako atu nei au ia kotou o te aroa o te Atua,” i karanga ai a Paulo, “kia tuku atu kotou i to kotou au kopapa ei atinga ora, e te tapu, e tau oki i te Atua.” (Roma 12:1) “E teianei,” me kore i te akamanako anga i te tumu e kua akatikaia te au Kerititiano no to ratou akarongo, ko te ka aru mai ka tau kia akakeuia to ratou tu kia ratou uaorai, ki tetai ke, e ki te au mana akaaere o te kavamani.

“Teia taku tuatua kia kotou katoatoa . . . eiaa e maata te manako iaia uaorai, i tei tau iaia kia manako ra,” i tata ei a Paulo. “Ei aroa pikikaa kore rai,” i ako ei aia. (Roma 12:3, 9) “Kia kauraro marie te tangata katoatoa i te aronga mana taoonga ra.” (Roma 13:1) I roto i te au tumu manako o te akava ngakau, te akamaroiroi maira aia i te au Kerititiano e ‘auraka e akaapa tetai i tetai.’​—Roma 14:13.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

12:20—Akapeea tatou i te tuku anga “i te ai ngarau” ki runga i te upoko o tetai enemi? I te au tuatau o te Pipiria, kua tukunaia te auri ki roto i tetai ai na te tukuanga i te ai ngarau ki runga ake, pera katoa ki raro ake i te reira. Te tauturu ra te vera pakari i runga ake i te akatae i te auri e kia akapae ke i te au mea tau kore no roto mai i te reira. Pera katoa rai, te tuku ra tatou i te ai ngarau ki runga i te upoko o tetai enemi na te rave anga i te au angaanga meitaki kiaia kia akatae i tona tu patoitoi e ka akaari mai aia i reira i tona au tu meitaki.

12:21—Akapeea e ‘mate ei ia tatou te kino i te meitaki’? Tetai mataara e rauka ai ia tatou i te rave i teia na te tauta maroiroi anga i te rave i ta tatou angaanga tei orongaia mai e te Atua no te tutu aere anga i te tuatua meitaki o te Patireia e oti ua atu kia tau ki to Iehova marekaanga.​—Mare. 13:10.

13:1—Na roto i teea tu “kua akanooia ïa e te Atua” te aronga mana taoonga ki to ratou au ngai? “Kua akanooia ïa e te Atua” te aronga mana taoonga ki to ratou ngai koia oki na te Atua i akatika ia ratou kia tutara, e i roto i etai au turanga kua tapapa takereia mai e te Atua ta ratou tutaraanga. Kua akapapuia mai teia i ta te Pipiria i totou mai no runga i te au tutara e manganui.

Au Apiianga no Tatou:

12:17, 19. Kia tutaki atu i te kino ra te rave maira tatou i te tikaanga tei akakoro anake uaia e no Iehova. E ngakau parau tikai kia ‘tutaki atu tatou i te kino ki te kino’!

14:14, 15. Auraka tatou e akakinokino atu i to tatou taeake me kore e akaturori atu iaia na roto i te kai me kore i te ka inuia e oronga ra tatou kiaia.

14:17. Te rauka anga tetai pirianga meitaki ki te Atua kare e akatumu tikaiia ki runga i ta tetai e kai ra e e inu ra me kore eaa ta tetai e iki ra kare e kai me kore kare e inu. Mari ra, kua kapitiia te reira ki te tuatua tika, ki te au, e te rekareka.

15:7. Kia turou papakitai kore mai tatou i te aronga ngakau tae katoatoa te kimi ra i te tuatua mou ki roto i te putuputuanga e kia akakite aere i te karere o te Patireia ki te katoatoa ta tatou e aravei ra.

[Au Tutu i te kapi 31]

Ka rauka ainei te oko kia taangaangaia ki te au ara tei raveia i mua ake ka tutakiia ai?