Kare a Iehova e Akaruke i Tona Aronga Tiratiratu

“E kare oki [a Iehova] e akaruke i tona aronga tiratiratu. Ka paruruia ratou e tuatau ua atu.”​—SALA. 37:28, NW.

1, 2. (a) Eaa te au tupuanga tei timata i te tu tiratiratu o te au tavini o te Atua, i te ngauru anere mataiti M.T.N? (e) I roto i teea au turanga e toru i paruru ei a Iehova i tona aronga tiratiratu?

KO TE ngauru anere mataiti M.T.N. teia, e e taime no te iti tangata o te Atua kia rave i tetai ikianga. Kua kopae uaia atura tetai tamakianga na te tangata, i te orongaia anga tetai turanga rangatira ki te au kopu mareka kore o Iseraela i te pae tokerau. Kua rave viviki ua to ratou ariki akamana ouia ko Ieroboama, i te akatinamou i tona mana na te akanoo anga i tetai akonoanga ou no te Iti Tangata. Te umuumu maira aia kia kauraro tiratiratu tona iti tangata iaia ma te ngakau katoa. Eaa ra ta te au tavini akarongo mou o Iehova ka rave? Ka vai tiratiratu ua ainei ratou ki te Atua ta ratou e akamori ra? E tauatini ua atu tei akapera, e te tiaki ua ra a Iehova ia ratou, ia ratou e tamou marie ra i to ratou tu tiratiratu.​—1 Ari. 12:1-33; 2 Para. 11:13, 14.

² Te timata katoaia nei te tu tiratiratu o te au tavini o te Atua i to tatou nei tuatau. Te akamatakite maira te Pipiria e: “E akono meitaki, e matakite, te aaere nei oki to kotou enemi ko te diabolo, mei te liona ngunguru ra, i te kimi anga i te tangata e pou iaia.” Ka rauka ainei ia tatou i te “patoi atu [iaia], ma te akarongo turori kore”? (1 Pete. 5:8, 9) Ka makitoro marie ana tatou i tetai au tupuanga e o maira te akamana anga i te Ariki ko Ieroboama i te mataiti 997 M.T.N. e te akara anga e eaa ta tatou ka kite mai mei te reira. I taua au tuatau manamanata ra, kua takinga kinoia te au tavini akarongo mou o Iehova. Kua akatuera katoaia ratou ki te au akakeuanga a te aronga tei akaruke i te tuatua mou ia ratou e rave ra i ta ratou au angaanga ngata tei tukuia mai. I roto pouroa i teia au turanga nei, kare roa a Iehova i akaruke ana i tona aronga tiratiratu i taua taime ra, e kare katoa rai aia e akapera i teia tuatau.​—Sala. 37:28, NW.

Me Takinga Kinoia

3. Eaa te tumu kare ei e kino ana te tutaraanga a te Ariki ko Davida?

³ Ka makitoro marie ana tatou na mua i te au turanga i riro mai ei a Ieroboama ei ariki. Te akakite ra a Maseli 29:2 e: “Kia tutara ra te tangata kino ra, kua aue anake te tangata.” I raro ake i te tutaraanga a te Ariki ko Davida o Iseraela i taito, kare te tangata e aue ana. Kare a Davida i te tangata apa kore, kareka ra e tu tiratiratu tona ki te Atua e kua irinaki tikai iaia. Kare te tutaraanga a Davida e kino ana. Kua papau a Iehova i tetai koreromotu kia Davida, i te na ko anga e: “E toou are e toou basileia, ka mou ïa ki mua ia koe ra e tuatau ua atu: toou terono, ka mou ïa e tuatau ua atu.”​—2 Samu. 7:16.

4. I akanooia ki runga i teaa te au akameitakianga e marekaia ra i te tuatau e tutara ra a Solomona?

⁴ I raro ake i te tutaraanga a Solomona te tamaiti a Davida, i te akamataanga, e au ua e te puapinga, e ka tau rai e te akatutu maira i te Tutaraanga Tauatini Mataiti a Karaiti ko Iesu a te tuatau ki mua. (Sala. 72:1, 17) I taua taime ra kare e tumuanga tau no tetai o te au kopu 12 o Iseraela kia orureau. Inara, e turanga tetai i akanooia no te au akameitakianga ta Solomona e tona au tangata e mareka ra. Kua akakite a Iehova kia Solomona e: “I aere koe i taku ra au akonoanga, e i rave koe i taku ra tuatua-tau, e kua akamako tikai koe i taku katoa au akauenga, kia tau to aerenga ki te reira; ka akatupu au i taku tuatua ia koe i reira, taku i tuatua ki to metua ra kia Davida. E ka  noo rai au i rotopu i te tamariki a Iseraela, kare oki au e akaruke i toku ra iti-tangata ia Iseraela.”​—1 Ari. 6:11-13.

5, 6. Eaa tei tupu mai no to Solomona tu tiratiratu kore ki te Atua?

⁵ I tona ruaine anga, kare a Solomona i vai tiratiratu ana kia Iehova e kua akamata aia i te piri ki roto i te akamorianga pikikaa. (1 Ari. 11:4-6) I aere marie ua rai e oti kua akamutu rava akera a Solomona i te akono i te au ture a Iehova e kua kino takiri atura. E maata tikai ta teia i akatupu, e i muri ake i tona mateanga kua kopekope ua rai te tangata iaia ki tana tamaiti tei mono mai iaia, koia a Rehoboama, e kua pati i tetai tauturu. (1 Ari. 12:4) Eaa ta Iehova i rave i te kore anga a Solomona e vai tiratiratu ua kiaia?

⁶ Te akakite maira te Pipiria kia tatou e: “Riri akerā Iehova ia Solomona, no te mea kua anga ke tona ngakau i te Atua no Iseraela . . . ka rua akera oki ona akakite anga mai kiaia.” Kua akakite a Iehova kia Solomona e: “Kare koe i akono i taku koreromotu, e taku nei au akonoanga, i akaueia atu e au ia koe ra, ka aaeia e au teianei basileia ia koe, e ka oronga au ki toou ra tavini.”​—1 Ari. 11:9-11.

7. Noatu e kua kopaeia a Solomona, akapeea ra a Iehova i te akono anga i Tona aronga tiratiratu?

⁷ I reira kua tono atura a Iehova i te peroveta ko Ahia kia akatainu i tetai akaora no te tangata. Ko Ieroboama taua tangata ra, e tangata tukatau tikai tei angaanga ana i roto i te kavamani o Solomona. Noatu kua tiratiratu rai a Iehova ki te koreromotu Patireia tei papauia kia Davida, kua akatika ra Aia kia veeia te kavamani o te au kopu 12 ki roto i nga pupu e rua. Kia orongaia e tai ngauru kopu kia Ieroboama; e rua ka vai mai ki roto i te uanga o Davida, tei monoia e te Ariki ko Rehoboama. (1 Ari. 11:29-37; 12:16, 17, 21) Kua akakite a Iehova kia Ieroboama: “Ka riro oki kia akarongo mai koe i taku katoa e akaue ia koe, e kia aere koe i toku ra au arataa, e kia rave koe i tei tika i toku mata nei, i te akono anga i taku nei au akonoanga e taku nei au akauenga, mei ta toku tavini i rave mei ta Davida, ei vaitata katoa au ia koe, e naku e patu i te are mou noou, mei taku i rave i to Davida, e ka oronga oki ia Iseraela kia koe.” (1 Ari. 11:38) Kua rave a Iehova i teia no tona iti tangata e kua oronga mai i tetai mataara ei akaora mai ia ratou mei te takinga kino.

8. Eaa te au manamanata e takino nei i te iti tangata o te Atua i teia tuatau?

⁸ E maata ua atu te takinga kino e te au tu tika kore i teia tuatau. “Te tutara ra tetai tangata ki rungao i tetai, ei mate nona uaorai,” e akakite ra a Koheleta 8:9. Penei ka riro te angaanga okooko noinoi e te tutaraanga kino i te akatupu mai i te au turanga kino i te pae moni. Te au arataki i roto i te kavamani, te pitiniti, e te akonoanga e maata ua atu te taime kare ratou e tuku ana i te akaraanga meitaki no te tu akono tau. No reira, mei te tangata tuatua tika ra ko Lota, te “mamae” ua nei to te Atua au tangata tiratiratu i teia tuatau i te “tuatua viivii a te aronga kino ra.” (2 Pete. 2:7) Pera katoa, noatu te tauta nei tatou i te akono i to te Atua au turanga, e riro ua ana rai tatou ei aronga takinga kinoia na te au tutara akatietie.​—2 Timo. 3:1-5, 12.

9. (a) Eaa ta Iehova i rave takere ana ei akaora mai i tona iti tangata? (e) Eaa tatou ka papu ei e ka vai tiratiratu ua rai a Iesu ki te Atua?

⁹ Inara, ka rauka ia tatou kia papu tikai no runga i teia tuatua mou puapinga e: Kare a Iehova e akaruke i tona aronga tiratiratu! E akamanako ua ana i te au takainga tana i akanoo takere ei tupau i te au tutara kino o teia ao. Kua akanoo takereia te Patireia Mesia o te Atua i roto i te rima o Karaiti ko Iesu. Kua vaitata rai i te anere mataiti to Iesu Karaiti tutara mai anga mei te rangi. Kare e roa atu ka akaora takiri aia i te aronga e mataku ra i te ingoa o te Atua. (E tatau ia Apokalupo 11:15-18.) Kua akapapu takere mai a Iesu i tona uaorai tu tiratiratu ki te Atua e tae ua atu ki te mate. Kare rava aia e akataitaia i tona au tangata, mei ta Solomona i rave.​—Ebe. 7:26; 1 Pete. 2:6.

10. (a) Akapeea tatou me akaari e e puapinga maata tikai te Patireia o te Atua? (e) Me rokoia e te au manamanata, eaa ta tatou ka irinaki tikai?

¹⁰ E kavamani tika tikai to te Atua te ka takore katoatoa i te au takinga kinoanga. Kia kauraro tiratiratu tatou ki te Atua ko Iehova e tona Patireia. Ma te irinaki pu tikai i roto i te Patireia, kia kopae tatou i te tu akono kore o teianei ao i te Atua e kia aruaru maroiroi i te au angaanga memeitaki. (Tito 2:12-14) E tauta pakari tatou kia vai topata kore ua mei teianei ao. (2 Pete. 3:14) Noatu eaa te au manamanata ka aro atu tatou i teianei, ka rauka ia tatou kia irinaki tikai e ka paruru  a Iehova ia tatou me timataia to tatou akarongo. (E tatau ia Salamo 97:10. *) Tetai katoa, te akapapu maira te Salamo 116:15 kia tatou e: “E mea apinga maata i mua i te aroaro o Iehova te mate o tona aronga tapu [“tiratiratu,” NW].” E apinga maata tikai te au tavini o Iehova kiaia e kare aia e akatika ia ratou kia takoreia ei pupu.

Me Akatueraia ki te Au Akakeuanga a te Aronga Tei Akaruke i te Tuatua Mou

11. Akapeea a Ieroboama i te vai tiratiratu kore anga?

¹¹ I raro i tana tutaraanga ka rauka ua i te Ariki ko Ieroboama i te apai mai i tetai tauturu no te iti tangata o te Atua. Inara ra, kua riro tana au angaanga i rave ei akamaata atu i te timataanga ki to ratou tu tiratiratu ki te Atua. Kare i mareka ua i te ngateitei e te angaanga takake tei oronga takereia kiaia ei ariki, kua akamata iora a Ieroboama i te kimi i tetai au ravenga ei akamou roa atu i tona taoonga. “Kia tae teianei aronga tangata ki Ierusalema e apai i te atinga ki te are o Iehova,” i nana ai, “ka riro i te oki akaou te ngakau o teianei aronga ki to ratou pu tikai ra kia Rehoboama, ki te ariki o Iuda ra, e ka ta ratou iaku, ka oki akaou atu ei ki te ariki o Iuda kia Rehoboama ra.” I reira kua akanoo a Ieroboama i tetai akonoanga ou tei akatumuia ki runga i te nga punua puakatoro auro e rua. “Kua tuku iora aia i tetai i Betela, e kua vaoo iora tetai i Dana. Riro atura taua mea ra ei ara: aere anake atura te au tangata e akamori i tetai e tae ua atura ki Dana. Kua akatu iora aia i te are tapu i te ngai teitei, e kua akariro i to roto i te tangata rikiriki ei taunga, kare to te au tamariki a Levi ra.” Kua akanoo a Ieroboama i tetai ra nona uaorai no te akono i te “oroa na te tamariki a Iseraela,” e kua apai aia i “te atinga ki runga i te atarau, e kua tutungi i te atinga kakara.”​—1 Ari. 12:26-33.

12. Eaa ta te aronga tiratiratu o te Atua i te patireia tua tokerau i rave i te akanoo anga a Ieroboama i te akamorianga i te punua puakatoro i Iseraela?

¹² Eaa ra ta te aronga tiratiratu o te Atua i roto i te patireia tua tokerau ka rave i teianei? Mei to ratou ui tupuna akarongo mou rai, kare te au ngati Levi e noo ra i te au oire tei orongaia mai kia ratou i roto i te tuanga ngai o te patireia tua tokerau, i kaimoumou taime ana i te tavarevare. (Exo. 32:26-28; Nume. 35:6-8; Deu. 33:8, 9) I te akaruke anga i ta ratou au tuanga, kua neke atu ratou i to ratou ngutuare tangata ki te pae tonga i Iuda, i reira ratou i rave mou atu ei i te akamori ia Iehova ma te kore e tamanamanata. (2 Para. 11:13, 14) Ko etai atu au ngati Iseraela tei noo poto ua ana i Iuda kua iki ratou kia noo tinamou atu rai i reira e kare i oki ki to ratou kainga. (2 Para. 10:17) Kua akapapu meitaki a Iehova e kia akatuera uaia rai te mataara ki te akamorianga mou kia rauka i tetai atu o te au uki a muri ake mei te patireia tua tokerau mai, i te akaruke i te  akamorianga i te punua puakatoro e kia oki mai ki Iuda.​—2 Para. 15:9-15.

13. I teia au tuatau nei, akapeea te au akakeuanga a te aronga tei akaruke i te tuatua mou i te timata anga i te iti tangata o te Atua?

¹³ Te riro nei te aronga tei akaruke i te tuatua mou e ta ratou au akakeuanga ei tamanamanata i te iti tangata o te Atua i teia tuatau. Kua titau ana tetai au tutara i te akanoo i ta ratou uaorai akonoanga no te Iti Tangata, i te maro anga i to ratou au tangata kia ariki i te reira. Kua timata ana te au orometua o Kerititome e tetai atu au aronga ngakau akatietie i te apai i te taoonga kau taunga o te iero pae vaerua no ratou uaorai. Inara, te ngai ua rai ka kite tatou i te aronga tika tikai i akatainuia koia oki i rotopu i te au Kerititiano mou, ko ratou te “kau taunga ariki.”​—1 Pete. 2:9; Apo. 14:1-5.

14. Eaa tikai ta tatou pauanga ki te aerenga manako o te aronga tei akaruke i te tuatua mou?

¹⁴ Mei te ngati Levi akarongo mou rai i te ngauru anere mataiti M.T.N., kare te aronga tiratiratu o te Atua i teia tuatau e akavareia ana e te au aerenga manako o te aronga tei akaruke i te tuatua mou. E viviki ua ana te aronga akatainuia e to ratou au taeake i te ariu ke e i te patoi atu i te au aerenga manako o te aronga tei akaruke i te tuatua mou. (E tatau ia Roma 16:17.) Noatu te kauraro puareinga ua nei tatou ki te aronga mana o te kavamani i roto i ta ratou angaanga e kia kore e piri atu ki roto i te au manamanata o teianei ao, kia tiratiratu ua rai tatou ki te Patireia o te Atua. (Ioa. 18:36; Roma 13:1-8) Te patoi nei tatou i te au tuatua pikikaa a te aronga tei karanga e te tavini ra ratou i te Atua e i taua taime rai kare e akangateitei ana iaia na roto i ta ratou au angaanga.​—Tito 1:16.

15. Eaa i tau ei kia oronga i to tatou tu tiratiratu ki “te tavini akono meitaki e te pakari”?

¹⁵ E akamanako katoa i te tika e kua rauka ia Iehova i te apai ke mai i te aronga ngakau tika mei teianei ao kino, ki roto i te parataito pae vaerua tana i anga, ei tuatua akatutu ua anga. (2 Kori. 12:1-4) Ma te ngakau akameitaki, ka akapiri vaitata ua rai tatou ki “te tavini akono meitaki e te pakari, i ta tona pu i akaaere i tona ngutuare, ei tua i te kai na ratou i te ora mou ra.” Kua akamana a Karaiti i tona tavini “ei akaaere i te au apinga ravarai nana ra.” (Mata. 24:45-47) No reira, noatu e kare tatou tataki tai e marama pu tikai ana i tetai turanga ta te pupu tavini i rave, kare ia i te tumu tau no tatou kia patoi i te reira me kore kia oki akaou ki to Satani ao. Mari ra, ka akakeu te tu tiratiratu ia tatou kia vai akaaka ua e kia tapapa atu ia Iehova kia akamarama mai i taua au mea ra.

Ia Ratou e Rave ra i te Au Angaanga i Orongaia Mai e te Atua

16. Eaa te tukuanga angaanga tei rauka i tetai peroveta no Iuda mai?

¹⁶ Kua akaapa a Iehova ia Ieroboama no te akaruke anga i te akamorianga mou. Kua tuku aia i tetai peroveta no Iuda mai kia aere ki Betela i te tua tokerau kia aravei ia Ieroboama iaia e tu ra i te pae i tona atarau. Kua anoanoia te peroveta kia kave i tetai karere akavaanga kino kia Ieroboama. Kare e ekoko e e mea ngata tikai taua tukuanga angaanga ra.​—1 Ari. 13:1-3.

17. Akapeea a Iehova i te paruru anga i tona karere?

¹⁷ Kua riri rava akera a Ieroboama i te rongo anga i ta Iehova akaapaanga. Kua akatika maira aia i tona rima ki runga i te komono o te Atua, i te kapiki pu anga ki te au tangata i vaitatao e: “Ka opu ana.” I reira rai, i mua ake ka rauka aia i tetai tangata kia akapera, “marō atura taua rima i akatikaia e ia ra, e kare atura i tika kia akaoki mai. Ngaa iora oki taua atarau ra, e te reu ai i runga i taua atarau ra, kua maringi ïa ki raro.” Kua maroia akera a Ieroboama kia pati ki te peroveta kia tautopa atu ana kia Iehova e kia pure kia akaoraia tona rima maro. Kua akapera iora te peroveta, e kua akaoraia akera tona rima. E kua paruru iora a Iehova i tona karere mei te kino.​—1 Ari. 13:4-6.

18. Akapeea a Iehova i te paruru anga ia tatou ia tatou e akamori ra iaia ma te mataku kore?

 ¹⁸ Ia tatou e piri tiratiratu ra ki roto i te angaanga tutu aere i te Patireia e te akariro i te tangata ei pipi, e aro atu ana tatou i te tu oaoa kore i tetai au taime, e te au tu riri katoa. (Mata. 24:14; 28:19, 20) Inara auraka rava tatou e akatika i te mataku no te patoianga kia akaparuparu i to tatou maroiroi no te angaanga orometua. Mei te peroveta rai kare i akakiteia mai te ingoa i te tuatau o Ieroboama, “kia akamori tatou [ia Iehova] ma te mataku kore, Ma te [“tiratiratu,” NW].” * (Luka 1:74, 75) Noatu e kare tatou e tapapa atu ana i tetai tauturu i teia tuatau, te paruru ua nei rai a Iehova ia tatou e te turu maira ia tatou ei Au Kite nona, na roto i tona vaerua tapu e te au angera. (E tatau ia Ioane 14:15-17; Apokalupo 14:6.) Kare rava te Atua e akaruke i te aronga tei tuatua atu rai i tana tuatua ma te mataku kore.​—Phili. 1:14, 28.

Ka Paruru a Iehova i Tona Aronga Tiratiratu

19, 20. (a) Eaa ka papu ei ia tatou e kare rava a Iehova e akaruke ia tatou? (e) Eaa te au uianga ka uriuriia i roto i te atikara e aru mai nei?

¹⁹ Ko Iehova oki to tatou Atua tiratiratu. (Apo. 15:4; 16:5) E “tiratiratu [aia] i tana au angaanga katoatoa.” (Sala. 145:17, NW) E te akapapu maira te Pipiria kia tatou e: “E ka paruru oki aia i te arataa tikai o tona uaorai aronga tiratiratu.” (Mase. 2:8, NW) Me aro atu i te au timataanga me kore i te au aerenga manako o te aronga tei akaruke i te tuatua mou me kore me rave i tetai au tukuanga angaanga ngata, ka rauka i te aronga tiratiratu o te Atua kia irinaki i ta Iehova aratakianga e te turuturuanga.

²⁰ Te ka anoanoia tatou tataki tai kia akamanako i teianei, ko teia: Eaa te ka tauturu iaku kia vai tiratiratu ua kia Iehova noatu te au manamanata me kore te au timataanga taku ka kite? Tera te aiteanga, ka akapeea e rauka ai iaku i te akaketaketa i toku tu tiratiratu ki te Atua?

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

• Akapeea a Iehova i te akaari mai anga e kare aia e akaruke i tona aronga tiratiratu me rokoia ratou e te takinga kinoanga?

• Akapeea tatou me pau atu i te aronga tei akaruke i te tuatua mou e to ratou au aerenga manako?

• Akapeea a Iehova i te paruru anga i tona aronga tiratiratu ia ratou e piri ra ki roto i te angaanga orometua Kerititiano?

[Au Uianga Apii]

[Mapu/​Tutu i te kapi 5]

(No runga i teia, akara i te puka)

PATIREIA TUA TOKERAU (Ieroboama)

Dana

SEKEMA

Betela

PATIREIA APATONGA (Rehoboama)

IERUSALEMA

[Tutu]

Kare a Iehova i akaruke ana i tona aronga tiratiratu i te akamata anga a Ieroboama i te akamori i te punua puakatoro

[Tutu i te kapi 3]

E turanga tetai i akanooia no te au akameitakianga ta Solomona e tona au tangata e mareka ra