Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Au Manako Maata mei te Au Reta ki to Tesalonia e kia Timoteo

Au Manako Maata mei te Au Reta ki to Tesalonia e kia Timoteo

E Mea Ora te Tuatua a Iehova

Au Manako Maata mei te Au Reta ki to Tesalonia e kia Timoteo

KUA tupu te patoianga ki te putuputuanga ou i Tesalonia mei te tuatau i akanooia ai te reira i te atoro anga te apotetoro ko Paulo ia reira. E 20 tuma o Timoteo mataiti i te oki mai anga mei reira ma tetai ripoti meitaki, e kua akakeuia a Paulo kia tata i tetai reta ki to Tesalonia i te akameitaki e te akamaroiroi ia ratou. Penei kua atuia te reira i te openga o te mataiti 50 T.N., ko taua reta ra te mea mua o ta Paulo au tataanga tei akauruia. I muri poto ua ake i te reira, kua tata aia i te rua o te reta ki te au Kerititiano i Tesalonia. I teia taime nei, kua akatikatika aia i tetai manako tarevake ta tetai ke e irinaki ra, e kua ako atura i te au taeake kia vai ngaueue kore ua i roto i te akarongo.

E tai ngauru mataiti i muri mai, tei Makedonia a Paulo e tei Ephesia a Timoteo. Kua tata a Paulo kia Timoteo, i te akamaroiroi anga iaia kia noo atu ki Ephesia e kia rave ua atu i te tamakianga pae vaerua i te patoi anga i te au puapii pikikaa i roto i te putuputuanga. Te tupu maata mai anga te takinga kino ki te au Kerititiano i muri ake i te ka anga a Roma i te ai i te mataiti 64 T.N., i tata ai a Paulo i te rua o tana reta kia Timoteo. Ko te reira tana tataanga tei akauru opengaia. Ka puapinga katoaia tatou i teia tuatau mei te akamaroiroianga e te akoanga tei orongaia mai i roto i teia au reta e a na Paulo.​—Ebe. 4:12.

“KIA ARA”

(1 Tesa. 1:1–​5:28)

Kua akameitaki a Paulo i to Tesalonia no ‘to ratou ravenga i te akarongo, i te angaanga o to ratou inangaro, e te akakoromaki o to ratou irinaki.’ Kua akakite aia kia ratou e ko ratou tona ‘irinakianga e tona korona rekareka.’​—1 Tesa. 1:3; 2:19.

I muri ake i te akamaroiroi anga i te au Kerititiano i Tesalonia kia akapumaana i tetai e tetai ma te manakonakoanga no te tuakaouanga, kua akakite a Paulo e: “Te aere maira taua rā o te Atu ra mei te keia i te po ra.” Kua ako atu aia ia ratou e “kia ara” e kia akono meitaki.​—1 Tesa. 4:16-18; 5:2, 6.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

4:15-17—Koai ma tei “apaiiaʼi ki runga ki roto i te tiao, kia aravei atu i te Atu ki roto i te reva nei,” e akapeea teia i te tupu anga? Ko te au Kerititiano akatainuia teia e tuatuaia nei e ora ra rai i te tuatau o to Karaiti parutia i roto i te mana Patireia. Ka “aravei atu [ratou] i te Atu” ia Iesu i roto i te rangi kitea koreia. Inara, kia tupu teia, te anoanoia ra kia mate ratou na mua e kia akatuakaouia mai ei au mea ora vaerua. (Roma 6:3-5; 1 Kori. 15:35, 44) Kua akamata takere to Karaiti parutia, no reira ko te au Kerititiano akatainuia tei mate i teia tuatau kare ratou e vai mate ua. Ka ‘apainaia atu’ ratou, me kore ka akatu vivikiia mai.​—1 Kori. 15:51, 52.

5:23—Eaa te aiteanga o ta Paulo tuatua i te pure anga aia e ‘kia tiakiia mai te au taeake katoa ra, to ratou vaerua, to ratou ngakau, e te kopapa katoa’? Te tou ra a Paulo ki te vaerua, te ngakau, e te kopapa o te au mema e manganui o te putuputuanga Kerititiano, kapitiia mai te au Kerititiano akatainuia i te vaerua i Tesalonia. Kare aia i pure ua e kia tiakiia te putuputuanga, kua pure ra aia kia akonoia to ratou “vaerua,” me kore te tu manako ngakau. Kua pure katoa aia no runga i to ratou oraanga, e te “kopapa”​—koia oki ko te pupu katoa o te au Kerititiano akatainuia. (1 Kori. 12:12, 13) No reira te akakite maira te pure i to Paulo manako oonu no te putuputuanga.

Au Apiianga no Tatou:

1:3, 7; 2:13; 4:1-12; 5:15. Ko tetai mataara tau kia orongaia te akoanga, koia oki, kia oronga i te akameitakianga ma te akamaroiroianga kia meitaki maata atu.

4:1, 9, 10. Kia ketaketa ua atu rai to tatou pirianga kia Iehova.

5:1-3, 8, 20, 21. Te vaitata anga mai te ra o Iehova, e ‘akono meitaki tatou i to tatou tapoki-umauma ko te akarongo e te inangaro, e ma te manako ora ei pare.’ Pera katoa, e akarongo meitaki tikai tatou i te Tuatua totou a te Atua, te Pipiria.

“KA TU MARIE RAI”

(2 Tesa. 1:1–​3:18)

Te tauianga i te aiteanga o ta Paulo i akakite mai i roto i tana reta mua, i te akaraanga kua manako ua etai pae i roto i te putuputuanga e kua vaitata rava mai ‘te tae anga mai o te Atu.’ I te akatikatika anga i to ratou manako, kua akakite atu a Paulo i “te ka tupu na mua.”​—2 Tesa. 2:1-3.

Kua raurau a Paulo e: “Ka tu marie rai, . . . e mou piri tikai oki i te au mea i tukuia atu kia kotou na, ta kotou i apii ra.” Kua ako atu aia ia ratou e e ‘akataka ke mai i te taeake aerenga tika kore ra.’​—2 Tesa. 2:15; 3:6.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

2:3, 8—Koai “te tangata ara,” e ka akapeea aia i te akapou takiriia anga? Ko teia tuanga ke o te “tangata” ko te pupu orometua o Kerititome. Ko tei akamanaia kia akakite i ta te Atua akavaanga ki runga i te aronga kino e kia oronga mai i te au akauenga kia tamate ia ratou koia oki ko te “Logo”​—te Vaa Tuatua Maata a te Atua, ko Iesu Karaiti. (Ioa. 1:1) No reira i karangaia ai e na Iesu e akapou takiri atu i te tangata ara ra ma “te aʼo [mana ririnui] o tona vaa.”

2:13, 14—Akapeea te au Kerititiano akatainuia i te ‘ikiia anga kia ora mei muatangana mai’? Kua akono takereia te aronga akatainuia ei pupu i to Iehova akakoro anga e kia akaparuparu te uanga a te vaine i te mimiti o Satani. (Gene. 3:15) Kua akakite katoa a Iehova i te au umuumuanga ta ratou ka akatupu, te angaanga ta ratou ka rave, e te au timataanga te ka tupu kia ratou. No reira aia i iki ei ia ratou no ‘teia kapikianga.’

Au Apiianga no Tatou:

1:6-9. Me rave a Iehova i tana akavaanga e iki meitaki ana aia i te reira.

3:8-12. Auraka kia riro te vaitata anga mai o te ra o Iehova ei kotoeanga kia kore e akono atu i to tatou uaorai au anoano e te akono anga ia tatou uaorai i roto i te angaanga orometua. Me kare tatou e angaanga ka kope tatou e ka riro tatou ei “akamanamanata [atu] ia etai ke.”​—1 Pete. 4:15.

“E AKONO MEITAKI I TEI TUKUIA ATU IA KOE NA”

(1 Timo. 1:1–​6:21)

Kua ikuiku atu a Paulo ia Timoteo ‘kia ta i te tamaki meitaki i taua tuatua ra i te tamou marie anga i te akarongo, e te akava-ngakau meitaki.’ Kua akakite mai te apotetoro i te au turanga tau no te au tangata tei ikiia i roto i te putuputuanga. Kua ikuiku katoa atu a Paulo ia Timoteo e kia ‘akaruke atu i te tuatua taeke mako kore ua.’​—1 Timo. 1:18, 19; 3:1-10, 12, 13; 4:7.

“Eiaa e kauvae atu i te tangata pakari,” i tata mai ei a Paulo. Kua raurau aia ia Timoteo e: “E akono meitaki i tei tukuia atu ia koe na, e ariu ke koe i te tuatua rikiriki mako kore kare e puapinga ra, e te tuatua taumāroia ra i tapikipikiia e e kite.”​—1 Timo. 5:1; 6:20.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

1:18; 4:14—Eaa te ‘au tuatua’ tei akakiteia no runga ia Timoteo? Penei e au totou te reira no runga i ta Timoteo angaanga i te tuatau ki mua i roto i te putuputuanga Kerititiano, tei akauruia i te atoro anga a Paulo ia Lusetera i te rua o tona tere mitinari. (Anga. 16:1, 2) Akatumuia ki runga i teia ‘au tuatua’ nei, kua ‘tuku katoa atu te au aronga orometua o te putuputuanga i te rima ki rungao’ i te mapu ko Timoteo, i te ikianga iaia no tetai angaanga puapinga.

2:15—Akapeea tetai vaine ‘e ora ai i te anau anga i te tamariki’? Ka tauturu te anau tamariki anga, te akono anga i tana tamariki, e te akono anga i tona ngutuare tangata i te ‘akaora’ me kore i te paruru i te vaine kia kore e ‘apai tuatua e te akara matariki i ta tetai ke ra akonoanga.’​—1 Timo. 5:11-15.

3:16—Eaa te tuatua ngaro no te tu akono i te Atua? Kare i kiteaia ana no tetai tuatau roa e ka rauka i te au tangata kia akarongo apa kore ua ki to Iehova turanga ngateitei. Kua oronga mai a Iesu i te pauanga na te akono marie anga i te tu tiratiratu apa kore ki te Atua e mate ua atu aia.

6:15, 16—Te tou ra ainei teia au tuatua ki te Atua ko Iehova me kia Iesu Karaiti? Te tou ra teia au tuatua kia Iesu Karaiti, koia oki ta ratou i akakite mai, e ka mama mai. (1 Timo. 6:14) Me akaaiteia atu ki te au tangata e tutara ra ei au ariki e ei au atu, ko Iesu anake ua “Tei meitaki,” e koia anake ua tei rauka te tu mate kore. (Dani. 7:14; Roma 6:9) Mei tona aerenga ki te au rangi kitea koreia, kare tetai ua atu tangata i runga i te enua nei e “tika kia akara” mata tikai iaia.

Au Apiianga no Tatou:

4:15. Noatu e kua ariki tatou i te Akonoanga Kerititiano kare i roa ua akenei me kore kua roa te tuatau, e tauta tatou kia tere ua rai tatou ki mua i te pae vaerua.

6:2. Me te angaanga nei tatou na tetai taeake akarongo, kia maata atu to tatou rekareka i te angaanga nana i tetai ua atu tangata i vao ake i te putuputuanga, eiaa e rapu ua ia koe.

‘AKAKITE UA I TE TUATUA KIA TAMOU MARIE RAI’

(2 Timo. 1:1–​4:22)

Kia akapapa ia Timoteo no te au turanga ngata ki mua, kua tata a Paulo e: “Kare oki i te ngakau kopē ta te Atua i oronga mai no tatou; te ngakau maroiroi ra, e te aroa, e te ngakau akono meitaki.” Kua akoia a Timoteo e: “Kare oki te tavini o te Atu nei e tika kia māro; kia maru ra aia i te tangata katoa nei, e te tau oki kia apii ia etai ke.”​—2 Timo. 1:7; 2:24.

“Kia mou marie ra koe i taau i apii ra, i tei tukuia atu ia koe ra,” i ako ei a Paulo ia Timoteo. Te totoa ra te au apiianga a te aronga tei akaruke i te tuatua mou, no reira i ako ei te apotetoro i te akaaere mapu e: “E akakite ua koe i te tuatua; kia tamou marie rai . . . e akakite ua i te apa, e ako atu, e akamaroiroi atu.”​—2 Timo. 3:14; 4:2.

Pauia te Au Uianga Tuatua Tapu:

1:13—Eaa “te akonoanga tuatua tikai”? Ko “te akonoanga tuatua tikai” koia oki, ko “te tuatua ora a to tatou Atu a Iesu Mesia”​—te au apiianga mou a te Kerititiano. (1 Timo. 6:3) Te rotai ra ta Iesu i apii ana e i rave ana ki te Tuatua a te Atua, no reira ko teia tuatua “te akonoanga tuatua tikai” te tou katoa ra te reira ki te au apiianga katoatoa a te Pipiria. Ka tauturu teia au apiianga ia tatou kia kite e eaa ta Iehova e umuumu maira ia tatou. Ka tamou marie tatou i teia akonoanga na te rave anga i ta tatou i kite mai mei te Pipiria.

4:13—Eaa “te au pepa kiri”? Te tou ra te tuatua “au pepa kiri” ki tetai apinga tata tei maaniia mei roto i te kiri. Ka tika paa e te pati maira a Paulo i tetai au pokaikai tuatua o te au Tuatua Tapu Epera kia rauka iaia i te apii i te reira i tona tapekaia anga i Roma. Ko tetai o te au pokaikai tuatua e pepa raupo, kareka etai e pepa kiri.

Au Apiianga no Tatou:

1:5; 3:15. Te tumu puapinga tikai i rauka ai ia Timoteo te akarongo i roto i te Karaiti ko Iesu, koia oki, ko te akarongo tei akakeu i te au mea ravarai ta Timoteo i rave, ko te apiianga Tuatua Tapu tei rauka iaia mei tona tamariki anga mai. E mea puapinga tikai no te au mema o te ngutuare kia akamanako meitaki no runga i te akatupu anga i teia apainga ki te Atua e ki ta ratou tamariki.

1:16-18. Me rokoia to tatou au oa irinaki e te au timataanga, me aro atu i te takinga kino, me kore me tapekaia, kia pure tatou no ratou e kia rave i te au mea pouroa te ka rauka ia tatou i te tauturu ia ratou.​—Mase. 3:27; 1 Tesa. 5:25.

2:22. Eiaa te au Kerititiano, te au mapu tikai, e varenga ua ki te akamatutu kopapa, ki te tarekareka, te akatangi anga imene, te tamataoraanga, te au angaanga rekaia, te teretere aere, te au pukapukaanga puapinga kore, e te vai atura, e kare atura e rava ana to ratou taime no te au angaanga pae vaerua.

[Tutu i te kapi 31]

Ko teea o te au reta akauruia a te apotetoro ko Paulo tei tata opengaia?