Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

E Akono Marie i te “Taura e Toru Enui” i Roto i te Akaipoipo

E Akono Marie i te “Taura e Toru Enui” i Roto i te Akaipoipo

E Akono Marie i te “Taura e Toru Enui” i Roto i te Akaipoipo

“E te taura e toru enui ra, kare ïa e motu vave.”​—KOHE. 4:12.

1. Naai i topiri i nga tangata mua i roto i te akaipoipoanga?

MURI ake i te anga mai anga i te ua rakau e te au manu, kua anga te Atua ko Iehova i te tangata mua, ko Adamu. I muri mai kua akatopa iora te Atua i te moe tinainai ki rungao ia Adamu, e kua rave aia i tetai o tona ivi kaokao e kua anga iora i tetai tauturu tau apa kore nona. I te kite anga atu iaia, kua karanga iora a Adamu e: “I teianei e ivi teia no toku nei ivi, e kiko oki no toku nei kiko.” (Gene. 1:27; 2:18, 21-23) Kua akaari a Iehova i tona mareka no te anga mai anga i te vaine mua, i te topiri anga i nga tangata mua i roto i te akaipoipoanga e te tuku anga i tana akameitakianga ki rungao ia raua.​—Gene. 1:28; 2:24.

2. I akapeea a Satani i te akatupu anga i te ke anga i rotopu ia Adamu raua ko Eva?

2 Te mea tangi ra, kare i roa ana kua takinoia te akanoonooanga a te Atua no te akaipoipo. Akapeea ra? Kua akavareia a Eva e tetai vaerua kino tei karangaia e ko Satani, kia kai aia i te ua rakau mei te tumu rakau okotai tei tureia raua. Kare i roa i muri mai, kua piri atu a Adamu ki tana vaine i te meameaau anga i to te Atua tikaanga ei tutara e tana aratakianga meitaki. (Gene. 3:1-7) I te ui anga atu a Iehova ki nga tokorua e eaa ta raua i rave, kua kitea mai e kua tupu ke ana te manamanata i roto i to raua pirianga akaipoipo. Kua akaapa a Adamu i tana vaine i te na ko anga e: “Na te vaine taau i o mai ei tokorua noku ra, i oronga mai i to taua rakau kiaku ra, kai iora au.”​—Gene. 3:11-13.

3. Eaa te manako tarevake o tetai au ngati Iuda?

3 I te au anere mataiti mei taua taime maira, e manganui ua atu ta Satani au ravenga kikite i taangaanga i te akamaata atu i te manamanata i rotopu i te aronga akaipoipo. Ei akatauanga, i tetai au taime e taangaanga ana aia i te au arataki akonoanga ei turuturu i te au manako kare i tau i te tuatua tapu no te akaipoipo. E akaiti mai ana tetai au arataki ngati Iuda i te puapinga o to te Atua au turanga, i te akatika anga i te au tane kia tatara i ta ratou au vaine no tetai au mea rikiriki ua mei te tamiti maata anga i te kai. Inara kua akakite a Iesu e: “Tei kopae i tana vaine, auraka ra no te akaturi, ka akaipoipo ei i tetai, kua akaturi ïa: e ko tei akaipoipo i taua vaine i kopaeia ra, kua akaturi ïa.”​—Mata. 19:9.

4. Akapeea te akanoonooanga o te akaipoipo i te takino angaia i teia tuatau?

4 Te angaanga pakari nei rai a Satani i te akatakake i te pirianga akaipoipo. Te akapapu maira te pirianga te tane ki te tane, te noo kapiti anga te aronga kare i akaipoipo, e te rauka ngoie ua i te tatara e, te puapinga nei rai aia i roto i teia turanga. (E tatau ia Ebera 13:4.) Ei au Kerititiano, eaa ta tatou ka rave kia kore tatou e akakeuia e te au manako tarevake e tupu nei no runga i te akaipoipo? Ka akamanako ana tatou i tetai au tu mataora no tetai akaipoipo puapinga.

Kia Vai ua rai a Iehova i Roto i te Akaipoipo

5. Eaa te aiteanga o te tuatua “te taura e toru enui” no runga i te akaipoipo?

5 E puapingaia ai tetai akaipoipo, kia o mai rai a Iehova ki roto i te pirianga akaipoipo. Te karanga ra tana Tuatua e: “E te taura e toru enui ra, kare ïa e motu vave.” (Kohe. 4:12) E tuatua akatutu ua te “taura e toru enui.” Me taangaangaia teia akatutuanga ki te akaipoipo, te kapiti maira te reira i te tane e te vaine, te nga enui mua, tei iri kapitiia ki te enui maata, koia oki ki te Atua ko Iehova. Te taokotai anga ki te Atua te oronga maira te reira i te maroiroi pae vaerua ki nga tokorua i te akono anga i te au manamanata, e ko te taviri ia ki te mataora maata rava atu i roto i te akaipoipo.

6, 7. (a) Eaa ta te au Kerititiano ka rave i te akapapu e tei roto te Atua i to ratou akaipoipo? (e) Eaa ta tetai tuaine e akaperepere ana no runga i tana tane?

6 Inara eaa ta te nga tokorua akaipoipo ka rave i te akapapu anga e mei te taura e toru enui rai to raua akaipoipo? Kua imene te tata taramo ko Davida e: “E mea tau naku te rave i toou anoano, e taku Atua; te vai nei oki taau ture tei roto i toku nei ngakau.” (Sala. 40:8) Ka riro katoa to tatou aroa no te Atua ei akakeu ia tatou kia tavini iaia ma te ngakau katoa. No reira, e akatupu nga tokorua i tetai pirianga vaitata kia Iehova e kia rekareka i te rave anga i tona anoano. Kia tauta katoa te au tokorua akaipoipo i te akaketaketa i te aroa o to ratou tokorua no te Atua.​—Mase. 27:17.

7 Mei tei roto tikai te ture a te Atua i to tatou ngakau, ka akaariia mai te au tu mei te akarongo, te manakonakoanga, e te aroa e ka tauturu te reira i te akamatutu i te pirianga akaipoipo. (1 Kori. 13:13) Kua karanga tetai Kerititiano ko Sandra tona ingoa, e 50 mataiti i tona akaipoipo anga e: “Ko taku e akaperepere maata ana i roto taku tane koia oki ko te aratakianga e te akoanga tana e oronga mai ana kiaku tei akatumuia ki runga i te Pipiria, e tona aroa no Iehova, tei pakari atu i tona inangaro iaku.” E te au tane e, ka tau ainei kia tuatua akaperaia no runga ia kotou?

8. Eaa te anoanoia ra e rauka ai te “tutaki meitaki” i roto i te akaipoipo?

8 Ei nga tokorua, ko to korua pirianga ainei kia Iehova e ta korua au angaanga Kerititiano te mea puapinga maata rava atu i roto i to korua oraanga? Pera katoa, te manako tikai ra ainei koe i toou tokorua ei tokorua noou i te tavini anga ia Iehova? (Gene. 2:24) Kua tata te ariki pakari ko Solomona e: “E meitaki nga tangata toko rua i te takitai; no te mea e tutaki meitaki ta raua i ta raua angaanga.” (Kohe. 4:9) E tika rava e, kia angaanga pakari te tane e te vaine kia rauka taua “tutaki meitaki” ra i roto i tetai pirianga aroa mutu kore tei akameitakiia mai e te Atua.

9. (a) Eaa ta te au tane au apainga? (e) Kia tau kia Kolosa 3:19, ka akapeea te tane i te akono anga i tana vaine?

9 Tetai akaarianga e tei roto te Atua i te akaipoipoanga koia oki ko te tauta anga a te tane e te vaine kia akarotai atu ki Tana au umuumuanga. Na te au tane te apainga maata i te akono anga i te au anoano o te au mea o te kopapa e te pae vaerua no te ngutuare tangata. (1 Timo. 5:8) Te akamaroiroi katoaia maira ratou kia akamanako i te au anoano manako ngakau o ta ratou au vaine. I roto ia Kolosa 3:19, ka tatau tatou e: “E te au tane ra, e aroa kotou i ta kotou au vaine ra, auraka e rotoriri atu ia ratou.” Kua akamarama mai tetai tangata kite karape no runga i te Pipiria i te tuatua “rotoriri” e te o maira “te au tuatua akakino, me kore te taanga, e te kore anga e aroa atu ia ratou, me kore kare ratou e akaari ana i te aroa, i te tu akono, te utuutuanga, te paruruanga, e te tauturuanga.” Te taka ua ra e, kare taua tu ra e tau i roto i tetai ngutuare Kerititiano. Tetai tane tei taangaanga i tona turanga upoko na roto i te tu aroa ka akakeu aia i tana vaine kia kauraro puareinga ua kiaia.

10. Eaa te tu ta te au vaine akaipoipo Kerititiano ka tau kia akaari mai?

10 Te au vaine Kerititiano e tauta ra kia vai rai a Iehova i roto i to ratou akaipoipo kia akarotai katoa rai ratou ki ta te Atua au umuumuanga. Kua tata te apotetoro ko Paulo e: “E te au vaine noo tane ra, e kauraro kotou ki ta kotou uaorai au tane, mei ta kotou e kauraro i te Atu ra. Ko te tane oki te upoko o te vaine, mei te Mesia katoa ra te upoko ïa i te ekalesia.” (Ephe. 5:22, 23) Kua akavare a Satani ia Eva, na te pikikaa anga e ka apai mai te tu akatakakeanga mei te Atua i te mataora mutu kore. Te taka ua ra e, te kitea nei te tu vaerua akatakake i roto i te au akaipoipoanga e manganui. Inara, no te au vaine irinaki i te Atua, kare te kauraroanga ki to ratou upoko i te mea tau kore. Te maara ra ia ratou e kua iki a Iehova ia Eva kia riro ei “tauturu tau” no tana tane, ta te Atua i manako e e turanga ngateitei te reira. (Gene. 2:18) Ko te vaine akaipoipo Kerititiano tei taokotai puareinga ua ki taua akanoonooanga ra e “korona” mou tikai aia no tana tane.​—Mase. 12:4.

11. Eaa ta tetai taeake i akakite mai tei riro ei tauturu i tona akaipoipo?

11 Tetai tauturu katoa kia vai ua te Atua ki roto i tetai akaipoipo koia oki, no nga tokorua kia apii kapiti i te Tuatua a te Atua. Kua karanga a Gerald, e 55 mataiti i te akaipoipo mataora anga e, “Ko te apinga puapinga maata roa atu i roto i te akaipoipo tei puapingaia, koia oki, ko te tatauanga e te apii kapitianga i te Pipiria.” Kua akakite katoa aia e, “Te rave kapitianga i te au mea tikai e piri atura ki ta tatou akamorianga, ka akapiri vaitata atu i nga tokorua ki tetai e tetai e kia Iehova.” Ka tauturu katoa te apii kapitianga i te Pipiria i te ngutuare tangata kia akamanako meitaki i to Iehova au turanga, kia akaketaketa atu i to ratou pirianga Kiaia, e ka tauturu ia tatou kia tere ua atu rai ki mua.

12, 13. (a) Eaa ra te pure kapitianga i puapinga ai no tetai nga tokorua? (e) Eaa tetai atu au angaanga Kerititiano te ka akaketaketa i te akaipoipo?

12 E pure kapiti katoa ana te au tokorua akaipoipo mataora. Me akakite te tane i tetai au patianga takake tei tau ki to raua au turanga ma tona ngakau katoa, papu roa e ka akaketaketaia te pirianga akaipoipo. (Sala. 62:8) Ei akaraanga, e ngoie roa atu kia kopae i tetai ua atu tauetono anga ki toou tokorua i muri ake i to korua patianga i te Mana Katoatoa no tetai aratakianga! (Mata. 6:14, 15) Kia rotai ki te pure, e mea tau tikai no nga tokorua kia akapapu e kia ‘tauturu atu tetai i tetai, e akakore tetai i ta tetai ara.’ (Kolo. 3:13) E akamanako ana e te akaari maira te pure i te irinakianga ki te Atua. Kua tuatua te Ariki ko Davida e: “Te akara nei te mata o te au mea katoa nei ia koe.” (Sala. 145:15) Me akara tatou ki te Atua ma te manakonakoanga na roto i te pure, ka iti mai to tatou au manamanata, i te kite anga e te ‘tiaki maira aia ia tatou.’​—1 Pete. 5:7.

13 Tetai taviri kia vai ua rai a Iehova i roto i te akaipoipo koia oki, na te tae atu anga ki te au uipaanga a te putuputuanga e te angaanga kapitianga i roto i te angaanga orometua. I roto i ta tatou au uipaanga, ka kite te au tokorua akaipoipo e ka akapeea i te patoi anga i te “ravenga pakari” ta Satani e taangaanga ra i te akamavete i te ngutuare tangata. (Ephe. 6:11.) E ko te tane e te vaine e angaanga kapiti ana i roto i te angaanga orometua ka kite raua i te ‘maroiroi, auraka e ngaueue.’​—1 Kori. 15:58.

Me Tupu te Manamanata

14. Eaa te au tumu te ka akatupu i te taomianga pakari i roto i te akaipoipo?

14 E tika e, penei kare te au tamanako anga i runga akenei i te mea ou, inara kore ei e uriuri ua i te reira ki toou tokorua? Akara e me ka inangaroia tetai ngai i roto i toou akaipoipo kia akamanakoia. I na, te akakite maira te Pipiria e ka kite katoa te aronga tei roto te Atua i to ratou akaipoipo i te ‘pekapeka i roto i te kopapa.’ (1 Kori. 7:28) Inara no te tu apa ua o te tangata nei, te au akakeu anga o teianei ao akono kore i te ture, e te au ereere a te Tiaporo, ka tupu katoa rai te au taomianga pakari i roto i te akaipoipo o te au tavini akarongo mou o te Atua. (2 Kori. 2:11) Inara te tauturu maira a Iehova ia tatou kia rauka ia tatou i te akono i taua au taomianga ra. Ae, ka rauka ua i te rave. Kua akapouia te manu a te tangata akarongo mou ko Iobu, tona au tavini, e tana tamariki. E oti akera, te karanga ra te Pipiria e: “Kare a Iobu i araia i taua au mea katoa nei, e kare oki i akaapa i te Atua.”​—Iobu 1:13-22.

15. Eaa ta te taomianga ka akatupu ki te tangata, e eaa te mataara meitaki no nga tokorua i te akono atu i te reira?

15 I tetai tua, kua tuatua te vaine a Iobu kiaia e: “Te tāpu ua nei koe i taau akonoanga? ka akakino atu i te Atua, ka mate atu ei.” (Iobu 2:9) E tika rava e, me tupu mai te au tumatetenga me kore tetai au turanga ngata, penei ka riro te au manamanata tei aru mai i te akakeu i tetai tangata kia rave i tetai angaanga ma te kore e akamanako e eaa te ka tupu. “E akanenevaia oki te tangata pakari i te takinga-kino,” i akakite ei te tangata pakari. (Kohe. 7:7) Me tuatua riri mai toou tokorua i te au tuatua akakino no te turanga ngata me kore no te “takinga-kino,” e noo maru ua. Me ka tuatua riri atu rai koe penei ka akakeu te reira ia korua roa ai kia tuatua i tetai mea te ka akakino roa atu i taua turanga ra. (E tatau ia Salamo 37:8.) No reira e akangaro ua atu i te ‘tuatua neneva,’ te ka tupu mai no te riri me kore no te manako kore.​—Iobu 6:3NW.

16. (a) Akapeea te au tuatua a Iesu i roto ia Mataio 7:1-5 i tau ei ki te akaipoipo? (e) Eaa i puapinga ai te tu tau i roto i te akaipoipo?

16 Ka anoanoia nga tokorua akaipoipo kia tau tikai ta raua au tapapaanga. Penei ka kite tetai o nga tokorua i tetai au tu tuke ua ake rai o tetai e ka manako e, ‘Ka rauka iaku i te taui iaia.’ Ma te aroa e te akakoromaki, penei ka rauka ia koe i te tauturu i te akameitaki marie ua i toou tokorua. Inara, auraka e akangaropoina e, kua akaaite a Iesu i tetai tei akaapa i te au tarevake rikiriki o tetai tangata, ki tetai e kite ra i te “tanga iti” i roto i te mata o tona taeake, kareka ra kare e kite ana i te “rakau maata” i roto i tona uaorai mata. Kua raurau mai a Iesu ia tatou e: “Auraka e akakino atu; kia kore kotou e akakinoia mai.” (E tatau ia Mataio 7:1-5.) Kare ra te aiteanga e kia kopaeia te au tarevake kino. Kua tuatua a Robert, vaitata rai e e 40 mataiti tona akaipoipo anga e: “Penei i te tuatua tika ua anga ki tetai e tetai e te ariki puareinga ua anga i te au manako puapinga, te umuumuia ra nga tokorua akaipoipo kia rave i tetai tauianga i roto i to raua oraanga.” No reira kia tau ua te tu. I to te manamanata atu no runga i te au tu taau e inangaro ra kia kite i roto i toou tokorua, e apii kia ariki rekareka e kia mataora i tona au tu meitaki i teianei.​Kohe. 9:9.

17, 18. Me maata mai te au manamanata, ka uri tatou kiaai no te tauturu?

17 Penei ka tupu te au timataanga me taui te au turanga i roto i te oraanga. Penei ka kite nga tokorua i te au akaaoanga me anau tamariki raua. Me kore ra penei ka tupu te maki kino ki te tokorua e te tamaiti. Ka anoanoia kia akono meitakiia nga metua pakari. E ka akaatea te tamariki kua mamaata mei te ngutuare. Me kore ka tupu mai tetai au tauianga kia rauka i te akono i tetai au angaanga e te au apainga i roto i te putuputuanga. Ka apai mai teia au tauianga katoatoa i tetai au taomianga e te au manamanata ki te pirianga akaipoipo.

18 Eaa taau ka rave me te manako ra koe e kare e rauka akaou ia koe i te akono i te au manamanata i roto i toou akaipoipo? (Mase. 24:10) Auraka e tuku i te au! Ka rekareka rava atu a Satani me akaruke tetai tavini o te Atua i te akamorianga mou. Ka mataora rava atu aia me akapera tetai nga tokorua. No reira, e rave pakari i te ka rauka ia koe i te akapapu e kia vai ua rai toou akaipoipo mei te taura e toru enui ra. E manganui ua atu te au papaanga i roto i te Pipiria no te aronga tei vai akarongo mou ua noatu te au timataanga pakari. Ei akaraanga, i tetai atianga, kua pure akatenga a Davida kia Iehova, i te na ko anga e: “E aroa mai koe iaku, e te Atua e, e anoano . . . to te tangata nei iaku, te takinga-kino maira aia iaku.” (Sala. 56:1) I takinokinoia ana ainei koe e “te tangata nei”? Noatu e no tetai ngai mamao te taomianga taau e kite ra me kore na tetai tangata piri vaitata kia koe, e akamaara ra e: Kua rauka ia Davida te maroiroi kia akakoromaki, e ka rauka katoa ia koe. “Kua kimi au ia Iehova e kua tuatua maira aia kiaku,” i tuatua ai a Davida. “E kua akaora iaku i te au mea katoa taku i mataku ra.”​—Sala. 34:4.

Maata Atu te Au Akameitakianga

19. Na teea matara e rauka ai ia tatou i te patoi atu i ta Satani au ravenga i te takino ia tatou?

19 I teia tuatau openga, ka anoanoia te au tokorua akaipoipo kia “akapumaana . . . tetai ki tetai, e akatupu i te meitaki tetai ki tetai.” (1 Tesa. 5:11) Auraka e akangaropoina e, te karanga nei rai a Satani e te akatumuia nei to tatou tu tiratiratu kia Iehova, ki runga i te tu noinoi. Ka rave aia i tetai ua atu au ravenga, kapiti mai i te tamanamanata anga i tetai akaipoipo, e te takino anga i to tatou tu tiratiratu ki te Atua. Ei patoi atu i ta Satani au ravenga i te takino ia tatou, ka anoanoia tatou kia irinaki pu tikai ki roto ia Iehova. (Mase. 3:5, 6) Kua tata a Paulo e: “E tika iaku te au mea ravarai nei [iaia], ko tei akamaroiroi mai iaku nei.”​—Phili. 4:13.

20. Eaa te au akameitakianga ka rauka mai me o mai te Atua ki roto i to tetai akaipoipo?

20 E manganui ua atu te au akameitakianga ka rauka mai me o mai te Atua ki roto i te akaipoipo. Kua tupu tikai teia kia Joel raua ko tana vaine e 51 mataiti te roa i to raua akaipoipoanga. Kua karanga aia e: “E akameitaki ua ana rai au ia Iehova no taku vaine e no to maua pirianga oa mataora. Kua riro aia ei tokorua tau tikai.” Akapeea raua i te akono anga i to raua akaipoipo kia vai ketaketa ua rai? “E tauta ua ana rai maua i te akaari i te takinga meitaki, te akakoromaki, e te aroa ki tetai e tetai.” Kare e rauka ia tatou i te rave i te reira ma te apa kore i roto i teia akatereanga o te au mea nei. Inara, kia angaanga pakari tatou i te akono anga i te au kaveinga Pipiria e kia vai ua rai a Iehova i roto i to tatou akaipoipo. Me akapera tatou, ka aite i reira to tatou akaipoipo ki “te taura e toru enui ra, kare ïa e motu vave.”​—Kohe. 4:12.

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa te aiteanga kia vai ua rai a Iehova ki roto i te akaipoipo?

• Eaa ta te au tokorua akaipoipo ka rave me tupu te manamanata?

• Akapeea tatou e kite ei e tei roto te Atua i te akaipoipo?

[Au Uianga Apii]

[Au Tutu i te kapi 18]

Ka tauturu te pure kapitianga i te au tokorua akaipoipo kia aro atu i te au turanga ngata