Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Ta Iehova Pauanga ki Tetai Pure Akatenga

Ta Iehova Pauanga ki Tetai Pure Akatenga

Ta Iehova Pauanga ki Tetai Pure Akatenga

“Kia kite ratou e, ko Iehova toou ingoa, e ko koe anake Tei Teitei i te enua katoa nei.”​—SALA. 83:18.

1, 2. Eaa te au tupuanga tei rauka ana i te manganui, e eaa te au uianga ka uiia?

TETAI au mataiti i topa, kua taitaia maata tikai tetai vaine i tetai tumatetenga tei tupu i tona ngai e noo ra. Anauia mai i roto i te kopu tangata e akonoanga Katorika, kua aere aia ki tona orometua no te tauturu, inara kare aia i inangaro ana i te tuatua mai kiaia. No reira kua pure aia ki te Atua e: “Kare au i kite e koai koe . . . , inara kua kite au e ti kona koe. Me ka tika e tauturu mai iaku kia kite ia koe!” I muri poto ua mai, kua atoro atu te Au Kite o Iehova iaia e kua oronga i te akapumaanaanga e te kite tana e kimi ra. Tetai o te au mea e manganui ta ratou i apii iaia, koia oki e ingoa tikai to te Atua, ko Iehova. E akakeuanga oonu tikai to taua tupuanga ra kiaia. “E akamanako ua ana,” i tuatua ai aia e, “ko teia tikai te Atua taku i nakunaku ana mei toku tamarikianga mai!”

2 E manganui ua atu tei akakeuia ana mei teia te tu i to ratou kite anga i te ingoa o te Atua. Te maataanga o te taime kua kite ratou i te ingoa o Iehova i te tatau mua anga ia Salamo 83:18 i roto i Pipiria. I roto i te Bibilia Tapu, te tatau ra taua irava ra e: “Kia kite ratou e, ko Iehova toou ingoa, e ko koe anake Tei Teitei i te enua katoa nei.” Inara kare ainei koe i manako ana e, no teaa ra a Salamo 83 i tataia ai? Eaa te au tupuanga te ka maro i te au tangata ravarai kia ariki e ko Iehova anake rai te Atua mou? Eaa ta tatou ka mou mai mei taua taramo ra i teia tuatau? Ka akamanako tatou i taua au uianga ra i roto i teia atikara. *

Orureau i to Iehova Iti Tangata

3, 4. Naai i atu i te Salamo 83, e eaa te tamatakuanga tana i akataka mai?

3 Kia tau ki te tataanga i runga ake, “e pee, e Salamo, na Asapha” te Salamo 83. Te tangata i atuia ai teia taramo kare e kore e e uanga no te tangata ngati Levi, ko Asapha, e tangata atu imene rongonui i te tuatau e tutara ra te Ariki ko Davida. I roto teia taramo, kua pati akatenga te tata taramo kia Iehova kia akamou i Tona turanga ngateitei e kia akakiteia Tona ingoa. Penei i atuia teia taramo i tetai taime i muri ake i te mate anga a Solomona. Eaa te tumu? No te mea i te tuatau e tutara ra a Davida e Solomona, te au ua ra te ariki o Turia kia Iseraela. Kia tae ra ki te tuatau i atuia ai te Salamo 83, kua piri atu to Turia ki tona au enemi i te tamaki mai ia Iseraela

4 E taingauru au enua ta te tata taramo e akakite maira e te orureau ra kia takore i te iti tangata o te Atua. Te noo ra taua au enemi ra i te au ngai takapini ia Iseraela mei tei papaia mai e: “Te au puakapa o Edoma, e te ngati Isemaela; to Moabi, e to Hagara; To Gebala, e to Amona, e to Amaleka; to Philiseti, e to Turia katoa ra. Kua kapiti katoa Asura ia ratou.” (Sala. 83:6-8) No runga i teea tupuanga tuatua enua ta te taramo e taiku ra? Te tamanako ra tetai aronga e te taiku ra te taramo no runga i te tamakianga a te au nuku taokotai o Amona, Moabi, e te aronga e noo ra i te Maunga o Seira ki runga ia Iseraela i te tuatau o Iehosaphata. (2 Para. 20:1-26) Te irinaki ra tetai papaki e te tuatua ra te reira no runga i te kaitamakianga tei matauia i roto i te tuatua enua o Iseraela, mei te au iti tangata i te pae mai.

5. Eaa te puapinga ka rauka i te au Kerititiano i teia tuatau mei ia Salamo 83?

5 Noatu e naai i atu, te papu ua ra e na te Atua na Iehova i akauru mai i te tataanga o teia pure na roto i te pee i te tuatau i rokoia ai tona iti tangata e te kino. Te oronga katoa maira te taramo i te akamaroiroianga no te au tavini o te Atua i teia tuatau, tei kite ana i roto i to ratou tuatua enua katoa, i te kaitamakianga a te au enemi tei umuumu kia takore ia ratou. Papu roa e ka akaketaketa te reira ia tatou i te tuatau ki mua e vaitata ua maira, e akaputuputu mai ei a Goga e Magoga i tona au nuku, i te tauta openga anga kia takore katoatoa i te aronga e akamori ra i te Atua ma te vaerua e te tuatua mou.​—E tatau ia Ezekiela 38:2, 8, 9, 16.

Te Mea Puapinga Maata Roa Atu

6, 7. (a) No runga i teaa ta te tata taramo i pure ei i roto i te au tuatua akamataanga o Salamo 83? (e) Eaa te mea puapinga maata roa atu ki te tata taramo?

6 E akarongo ana i te tata taramo e akakite maira i tona manako ngakau na roto i te pure e: “Auraka koe e muteki ua, e te Atua e; auraka koe, e te Atua, e noo ua, ma te tuatua kore. I na oki, te mutamuta nei to au enemi; e te aronga i riri mai ia koe ra, kua akateitei i te upoko. Kua kimi ratou i te ravenga pakari i toou ra au tangata, . . . Kua uipa katoatoa i ta ratou tuatua anga; kua koreromotu ra ratou ia koe.”​—Sala. 83:1-3, 5.

7 Eaa te mea puapinga maata roa atu ki te tata taramo? E tika oki e, e aka manamanata tona i tona uaorai ora pera katoa tona ngutuare tangata. Kareka ra ko te tumu maata o tana pure koia oki, ko te akakino e apaiia maira ki runga i te ingoa o Iehova e e te au tamatakuanga ki runga i te iti tangata e apai ra i tona ingoa. Kia tamou marie katoa rai tatou katoatoa i taua tu manako tau ra ia tatou e akakoromaki ra i te au tuatau openga ngata o teia ao taito.​—E tatau ia Mataio 6:9, 10.

8. Eaa ra te akakoroanga o te au pa enua i te orureau anga i to Iseraela?

8 Te taiku ra te tata taramo i te au enemi o Iseraela i te karanga anga e: “E aere mai tatou e tipu ke atu, auraka ratou kia riro ei enua; e auraka te ingoa ra o Iseraela kia manako akaouia atu.” (Sala. 83:4) E aka riri tikai to taua au pa enua ra i te iti tangata ikiia o te Atua! Inara e akakoroanga ke atu rai to ratou no ta ratou orureau. Te noinoi ra ratou i te enua o Iseraela e kua tuatua akatietie ratou e: “Tatou e rave i te au nooanga o te Atua no tatou uaorai.” (Sala. 83:12) E mea ainei tetai mei teia te tu tei tupu ana i to tatou nei tuatau? Ae!

“Toou ra Nooanga Tapu”

9, 10. (a) I te au tuatau taito, eaa ra to te Atua ngai nooanga tapu? (e) Eaa te au akameitakianga e rekarekaia nei i teia tuatau e te toenga akatainuia, e te “mamoe ke atu”?

9 I te au tuatau taito, kua karangaia te Enua Taputou e ko te ngai nooanga tapu o te Atua. E akamaara ana i te imene autu ta te ngati Iseraela i imene i muri ake i te akaoraia mai anga mei Aiphiti: “E arataki rai koe i te au tangata nei ma to takinga meitaki, i tei akaoraia e koe ra; e arataki rai koe ia ratou ki toou ra nooanga tapu i to ririnui.” (Exo. 15:13) I muri mai, ko taua ngai “nooanga” ra e iero tetai i roto ma tona au taunga e tetai oire maata, ko Ierusalema, e tetai ui ariki tei uangaia mai mei roto ia Davida, e tei noo i runga i te terono o Iehova. (1 Para. 29:23) E tumuanga tetai i kapiki ei a Iesu ia Ierusalema e ko “te oire ïa o te Ariki maata.”​—Mata. 5:35.

10 Akapeea ra i to tatou nei tuatau? I te mataiti 33 T.N., kua anauia mai tetai iti tangata ou, ko “te Iseraela o te Atua.” (Gala. 6:16) Taua iti tangata ra, ko te au taeake akatainuia o Iesu Karaiti to roto, tei akatupu i te angaanga tei kore i rauka i te Iseraela kopapa i te rave, koia oki kia riro ei au kite no te ingoa o te Atua. (Isa. 43:10; 1 Pete. 2:9) Kua papau a Iehova i taua koreromotu rai kia ratou, mei tana i papau ki to Iseraela i taito e: “Ei Atua au no ratou, e ei tangata oki ratou noku.” (2 Kori. 6:16; Levi. 26:12) I te mataiti 1919, kua apai mai a Iehova i te toenga o “te Iseraela o te Atua” ki roto i tetai turanga akaperepereia, e i taua tuatau ra, kua rauka ia ratou tetai “enua,” e ngai angaanga pae vaerua ta ratou e rekareka ra i te rave i roto i te parataito pae vaerua. (Isa. 66:8) Mei te au mataiti 1930 mai, e mirioni ua atu te au “mamoe ke atu” tei kapiti mai kia ratou. (Ioa. 10:16) Te riro nei te turanga mataora e te puapinga pae vaerua o teia au Kerititiano i teia tuatau i te oronga mai i tetai akapapuanga ririnui no te tu tika tikai o to Iehova turanga ngateitei. (E tatau ia Salamo 91:1, 2.) Tei akamaata rava atu i te riri o Satani!

11. Eaa tei riro ua atu rai ei akakoroanga maata no te au enemi o te Atua?

11 I roto i teia tuatau openga tei aereia mai, kua akanauru a Satani i tona au rima rave i te enua nei kia patoi atu i te toenga o te aronga akatainuia e to ratou au oa o te mamoe ke atu. Kua tupu te reira i Europa Opunga i raro ake i te Nazi e i Europa Itinga i raro ake i te kavamani Komuniti o te Toviete Unioni. Kua tupu katoa te reira i roto i tetai au enua e manganui, e ka tupu akaou rai te reira, i te tuatau tikai o te tamakianga openga a Goga e Magoga. I roto i taua tamakianga ra, penei ka rave noinoi te aronga patoi i te au kainga e te au apinga a te iti tangata o Iehova, mei ta te au enemi rai i rave ana i te au tuatau i topa. Inara, ko to Satani akakoroanga maata ua rai mei mua mai koia oki, kia akapueu takiri ia tatou ei iti tangata kia kore roa to tatou ingoa tei orongaia mai e te Atua, e akamaara akaouia. Eaa ra to Iehova manako i taua tu patoianga i tona turanga ngateitei? E akara akaou i te au tuatua a te tata taramo.

Akaraanga no to Iehova Autuanga

12-14. Eaa te nga autuanga tuatua enua e rua i vaitata atu ki te oire ko Megido ta te tata taramo i akamaara?

12 Ka akara ana kia kite i te akarongo pakari o te tata taramo i roto i to Iehova kite karape i te akatarurike i te au ravenga a te pa enua enemi. Kua kapiti mai aia e rua nga autuanga puapinga a to Iseraela ki rungao i tona au enemi tei vaitata ua atu ki te oire taito ko Megido, tei akatere i tetai o mataataa tei tapaia i taua ingoa rai. I te tuatau maana, ka kitea uaia atu te papa maro o te Kauvai o Kisona na roto i taua o mataataa ra. I te tuatau paroro i muri ake i tetai ua maata, e puke ana taua ngai mataataa ra. Penei e ko te tumu te reira, i kapiki katoaia ai taua kauvai ra e ko “te vai ra ko Megido.”​—Aka. 4:13; 5:19.

13 Mei te 15 kiro mita ki tetai tua i te o mei Megido atu, te reira te maunga ko More, te ngai i taokotai mai ei te nuku o Midiana, to Amaleka, e to te Itinga o te ra i te tamaki, i te tuatau o te akava ko Gideona. (Aka. 7:1, 12) Taopenga mai, e 300 rai au tangata i roto i to Gideona manga nuku meangiti ua, inara ma te tauturu a Iehova, kua autu ratou ki rungao i te nuku maata o te enemi. I akapeea ra? I te aru anga i te aratakianga a te Atua, kua koropini ratou i te puakapa o te enemi i te turuaipo ma te mou i ta ratou au kapu tei uunaia te au ramepa ka ki roto. I te oronga mai anga a Gideona i te akairo, kua vavai tona au tangata i te au kapu e kua akaari poitirereia mai te au ramepa i roto. I taua taime rai, kua akatangi ratou i ta ratou au pu e kua kapiki maata atura e: “Te koke a Iehova, e ta Gideona!” Kua akaoripu uaia te au enemi, e kua tanga akera ratou i te ta i tetai e tetai; e kua oro te aronga i ora mai ki tetai tua i te Kauvai i Ioridana. Inara i taua taime ra, e maata tikai te au ngati Iseraela tei piri mai i te arumaki anga i te enemi. Te katoatoa anga, e 120, 000 vaeau o te enemi tei taia.​—Aka. 7:19-25; 8:10.

14 Mei te ono kiro mita te mamao mei te maunga atu ko More, mei tetai tua mai i te o o Megido, te reira te Maunga ko Tabora. Te ngai te reira i akaputuputu mai ei te Akava ko Baruka e 10,000 nuku ngati Iseraela i muao, e tamaki atu i te nuku o Iabina, te ariki Kanaana o Hazora, i raro ake i te akatereanga a te rangatira vaeau ko Sisera. E 900 o teia nuku Kanaana kariota e au tipi auri koi to runga i te uira, e taka ana me taka te uira. I te akaputuputu atu anga te au nuku rava kore te taonga tamaki o Iseraela ki te pae Maunga ko Tabora, kua akavareia te nuku o Sisera kia aere ki roto i te o. I reira, kua “eke iorā Sisera, e te au kariota katoa nona, ia Iehova, e te nuku katoa.” Kare e kore e, na te ua maata tei topa poitirere ua mai i akanonoka i te au kariota ki roto i te vari i te puke anga te Kauvai Kisona. Kua pou rava akera te nuku katoa i te taiaia e te ngati Iseraela.​—Aka. 4:13-16; 5:19-21.

15. (a) Eaa ta te tata taramo i pure ei e ka rave a Iehova? (e) Eaa ta te ingoa o te tamakianga openga a te Atua, e akamaara maira ia tatou?

15 Kua pati akatenga te tata taramo ia Iehova kia rave i tetai mea mei te reira rai ki te pa enua e tamataku maira i te oraanga o to Iseraela i tona tuatau. Kua pure aia e: “E akapera koe ia ratou mei taau i rave ia Midiana; mei ia Sisera, mei ia Iabina i te kauvai ra ia Kisona. Mate iora oki ratou i Eni-dora, riro atura ei teita no te enua.” (Sala. 83:9, 10) E puapinga maata tikai e, kua kapikiia te tamakianga openga a to Satani ao e ko Aramakito (te aiteanga ko te “Maunga o Megido”). Te akamaara maira taua ingoa ra ia tatou i te au tamakianga umere tikai tei raveia ana, vaitata atu ki Megido. Te akapapu maira to Iehova au autuanga i roto i taua au tamakianga taito ra e ka autu rai aia i te tamakianga o Aramakito.​—Apo. 16:13-16.

E Pure no te Akatikaanga i to Iehova Turanga Ngateitei

16. Akapeea ra te au mata o te aronga patoi i ‘akakiia ai ki te akama’ i teia tuatau?

16 I roto i teia au “tuatau openga” i aereia mai, kua tarurikeia e Iehova te au tautaanga katoatoa kia takore i tona iti tangata. (2 Timo. 3:1) Tei tupu mai, kua taakamaia te aronga patoi. Kua akatutuia mai teia e te Salamo 83:16 i te tuatua anga te reira e: “E akaki i to ratou mata ki te akama, kia kimi ratou i toou ra ingoa, e Iehova.” I roto i tera enua e i tera enua, kua puapinga kore takiri te aronga patoi i roto i ta ratou tautaanga kia akamuteki i te Au Kite o Iehova. I roto i taua au enua ra, kua riro te tu ngaueue kore e te akakoromaki o te aronga akamori o te Atua mou ei kite ki te aronga tei tika te ngakau, e e manganui ua atu tei ‘kimi i te ingoa, o Iehova.’ I roto i tetai au enua tei takinokino pakariia ana te Au Kite o Iehova, i teianei e rau ngauru ua atu au tauatini, e tae ua atu ki te anere anga o te tauatini, o te aronga akapaapaa mataora ia Iehova. E autuanga maata tikai no Iehova! E e mea akama tikai no tona au enemi!​—E tatau ia Ieremia 1:19.

17. Eaa te au turanga kino ta te tangata e aro atu nei, e eaa te au tuatua ta tatou ka maara kare e roa atu ana?

17 E tika e kua kite tatou, e kare te tamaki i oti ake. E ka tutu ua atu rai tatou i te tuatua meitaki​—e ki te aronga patoi katoa. (Mata. 24:14, 21) Inara, te vaitata ua maira te openga o te tuatau e tuera atu nei ki taua aronga patoi ra kia tataraara e kia rauka te ora. E puapinga maata rava atu te akatapuanga i te ingoa o Iehova, i te ora o te tangata. (E tatau ia Ezekiela 38:23.) Me taokotai mai te au pa enua katoatoa i te enua nei i te tauta anga kia takore i te iti tangata o te Atua, ka maara ia tatou teia au tuatua no te pure a te tata taramo e: “Kia akama ratou e kia raungara e tuatau ua atu; kia rokoia ratou e te ngarangara, e kia mate atu.”​—Sala. 83:17.

18, 19. (a) Eaa te tapapa maira i te aronga tei akakoro tikai i te patoi i to Iehova turanga ngateitei? (e) Akapeea ra te akatikaanga openga i to Iehova turanga ngateitei e vaitata maira i te akakeu anga ia koe?

18 E openga akama tikai te tapapa ua maira i te aronga tei akakoro tikai i te patoi i te turanga ngateitei o Iehova. Te akaari maira te Tuatua a te Atua e ko te aronga “tei kore i akarongo i te evangelia” ka tamateia ratou i Aramakito koia oki te “mate mutu kore.” (2 Tesa. 1:7-9) Ka riro to ratou akapouanga e te ora mai anga o te aronga e akamori ra ia Iehova ma te tuatua mou, ei akapapuanga tika tikai e ko Iehova anake rai te Atua mou. I roto i te ao ou, kare taua autuanga maata ra e akangaropoinaia. Te aronga te ka oki mai i roto i te ‘tuakaouanga o te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore’ ka kite ratou i te angaanga maata ta Iehova i rave. (Anga. 24:15) I roto i te ao ou, ka kite ratou i te au akapapuanga tika tikai no te tu pakari o te noo anga i raro ake i to Iehova turanga ngateitei. Ka papu viviki ua i te aronga akaaka i rotopu ia ratou e ko Iehova anake rai te Atua mou.

19 E mea umere tikai te tuatau ki mua tei akonoia e to tatou Metua aroa i te rangi no te aronga akarongo mou e akamori ra iaia! Kare ainei koe akakeuia ana kia pure e kare e roa atu ana ka oronga mai a Iehova i tetai pauanga openga ki te pure a te tata taramo kia Iehova e: “Kia rokoia [toou au enemi] e te ngarangara, e kia mate atu: Kia kite ratou e, ko Iehova toou ingoa, e ko koe anake Tei Teitei i te enua katoa nei”?​—Sala. 83:17, 18.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 2 I mua ake ka akamanako ei i teia atikara, ka puapingaia koe kia tatau ia Salamo 83 kia akamatau ia koe uaorai ki te au mea i roto.

Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?

• Eaa te turanga e aro atura i to Iseraela i te tataia anga a Salamo 83?

• Eaa te mea puapinga maata roa atu ki te tangata tata o Salamo 83?

• Koai ma te tumu o to Satani riri i teia tuatau?

• Ka akapeea a Iehova me oronga mai i te pauanga openga ki te pure tei akakiteia mai i roto ia Salamo 83:18?

[Au Uianga Apii]

[Mapu i te kapi 15]

(No runga i teia, akara i te puka)

Akapeea te au tamakianga tei rave vaitataia atu ki Megido i taito i te piri atu anga ki to tatou tuatau ki mua?

Kauvai Kisona

Haroseta-goima

Maunga Karamela

O o Iezereela

Megido

Taanaka

Maunga Gilaboa

Ruavai o Haroda

More

Eni-dora

Maunga Tabora

Tai o Galilea

Kauvai Ioridana

[Tutu i te kapi 12]

Eaa tei akakeu i tetai tata taramo kia atu i tetai pure akatenga?