Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

To Iehova “Mata Kaka” te Unuunumou Maira i te Katoatoa

To Iehova “Mata Kaka” te Unuunumou Maira i te Katoatoa

To Iehova “Mata Kaka” te Unuunumou Maira i te Katoatoa

“Te unuunumou maira [to Iehova] mata kaka i te tamariki a te tangata nei.”​—SALA. 11:4, NW.

1. Eaa te tu tangata ta tatou e mareka ana?

EAA toou manako no runga i te aronga e inangaro tikai maira ia koe? Me pati atu koe kia ratou ka oronga mai ratou i te manako tika. Me ka inangaro koe i te tauturu, ka oronga puareinga ua mai ratou i te reira. Me anoano koe i te ako, ka oronga aroa ua mai ratou i te reira. (Sala. 141:5; Gala. 6:1) Kare ainei koe e mareka i taua tu tangata ra? Ina, mei te reira tikai a Iehova e tana Tamaiti. Ko te tika, e maata atu to raua inangaro i roto ia koe i to tetai ua atu tangata, e to raua akakoroanga e ngakau tae tikai; te inangaro ra raua i te tauturu ia koe kia rauka “te ora mutu kore.”​—1 Timo. 6:19; Apo. 3:19.

2. Mei teaa ra te maata o to Iehova inangaro i roto i tona au tavini?

2 Kua akakite mai te tata taramo ko Davida i te oonuanga o to Iehova inangaro ia tatou e kua tuatua aia e: “Te akara maira [to Iehova] uaorai mata, te unuunumou maira tona uaorai mata kaka i te tamariki a te tangata nei.” (Sala. 11:4NW) Ae, kare te Atua e akara ua maira ia tatou; te unuunumou maira aia ia tatou. Kua tata katoa a Davida e: “Kua unuunumou maira koe i toku nei ngakau, kua makitoro marie maira i te po, . . . ka kite ia koe e kare au i akakoro kino.” (Sala. 17:3NW) Te taka ua ra, e kua kite a Davida i te oonu anga o to Iehova inangaro i roto iaia. Kua kite aia e ka akamamae aia ia Iehova e ka apai mai i Tona mareka kore me kare aia e takore i tona au manako kino me kore me akatupu aia i te ngakau akakoro kino. E tika tikai ainei a Iehova kia koe mei iaia rai kia Davida?

Te Kite Maira a Iehova i te Ngakau

3. Akapeea a Iehova i te akaari mai anga i te tu manako tau no to tatou tu apa ua?

3 To Iehova inangaro maata koia oki ko te tangata o roto​—te tu tikai o to tatou ngakau. (Sala. 19:14; 26:2) Ma te aroa ua, kare aia e akamou ana ki runga i te au tarevake rikiriki. Ei akaraanga, i te kore anga a Sara, te vaine a Aberahama i akakite tikai ana i te tika ki te angera tei akatu a tangata mai iaia, te kite ua ra te angera e kua mataku aia e te akama, i reira kua ako maru ua atu aia iaia. (Gene. 18:12-15) I te akakite anga te pateriareka ko Iobu e “kua akatika aia iaia uaorai kare te Atua,” kua akameitaki rai a Iehova iaia, ma te kite e e pakari tikai te kino ta Satani i akatupu kia Iobu. (Iobu 32:2; 42:12) Mei te reira katoa rai, kare a Iehova i riri ana i te tuatua tika atu anga te vaine takaua o Zarephata ki te peroveta ko Elia. Kua marama ua te Atua e te tumatetenga ra aia i te mate o tana tamaiti okotai.​—1 Ari. 17:8-24.

4, 5. Akapeea a Iehova i te akaari anga i te tu takinga meitaki mei tana rai i rave kia Abimeleka?

4 No te mea e te unuunumou maira a Iehova i te ngakau, kua akamanako katoa atu rai aia i te aronga irinaki kore. E akamanako ana i te papaanga no runga ia Abimeleka, te ariki o te oire Philiseti o Gerara. No te kore a Abimeleka i kite e kua akaipoipo a Aberahama raua ko Sara, kua apai aia ia Sara kia riro ei vaine nana. Inara, i mua ake ka piri ei a Abimeleka kiaia, kua tuatua atu a Iehova kiaia na roto i te rikamoe e: “Kua kite au e, kare toou ngakau i akakoro i te ara i taau i rave nei; i tāpu ei oki au ia koe, kia kore koe e ara iaku nei: no reira oki au i kore ei i tuku atu ia koe kia rave atu koe iaia. E tenana, ka akaoki atu i te vaine a taua tangata nei; e peroveta oki aia, e nana e pure ia koe, e ka ora ïa koe.”​—Gene. 20:1-7.

5 Kia papu e, ka rauka ia Iehova i te rave kino atu ia Abimeleka, e tangata akamori i te au atua pikikaa. Inara kua kite te Atua e kua tika tana i rave i teia atianga. Na te ariki takinga meitaki anga i teia, kua akakite a Iehova ki te ariki e ka akapeea e rauka ai i te akakoreanga ara e kia “ora” ua atu rai. Kare ainei e ko te tu Atua teia taau e inangaro ra i te akamori?

6. Na roto i teea au mataara i aru ei a Iesu i tona Metua?

6 Kua aru apa kore a Iesu i tona Metua, i te akamou anga ki runga i te tu meitaki o tana au pipi e te akakore puareinga ua i to ratou apa. (Mare. 10:35-45; 14:66-72; Luka 22:31, 32; Ioa. 15:15) Kua rotai to Iesu tu ki tana au tuatua tei kiteaia i roto ia Ioane 3:17 e: “Kare oki te Atua i tono mai i tana Tamaiti ki te ao nei e akaapa mai i to te ao, kia ora ra to te ao iaia.” Ae, e oonu e te mou to Iehova e to Iesu aroa no tatou. Te kiteaia ra te reira i roto i to raua inangaro kia rauka ia tatou te ora. (Iobu 14:15) Te akamarama maira taua tu aroa ra e eaa a Iehova i unuunumou mai ei ia tatou, e mei teaa tona manako ia tatou, e eaa tana e rave ana no runga i tana e kite ana.​—E tatau ia 1 Ioane 4:8, 19.

Unuunumouia na Roto i te Mata Aroa

7. Eaa to Iehova akakoroanga i unuunumou mai ei aia ia tatou?

7 E tarevake tikai kia akamanako ia Iehova mei te akava rai e akara maira i runga i te rangi kia mou tatou iaia e rave ra i te ara! Ko Satani te akaapaapa maira ia tatou e te karanga ra e e tu noinoi to tatou. (Apo. 12:10) Te tapepe katoa ra aia e e akakoroanga kino to tatou noatu e kare e apinga akapera! (Iobu 1:9-11; 2:4, 5) No runga i te Atua kua tata te tata taramo e: “Naringa koe, e Iehova, e akairo ana i te au ara nei, e te Atu, koai te ka mou?” (Sala. 130:3) Ko te pauanga, Kare e tangata! (Kohe. 7:20) Mari ra, te akara maira a Iehova ia tatou ma te mata aroa, e te takinga meitaki o te metua aroa e inangaro ra i te paruru i tana tamariki akaperepere kia kore e rokoia e te kino. E akamatakite ua mai ana aia ia tatou i to tatou tu apa ua e te paruparu kia kore tatou e takino ia tatou uaorai.​—Sala. 103:10-14; Mata. 26:41.

8. E akapeea ana a Iehova i te ikuiku anga e te ako anga i tona au tavini?

8 Te akaariia maira to te Atua aroa na roto i te ikuikuanga e te akoanga tei orongaia mai na roto i te au Tuatua Tapu e te kai pae vaerua tei orongaia mai e te “tavini akono meitaki e te pakari.” (Mata. 24:45; Ebe. 12:5, 6) Te oronga katoa maira a Iehova i te tauturu na roto i te putuputuanga Kerititiano e to te reira “au apinga oronga ua i roto i te tangata nei.” (Ephe. 4:8, NW) Tei maata atu, te akara ua maira a Iehova kia kite e ka akapeea tatou me ariu atu ki tana terenianga ei metua, e te inangaro maira i te tauturu maata atu ia tatou. Te na ko maira te Salamo 32:8 e: “E apii atu au ia koe, e akakite atu ei kia koe i taau arataa kia aere ra; e ako atu au ia koe; ei runga ia koe toku mata vaoo ei.” E puapinga tikai i reira kia akarongo ua rai tatou kia Iehova! Ka anoanoia tatou kia vai akaaka ua rai ki mua iaia, i te kite anga e koia tikai to tatou Puapii e to tatou Metua aroa.​—E tatau ia Mataio 18:4.

9. Eaa te au tu ka tau kia kopae tatou, e no teaa ra?

9 I tetai tua, auraka rava tatou kia akamaro kiakiaia e te ngakau parau, e te ngere i te akarongo, me kore e te mana “pikikaa o te ara.” (Ebe. 3:13; Iako. 4:6) E akamata putuputu mai ana teia au tu me akatupu tetai tangata i te au manako e te au anoano kino. I te openga, penei ka patoi aia i te akoanga tau a te Tuatua Tapu. Tei kino roa atu, penei kua pakari roa tona au tu kino me kore tona au aerenga e kua akariro aia iaia uaorai ei enemi no te Atua​—e turanga rikarika tikai! (Mase. 1:22-31) E akamanako ana i te akaraanga o Kaina, te tama mua a Adamu raua ko Eva.

Te Kite Maira a Iehova i te Katoatoa e ka Rave i tei Tau

10. Eaa a Iehova i kore ei i mareka i te atinga a Kaina, e i akapeea a Kaina i te ariu atu anga?

10 I te apai mai anga a Kaina raua ko Abela i tetai atinga kia Iehova, kare ko ta raua apinga oronga ua Tana i inangaro mai mari katoa ra ko to raua akakoroanga. Ko tei tupu, kua akaari mai te Atua i tona mareka no te atinga a Abela, tei orongaia ma te akarongo, inara i tona mareka kore i ta Kaina tei akaata mai e kua ngere aia i te akarongo. (Gene. 4:4, 5; Ebe. 11:4) Kare aia i tamou mai i te apiianga mei tei tupu, e i taui i tona tu, kua kiia ra a Kaina e te riri i tona teina.​—Gene. 4:6.

11. Akapeea a Kaina i te akaari anga i te ngakau pikikaa maata, e eaa te apiianga no tatou?

11 Te kite ra a Iehova e e tu kino to Kaina e kua tuatua meitaki ua atu aia kia Kaina, i te akakite anga atu e me rave aia i te meitaki e tumuanga tau tona kia rekareka. Te mea mii ra, kua kopae a Kaina i te ako a Tei Anga mai iaia e kua tamate atu i tona teina. Kua akaata akaouia mai te ngakau kino o Kaina i roto i tona tu akangateitei kore i te pau anga aia i ta te Atua uianga e: “Teiea to teina ko Abela?” Kua tuatua riri atu a Kaina: “Kare au i kite: ko au ainei te tiaki i toku teina?” (Gene. 4:7-9) E pikikaa maata tikai to te ngakau​—e ka kopae katoa te reira i te ako taka meitaki ua a te Atua! (Iere. 17:9) No reira kia tamou mai tatou i te apiianga mei taua au papaanga ra e kia takore viviki atu i taua au manako e te au anoano kino. (E tatau ia Iakobo 1:14, 15.) Me ka orongaia mai te ako Tuatua Tapu, kia ariki rekareka ua tatou i te reira e kia akamanako i te reira ei akapapuanga no to Iehova aroa.

Kare e Ara e Ngaro

12. E akapeea ana a Iehova me ariu atu ki te angaanga tarevake?

12 Penei ka manako tetai aronga e me kare te tangata e kite mai ia ratou e rave ra i te tarevake kare i reira ratou e akautungaia. (Sala. 19:12) Ko te tika, kare e ara e ngaro. “Te vai ua nei ra te au mea katoa ma te maeu rava ki mua i tona mata, tei iaia te tuatua ia tatou nei.” (Ebe. 4:13) Ko Iehova te Akava e unuunumou maira i te oonuanga o to tatou akakoroanga, e ka ariu atu aia ki te angaanga tarevake na roto i te tu te akaata maira i te tu tuatua tika apa kore. “E Atua akaaroa [aia] e te aroa ua, kare e riri vave e te ki i te aroa takinga meitaki e te tuatua mou.” Inara, ki te aronga kare e tataraara, “kare rava aia e tuku ua atu kia kore e akautungaia” me “rave inangaro mou atu ei i te ara” me kore me akaari mai i te tu pikikaa akakoro kino. (Exo. 34:6, 7NW; Ebe. 10:26) Kua akaataia mai teia tika na roto i ta Iehova raveanga kia Akana e kia Anania raua ko Saphira.

13. I akapeea ra te manako tarevake te akatupu mai anga i te tu kino o Akana?

13 I te aati tika anga i ta te Atua akauenga, kua apai a Akana i tetai au apinga mei te oire o Ieriko e kua uuna atu i te reira ki roto i tona puakapa, kare e kore e ma te tauturu katoa a tona ngutuare tangata. I te kitea anga tana ara, kua akaari a Akana e kua kite aia i te kino no tana i rave no te mea kua tuatua aia e: ‘Kua ara tika rai au ia Iehova.’ (Iosu. 7:20) Mei ia Kaina rai, kua akatupu a Akana i te ngakau kino. I roto i te akaraanga o Akana, e noinoi te tumu maata, e na te reira i tauturu i te akatupu mai i tona tu pikikaa. I te mea e na Iehova taua au apinga ra no Ieriko mai, ko te tika kua keia a Akana i te Atua, e kua riro atura ei mate nona e tona ngutuare tangata.​—Iosu. 7:25.

14, 15. Eaa ra a Anania raua ko Saphira i tau ei kia mareka koreia mai e te Atua, e eaa te apiianga no tatou?

14 E nga mema a Anania raua ko tana vaine ko Saphira i roto i te putuputuanga Kerititiano mua i Ierusalema. Aru mai i te Penetekote mataiti 33 T.N., kua akanooia tetai tuanga moni ei akono i te au anoano o te aronga irinaki ou mei te au enua mamao mai te noo ra rai i Ierusalema. E rauka mai ana te moni tauturu na roto i te au tauturu oronga ua. Kua oko atu a Anania i tetai kainga e kua tuku aia i tetai tuanga ua o taua moni ra ki roto i te moni tei akaputuia. Inara, kua kite meitaki tana vaine e kua akapikikaa ua aia e kua tuku aia i te katoaanga o te moni. Kare e ekoko e te inangaro ra teia nga tokorua i tetai akangateiteianga takake i roto i te putuputuanga. Inara e angaanga pikikaa tikai ta raua. Na roto i te tu temeio kua akakite ateaia mai e Iehova taua keia ra ki te apotetoro ko Petero, tei ui atu kia Anania e eaa aia i keia ei. I reira rai kua topa ua a Anania ki raro e kua mate. I muri poto ua ake, kua mate katoa atura a Saphira.​—Anga. 5:1-11.

15 Kare to Anania raua ko Saphira manamanata i tupu ua mai no te tu paruparu. Kua akakoro kino tikai raua e kua pikikaa i te timataanga i te akavare atu i te au apotetoro. Tei kino roa atu, kua ‘pikikaa raua i te vaerua tapu e te Atua.’ Te akaari taka ua maira ta Iehova i rave e te papa ua ra aia i te paruru i te putuputuanga mei te aronga pikikaa. E tika roa e, “e mea mataku maata kia rokoia e te rima o te Atua ora ra”!​—Ebe. 10:31.

Tamou Marie i te Tu Apa Kore i te Au Taime Ravarai

16. (a) Te akapeea ra a Satani i te tauta anga kia takino i to te Atua iti tangata? (e) Eaa te au ravenga ta te Tiaporo e taangaanga ra i te takino i te tangata i te ngai e noo ra koe?

16 Te rave pouroa ra a Satani i tana ka rauka i te takino ia tatou kia ngere i to Iehova marekaanga. (Apo. 12:12, 17) Te akaata meitaki uaia maira to te Tiaporo au akakoroanga kino i roto i teia ao, tei varenga ua i te rave i te ainga tau kore e te ta ua. Ka rauka ngoie ua te au apinga te ka akatupu i te kaki ainga tau kore na roto i te komupiuta e te au apinga erikitoroniki. Auraka rava tatou e tuku ua atu ki ta Satani au ravenga. Mari ra, kia riro to tatou manako mei to te tata taramo rai ko Davida tei tata e: “Ka akono au i te arataa apa kore . . . ka aaere ua au ma te ngakau apa kore i roto i toku uaorai nei ngutuare.”​—Sala. 101:2.

17. (a) No teaa ra a Iehova i te openga ka akaari mai ei i te au ara tei unaia? (e) Eaa ra to tatou akakoroanga?

17 I teia tuatau, kare a Iehova e akakite atea ua mai ana i te ara rikarika e te tu pikipikikaa na roto i te temeio mei tana i rave ana i tetai au taime i te tuatau i topa. Noatu ra te kite maira aia i te au mea katoatoa, e i roto i tona uaorai taime e tona uaorai mataara ka apai mai aia i te au mea unaia ki te atea. Kua akakite a Paulo e: “Te vai ua nei te ara a tetai papaki tangata, te na mua ra ïa, e taka ua atura; kareka ta tetai papaki, na muri ïa te kitea.” (1 Timo. 5:24) Ko te aroa, to Iehova akakoroanga maata i te akaari mai anga i te au angaanga kino. Te aroa maira aia i te putuputuanga e te inangaro ra i te paruru i to te reira turanga viivii kore. Pera katoa te akaari maira aia i te tu tangi no te aronga tei ara inara, ko tei tataraara tikai i teianei. (Mase. 28:13) No reira, kia tauta tatou i te tamou marie i te ngakau tiratiratu ki te Atua e kia patoi atu i te au akakeuanga kino ravarai.

Tamou Marie i te Ngakau Tiratiratu

18. Eaa te tu manako ngakau ta te Ariki ko Davida e inangaro ra kia akaari tana tamaiti ki te Atua?

18 Ki tana tamaiti ko Solomona kua tuatua te Ariki ko Davida e: “Kia kite pu koe i te Atua o to metua nei, ka akamori ei iaia ma te ngakau tiratiratu, e ma te manako tika roa: e kimi oki a Iehova i te ngakau katoa ra, e te kite ra aia i te akakoroanga o te au manako katoa.” (1 Para. 28:9) Kua inangaro a Davida i tana tamaiti kia maata atu tana ka rave, i to te irinaki ua ki roto i te Atua. Kua inangaro aia ia Solomona kia ariki rekareka tikai i te oonuanga o to Iehova inangaro i roto i Tona au tavini. Te ariki rekareka ra ainei koe ia Iehova no tona inangaro oonu i roto i tona au tavini?

19, 20. Kia tau kia Salamo 19:7-11, eaa tei tauturu ia Davida kia akavaitata atu ki te Atua, e ka akapeea tatou i te aru anga ia Davida?

19 Kua kite a Iehova e ko te aronga te inangaro ra i tetai pirianga ki te Atua ka akavaitata atu ratou kiaia e ka riro te kite no runga i tona au tu manea ei akavaitata roa atu ia ratou kiaia. No reira te inangaro maira a Iehova ia tatou kia kite iaia e kia akamatau atu ia tatou ki tona tu peretana umeremere tikai. Akapeea tatou i te rave anga i te reira? Na te apiianga i tana Tuatua e na te kite anga i tana au akameitakianga i roto i to tatou oraanga.​—Mase. 10:22; Ioa. 14:9.

20 Te tatau ra ainei koe i te Tuatua a te Atua i te au ra ravarai na roto i te tu manako ariki rekareka e te pure? Te kite ra ainei koe i te puapinga i te aru anga i te kaveinga Pipiria i roto i te oraanga? (E tatau ia Salamo 19:7-11.) Me koia ia ka tupu ua atu toou akarongo e toou inangaro no Iehova ki te maata. E te ka tupu ka akapiri vaitata roa mai aia kia koe i te aaere anga ma te mou i toou rima, i na te reira tuatua ei. (Isa. 42:6; Iako. 4:8) Ae, ka akapapu mai a Iehova i tona aroa noou na te akameitaki anga mai ia koe e te paruru anga ia koe i te pae vaerua ia koe e aaere ra na te mataara piri e tae atu ei ki te ora.​—Sala. 91:1, 2; Mata. 7:13, 14.

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa ra a Iehova i unuunumou mai ei ia tatou?

• Eaa te tumu i riro ei tetai au tangata ei enemi no te Atua?

• Akapeea tatou i te akaari anga e e tika tikai a Iehova kia tatou?

• Akapeea tatou i te tamou marie anga i te ngakau tiratiratu kia Iehova?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 4]

E akapeea ana a Iehova i te akara mai anga ia tatou mei te metua aroa rai?

[Tutu i te kapi 5]

Eaa te apiianga ta tatou i kite mai mei te akaraanga o Anania?

[Tutu i te kapi 6]

Eaa te ka tauturu mai ia tatou kia tavini ua atu rai ia Iehova ma te ngakau tiratiratu?