Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Akatupu ta Iesu Tuatua i te Mataora

Akatupu ta Iesu Tuatua i te Mataora

Akatupu ta Iesu Tuatua i te Mataora

‘Kake atura Iesu ki runga i te maunga; e kua aere maira tana au pipi kiaia e kua apii atura aia ia ratou.’​—MATA. 5:1, 2.

1, 2. (a) I raro i teea au turanga i oronga ai a Iesu i tana Tuatua i runga i te Maunga? (e) Akapeea a Iesu i te akamata anga i tana akoanga?

E MATAITI 31 T.N. teia. Kua akamutu poto ua a Iesu i tona tere tutu aere i Galilea no te akono i te Pasa i Ierusalema. (Ioa. 5:1) I te oki anga atu ki Galilea, kua pure aia no taua po katoa ra no ta te Atua aratakianga i te iki anga i te au apotetoro e 12. I terao mai ra ia Iesu e akaora ra i te aronga maki, kua putuputu maira tetai urupu. I tana au pipi e etai atu i reira, kua noo aia ki te pae maunga e kua akamata atura i te apii.​—Mata. 4:23–​5:2; Luka 6:12-19.

2 Kua akamata a Iesu i tana akoanga​—te Tuatua i runga i te Maunga​—na te akaari anga e e tupu mai ana te turanga mataora mei roto i tetai pirianga meitaki ki te Atua. (E tatau ia Mataio 5:1-12.) * Ko te turanga mataora, ‘e turanga te reira no te oraanga meitaki te ka o mai te au tu mei te tu mareka e te rekarekaanga maata.’ Ko te au turanga mataora e iva ta Iesu i akakite, te akaketaketa maira te reira i te tumu i mataora ai te au Kerititiano, e te puapingaia nei rai teia au tuatua i teia tuatau, mei to te 2,000 mataiti rai i topa. Teianei ka akamanako tataki tai tatou i te reira.

“Te Aronga tei Manako i to Ratou Anoano i te Pae Vaerua”

3. Eaa te aiteanga kia manako i to tatou anoano i te pae vaerua?

3 “E mataora to te aronga tei manako i to ratou anoano i te pae vaerua, no ratou oki te patireia o te au rangi ra.” (Mata. 5:3, NW) Te kite ra “te aronga tei manako i to ratou anoano i te pae vaerua” e kua veve ratou i te pae vaerua e ka anoanoia ratou kia pati akatenga ki te Atua kia aroa mai ia ratou.

4, 5. (a) Eaa ra te aronga tei manako i to ratou anoano i te pae vaerua i mataora ai? (e) Akapeea e rauka ai te akamerengo i to tatou anoano i te pae vaerua?

4 Te mataora ra te aronga e manako ra i to ratou anoano i te pae vaerua, i te mea “no ratou oki te patireia o te au rangi ra.” Kua riro te ariki anga ia Iesu ei Mesia, ei akatuera atu i tetai manakonakoanga no tana au pipi i mua ana, kia tutara kapiti e ia i roto i te Patireia o te Atua i te rangi. (Luka 22:28-30) Noatu te manakonako ra tatou kia tutara kapiti e Karaiti i te rangi me kore kia rauka te ora mutu kore i te enua parataito i raro i te tutaraanga Patireia, ka mataora tatou me te manako tikai ra tatou i to tatou anoano i te pae vaerua e me te kite ra tikai e ka anoanoia tatou kia irinaki ki runga i te Atua.

5 Kare te katoatoa e manako ana i to ratou anoano i te pae vaerua, no te mea kua ngere te manganui i te akarongo e kare e akaperepere ana i te au mea tapu. (2 Tesa. 3:1, 2; Ebe. 12:16) Te au mataara no te akamerengo i to tatou anoano i te pae vaerua, te kapiti maira te reira i te apii maroiroi i te Pipiria, te rave toto mapu i te angaanga akariro i te tangata ei pipi, e te tae putuputu ki te au uipaanga Kerititiano.​—Mata. 28:19, 20; Ebe. 10:23-25.

E Mataora to Tei Aue

6. Koai ma ra “tei aue,” e eaa ra te tumu i mataora ai ratou?

6 “E ao to tei aue: e tarekarekaia ratou.” (Mata. 5:4) Ko “tei aue,” aiteite rai ratou e te au tangata “tei manako i to ratou anoano i te pae vaerua.” Kare to ratou aue e no te mareka kore i to ratou oraanga. To ratou aue, no te taitaia i to ratou uaorai turanga ara e te au turanga e vai ra no te tu apa ua o te tangata nei. Eaa ra te tumu i mataora ai taua aronga e aue ra? No te mea te tuku ra ratou i te akarongo ki roto i te Atua e ki roto ia Karaiti e kua akapumaanaia no to ratou pirianga meitaki kia Iehova.​—Ioa. 3:36.

7. Mei teaa ra to tatou manako no runga i to Satani ao?

7 Te aue ra ainei tatou uaorai no te mea te totoa ua nei te tu tuatua tika kore i roto i to Satani ao? Mei teaa tikai to tatou manako no runga i ta to teianei ao e oronga maira? Kua tata te apotetoro ko Ioane e: “Ko te au mea ravarai oki o teianei ao, ko te anoano tika kore o te kopapa nei, e te anoano tika kore o te mata nei, e te akatietie o te ora anga nei, kare ïa i to ko mai i te Metua ra.” (1 Ioa. 2:16) Eaa ra ta tatou ka rave me kite tatou e te takinoia nei to tatou uaorai turanga pae vaerua e ‘te vaerua o teianei ao,’ te mana akakeu e akatere nei i te taiate tangata tei kore i kite i te Atua? Kia pure akatenga tatou, kia apii i te Tuatua a te Atua, e kia pati i te tauturu a te aronga pakari. Ia tatou e akapiri vaitata atura kia Iehova, ka rauka ia tatou uaorai te ‘pumaana’ noatu eaa te mea e akatupu ra i to tatou taitaia.​—1 Kori. 2:12; Sala. 119:52; Iako. 5:14, 15.

E Mataora to “Tei Maru”!

8, 9. Eaa ra te aiteanga e kia maru, e eaa te tumu i mataora ai te aronga maru?

8 “E ao to tei maru: e riro ia ratou te enua.” (Mata. 5:5) Kare “te maru,” me kore te tu akaaka, e tuatua ra no runga i te tu paruparu me kore i te tu muteki pikikaa ua. (1 Timo. 6:11) Me e tu maru to tatou, ka akaari tatou i te tu akaaka na te rave anga i te anoano o Iehova e te ariki anga i tana aratakianga. Ka kitea katoaia te tu maru i roto i to tatou tu ki te au taeake irinaki e ki etai ke. Te rotai ra taua tu akaaka ra ki te ako a te apotetoro ko Paulo.​—E tatau ia Roma 12:17-19.

9 Eaa ra te tumu i mataora ai tei maru? No te mea “e riro ia ratou te enua,” i akakite ei te tangata maru ko Iesu. Koia oki te Tangata Kainga tumu no te enua nei. (Sala. 2:8; Mata. 11:29; Ebe. 2:8, 9) Inara, ka riro katoa te enua i te aronga maru tei ‘akatuangaia e te Mesia.’ (Roma 8:16, 17) E manganui te aronga akaaka te ka rekareka i te oraanga mutu kore i te enua nei, i raro ake i to Iesu Patireia.​—Sala. 37:10, 11.

10. Akapeea ra te tu maru kore i te takino anga i ta tatou apainga i roto i te putuputuanga e to tatou pirianga ki etai ke?

10 Kia maru tatou mei ia Iesu rai. Inara peea me kua kite matau uaia tatou ei aronga tauetono? Penei ka riro taua tu riririri e te makitakita i te akamamao atu i te tangata mei ia tatou. Me e au taeake tatou e inangaro ra i te au apainga i roto i te putuputuanga, kare tatou e arikiia no taua tu ra. (1 Timo. 3:1, 3) Kua akakite a Paulo kia Tito kia akamaara ua rai i te au Kerititiano i Kereta “eiaa ei tauetono, kia maru ra, e te akono i te mea maru i te tangata katoa ra.” E akameitakianga tikai taua tu maru ra ki etai ke!

Ratou Tei Pongi i te “Tuatua-Tika”

11-13. (a) Eaa te aiteanga e kia pongi e kia kaki no te tuatua tika? (e) Akapeea ra te aronga e pongi ra e e kaki ra i te tuatua tika i te “akakiia” anga?

11 “E ao to tei pongi, e tei kaki i te tuatua-tika: e akakiia ratou.” (Mata. 5:6) Ko te tu “tuatua-tika” ta Iesu e manako ra koia oki ko te rave anga i te mea tika na te akono anga i to te Atua anoano e tana au akauenga. Kua tuatua te tata taramo e ‘kua taravai tona vaerua i te inangaro anga’ i ta te Atua au tuatua tau. (Sala. 119:20) Te akaperepere maata ra ainei tatou i te tu tuatua tika mei te mea e te pongi ra e te kaki ra tatou i te reira?

12 Kua akakite a Iesu e ka mataora te aronga te kaki ra e te pongi ra i te tuatua tika no te mea ka “akakiia” ratou, me kore ka akamerengo maataia ratou. Kua rauka teia i muri ake i te Penetekote 33 T.N., no te mea i reira te vaerua tapu o Iehova i akamata ai i te “akakite mai ki to te ao i te . . . tuatua-tika.” (Ioa. 16:8) Na roto i te vaerua tapu, kua akauru te Atua i te tangata kia tata i te au Tuatua Tapu Ereni Kerititiano, tei riro ei mea puapinga no te ‘akoanga na roto i te tu tuatua-tika.’ (2 Timo. 3:16) Te tauturu katoa maira te vaerua o te Atua ia tatou “kia akatangata ou oki ko tei angaia kia tau i te Atua ra, i te tuatua-tika.” (Ephe. 4:24) Kare ainei i te mea pumaana kia kite e ka rauka i te aronga tei umuumu ma te tataraara kia akakoreia ta ratou ara kia tau ki te atinga oko a Iesu no tetai turanga tuatua tika ki mua i te Atua?​—E tatau ia Roma 3:23, 24.

13 Me e manakonakoanga to tatou no te enua nei, ka akamerengo takiriia to tatou pongi e te kaki i te tuatua tika me rauka ia tatou te oraanga mutu kore i raro ake i te au turanga tuatua tika i te enua nei. No teia taime ra, kia ngaueue kore tatou i te akaau i to tatou oraanga kia tau ki to Iehova au turanga. Kua na ko atura a Iesu e: ‘Na mua ra i te kimi i te basileia o te Atua, e te tuatua-tika nana ra.’ (Mata. 6:33) Na te rave anga i te reira e maata ta tatou angaanga ka rauka i roto i te akamorianga i te Atua e ka mataora tatou.​—1 Kori. 15:58.

Tumu i Mataora ai “Tei Aroa”

14, 15. Akapeea ra tatou me akaari i te aroa, e eaa ra te tumu i mataora ai “tei aroa”?

14 “E ao to tei aroa ia etai ke ra: e aroa katoaia mai ratou.” (Mata. 5:7) Ko te aronga “tei aroa” e ngakau aroa ua to ratou e te tangi no etai ke. Na roto i te tu temeio kua akamaru a Iesu i te turanga taitaia o te manganui no tona tangi ia ratou. (Mata. 14:14) E akaariia ana te aroa me akakore te tangata i te apa a tei ara kia ratou, mei ia Iehova rai i akakore aroa ua mai i te ara a te aronga tei tataraara. (Exo. 34:6, 7; Sala. 103:10) Ka rauka ia tatou kia akaari i te aroa na roto i taua tu ra e na roto i ta tatou au tuatua e te au angaanga takinga meitaki e apai maira i te tauturu ki te aronga i rokoia e te kino. Tetai mataara meitaki i te akaari i te aroa koia oki, kia akakite i te tuatua mou o te Pipiria ki etai ke. No tona tangi i tetai urupu tangata, kua “apii atura [Iesu] ia ratou i te au tuatua e manganui.”​—Mare. 6:34.

15 E tumuanga tau to tatou kia ariki i te tuatua a Iesu e: “E ao to tei aroa ia etai ke ra: e aroa katoaia mai ratou.” Me akono tatou i etai ke ma te aroa, kare e kore e ka akapera mai rai ratou kia tatou. Me apai mai a Iehova i tana akavaanga ki rungao ia tatou, penei ka iki aia eiaa e akaapa ia tatou me kua akaari ana tatou i te aroa ki etai ke. (Iako. 2:13) Ko te akakore anga ara e te ora mutu kore no te aronga anake ua tei aroa.​—Mata. 6:15.

Tumu i Mataora ai “Tei Mā te Ngakau”

16. Eaa ra te aiteanga e kia “mā te ngakau” e ka akapeea ra te aronga tei rauka ia ratou taua tu ra i te ‘kite anga i te Atua’?

16 “E ao to tei mā te ngakau: e kite oki ratou i te Atua.” (Mata. 5:8) Mei te mea e e “mā te ngakau” ka kiteaia teia i roto i to tatou pirianga, to tatou anoano, e to tatou akakoroanga. Ka akaari mai tatou i ‘te aroa no roto i te ngakau mā.’ (1 Timo. 1:5) No te mea te ma ra te ngakau, ka ‘kite oki tatou i te Atua.’ Kare ra te aiteanga e ka kite mata tikai tatou ia Iehova, no te mea “kare rava oki tetai tangata e ora kia akara [i te Atua].” (Exo. 33:20) Inara, i te mea e te akaata apa kore ra aia i te tu o te Atua, i tau ei a Iesu kia karanga e: “Ko te akara mai iaku nei, kua akara ïa i te Metua.” (Ioa. 14:7-9) Ei aronga akamori ia Iehova i te enua nei, ka rauka ia tatou kia ‘kite i te Atua’ na te akara anga i tana au angaanga e rave nei no tatou. (Iobu 42:5) No te au Kerititiano akatainuia, ko te taime puapinga rava atu kia kite i te Atua koia oki, me akatuakaouia mai ratou ki te oraanga vaerua, i reira tikai ratou e kite ei i to ratou Metua i te rangi.​—1 Ioa. 3:2.

17. Eaa ta te ngakau ma ka akatupu kia tatou?

17 No te mea e tu akono tau e te viivii kore to te ngakau ma i te pae vaerua, kare te reira e akanoo mou ki runga i te au mea viivii i roto i to Iehova mata. (1 Para. 28:9; Isa. 52:11) Mei te mea e e ngakau ma to tatou, e au mea ma rai ta tatou ka tuatua e ka rave, e kare e mea pikikaa i roto i ta tatou tavinianga ia Iehova.

Riro “Tei Akamoeau” ei Tamariki na te Atua

18, 19. Mei teaa ra te tu o te aronga “akamoeau”?

18 “E ao to tei akamoeau: e karangaia ratou e tamariki na te Atua.” (Mata. 5:9) Ka kiteaia “tei akamoeau” na roto i ta ratou ka rave e i ta ratou kare e rave. Me e au tangata takinga meitaki tatou mei ta Iesu e manako ra, e aronga akamoeau i reira tatou e ‘kare e tutaki i te kino ki te kino ki te tangata.’ Mari ra, ka ‘kimi marie tatou i te meitaki ki te tangata katoa.’​—1 Tesa. 5:15.

19 Ko te kupu Ereni tei uriia ei “akamoeau” i roto ia Mataio 5:9, te aiteanga tikai “e aronga akatupu au.” Kia o atu ki roto i te aronga akamoeau, ka anoanoia tatou kia akatupu ua rai i te au. Kare te aronga akatupu au e rave ana i tetai angaanga te ka ‘akataka ke i te aronga tumanava.’ (Mase. 16:28) Ei aronga akamoeau, ka rave tatou i te au takainga papu kia “umuumu i te au i te tangata katoa.”​—Ebe. 12:14.

20. Koai ma i teianei te au “tamariki na te Atua,” e koai atu tetai ka riro mai ei tamariki na te Atua?

20 E mataora ana te aronga akamoeau no te mea “e karangaia ratou e tamariki na te Atua.” Kua rave a Iehova i te au Kerititiano akarongo mou tei akatainuia ei “tamariki na te Atua.” Kua rauka ke ana to ratou pirianga tumanava kia Iehova ei tamariki nana no te mea kua tuku ratou i te akarongo ki roto ia Karaiti e te akamori ra i “te Atua nona te aroa e te au” ma te ngakau katoa. (2 Kori. 13:11; Ioa. 1:12) Peea i reira te aronga akamoeau koia oki ta Iesu “mamoe ke atu”? No ratou, ka riro a Iesu ei “Metua no te tuatau mutu kore” i te tuatau o tana Tutaraanga Tauatini Mataiti, inara i te openga o te reira ka tuku aia iaia uaorai ki raro ake ia Iehova e ka riro ratou ei tamariki mou tikai na te Atua.​—Ioa. 10:16; Isa. 9:5; Roma 8:21; 1 Kori. 15:27, 28.

21. Mei teaa ra to tatou tu me te ‘ora nei tatou i te vaerua’?

21 Me te ‘ora nei tatou i te vaerua,’ ko te tu akamoeau i reira tetai tu o tatou te ka kitea uaia mai e te tangata. Kare tatou e ‘akaongoongo atu i tetai e tetai’ me kore e “akakoko . . . i tetai e tetai.” (Gala. 5:22-26; New International Version) Mari ra ka tauta pakari tatou kia ‘noo au ua i roto i te tangata katoa.’​—Roma 12:18.

Mataora Noatu kua Takinga Kinoia!

22-24. (a) Eaa te au tumu no te turanga mataora o te aronga tei takinga kinoia no te tuatua tika? (e) Eaa ta tatou ka akamanako i roto i nga atikara apii e rua te ka aru mai?

22 “E ao to tei takinga-kinoia i te tuatua-tika ra: no ratou te basileia o te ao.” (Mata. 5:10) Te akamaata atu anga no runga i teia, kua karanga katoa atura a Iesu e: “E ao to kotou, kia akakino mai, e kia takinga-kino mai, e kia tapepe pikikaa ua mai te tangata ia kotou i te au kino katoa nei, noku nei: E rekareka kotou, e kia rere ua i te rekareka; e tutaki maata oki ta kotou i te ao ra: i pera oki ratou i te takinga-kino i te aronga peroveta, ko mua ïa ia kotou.”​Mata. 5:11, 12.

23 Mei te au peroveta rai o te Atua i taito, te tapapa ra te au Kerititiano e ka akakinoia ratou, ka takinga kinoia, e ka tapepe pikikaaia​—no te “tuatua-tika” ua nei. Inara, na te akakoromaki ua anga i taua au timataanga ma te akarongo mou, ka mareka rava tatou i te kite anga e kua akarekareka tatou ia Iehova e kua akangateitei iaia. (1 Pete. 2:19-21) Kare to tatou turanga takinga kinoia e akaiti mai i to tatou rekareka i te tavini anga ia Iehova i teianei me kore i te tuatau ki mua. Kare katoa te reira e akaiti mai i te turanga mataora o te tutara anga e Karaiti i roto i te Patireia o te rangi me kore i te rekareka maata o te orongaia mai anga te ora mutu kore ei tangata no taua kavamani ra i te enua nei. Te oronga maira taua au akameitakianga i te akapapuanga no ta te Atua akaperepereanga, tona takinga meitaki, e tona tu oronga ua.

24 E maata ua atu ta tatou ka kite mei te Tuatua i runga i te Maunga. E tukeke te au apiianga ka akamanakoia i roto i nga atikara e rua te ka aru mai. Ka akara ana tatou e ka akapeea tatou me taangaanga i taua au tuatua ra a Iesu Karaiti.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 2 Te kupu Ereni, ma·kaʹri·oi, tei taangaangaia i roto ia Mataio 5:3-11, kua uriia ei “ao” i roto i te Bibilia Tapu. Inara i roto i te New World Translation ko te urianga tano tikai koia oki “mataora.”

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa ra “te aronga tei manako i to ratou anoano i te pae vaerua” i mataora ai?

• Eaa te au tumu no te turanga mataora o “tei maru”?

• Eaa ra te au Kerititiano e mataora ai noatu e te takinga kinoia ra ratou?

• Ko teea turanga mataora ta Iesu i akakite, taau i reka roa atu?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 7]

Te au turanga mataora e iva ta Iesu i akaketaketa, te puapingaia nei i teia tuatau, mei to taua taime rai

[Tutu i te kapi 8]

Tetai mataara meitaki i te akaari i te aroa, ko te akakite i te tuatua mou o te Pipiria ki etai ke