Kia Maroiroi no te Are o Iehova!
Kia Maroiroi no te Are o Iehova!
“Kua pou roa au i te maroiroi i toou are.”—IOA. 2:17.
1, 2. I ko i te iero i te mataiti 30 T.N., eaa ta Iesu i rave, e eaa te tumu?
KA AKAMANAKO ua ana i te au mea e tupu ra. E tuatau teia no te Pasa, i te mataiti 30 T.N. E ono marama i muao, kua akamata a Iesu i tana angaanga orometua i te enua nei. I teianei te aere ra aia ki Ierusalema. I ko i te iero i roto i te Paepae o te Kenitara, kua kite aia i “te aronga i oko i te puakatoro, e te mamoe, e te kukupa, e te aronga oko moni i te noo anga.” Kua rave mai aia i tetai uepu, e kua tuaru pouroa atura i te au manu ki vao, e kua aru tika atu rai te aronga okooko na muri ia ratou. Kua riringi katoa atura a Iesu i te au moni a te aronga oko moni e kua tatipoki i ta ratou au kaingakai. Kua akaue atura aia i te aronga e okooko ra i te kukupa kia apai i ta ratou au apinga e kia akaatea ki vao.—Ioa. 2:13-16.
2 Ko ta Iesu i rave te akatutu maira te reira i tona inangaro maata no te iero. “Eiaa e akariro i te are o taku Metua ra, ei are oko anga,” i akaue atu ei aia. I te au pipi a Iesu e kite ra i teia au tupuanga nei, kua maara ia ratou te au tuatua i tataia e te tata taramo ko Davida i te au anere mataiti i mua e: “Kua pou roa au i te maroiroi i toou are.”—Ioa. 2:16, 17; Sala. 69:9.
3. (a) Eaa ra teia mea e maroiroi? (e) Eaa te uianga ka ui tatou kia tatou uaorai?
3 Na to Iesu inangaro maata, tona maroiroi no te are o te Atua, i akakeu iaia kia rave i te reira. Teia mea e maroiroi koia oki e “inangaro pakari e te inangaro ririnui i te aruaru i tetai apinga.” I roto i teia 21 o te anere mataiti, tere atu i te itu mirioni au Kerititiano te akaari ra i to ratou inangaro ririnui no te are o te Atua. Penei ka ui tatou tataki tai e, ‘Ka akapeea ra e rauka ai iaku te akamaata atu i toku uaorai maroiroi no te are o Iehova?’ Ei tauturu ia tatou kia pau i te reira, ka na mua ana tatou i te makitoro marie i te are o te Atua i teia tuatau. I reira, ka akamanako tatou i tetai au akaraanga Pipiria o te au tangata akarongo mou tei akaari ana i te maroiroi no te reira. Kua tataia to ratou au akaraanga “ei ikuiku anga no tatou” e ka riro ei akakeu ia tatou kia maata roa atu te maroiroi.—Roma 15:4, NW.
Are o te Atua—I Taua Taime e Teianei
4. Eaa te akakoroanga o te iero ta Solomona i akatu?
4 I te tuatau o Iseraela i taito, ko te iero i Ierusalema te are o te Atua. E tika, e kare a Iehova e noo ana i reira. Kua akakite aia e: “Ko te au rangi toku terono, e te enua nei ko toku takainga vaevae: teiea tena are ta kotou e akatu na noku? e teiea taua ngai akaangaroi anga noku ra?” (Isa. 66:1) Noatu ra, kua riro te iero tei akatuia i te tuatau e tutara ra a Solomona ei ngai maata no te akamorianga o Iehova, te ngai e raveia ana te pure.—1 Ari. 8:27-30.
5. Eaa ra te akanoonooanga o teia tuatau tei akaataia mai e te akamorianga i ko i te iero o Solomona?
5 I teia tuatau, kare te are o Iehova i tetai apinga i patuia i Ierusalema me kore i tetai ngai ke atu. Mari ra, e akanoonooanga te reira no tatou, kia akavaitata atu kiaia i roto i te akamorianga tei akatumuia ki runga i te atinga oko o Karaiti. Pouroa te au tavini akarongo mou o te Atua i te enua nei te akamori taokotai ra ratou ia Iehova i roto i teia iero pae vaerua.—Isa. 60:4, 8, 13; Anga. 17:24; Ebe. 8:5; 9:24.
6. Ko teea au ariki o Iuda tei akatutu mai i te maroiroi takake rava no te akamorianga mou?
6 I muri ake i te ngaa rua anga nga patireia o Iseraela i te mataiti 997 M.T.N., e toko a au ariki i roto i te 19, tei tutara ana i Iuda i te tuanga tonga, tei akatutu mai i te maroiroi takake rava no te akamorianga. Ko Asa, ko Iehosaphata, ko Hezekia, e Iosia. Eaa ra te au apiianga puapinga te ka rauka ia tatou kia tamou mai mei ta ratou au akaraanga?
Apai Mai te Angaanga ma te Ngakau Katoa i te Akameitakianga
7, 8. (a) Eaa te tu o te angaanga ta Iehova e akameitaki ra? (e) Eaa te apii akamatakite ka rauka ia tatou kia tamou mai mei te akaraanga a te Ariki ko Asa?
7 I te tuatau i tutara ai te Ariki ko Asa, kua tono mai a Iehova i te au peroveta kia arataki i Tona iti tangata i roto i te arataa akarongo. Ei akaraanga, te akakite maira te Pipiria kia tatou e kua akarongo a Asa ki te peroveta ko Azaria, te tamaiti a Odeda. (E tatau ia 2 Paraleipomeno 15:1-8.) Kua riro te au tauianga ta Asa i rave ei taokotai mai i te tangata o Iuda, pera katoa te au tangata e manganui no te patireia o Iseraela, tei aere mai kia piri atu ki teia akaputuputuanga maata i Ierusalema. Kua akakite kapiti ua ratou i to ratou akakoroanga ngaueue kore kia akamori ia Iehova ma te tiratiratu. Ka tatau tatou e: “Kua taputou atura ratou ma te reo teitei kia Iehova, e ma te maeva, e te au pu tu ke ke oki. Mareka rava akera Iuda katoatoa i taua taputou ra: kua taputou oki ratou ma to ratou ngakau katoa, e kua kimi ratou iaia ma to ratou anoano katoa; e kua kitea oki aia e ratou: e kua oronga mai a Iehova i te au ia ratou e pini ua ake.” (2 Para. 15:9-15) Papu roa e ka akameitaki mai rai a Iehova ia tatou me tavini tatou iaia ma te ngakau katoa.—Mare. 12:30.
8 Te mea mii ra, kua riri a Asa i te akoanga a te akara, koia oki te peroveta ko Hanania. (2 Para. 16:7-10) Ka akapeea ra tatou me oronga mai a Iehova i te ako me kore i te aratakianga na roto i te aronga pakari Kerititiano? Ka ariki viviki ua ainei tatou i ta ratou ako tei akatumuia ki roto i te Tuatua Tapu e ka kopae i te topa atu ki roto i te ereere o te akamou riri?
9. Eaa te tamatakuanga ta Iehosaphata e to Iuda i aro atu, e i akapeea ra ratou?
9 Kua tutara a Iehosaphata ei ariki i Iuda i te tai ngauru o te anere mataiti M.T.N. Kua aro atu aia e to Iuda katoa i te tamatakuanga a te au nuku taokotai o Amona, o Moabi, e te au tangata no te au maunga o Seira. Noatu tona mataku, eaa ra ta te ariki i rave? Kua akaputuputu maira aia i tona au tangata ma ta ratou au vaine e te tamariki, ki ko i te are o Iehova i te pure. (E tatau ia 2 Paraleipomeno 20:3-6.) Kia tau ki te au tuatua a Solomona tei akakiteia i muao i ko i te akatapuanga o te iero, kua pati akatenga mari atura a Iehosaphata kia Iehova e: “Kare ainei koe e akava ia ratou, e to matou Atua? kare oki o matou nei ririnui, kia tamaki atu i teianei aronga maata, e aere mai e tamaki ia matou nei; kare oki matou i kite i te ravenga kia rave: tei runga ia koe ra to matou mata.” (2 Para. 20:12, 13) I muri ake i te pure anga a Iehosaphata “i rotopu i te uipaanga,” kua akakeu iora te vaerua o Iehova ia Iahaziela, e ngati Levi, kia tuatua mai i te au tuatua akapumaana tei riro ei akatupu i te tu irinaki papu ki roto i te iti tangata.—E tatau ia 2 Paraleipomeno 20:14-17.
10. (a) Akapeea ra te rauka mai anga ta Iehosaphata e to Iuda aratakianga? (e) Ka akapeea tatou i te akatutu anga i to tatou tu ariki rekareka i te aratakianga ta Iehova e oronga maira no tatou i teia tuatau?
10 Ae, i taua taime ra kua na roto mai ia Iahaziela te aratakianga tei rauka ia Iehosaphata e te patireia o Iuda, mei ko mai ia Iehova. I teia tuatau, e rauka mai ana to tatou akapumaana e te aratakianga na roto i te pupu o te tavini akono meitaki e te pakari. Papu roa e, ka inangaro ua rai tatou i te taokotai e i te akangateitei i te aronga pakari tei ikiia, e te angaanga pakari ra i te rave i te au aratakianga a “te tavini akono meitaki e te pakari.”—Mata. 24:45; 1 Tesa. 5:12, 13.
11, 12. Eaa te apiianga ta tatou ka mou mai mei tei tupu kia Iehosaphata e Iuda?
11 Mei ia Iehosaphata rai e tona iti tangata i akaputuputu mai ki te ngai okotai i te kimi i ta Iehova aratakianga, eiaa tatou e akangaropoina i te aere putuputu ki te au uipaanga a te putuputuanga, ma to tatou au taeake e te au tuaine. Me rokoia tatou e te au turanga kino i tetai au taime, ma te kore e kite e eaa te ka rave, kia aru tatou i te akaraanga meitaki ta Iehosaphata e te iti tangata o Iuda i akanoo, e kia pure kia Iehova ma te irinaki pu tikai ki roto Iaia. (Mase. 3:5, 6; Phili. 4:6, 7) Noatu me ko tatou anake ua, ka riro ta tatou au patianga kia Iehova ei taokotai ia tatou ki “to [tatou] au taeake katoa i te ao nei.”—1 Pete. 5:9.
12 Kua aru a Iehosaphata e tona iti tangata i te aratakianga a Iahaziela no ko mai i te Atua. Eaa tei tupu mai? Kua upokotu ratou i roto i te tamakianga tei aru mai e kua oki atu ki Ierusalema “ma te rekareka” e “ma te au nabala, e te au kinura, e te au pu, ki Ierusalema, ki te are o Iehova.” (2 Para. 20:27, 28) Kia akangateitei katoa rai tatou i ta Iehova aratakianga e orongaia maira na roto i te mataara tana i akanoo, e kia piri atu kia ratou i te akapaapaa anga iaia.
Akono Meitakiia to Tatou Au Ngai Uipaanga
13. Eaa te angaanga ta Hezekia i akatupu i te akamataanga o tana tutaraanga?
13 I te marama mua o tana tutaraanga, kua akaari mai a Hezekia i tona maroiroi no te akamorianga a Iehova, na te akatuera akaou anga e te ripea anga i te iero. Kua akaputuputu mai aia i te kau taunga e te ngati Levi kia tama i te are o te Atua. Kua rave ratou i te reira i roto i te 16 ra. (E tatau ia 2 Paraleipomeno 29:16-18.) Te akamaara maira taua tautaanga ra ia tatou no runga i te akono anga e te ripea anga i to tatou au ngai uipaanga, kia vai ua i roto i te turanga e akaata maira i to tatou tu maroiroi i roto i te akamorianga ia Iehova. I akarongo ana ainei koe i tetai au tupuanga tei akaari mai e kua mareka tikai te tangata i te maroiroi o te au taeake e te au tuaine tei piri atu ki roto i taua angaanga ra? Ae, kua riro ta ratou au tautaanga ei apai mai i te akapaapaaanga maata kia Iehova.
14, 15. Eaa te angaanga tei apai mai i te akapaapaaanga maata kia Iehova i teia tuatau? Oronga mai i tetai au akaraanga.
14 I roto i te oire i te tua tokerau i Peritane, kua patoi tetai tangata i te angaanga ripea e raveia ra i runga i te Are Uipaanga Patireia i te pae mai i tona kainga. Kua ariu ua atu te au taeake ma te tu takinga meitaki. I te kite anga e ka anoanoia kia ripeaia te patu o te kena i rotopu i te Are Uipaanga Patireia e te kainga o te taeake i te pae mai, kua karanga atu ratou e ka rave ratou i te angaanga kare e tutaki. Kua angaanga pakari tikai ratou, e e maata atu ta ratou i rave i to te ripea ua i te patu. E mako meitaki tikai ta ratou akono anga i taua turanga ra e kua taui takiri te tu o te taeake i te pae mai. Teianei te tauturu maira aia i te akara mai i te aua o te Are Uipaanga Patireia.
15 Te piri nei te iti tangata o Iehova ki roto i tetai angaanga patuanga i te ao katoa nei. Te piri puareinga ua nei te aronga tauturu ki te au tavini tamou i te pa enua, i te akatu i te au Are Uipaanga Patireia e pera katoa te au Are Uipaanga Akaputuputuanga, e te au ngutuare Betela. Ko Sam, e enitinia kite karape aia i roto i te au apinga tamaanaana, te au apinga no te reva ou, e no te au apinga akaanuanu. Kua aere ana raua ko tana vaine ko Ruth, ki te au enua i Europa e Aperika, i te tauturu i te au angaanga patuanga. I te ngai ua atu ka aere raua, e piri katoa ana raua ki te angaanga tutu aere, e te au putuputuanga i reira. Kua akamarama mai a Sam e eaa tei akakeu iaia kia piri atu ki roto i taua au angaanga ra i te pa enua: “Na te akamaroiroianga a etai ke e tavini ana i te au ngutuare Betela i konei e i te au enua. Na te kite ua anga i to ratou maroiroi e to ratou tu mataora i akakeu iaku kia inangaro i te tavini na roto i teia tu.”
Akarongo i te Au Ikuikuanga a te Atua
16, 17. Eaa te angaanga takake rava ta te iti tangata o te Atua i piri maroiroi ana ki roto, e eaa tei tupu mai?
16 Kapiti mai i te ripea anga i te iero, kua akamata akaou mai a Hezekia i te akonoanga o te Pasa ta Iehova i akaue mai. (E tatau ia 2 Paraleipomeno 30:1, 4, 5.) Kua pati atura a Hezekia pera te au tangata e noo ra i Ierusalema, i te enua tangata katoa—e te au tangata katoa o te patireia i te tua tokerau—kia tae mai. Kua aere te aronga kave karere na roto i te enua i te apai i te au reta patianga.—2 Para. 30:6-9.
17 I te au mataiti ua akenei, kua piri ana rai tatou ki roto i tetai angaanga mei teia te tu i te ao katoa nei. Kua tua aere ana tatou i te au patianga manea te aerenga o te tuatua, ki te au tangata i roto i to tatou au ngai kia uipa kapiti mai kia tatou i te akamaara anga i te Kaikai Anga Aiai a te Atu, i te akono anga i ta Iesu akauenga. (Luka 22:19, 20) I te rauka mai anga te au ikuikuanga mei ta tatou au Uipaanga Tavini Anga, kua rauka ia tatou te piri maroiroi atu ki roto i teia angaanga. E kua akameitaki maata mai tikai a Iehova i teia tautaanga! I teia mataiti ua i topa akenei, mei tetai itu mirioni ia tatou tei tua aere ana i te au patianga, e e 17,790,631 te katoaanga o te tangata tei tae mai!
18. Eaa te tumu i puapinga roa ai te maroiroi no te akamorianga mou no tatou?
18 No runga ia Hezekia, kua karangaia e: “Kua irinaki aia i te Atua o Iseraela ia Iehova; kare oki ona e arite i muri ake iaia i te au ariki katoa o Iuda ra, kare oki i mua iaia ra. Kua piri tikai aia kia Iehova, kare aia i akapaki i te aru iaia, kua akono ra aia i tana au akauenga ta Iehova i akaue mai ia Mose ra.” (2 Ari. 18:5, 6) Kia akapera rai tatou i te aru anga i tana akaraanga. Ka riro to tatou maroiroi no te are o te Atua ei tauturu ia tatou kia ‘piri tikai kia Iehova’ ma te manakonakoanga no te ora mutu kore.—Deu. 30:16.
Ariu Viviki ua ki te Aratakianga
19. Eaa te tautaanga maroiroi e raveia ana i te tuatau o te Akamaaraanga?
19 I to Iosia tutara anga ei ariki, kua akanoonoo meitaki katoa aia kia akono i te Pasa, e kua akateateamamao meitaki no te reira. (2 Ari. 23:21-23; 2 Para. 35:1-19) Ka akapapu katoa tatou e kia akateateamamao meitaki no te au uruoaanga tapere, no te au akaputuputuanga kotinga, no te au ra akaputuputuanga takake, pera katoa te Akamaaraanga. E akaputuputu ana te au taeake no tetai au enua mai ki te ngai okotai noatu e eaa te kino ka tupu kia ratou, kia rauka ia ratou i te akamaara i te mate o Karaiti. E akapapu meitaki ana te aronga pakari maroiroi e kia kore e akangaropoinaia tetai tangata i roto i te putuputuanga. E rauka ana te tauturu no te aronga ruaine e te aronga makimaki kia tae ki taua akakoroanga ra.
20. (a) Eaa tei tupu i te tuatau e tutara ra te Ariki ko Iosia, e eaa tana i rave? (e) Eaa te apiianga ta tatou ka inangaro kia akamanako meitaki?
20 I te tuatau i akanoonoo ei te Ariki ko Iosia i te angaanga ripea, kua ‘kitea e Hilikia taunga te buka ture a Iehova i te rima o Mose.’ Kua oronga atu aia i te reira ki te tata tuatua o te ariki kia Saphana, ko tei tatau atu i te au mea i roto, kia Iosia. (E tatau ia 2 Paraleipomeno 34:14-18.) Eaa ra tei tupu? I reira rai kua aae iora te ariki i tona kakau ma te taitaia, e kua akaue atura i te au tangata kia pati tauturu kia Iehova. Na roto i te peroveta vaine ko Hulada, kua oronga mai te Atua i te karere akaapa i te au peu akonoanga tei raveia ana i roto ia Iuda. Inara, kua kiteaia mai ta Iosia au tautaanga kia takore i te au peu akamori itoro, e kua vai rai aia i roto i ta Iehova akaperepereanga noatu te au kino tei totouia no te enua katoa. (2 Para. 34:19-28) Eaa ta tatou apiianga ka mou mai mei teia? Papu roa e kua aiteite rai to tatou anoano ki to Iosia. Ka inangaro tatou i te ariu viviki atu ki te aratakianga a Iehova, na te akamanako meitaki anga i te akaraanga tei akamatakite mai e eaa te ka tupu me akatika tatou i te tu apoteiti e te tu akarongo mou kore kia tamanamanata i ta tatou akamorianga. E ka rauka ia tatou kia irinaki papu tikai e ka akara mai rai a Iehova ma te mareka, i to tatou maroiroi no te akamorianga mou, mei tana rai ia Iosia.
21, 22. (a) Eaa te tumu ka akaari ei tatou i te maroiroi no to Iehova are? (e) Eaa ta tatou ka akamanako i roto i te atikara ka aru mai?
21 Kua akanoo taua au ariki toko a ra o Iuda—ko Asa, ko Iehosaphata, ko Hezekia, e Iosia—i te au akaraanga meitaki no tatou i roto i te tu maroiroi no te are o te Atua e no tana akamorianga. Kia akapera rai to tatou maroiroi i te akakeu ia tatou i te irinaki ki roto ia Iehova e kia angaanga pakari tatou uaorai i roto i tana akamorianga. Papu roa e, ko te arataa teia o te pakari e te mataara e mataora ai, kia akarongo i te au ikuikuanga a te Atua e kia ariki i te aroa takinga meitaki e te akatikatikaanga e rauka maira ia tatou mei te putuputuanga e te aronga pakari.
22 Ka akamou te manako o te atikara ka aru mai, ki runga i to tatou tu maroiroi no te angaanga orometua, e ka oronga mai te reira i te akamaroiroianga no te au mapu kia tavini i to tatou Metua aroa ma te maroiroi. Ka akamanako katoa tatou e ka akapeea e rauka ai ia tatou i te kopae i tetai o ta Satani au akakeuanga kino rava atu. Ia tatou e aru maroiroi ua ra i taua au akamaaraanga ra mei ia Iehova, te aru ra i reira tatou i te akaraanga a te Tamaiti a Iehova, ko Iesu ko tei tuatuaia e: “Kua riro roa au i te maroiroi i to are.”—Sala. 69:9; 119:111, 129; 1 Pete. 2:21.
Maara Ainei ia Koe?
• Eaa te tu i te angaanga ta Iehova ka akameitaki, e eaa te tumu?
• Ka akapeea e rauka ai ia tatou te irinaki ki roto ia Iehova?
• Ka akapeea te tu maroiroi i te akakeu anga ia tatou kia akono i te au ikuikuanga a te Atua?
[Au Uianga Apii]
[Au Tutu i te kapi 9]
I akapeea a Asa, a Iehosaphata, a Hezekia, e Iosia i te akaari anga i te maroiroi no te are o Iehova?