Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Akaari i te Tu Meitaki ei Au Orometua no te Atua

Akaari i te Tu Meitaki ei Au Orometua no te Atua

Akaari i te Tu Meitaki ei Au Orometua no te Atua

“Aru kotou i te Atua.”​—EPHE. 5:1.

1, 2. (a) Eaa ra te au tu meitaki i puapinga ai? (e) Eaa te ka uriuriia i roto i teia atikara?

NO TE tu akangateitei anga, kua tata te vaine tata puka ko Sue Fox e: “E akaari ua rai tatou i te au tu meitaki. Ka kite uaia te takinga meitaki i te au ngai ravarai, i te au taime ravarai.” Me e tu takinga meitaki to te au tangata, ka iti mai te manamanata ki tetai ke, maata te taime e ngaro ana. E tika katoa i tetai tua. I te akono mako kore anga i tetai ke ka tupu te manamanata, te riri, e te maromaroa.

2 E kite putuputuia ana te tu meitaki i roto i te putuputuanga Kerititiano mou. Noatu ra, auraka tatou e rave i te au tu kino tei matauia i teianei ao i teia tuatau. Ka akara tatou e akapeea me taangaanga i te au kaveinga Pipiria no te tu takinga meitaki, te ka paruru ia tatou e te akavaitata mai anga i te au tangata ki te akamorianga mou. Kia marama ra e eaa te o maira i te akaari anga i te au tu meitaki, e akamanako ana i nga akaraanga o te Atua ko Iehova e tana Tamaiti.

Iehova e Tana Tamaiti​—Nga Akaraanga no te Tu Meitaki

3. Eaa te akaraanga no te tu takinga meitaki ta te Atua ko Iehova i akanoo?

3 Kua akanoo te Atua ko Iehova i te akaraanga apa kore no te tu takinga meitaki. Noatu tona taoonga maata ei Turanga Ngateitei i te ao e pini ua ake, e akono ana aia i te tangata ma te takinga meitaki e te akangateitei maata. Te tuatua anga kia Aberahama raua ko Mose, kua taangaanga a Iehova i te tuatua Epera tei taui i te akauenga ki tetai patianga maru. (Gene. 13:14; Exo. 4:6) Te ara anga tona au tavini, kua akaari a Iehova i te ‘takinga-meitaki e te aroa, te akakoromaki anga roa, te tangi maata e te tuatua-mou.’ (Sala. 86:15) Kare tona tu mei to tetai au tangata riri pu ua ra me kare tetai aronga e tau ana ki ta ratou e tamanako ra.

4. Akapeea tatou i te aru anga ia Iehova me tuatua mai tetai ke kia tatou?

4 Ka kite katoaia to te Atua tu meitaki na te tu e akarongo ra aia ki te au tangata. To Aberahama uiui anga no runga i te au tangata o Sodoma, kua pau akakoromaki ua a Iehova i te au uianga tataki tai. (Gene. 18:​23-32) Kare aia i manako ana i to Aberahama manako manamanata e te kaimoumou ra i Tona taime. Kua akarongo a Iehova i te au pure a tona au tavini e te aue a te aronga ara tataraara. (E tatau ia Salamo 51:​11, 17.) Kare ainei e tau kia aru tatou ia Iehova na te akarongo anga me tuatua mai tetai ke kia tatou?

5. Te aru anga i to Iesu tu takinga meitaki, akapeea te reira i te akameitaki mai anga i to tatou pirianga ki tetai ke?

5 Ko tetai au mea e manganui ta Iesu Karaiti i kite mai mei tona Metua, ko te takinga meitaki. Noatu e te umuumu maata maira tana angaanga orometua i tona taime e te maroiroi, kua akakoromaki maru ua rai a Iesu. Kua kite mai te aronga repera, te aronga matapo patipati aere, e te aronga inangaro tauturu e te papa ua ra e te inangaro ua ra a Iesu i te tauturu ia ratou. Kare aia i kopae ana ia ratou, noatu e kare ratou i akakite mai ana e te aere maira ratou ki ko iaia. E tapu putuputu ana aia i tana e rave ra i te tauturu atu i tei taitaia ra. E akamanako meitaki tikai ana a Iesu i te aronga te akarongo maira kiaia. (Mare. 5:​30-34; Luka 18:​35-41) Ei au Kerititiano, ka aru tatou i to Iesu akaraanga na te akaari anga i te maru e te tauturu atu anga. E kite mai ana to tatou kopu tangata, te au tangata tupu, e tetai ke i taua tu ra. Tei maata atu, te akakaka ra taua tu ia Iehova e te akatupu ra i te mataora kia tatou.

6. Eaa te akaraanga no te tu oaoa ta Iesu i akanoo?

6 Kua akangateitei katoa a Iesu i te au tangata na te taiku anga i to ratou ingoa. Kua akangateitei katoa ainei te au arataki akonoanga ngati Iuda i tetai ke? Kare. Te manako ra ratou i te aronga kare i kite i te Ture ei aronga “taumaaia” e te akono ra ia ratou mei taua tu rai. (Ioa. 7:49) Kare te Tamaiti a te Atua i akapera ana. Kua akarongo a Mareta, Maria, Zakaio, e tetai ke e manganui te taiku anga aia i to ratou ingoa. (Luka 10:​41, 42; 19:5) Penei e ka maro mai te au peu e te au turanga e ka akapeea tatou i te tuatua atu ki te au tangata i teia tuatau, ko te au tavini ra o Iehova ka tauta ratou i te akaari i te tu oaoa ki tetai ke. * Kare ratou e akatika i te turanga tukeke o te au tangata kia takotinga i te akangateitei anga te tau ra ki to ratou au taeake irinaki e ki tetai ke.​—E tatau ia Iakobo 2:​1-4.

7. Akapeea te au kaveinga Pipiria i te tauturu anga ia tatou i te akaari anga i te tu takinga meitaki ki te au tangata i te au ngai ravarai?

7 Te tu takinga meitaki e akono ra te Atua e tana Tamaiti i te au tangata o te pa enua ravarai e te au pupu tangata eteniki, te akangateitei ra i taua au tangata tataki tai e te akavaitata maira i te aronga tei tau ki te tuatua mou. E tika rai, tukeke te au tu meitaki mei tetai ngai ki tetai ngai. No reira, kare tatou e aru i te au ture pakari tei akanooia no te au tu meitaki. Inara, ka akatika tatou i te au kaveinga Pipiria kia akatanotano ngoie ua ia tatou i te akangateitei anga i te au tangata i te au ngai ravarai. Ka akara ana tatou e akapeea i te akono anga i te au tangata ma te tu takinga meitaki kia puapinga maataia tatou i roto i te angaanga orometua Kerititiano.

Aravei i te Tangata e Tuatua kia Ratou

8, 9. (a) Eaa te peu te manakoia ra e e tu kino? (e) Eaa tatou ka akatika ai i te tuatua a Iesu i roto ia Mataio 5:47 (NW), kia akakeu i te tu e akono ra tatou i te tangata?

8 I roto i te oraanga tere viviki tei matauia i te au ngai i teia tuatau, e pati putuputu ana tetai nga tangata i tetai kare e tuatua ana e “kia orana” me kore “peea ua koe?” E tika rai, kare tetai tangata e umuumuia ana kia tuatua ki te au tangata ravarai e pati maira na runga i te mataara maata te tangata. Inara, i roto i te au turanga ravarai, e mea tau e e mea mareka i te aravei i tetai ke. E peu ainei naau i te aravei atu i te tangata? Me kore te aere putuputu ra ainei koe na te pae e kare e katakata atu ana, e kare e tuatua aroa atu ana? Kare ei mea akakoroia, penei ka rave tetai tangata i tetai peu te kitea uaia atura e e tu mako kore.

9 Kua oronga mai a Iesu kia tatou tetai akamaara anga te tuatua anga aia e: “E me aravei atu kotou i to kotou au taeake anake ua, eaa te mea umere maata tikai ta kotou e rave ra? Kare katoa ainei te au tangata o te pa enua e rave ra i taua mea ra?” (Mata. 5:47, NW) No runga i teia, kua tata te tangata ako tauturu ko Donald Weiss e: “E riri ana te tangata me akara mata ua mai me kore me pati ua tetai ia ratou. Kare takiri e kotoeanga i te akamaru atu i te aronga kare i araveiia atu ana. Mama ua te pauanga: Aravei i te tangata. Tuatua kia ratou.” Me kare tatou e tuku i te tu akaparau me kore te tu oaoa kore i te arai ia tatou i te aravei atu anga i tetai ke, ka tupu mai te meitaki kia tatou.

10. Akapeea te au tu meitaki i te tauturu anga ia tatou kia puapingaia i roto i te angaanga orometua? (Akara i te pia  “Akamata ki te Mata Katakata.”)

10 Akamanako ana i te turanga o tetai nga tokorua Kerititiano ko Tom raua ko Carol to raua ingoa, e noo ra i tetai oire maata i te tua Tokerau o Marike. Kua rave raua i te pukapuka reka anga ki to raua tangata tupu ei tuanga no ta raua angaanga orometua. Akapeea raua i te rave anga i te reira? Te taiku anga ia Iakobo 3:18, kua tuatua a Tom e: “E tauta ana maua i te akatupu i te tu oaoa e te tu au ki te au tangata. E aravei ana maua i te aronga e kite atura maua i vao i to ratou kainga e te aronga e angaanga ra i taua ngai. Katakata atu maua e kua aravei atu ia ratou. E tuatua ana maua no te au mea ta ratou e manako ra​—ta ratou tamariki, ta ratou puakaoa, to ratou kainga, e ta ratou angaanga. Kare i roa ana, kua ariki mai ratou ia maua ei oa no ratou.” Kua tuatua katoa a Carol e: “I tetai atoro anga i muri mai, kua akakite maua i to maua ingoa kia ratou e kua ui atu i to ratou. Kua akakite maua kia ratou eaa ta maua e rave nei i tera ngai e kua pukapuka poto ua matou. Kare i roa ana, kua oronga maua i tetai akakitekite anga kia ratou.” Kua rauka mai ia Tom raua ko Carol te irinakianga o te maataanga o to raua tangata tupu. E manganui tei ariki mai i te au puka akatumuia ki runga i te Pipiria, e kua inangaro tikai tetai pae i te apii i te tuatua mou.

Akaari i te Tu Takinga Meitaki i Roto i te Au Turanga Ngata

11, 12. Eaa ra tatou ka manako atu ei e ka takinokinoia mai tatou, ia tatou e tutu aere ra i te tuatua meitaki, e akapeea tatou i te ariu atu anga ki te reira?

11 I tetai au taime, ka aro atu tatou i te tu tau kore ia tatou e tutu aere ra i te tuatua meitaki. Kua kite tatou e ka tupu teia, no te mea kua akamatakite te Karaiti ko Iesu i tana au pipi e: “I takinga-kino ana ratou iaku ra, e takinga-kino katoa ratou ia kotou.” (Ioa. 15:20) Me ka tuatua akakino katoa atu ra kare e mea meitaki e tupu mai. Akapeea ra tatou me ariu atu? Kua tata te apotetoro ko Petero e: “Ka akatapu i te Karaiti ei Atu i roto i to kotou ngakau, kia papa ua rai i te oronga atu i tetai pauanga ki mua i te katoatoa tei maro mai ia kotou i tetai tumu no te manakonakoanga i roto ia kotou, kia rave kapiti ra ma te tu maru e te akangateiteianga oonu.” (1 Pete. 3:15, NW) Me akaari tatou i te tu takinga meitaki​—te pau maru anga e te akangateitei anga​—ka akamaru mai i te tu o te aronga te akakino maira ia tatou.​—Tito 2:​7, 8.

12 Ka papa ua ainei tatou i te ariu atu ki te au tuatua tau kore na roto i te tu te mareka maira te Atua? Ae. Te akakite maira a Paulo e: “Kia mako meitaki ua ta kotou tuatua, kia akarekaia ki te miti, kia kite kotou e akapeea tikai kotou i te oronga anga i tetai pauanga ki tetai e tetai.” (Kolo. 4:6, NW) Me akariro tatou i te reira ei peu i te akaari i te takinga meitaki ki te au mema o te ngutuare, ki te au oa apii, ki te au oa angaanga, ki te au mema o te putuputuanga, e te au tangata i te ngai e noo ra tatou, kua papa meitaki tatou i te ariu atu ki te aviri anga e te akakino anga na roto i tetai tu te tau ra ki tetai Kerititiano.​—E tatau ia Roma 12:​17-21.

13. Oronga mai i tetai akaraanga e akapeea me akaari i te tu takinga meitaki i te akamaru atu i te tu o te aronga patoi.

13 Te akaari anga i te au tu meitaki i roto i te au turanga ngata ka tupu mai te au mea meitaki. Ei akaraanga, i Tiapani, kua aviriia tetai Kite e te tangata ngutuare e tana manuiri. Kua akaruke te taeake ia raua ma te tu takinga meitaki. Iaia e tutu aere ra, kua kite atu aia i te manuiri e akara ua maira iaia mei tetai ngai vaitata ua mai. Te aravei atu anga te taeake iaia, kua tuatua mai tera tangata e: “Te tataraara nei au i tei tupu. Noatu e kua akakino atu maua ia koe, akara atu au te katakata ua ra koe. Eaa taku ka rave kia aite au mei tena rai?” No te mea e kua akarukeia mai aia mei tana angaanga e koi mate ua akera tona mama, kare aia e manako akaou ana e ka mataora aia. Kua oronga atu te Kite i tetai apii Pipiria nana, e kua ariki mai taua tangata ra. Kare i roa ana kua apii aia e rua taime i te epetoma.

Tu Meitaki Rava no te Akatupu i te Tu Mako

14, 15. Akapeea te au tavini o Iehova i te tuatau Pipiria te tereni anga i ta ratou tamariki?

14 E akapapu ana te au metua akamori Atua i te tuatau Pipiria e te apii ra ratou i ta ratou tamariki i te au tumu tau no te tu takinga meitaki i roto i te ngutuare. Akamanako ana i te tu maru te tuatua anga a Aberahama raua ko tana tamaiti ko Isaaka ki tetai e tetai i roto ia Genese 22:7. Te kite papu katoaia ra te tereni anga meitaki a tona nga metua i roto i to Iosepha turanga. Iaia i roto i te are auri, kua akaari katoa aia i te tu takinga meitaki ki tona au oa mouauri. (Gene. 40:​8, 14) Te akaari maira tana au tuatua kia Pharao e kua apiiia aia na roto i te mataara tau no te tuatua anga ki tetai tangata e taoonga teitei tona.​—Gene. 41:​16, 33, 34.

15 I roto i te Ture Ngauru i orongaia ki te tamariki Iseraela te kapiti maira i teia akauenga: “E akangateitei atu i to metua tane, e to metua vaine: kia akaroaia toou puke rā i te enua ta toou Atua ta Iehova e oronga noou na.” (Exo. 20:12) E tai mataara kia akangateitei te tamariki i to ratou metua koia oki, na te akaari anga e e tu meitaki to ratou i roto i te ngutuare. Kua akangateitei meitaki tikai te tamaine a Iepheta i tona metua tane na te aru anga i tana tia i roto i te au turanga taitaia tikai.​—Aka. 11:​35-40.

16-18. (a) Eaa te ka raveia i te apii anga i te tamariki kia akaari ratou i te tu meitaki? (e) Eaa tetai au akameitakianga no te apii anga i te tamariki kia akaari ratou i te tu meitaki?

16 Puapinga tikai te tereni anga i ta tatou tamariki i te akaari i te tu meitaki. Kia meitaki to ratou oraanga ei aronga mamaata, te anoanoia ra te au mapu kia apii i te mataara tau i te aravei anga i te au manuiri, te pau anga i te terepaoni, e te kaikai kapiti anga ki tetai ke. E tauturu atu ia ratou kia marama ratou e eaa ra ratou ka mou ei i te ngutupa no te au tangata, te akaari anga i te tu takinga meitaki ki te aronga pakarikari e te aronga makimaki, e te tauturu anga i te aronga e apai ra i te au apinga teiaa. Te anoanoia ra ratou kia marama i te puapinga no te tuatua ngakau tae anga e “ine,” “meitaki maata,” “kare e kino ana,” “ka inangaro koe i te tauturu?,” e e “akakoromaki mai.”

17 Kare i te mea ngata te tereni anga i te tamariki kia akaari i te tu takinga meitaki. Te mataara meitaki atu, e akanoo i tetai akaraanga meitaki. Te karanga ra a Kurt e 25 ona mataiti e e akapeea aia e tona nga tuakana e te teina i te apii anga i te tu mako: “Kua akara e kua akarongo matou ia Mama raua ko Papa te tuatua maru anga ki tetai e tetai e te akono akakoromaki anga e te akamanako meitaki anga i te au tangata. I ko i te Are Uipaanga Patireia, i mua ake e i muri ake i te au uipaanga e taki ana a Papa iaku kia tuatua ki te au taeake e te au tuaine pakarikari. E akarongo ana au i tana tuatua aravei anga e te kite anga i tana akangateitei anga ia ratou.” Kua tuatua katoa a Kurt e: “Kare i roa ana, kua aru meitaki au i tona tu. Te akono anga i te au tangata ma te tu takinga meitaki kua riro mai ei tu matauia. Kare e ko te tu e rave ra koe i te reira, inara ko te tu e inangaro ra koe i te rave i te reira.”

18 Eaa te ka tupu mai me apii te au metua i ta ratou tamariki kia akaari i te tu meitaki? Ka rauka i te tamariki i te akatupu i te pirianga oa e te tamou marie i te au ki tetai ke. Papa meitaki ratou i te angaanga kapiti anga ki te au pu angaanga e te au oa angaanga. Tei maata atu, te au tamariki e tu takinga meitaki to ratou e te tuatua tika, ka apai mai i te rekareka e te merengoanga ki to ratou metua.​—E tatau ia Maseli 23:​24, 25.

Akatuke Ana te Tu Meitaki ia Tatou

19, 20. Eaa tatou ka tauta ei kia aru i to tatou Atua takinga meitaki e tana Tamaiti?

19 “Ei aru kotou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra,” i tata ei a Paulo. (Ephe. 5:1) Te aru anga i te Atua ko Iehova e tana Tamaiti te o maira te taangaanga anga i te au kaveinga Pipiria, mei tei uriuriia i roto i teia atikara. Na te rave anga i te reira, ka kopae tatou i te akaari pikikaa i te tu takinga meitaki ei akarekareka ua i te aronga e taoonga maata to ratou me kore kia rauka mai te au apinga materia.​—Iuda 16.

20 I te au tuatau openga o tana tutaraanga kino, te tauta nei a Satani i te takore i te au turanga akangateitei ta Iehova i akanoo. Kare e rauka i te Tiaporo i te takore i te au tu meitaki o te au Kerititiano mou. E tauta ua rai tatou i te aru i nga akaraanga o to tatou Atua takinga meitaki e tana Tamaiti. Ka riro ua rai i reira ta tatou tuatua e to tatou tu ei akatuke ia tatou mei te au angaanga a te aronga te iki ra i te tu kino. Ka apai mai tatou i te akapaapaa anga ki te ingoa o to tatou Atua takinga meitaki, ko Iehova, e ka akavaitata mai i te au tangata ngakau tae ki tana akamorianga mou.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 6 I roto i tetai au peu, kare i te mea tau kia taikuia te ingoa mua o tetai tangata pakarikari ake kia akatika roa mai ra aia i te reira. E meitaki no te au Kerititiano kia akangateitei i taua au peu ra.

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa ta tatou i kite mai mei ia Iehova e tana Tamaiti no te akaari anga i te au tu meitaki?

• Eaa ra te aravei oaoa anga i te au tangata ei mea meitaki no tatou ei au Kerititiano?

• Akapeea te tu takinga meitaki i te akapuapinga anga i te angaanga orometua?

• Eaa ta te metua tuanga i te apii anga i ta ratou tamariki kia akaari i te tu meitaki?

[Au Uianga Apii]

[Pia i te kapi 27]

 Akamata ki te Mata Katakata

E emiemi ana te maataanga o te tangata i te akamata i te pukapuka ki tetai tangata kare ratou i kite. Inara, no to ratou aroa i te Atua e to ratou tangata tupu, ka tauta pakari te Au Kite o Iehova i te apii akapeea i te pukapuka anga kia rauka i te akakite atu i te tuatua mou o te Pipiria ki tetai ke. Eaa te ka tauturu ia koe kia meitaki mai i roto i teia ngai?

Kua akakiteia mai tetai kaveinga puapinga i roto ia Philipi 2:4, te karanga ra e: “Auraka te tangata e akono i tona anake uaorai au mea, e akono katoa ra i to etai ke ra au mea.” Akamanako ana i teia au tuatua na roto i teia tu: Me kare rava koe i aravei atu ana i tetai tangata, ka manako mai aia ia koe e e tangata ke. Akapeea koe me akaoaoa atu kiaia? Penei ka riro te aravei mata katakata anga e te tu oaoa ei tauturu anga. Inara, e maata atu ra te ka akamanakoia.

Na te tamata anga i te akamata i tetai pukapuka anga ki tetai tangata, penei te tamanamanata atura koe i tona manako. Me tauta ra koe i te akakite atu e eaa ra to roto i toou manako e kare i manako atu ana e eaa ra to roto i tona manako, penei kare aia e akarongo mai. No reira, me kite ra koe e eaa ta te reira tangata e manako ra, eaa ra ka kore ei e taangaanga i te reira i te akamata i tetai pukapuka anga kiaia? Ko te reira rai ta Iesu i rave i tona aravei anga i tetai vaine i ko i te rua vai i Samaria. (Ioa. 4:​7-26) Te manako ra tera vaine i te tiki vai. Kua akamata a Iesu i tana pukapuka anga kiaia no runga i taua tumu ra, kare i roa ana kua taui tana uriurianga ki runga i te au mea oraora pae vaerua.

[Au Tutu i te kapi 26]

Oaoa anga ki te tangata ka taki atu ki te akakite anga i te tuatua meitaki

[Tutu i te kapi 28]

Tau ua ana rai te au tu meitaki