Au Uianga a te Aronga Tatau

Te patoi ra ainei ta Ezekiela 18:20 e tuatua ra e, “kare te tamaiti e apai i te ara a te metua,” i ta Exodo 20:5 e tuatua ra e na Iehova e apai mai i te “tutaki anga i te ara a te aronga metua ki runga i te tamariki”?

Kare e patoianga i roto i reira. E tai akakiteanga te akamou ra ki runga i te apainga a te tangata tataki tai, e te akakite ra tetai i te tikaanga tikai o te tarevake a tetai tangata te ka akatupu ki runga i tona uanga.

Te akaari maira te aerenga tuatua o Ezekiela pene 18 e te akaketaketaia ra te apainga a te tangata tataki tai. “Ko te vaerua e rave i te ara ra, ko te ka mate ïa,” i akakite ei te irava 4. Akapeea ra te tangata ‘tuatua-tika tei rave i te mea tau e te mea tika’? Ka “ora tika rai ïa aia.” (Eze. 18:5, 9) No reira, me tae te mataiti o tetai no te apai i tana uaorai apainga, ka akavaia te tangata tataki tai ‘tei tau i tona au aerenga.’​—Eze. 18:⁠30.

Te akatutu maira teia kaveinga i te turanga o tetai tangata ko Kora tona ingoa. I te tuatau e teretere ra te ngati Iseraela i roto i te metepara, kua mareka kore a Kora i tana tuanga angaanga puapinga. Na te tauta anga i te rave tamou mai i te au apainga a te kau taunga nana, kua meameaau atu a Kora e tetai au tangata i te nga komono o Iehova ko Mose raua ko Aarona. Na te itae akatietie atu anga i teia taoonga​—e tikaanga ngateitei kare i akamanaia kia ratou​—kua tamate atu a Iehova ia Kora e tona pupu aronga meameaau. (Nume. 16:​8-11, 31-33) Inara, kare te au  tamariki tamaroa a Kora i o atu ana ki te meameaau anga. Kare te Atua i tutaki atu i te ara a to ratou metua ki runga ia ratou. No to ratou tu tiratiratu kia Iehova, kua akaoraia mai ratou.​—Nume. 26:​10, 11.

Akapeea i reira te akamatakite anga i roto ia Exodo 20:5, e tuanga no te Ture Ngauru? E akamanako akaou i te aerenga tuatua. Kua akamana mai a Iehova i te Ture koreromotu ki te iti tangata o Iseraela. I muri ake i te akarongo anga i te au tuatua o te koreromotu, kua akakite te ngati Iseraela i mua i te katoatoa e: “Te au tuatua ravarai ta Iehova i tuatua, ka rave ïa matou.” (Exo. 19:​5-8) Kua o atu te iti tangata katoa ki roto i tetai pirianga takake rava kia Iehova. No reira te tou tika ra te au tuatua o Exodo 20:5 ki te iti tangata katoa.

I te vai akarongo mou anga te ngati Iseraela kia Iehova, kua puapingaia te iti tangata e kua mataora ratou i te au akameitaki anga e manganui. (Levi. 26:​3-8) E tika katoa i tetai tua. I te kopae anga te iti tangata o Iseraela ia Iehova e kua aru i te au atua pikikaa, kua apai ke aia i tana akameitaki anga e te paruruanga; e kua mamae kino tikai te iti tangata. (Aka. 2:​11-18) E tika, te vai ra tetai pae tei tamou marie i to ratou tu tiratiratu e kua akono i te au akaueanga a te Atua noatu te au aerenga akamori itoro a te iti tangata. (1 Ari. 19:​14, 18) Penei kua kite te aronga akarongo mou i tetai au turanga ngata no te ara a te iti tangata, inara kua akaari a Iehova i te aroa takinga meitaki kia ratou.

I to Iseraela akakino viivii anga tikai i te au kaveinga a Iehova e kua riro tona ingoa ei mea akavaavaaia na te au pa enua, kua akakoro a Iehova i te akautunga i tona iti tangata na te tuku anga ia ratou kia riro ei tuikaa i Babulonia. E tika, kua kapiti mai teia i te akautunga anga i te tangata tataki tai e i tona iti tangata ei pupu. (Iere. 52:​3-11, 27) No reira rai, te akaari maira te Pipiria e no te maata tikai o te apa o Iseraela, i riro ei e toru, e a, me kore e maata atu te au uki tei takinoia e te au angaanga tarevake a to ratou ai metua, mei ta Exodo 20:5 i akakite mai.

Tei roto katoa i te au Tuatua a te Atua te au papaanga no te au ngutuare tangata tataki tai tei takinoia e te tu kino a to ratou au metua. Kua riri a Iehova i te Taunga Maata ia Eli no tei akatika i tana nga tamariki tamaroa “kanga” tau kore, kia noo ua ei kau taunga. (1 Samu. 2:​12-16, 22-25) No te mea e maata atu ta Eli akangateitei anga i tana nga tamariki tamaroa ia Iehova, kua akaue te Atua e kia akaope takiriia te ngutuare tangata o Eli mei te taoonga taunga maata, tei akamata mai i te tuatau o tana inarere ko Abiatara. (1 Samu. 2:​29-36; 1 Ari. 2:27) Kua akatutuia mai te kaveinga o Exodo 20:5 e te akaraanga katoa o Gehazi. Kua akakino aia i tona taoonga ei tavini no Elisaia kia puapingaia aia mei te au apinga pae materia no ko mai i te vaeau Rangatira o Arama ko Naamana. Na roto ia Elisaia, kua akakite a Iehova i te utunga, te na ko anga e: “E teianei, te lepera o Naamana ka piri mai ïa kia koe, e ki toou ra uanga e tuatau ua atu.” (2 Ari. 5:​20-27) No reira kua takinoia te uanga o Gehazi mei te kino tana i rave.

No te mea e ko Iehova Tei Anga mai e Tei Oronga mai i te Ora, tei iaia te tikaanga ravarai kia tuku i te utunga tika e te tau. Te akaari maira te au akaraanga i runga akenei e ka kite mai te au tamariki me kore te au uanga i te au tupuanga kino mei te ara a to ratou ai tupuna. Inara, te “akarongo [maira a Iehova] i te aue o te aronga i tinaimateia,” e ko te tangata tataki tai tei uri atu kiaia ma te ngakau tae tikai, ka akaperepere aia ia ratou e ka oronga katoa i te akapumaana anga.​—Iobu 34:⁠28.

[Tutu i te kapi 29]

Kua akautungaia a Kora ratou ko tona au tangata meameaau no to ratou tu kino