Ariu Ke i Toou Mata mei te Au Mea Puapinga Kore!
Ariu Ke i Toou Mata mei te Au Mea Puapinga Kore!
“E akaariu ke i toku mata kia kore e akara i te mea puapinga kore; akamaroiroi koe iaku i toou ra arataa.”—SALA. 119:37.
1. Mei teaa ra te puapinga no teia apinga aroa o te mata?
E MEA puapinga tikai to tatou mata! Na roto i te reira, ka rauka ia tatou i te kite viviki atu i te au mea takapini ia tatou—te oonu e te kara o te reira. Te tauturu maira to tatou mata kia kite atu tatou i to tatou au oa akaperepere me kore kia kite atu i te au mea kino. Na roto i te reira, ka kite atu tatou i te au mea manea, e ka ariki rekareka i te au mea umere o te au mea angaia, e te akapapu anga mai i to te Atua vai anga e tona kaka. (Sala. 8:3, 4; 19:1, 2; 104:24; Roma 1:20) Ei ravenga puapinga no te komunikeitianga ki te manako, e mea puapinga to tatou mata i te kite anga ia Iehova e te akatupu anga i te akarongo ki roto iaia.—Iosu. 1:8; Sala. 1:2, 3.
2. Eaa tatou ka manata ei i ta tatou ka kite atu, e eaa ta tatou i mou mai mei te patianga akatenga a te tata taramo?
2 Ta tatou ka akara atu ka riro katoa te reira ei takino anga ia tatou. Ta tatou ka akamanako na roto i ta tatou e kite atura ka akatupu e ka akamaata atu i to tatou inangaro e te anoano i roto i to tatou ngakau. I te mea e te noo nei tatou i roto i tetai ao viivii e te tu akamareka anga iaia uaorai, e akaaere ia nei e te Tiaporo ko Satani, e maata tikai te au tutu e te au akakitekiteanga te akaari putuputuia maira te ka arataki ke ua ia tatou—noatu e ka akara poto ua tatou i te reira. (1 Ioa. 5:19) No reira rai te tata taramo i pati akatenga ai ki te Atua e: “E akaariu ke i toku mata kia kore e akara i te mea puapinga kore; akamaroiroi koe iaku i toou ra arataa.”—Sala. 119:37.
Ka Akavare to Tatou Mata ia Tatou
3-5. Eaa te au papaanga Pipiria te akatutu maira i te kino no te akatika anga i to tatou mata kia akavare ia tatou?
3 E akamanako ana e eaa tei tupu ki te vaine mua, ko Eva. Kua akakite a Satani e ‘ka puera tona mata’ me kai aia i te ua mei te “rakau e kite ei i te meitaki e te kino.” Kua reka a Eva i teia manako no te mea ka ‘akapueraia’ tona mata. Kua akakeu maataia tona inangaro kia kai i te ua rakau tei tureia i tona ‘kite atu anga i te rakau meitaki ei kai, e te taurekareka no te mata, e te rakau anoano oki kia rauka te kite.’ Te akara anga i te pu rakau ma te inangaro tikai kua arataki atu ia Eva kia kore e akarongo atu ki ta te Atua akauenga. Kare katoa rai tana tane, ko Adamu i akarongo ana, no reira kua tupu mai te kino ki te au tangata ravarai.—Gene. 2:17; 3:2-6; Roma 5:12; Iako. 1:14, 15.
4 I to Noa tuatau, kua akakeu katoaia rai tetai au angera i ta ratou i kite atu. Te taiku anga no runga ia ratou, kua akakite a Genese 6:2 e: “Kua akara akera te tamariki a te Atua ra i te au tamaine a te tangata nei, e te purotu ra; kua rave iora ratou i ta ratou i anoano ra, ei vaine.” Na te akara inangaro maataanga i te au tamaine a te tangata ra, kua tupu te inangaro tau kore ki roto i te au angera meameaau no te pirianga ainga ki te au vaine, e kua riro mai taua au angera ra ei metua no tetai au tamariki kino tikai. No te tu kino o te au tangata i taua tuatau ra i takoreia ai te au tangata ravarai, e ko Noa anake ua e tona ngutuare tangata tei ora mai.—Gene. 6:4-7, 11, 12.
5 E anere ua atu mataiti i muri mai, kua akavareia te mata o Akana ngati Iseraela kia keia i tetai au apinga mei te oire o Ieriko tei opuia. Kua akaue te Atua e kia takoreia te au apinga ravarai i roto i taua oire ra, kareka ra tetai au apinga kia orongaia ki te are apinga o Iehova. Kua akamatakiteia to Iseraela e: “Kia matakite ia kotou i tei taumaaia ra, ko te rave aea kotou i tei taumaaia ra” mei roto mai i te oire. I to Akana akarongo Iosu. 6:18, 19; 7:1-26) Kua akatupu a Akana i te inangaro no te au apinga kare ona tikaanga ki roto i tona ngakau.
kore anga, kua autu kore te iti tangata o Iseraela i te tamaki anga i te oire o Ai, e e manganui ia ratou kua mate. Te kiteaia anga tana i keia, i akakite ei a Akana i te reira. Kua tuatua a Akana e kua “akara iora au” i te au apinga e kua “noinoi akera au i taua apinga ra, e kua rave iora au” i te reira. No te anoano o tona mata ra i taki atu ei ki tona mateanga, pera katoa “te au apinga ravarai nona ra.” (Te Anoano no te Apii ia Tatou Uaorai
6, 7. Ko teea “au ravenga” ta Satani e taangaanga putuputu ra i te marei ia tatou, e akapeea te aronga akakitekiteanga okooko i te taangaanga anga i te reira?
6 Te timataia nei te au tangata i teia tuatau mei te turanga rai tei aite ki to Eva, te au angera akarongo kore, e ki to Akana. Ko te “au ravenga” ravarai ta Satani e taangaanga ra i te akavare i te tangata, ko te mea e rekaia ra e “te anoano tika kore o te mata nei” ko tei ririnui rava atuia. (2 Kori. 2:11; 1 Ioa. 2:16) Te kite meitaki ra te aronga akakitekiteanga okooko i teia tuatau e te akakeuia ra te au tangata no ta ratou e kite ra. “Ko te mata te mea akavare anga maata rava atu o te au tu ravarai,” i akakite ei te tangata kite karape okooko i Europa. “E pakari atu te reira i tetai atu au tu, e ka akakeu te reira i te au tangata kia patoi atu i ta ratou i kite e e mea meitaki.”
7 No reira rai te aronga akakitekite i akaari putuputu mai ei i te au tutu tei maani kikiteia, kia akakeu maata i te mata kia akara e kia inangaro atu i ta ratou au apinga e ta ratou ka rauka i te rave! Kua akakite tetai tangata kimikimi i Marike tei apii ana e akapeea te akakitekiteanga i te akakeu anga i te au tangata, e kua “maaniia te reira kare e kia akakite ua i te au manako, te mea puapinga roa atu ra, ko te akatupu anga i te au inangaro e te akaariu mai anga i te aronga akarakara.” Tetai tu ta ratou e taangaanga putuputu ra ko te au tutu akaariari kopapa i te pae ainga. E mea puapinga tikai i reira kia akaaere tatou i ta tatou e akara ra e ta tatou ka tuku ki roto i to tatou manako e te ngakau!
8. Akapeea te anoano no te paruru anga i to tatou mata i te akakite pakariia mai anga i roto i te Pipiria?
8 E tupu katoa ana teia anoano o te mata e to te kopapa ki te au Kerititiano mou. No reira, te akamaroiroi maira te Tuatua a te Atua ia tatou kia apii tatou ia tatou uaorai i ta tatou e akara ra e e inangaro ra. (1 Kori. 9:25, 27; e tatau ia 1 Ioane 2:15-17.) Ko te tangata tiratiratu ko Iobu tetai tei kite i te pirianga pakari i rotopu i te kite anga e te inangaro anga. Kua akakite aia e: “Kua papau au i te koreromotu i oku nei mata: eaa ra au ka akara atu ei ki te paretenia?” (Iobu 31:1) Kare a Iobu i patoi ua atu i te amiri i tetai vaine na roto i te tu tau kore e kare katoa aia i akatika ana i te akatupu i taua manako ra. Kua akakite pakari mai a Iesu e kia vai viivii kore ua te manako mei te au manako tau kore i tona tuatua anga e: “Ko tei akara ua atu i te vaine ei akatupu i te inangaro, kua akaturi takere ïa aia i taua vaine ra i tona uaorai ngakau.”—Mata. 5:28.
Au Mea Puapinga Kore kia Kopae Tatou
9. (a) Eaa tatou ka matakite tikai ei i te taangaanga anga i te Internet? (e) Eaa te ka tupu mai no te akara poto ua anga i te au ravenga ainga viivii?
9 I roto i te ao o teia tuatau, e mea matauia i te “akara ua atu” i te au ravenga ainga viivii i runga tikai i te Internet. Kare tatou e kimi atu i taua au ngai ra—ka kimi mai te reira ia tatou! Na roto ra i teea tu? Penei ka ata viviki mai tetai tutu akavare anga ki runga i ta tetai komupiuta. Me kore ka ata mai tetai apinga i runga i te i-mere kare e manakoia atu e e kino, me eeuia ra, ka taui te reira ei au tutu ravenga ainga viivii tei maaniia kia kore e rauka i te takoreia atu. Noatu e ka akara poto ua tetai tangata i mua ake ka takore atu ei i te reira, kua vai ke ana te tutu ki roto i tona manako. E mea kino te ka tupu mai me akara poto ua i te au ravenga ainga viivii. Ka tupu mai te akava ngakau kino ki tetai tangata e e ngata tikai te takore atu i te au tutu tau kore mei roto mai i tona manako. Inara, te mea kino rava atu, ko tetai tangata tei “akara ua atu” i te reira, te anoanoia ra kia takore atu aia i tona inangaro no te ainga viivii.—E tatau ia Ephesia 5:3, 4, 12; Kolo. 3:5, 6.
10. Eaa ra ka akavare tikaiia ai te au tamariki e te au ravenga ainga viivii, e eaa te ka tupu mai me akarakara ratou i te reira?
10 Ka akara te tamariki i te au ravenga ainga viivii no to ratou tu natura i te inangaro i te akara. Me tupu mai te reira, ka riro ei ravenga akakino anga i ta ratou e manako ra no runga i te pirianga ainga. Te akakite maira tetai ripoti e, no roto mai teia au ravenga kino i te au manako tarevake no runga i te ainga, e ki te “akono ngata anga i tetai pirianga meitaki e te aroa; te manako tau kore anga no runga i te au vaine; e tei maata atu, ko te inangaro maata i te au ravenga ainga viivii, te ka tamanamanata atu i te apii, te pirianga oa e te pirianga i roto i te ngutuare tangata.” Ko te mea kino rava atu, ko te au kino te ka tupu i muri mai i roto i te pirianga akaipoipo.
11. Oronga mai i tetai akaraanga te akatutu maira i te kino no te akaraanga i te au ravenga ainga viivii.
11 “I roto i te au mea ravarai taku e inangaro maata ana i mua ake ka riro mai ei au ei Kite, ko te ravenga ainga viivii te mea ngata roa atu i te takore,” i tata ei tetai taeake Kerititiano. “Te kite nei rai au i teia au tutu i tetai au tuatau manako koreia—tei akakeuia e tetai au aunga, e tetai akatangi anga imene, e tetai apinga ka kite atu au, me kore me aere ke te manako. E tautaanga pakari tikai te reira i te au ra ravarai.” I tona tamarikianga kua akara tetai taeake i te au makatini no te ravenga ainga viivii a tona metua tane kare i roto i te tuatua mou, me kare tona nga metua i te kainga. Kua tata aia e: “E kino tikai ta taua au tutu ra i akatupu ki roto i toku manako! E tae mai ki teia tuatau, e 25 mataiti i topa, te vai ra rai taua au tutu ra i roto i toku manako. Noatu eaa taku tauta anga pakari kare e ngaro ana te reira au manako. Te akakino nei teia i toku akava ngakau, noatu e kare au e manako ana i te reira.” E mea meitaki tikai i te kopae i teia manako ngakau taitaia na te kore anga e akara i teia au mea puapinga kore! Akapeea e rauka ai i tetai tangata i te akatupu i te reira? Ka anoanoia aia kia tauta i ‘te akatuikaa i te au manako ravarai i te akarongo i te Mesia.’—2 Kori. 10:5.
12, 13. Eaa te au mea puapinga kore ta te au Kerititiano ka kopae i te akara, e no teaa ra?
12 Ko tetai “mea kino,” me kare mea puapinga kore te ka kopaeia koia oki, ko te tamataoraanga te akatupu ra i te anoano apinga materia me kore te purepure, me kore tetai au mea te akaari maira i te kino, te akamaringi anga toto e te mate. (E tatau ia Salamo 101:3.) Na te nga metua ia apainga i mua ia Iehova i te iki e eaa ta ratou ka akatika kia akaraia i roto i to ratou kainga. E tika rai, kare tetai Kerititiano mou e akakoro e kia akao atu iaia uaorai ki roto i te angaanga purepure. Inara, kia matakite te nga metua no runga i te au teata, te au porokaramu tivi, te au apinga kangakanga vitio, te au puka komiki katoa e te au puka a te tamariki te akaari ra i te au angaanga purepure.—Mase. 22:5.
13 Noatu e e mapu tatou me kore kua pakari tatou, auraka tatou e reka atu i te akara i te au apinga kangakanga vitio te akaari ra i te au mea takinga kino e te ta anga rikarika. (E tatau ia Salamo 11:5.) Auraka tatou e akamou i to tatou manako ki runga i tetai ua atu au angaanga ta Iehova e akaapa ra. Kia akamaara ra e, te takete ra a Satani i to tatou manako. (2 Kori. 11:3) Ko te akapou maata anga i te taime i te akarakara i te au tamataoraanga te manako ariki uaia ra, ka riro ei tamanamanata anga i te taime no te akamorianga a te ngutuare, te tatauanga Pipiria i te au ra ravarai, e ta tatou akapapaanga no te au uipaanga.—Phili. 1:9, 10.
Aru i to Iesu Akaraanga
14, 15. Eaa tei kite maataia mai no runga i te toru o ta Satani timataanga ia Karaiti, e akapeea i rauka ai ia Iesu i te patoi atu i te reira?
14 Te mea tangi ra, kare e rauka ia tatou i te kopae i tetai au mea puapinga kore i roto i teia ao kino. Kua oronga katoaia rai taua au mea ra kia Iesu. Te toru o ta Satani tautaanga i te arataki ke ia Iesu i te raveanga i to te Atua ra anoano, “kua arataki akaou atura te diabolo iaia ki runga i tetai maunga teitei rava, e kua akakite maira kiaia i te au basileia katoa o te ao nei, e to ratou kakā.” (Mata. 4:8) Eaa ra a Satani i akapera ai? Kare ekoko e te inangaro ra aia i te taangaanga kino i te akakeu anga ririnui o te mata. Na te akara anga i te au mekameka o te au patireia katoatoa o teianei ao, penei ka akakeu ia Iesu kia inangaro atu i te taoonga teitei o teianei ao. Akapeea a Iesu i te ariu atu anga?
15 Kare a Iesu i akamou ana i tona manako ki runga i teia timataanga. Kare aia i akatika ana i tona ngakau kia akamarekaia e te au anoano tarevake. E kare aia i akamanako atu ana i ta te Tiaporo e oronga maira e ka patoi atu ei aia i te reira. Kua patoi viviki atu a Iesu i te reira. “E aere ke atu koe e Satani,” i akaue ei aia. (Mata. 4:10) Kua akamou a Iesu i tona manako ki runga i tona pirianga kia Iehova e kua pau rotai atu ki tona akakoroanga i roto i te oraanga—ko te rave anga i to te Atua ra anoano. (Ebe. 10:7) Tei tupu mai, kua autu meitaki a Iesu i te patoi atu i ta Satani ravenga kikite.
16. Eaa te au apiianga ta tatou ka kite mai mei to Iesu akaraanga no te patoi anga i ta Satani au timataanga?
16 E maata ta tatou ka kite mai mei to Iesu akaraanga. Te mea mua, kare e tangata i paruruia mei te au ravenga kikite a Satani. (Mata. 24:24) Te rua, ta tatou e akara ra ma to tatou mata, ka akapakari atu i te au inangaro o to tatou ngakau, no te mea meitaki me kore no te mea kino. Te toru, ka taangaanga maata a Satani i “te anoano tika kore o te mata nei” i roto i tana tautaanga i te akaanga ke ia tatou. (1 Pete. 5:8) Te a, ka rauka katoa ia tatou i te patoi atu ia Satani, me viviki tikai tatou i te rave i te reira.—Iako. 4:7; 1 Pete. 2:21.
Akono “Meitaki” ua i to Tatou Mata
17. Eaa ra e kare i te mea meitaki i te tapapa atu kia tupu roa mai tetai mea puapinga kore i mua ake ka iki ei e eaa ta tatou ka rave?
17 Te kapiti maira ta tatou akatapuanga kia Iehova i tetai taputou puapinga kia ariu ke mai mei te au mea puapinga kore. Te tia anga i te rave i to te Atua anoano, te piri nei tatou ki ta te tata taramo i tuatua e: “T[e] tāpu nei au i oku puke vaevae i te au arataa kikino ravarai, kia akono au i taau tuatua.” (Sala. 119:101) Kare i te mea meitaki i te tapapa atu e kia tupu roa mai tetai mea puapinga kore kia tatou i mua ake ka iki ei tatou eaa ta tatou ka rave. Kua akatakaia mai kia tatou te au manamanata ta te au Tuatua Tapu e akaapa ra. Te kite nei tatou i te au ravenga a Satani. I naea a Iesu i timataia ai kia taui i te toka ei kai? I muri ake i tona akakoreanga i te kai e 40 po e te ao, kua “pongi iora” aia. (Mata. 4:1-4) Te kite maira a Satani me paruparu tatou ka mama ua i reira i te timataia. No reira, ko te taime teia i te akamanako meitaki i teia au manamanata. Auraka e tukutuku ua atu! Me akamanako ua tatou i ta tatou tia akatapuanga kia Iehova i te au ra ravarai, ka tauta pakari tatou kia ariu ke mai mei te au mea puapinga kore.—Mase. 1:5; 19:20.
18, 19. (a) Akakite mai i te tuke o te mata “meitaki” e te mata tei “kino.” (e) Eaa ra i puapinga ai kia akamanako ua rai eaa te mea puapinga, e eaa te akoanga ta Philipi 4:8 e oronga maira no runga i teia?
18 I te au ra ravarai, e aro atu ana tatou i te au tamanamanata anga e manganui, e te maata ua atura te reira. No reira e puapinga maata tikai i te aru i ta Iesu akoanga e kia akono “meitaki” ua i to tatou mata. (Mata. 6:22, 23) Te akamou ra tetai mata “meitaki” ki runga i tetai akakoroanga okotai—ko te rave anga i to te Atua anoano. Te tuke ra, e kikite e e noinoi te mata “kino” e te reka ra te reira i te au mea puapinga kore.
19 Kia maara ra e, ta tatou ka akara ki te mata ka o mai ki roto i to tatou manako e mei to tatou manako ki to tatou ngakau. E mea puapinga i reira kia akamanako ua rai tatou e eaa te mea puapinga. (E tatau ia Philipi 4:8.) E tika rai, kia tuatua ua rai tatou i te pure a te tata taramo e: “E akaariu ke i toku mata kia kore e akara i te mea puapinga kore.” No reira, ia tatou e tauta ra i te aru rotai i taua pure ra, papu ia tatou e ka ‘akamaroiroi mai a Iehova ia tatou na roto i tona uaorai arataa.’—Sala. 119:37; Ebe. 10:36.
Eaa ta Tatou ka Akamaara no Runga . . .
• i te pirianga i rotopu i to tatou mata, te manako e te ngakau?
• i te au kino no te akarakara anga i te au ravenga ainga viivii?
• i te puapinga no te akono “meitaki” anga i to tatou mata?
[Au Uianga Apii]
[Au Tutu i te kapi 23]
Eaa te au mea puapinga kore ta te au Kerititiano ka kopae i te akara?