Inangaro a Iehova ia Koe kia “Ora”

ME AKAMATA tetai tupuanga kino roa i roto i tuatua enua, ka akapapu mai te Atua Mana Katoatoa e ka “ora” mai te aronga katoatoa te akamareka ra iaia. (Ioela 2:32) Inara, te tikaanga, e inangaro ua ana a Iehova i te paruru i tona iti tangata kia kore e kino. I te mea e “tei [iaia] oki te tumu o te ora,” te akamanako ra aia i te au tangata ravarai ei mea akaperepere, e e puapinga no te paruruanga.​—Sala. 36:9.

Te aru katoa ra te au tavini taito akarongo mou o te Atua i tona manako no te oraanga. Kia tau kia Genese 33:18, kua “ora” mai a Iakoba e tona ngutuare tangata i roto i tetai tere kino. Kua irinaki a Iakoba ki runga ia Iehova no te paruruanga, kua rave katoa aia i te au takainga tau i te paruru i te katoatoa te aru ra iaia. (Gene. 32:7, 8; 33:14, 15) Na te taangaanga anga i te au kaveinga Pipiria, ka rauka ia koe i te paruru ia koe e tetai ke. Ka akara ana tatou e akapeea teia manako tikai i tau ei ki te aronga e angaanga ra i runga i te au Are Uipaanga Patireia e tetai atu au angaanga mei te reira rai e te oronga anga i te tauturu no te tumatetenga.

Paruruanga i Raro Ake i te Ture a Mose

Te umuumu maira te Ture a Mose e kia aru te iti tangata o te Atua i te au ravenga paruruanga. Ei akaraanga, ko tetai tangata Iseraela e akatu ra i tetai are, ka akatu aia i tetai paruru akaaka takapini i tona tauu are. No te mea e noo putuputu ana te au tangata ki runga i te tauu are paraa o to ratou are, kua riro te au paruru ei arai ia ratou kia kore e topa mai ki raro. (1 Samu. 9:26; Mata. 24:17) Me tupu mai tetai tumatetenga no te mea kare i aruia teia ture paruruanga, ka akaapa a Iehova i te tangata nona te are.​—Deu. 22:8.

Te tau katoa ra te Ture akamanaia ki te au kino ta te au manu ka akatupu. Me mate tetai tangata no te mea kua ko ia e tetai puakatoro, ka tamate te pu i te puakatoro ei paruru i te au tangata. Kare aia e kai me kore kare e oko i te kiko ei kai na tetai ke, te tamate anga i taua manu ra e aka ngere maata te reira kiaia. Akapeea i reira me kare te pu i tiaki meitaki ana i te puakatoro i muri ake i te takino anga i tetai tangata. Eaa i reira te ka tupu? Me tamate taua puakatoro ra i tetai tangata i muri mai, ka tamateia te puakatoro e tona pu katoa. Ko tetai tangata akono mako kore i tana manu, kia akamanako aia i tona tu no runga i taua ture ra.​—Exo. 21:28, 29.

Te akamaroiroi katoa maira te Ture no runga i te taangaanga meitaki anga i te au apinga angaanga. E taangaanga ana te au tangata Iseraela i te toki ei tipupu vaie. Me maaki mai te pu o te toki mei te mouranga e kua tamate atu i te tangata i te pae mai, ka oro te tangata tipupu vaie ki te oire akapuanga. Ka noo aia ki reira e mate ua atu te taunga maata, te aiteanga ka takake te tangata kare i akakoro i te ta tangata mei tona ngutuare e te kainga no tetai au mataiti. Kua apii mai taua akanoonooanga ra i te iti tangata e e mea tapu te  oraanga kia Iehova. Ko tetai tangata te aru ra i te manako o te Atua no runga i te oraanga, ka akono meitaki aia i tana au apinga angaanga e te taangaanga meitaki anga i te reira.​—Nume. 35:25; Deu. 19:4-6.

No runga i taua au ture ra, kua akataka meitaki mai a Iehova e te inangaro ra aia i tona iti tangata kia akono i te au ravenga paruruanga i roto e i vao ake i te kainga. Ko te aronga tei akatupu i te mate e te takino i tetai ke, noatu e kare i te mea akakoro, e tutaki anga tana kia Iehova. Kare to Iehova manako no taua tu paruruanga ra i taui. (Mala. 3:6) Te inangaro ra rai aia i te au tangata kia kore e takino ia ratou uaorai e tetai ke. E tika rai teia me akatu e me akono tatou i te au are tei akatapuia no tana akamorianga mou.

 Paruruanga i te Ngai Angaanga Akatuanga

E akamanako ana tatou i te akatuanga e te akono anga i te au Are Uipaanga Patireia, te au Are Akaputuputuanga, e te au ngai o te opati manga ei akangateitei anga maata. Te aite katoa ra te reira ki te au angaanga ta tatou e rave ra no runga i te au angaanga tauturu no te tumatetenga. I te au taime ravarai, ka inangaro tatou i te rave i ta tatou angaanga ma te tu karape tikai no te mea ka riro mai te tukatau kore ei takino anga ia tatou e tetai ke, noatu e te rave ra tatou i tetai angaanga mama ua. (Kohe. 10:9) E tika rai, na te akatupuanga i te tu no te angaanga meitaki anga, kare e kino e tupu mai kia tatou.

Te akakite maira te Pipiria e: “Te manea o te au tane mapu ko to ratou ririnui, e te kaka o te au tane ruaine ko to ratou upoko inaina.” (Mase. 20:29, NW) Ka anoanoia te ririnui o te mapu no te rave anga i te au angaanga pakari. Inara ko te aronga angaanga upoko inaina​—te aronga kite no te angaanga akatuanga—​te akaoti meitaki tikai ra ratou i te au angaanga. E i tetai taime, kua taangaanga ana te aronga pakarikari i teianei i te maroiroi o to ratou mapuanga i te akaoti i te au angaanga pakari. Me e tangata tauturu ou koe, e akara i te tu e rave ra te aronga kite i ta ratou angaanga, e e aru i ta ratou au ikuikuanga. Me ka inangaro koe i te kite atu, ka apii mai te au taeake kite i roto i te ngai akatuanga ia koe no  runga i te au apinga e manganui. Ka kapiti mai teia i te tu meitaki tikai no te rave anga i te au apinga ngata e te apai anga i te au apinga teiaa. No reira ka angaanga meitaki tikai koe e te mataora.

Kia matakite ua rai te aronga angaanga i runga i te ngai akatuanga. E taui viviki ana te au turanga. Te ngai e vai ana te one ketaketa, penei e vaarua tetai i teianei. Penei kua nekeia e tetai pupu angaanga te ara kakenga, te papa rakau, me kore te pakete peni. Me e ngai ke toou manako, ka tupu te kino kia koe. Tei matauia, te umuumuia ra e te au ture paruruanga e kia aao te aronga angaanga i te ngai akatuanga i te au apinga paruruanga. Ka paruru te au titia paruruanga, te pare ketaketa, e te au tamaka tau ia koe mei te au kino i te au ngai akatuanga. Ka paruru uaia koe me te meitaki ra taau au apinga angaanga e te aao ra koe i te reira.

Noatu e akaraanga mama ua i te taangaanga i te au apinga angaanga, ka anoanoia te tereni anga e te apiipii anga kia taangaanga meitaki koe i te reira ma te tu karape. Me kare koe i kite i te taangaanga i taua apinga ra, e akakite atu ki te taeake e akaaere ra i te angaanga. Ka akanoo aia e kia tereni meitakiia koe. E tu tau tikai te kite anga i toou tu kotinga. Ko te tikaanga, e umuumuanga te reira kia kore koe e tetai ke e o atu ki roto i te kino i te ngai akatuanga.​—Mase. 11:2.

Te tumu maata e tupu ana te kino i te ngai akatuanga, e topa ana tetai tangata ki raro mei runga mai i te are. I mua ake ka kake ei ki runga i te ara kakenga me kore te paata kake anga, e akapapu e te meitaki tikai ra te au apinga katoatoa no te paruruanga. Me te angaanga ra koe ki runga i te paata kake anga me kore ki runga i te tauu are, penei te umuumu maira te au ture e kia aao koe i tetai kiri paruru me kore e tamou i te aua auri paruru takapini ia koe. Me e au uianga taau no runga i te angaanga anga i runga i te ngai teitei, e ui atu ki te akaaere angaanga. *

E maata maira te aronga e tavini ra ia Iehova i teianei ao, te anoano maataia ra te akatuanga i te au Are Uipaanga Patireia e tetai atu au ngai, te taangaangaia ra no te turuturu anga i te akamorianga mou. Kua orongaia te apainga ki te aronga akaaere i te ngai akatuanga i ko i te Are Uipaanga Patireia e tetai atu au angaanga mei te reira rai, kia paruru i te au mamoe akaperepere a Iehova te angaanga ra i raro ake i ta ratou aratakianga. (Isa. 32:1, 2) Mei tei ia koe teia tikaanga i te arataki i toou au taeake e te au tuaine i runga i te angaanga akatuanga, auraka rava e akangaropoina i te puapinga no te paruruanga. E akapapu e te ma ra e te apiapi kore ra te ngai akatuanga. E akamarama meitaki atu i te au manako no te paruruanga ki te aronga e anoano ra i te au akamaara anga. Auraka e akatika i te au mapu me kore te aronga kare i tereniia kia tomo ki roto i te au ngai ka tupu te kino. Kia kite viviki atu i te au kino ta te pupu angaanga ka aro atu, e e akapapa ia ratou kia angaanga meitaki. Kia akamaara e ko to tatou akakoroanga koia oki kia akaoti i te angaanga e kia kore e tupu mai te kino.

Te Tuanga o te Aroa

Te akatuanga i te au Are Uipaanga Patireia e tetai atu au are no te akamorianga mou, te o maira te angaanga ka tupu mai te kino. No reira, kia matakite te aronga e piri atura ki roto i taua angaanga ra. Na te akangateitei anga i te au kaveinga Pipiria, te akarongo anga ki te au ture tei akanooia no te angaanga, e te akamanako meitaki anga, kare koe e o atu ki roto i te kino e ka paruru katoa koe i toou au taeake angaanga mei te kino.

Eaa te akakoroanga maata no runga i ta tatou akamanako meitaki anga no te paruruanga? Ko te aroa. Ae, no te aroa ia Iehova e akakeu ra ia tatou kia akaperepere i te oraanga, mei iaia rai. No te aroa i te au tangata i kore ei tatou e rave i tetai apinga te ka akatupu i te kino kia ratou. (Mata. 22:37-39, NW) No reira, e tauta pakari tatou i te paruru i te aronga angaanga i runga i ta tatou au ngai akatuanga kia “ora” ua.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Pia/​Tutu i te kapi 30]

Angaanga Meitakianga i Runga i te Ara Kakenga

I te au mataiti i topa akenei i Marike, kua tere atu ki te 160,000 aronga angaanga tei kino te topa anga mai mei runga i te ara kakenga. Kapiti mai, mei tetai 150 tei mate no te topa anga ki raro. I te ngai e noo ra e e angaanga ra koe, teia tetai au akamatakiteanga te ka tauturu ia koe kia kore e topa ki raro mei runga mai i te ara kakenga.

◇ Auraka e taangaanga i te ara kakenga kare e mou meitaki ana me kare kua kino, e auraka e ripea akaou i taua ara kakenga ra. E takore i te reira.

◇ E tarimiti ia ana te teiaa o te apinga i runga i te au ara kakenga. E akapapu e kare e maata atu toou teiaa e taau au apinga angaanga e tetai atu au apinga me kake koe ki runga i te ara kakenga.

◇ E akanoo i taau ara kakenga ki runga i te ngai tikatika e te ketaketa. Auraka e akanoo ki runga i tetai ngai kare e mou meitaki ana, mei te paata me kore i runga ake i te au pakete e te au pia.

◇ E uri ua rai ki te ara kakenga me kake ki runga e me eke mai ki raro.

◇ Auraka e tu me kore e noo ki runga i nga takainga i runga roa o tetai ua atu ara kakenga.

◇ Me taangaangaia te ara kakenga no te kake anga ki runga me kore te eke mai anga no runga mai i te tauu are me kore i te ngai paraa, kia akatoro atu i te nga tua e rua o te ara kakenga e tai mita i runga ake i te tauu are me kore i te ngai paraa. E tapeka i te vaevae o te ara kakenga kia kore e patere, me kare e patia i tetai papa rakau ki mua ake i te ara kakenga. Me kare e rauka ia koe i te akatinamou i te ara kakenga na roto i te reira tu, e tuku i tetai tangata kia mou i te reira, ia koe e angaanga ra i runga. E tamou meitaki ia runga roa o te ara kakenga kia kore e patere.

◇ Auraka e taangaanga i te au takainga o te ara kakenga ei pange no te papa rakau ei paata angaanga.

◇ Me akatoro koe i toou rima e toou vaevae ia koe e angaanga ra i te ngai teitei, ka akangaueue koe i te ara kakenga. Eiaa e akatoro i toou rima e te vaevae. E neke putuputu i te ara kakenga kia vaitata atu ki te ngai e angaanga ra koe.

◇ Me angaanga koe i runga i te ara kakenga i mua i te ngutupa e piri ra, e tata i tetai akamatakiteanga ki runga i te ngutupa e e roka i te reira. Me kare e rauka i te roka i te ngutupa, e tuku i tetai tangata kia akamatakite i te aronga ka na reira mai.

◇ E tuku e tai ua rai tangata kia kake ki runga i te ara kakenga, me kua maaniia ra kia tau no nga tangata e rua, e akatika i te reira. *

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 29]

Te umuumu maira te Ture a Mose e kia akatuia tetai paruru akaaka takapini i runga i te tauu are paraa