Te Au Vaine, Eaa ka Kauraro ei ki te Taoonga Upoko?

“To te vaine ra upoko, ko te tane ïa.”​—1 KORI. 11:3.

1, 2. (a) Eaa ta te apotetoro ko Paulo i tata no runga i ta Iehova akanoonooanga no te taoonga upoko e te kauraroanga? (e) Eaa te au uianga ka akamanakoia i roto i teia atikara?

KUA akanoo a Iehova i te akapapa anga mako ta te apotetoro ko Paulo i taiku i tona tata anga e “ko te Mesia te upoko o te tangata ravarai nei” e “to te Mesia upoko, ko te Atua ïa.” (1 Kori. 11:3) Te akakite ra te atikara i mua atu ana e te manako ra a Iesu e e tikaanga ngateitei e te mataora tikai i te kauraro ki tona Upoko ki te Atua ko Iehova, e ko te upoko o te au tane Kerititiano ko te Karaiti. E tu takinga meitaki, maru, tangi aroa, e te karapii kore to Karaiti i te akono anga i te au tangata. Ka anoano katoaia te au tane i roto i te putuputuanga kia aru i taua tu ra i te akono anga i tetai ke, ta ratou vaine tikai.

² Akapeea i reira te au vaine? Koai to ratou upoko? “To te vaine ra upoko, ko te tane ïa,” i tata ei a Paulo. Akapeea te au vaine i te akamanako anga i teia akakiteanga akauruia? Te tau ainei ra teia kaveinga ki te tane kare i roto i te tuatua mou? Ko te kauraroanga ki te taoonga upoko o te tane, te umuumu maira ainei e kia riro ua te vaine ei patana muteki ua i roto i te akaipoipo, kare aia e tuatua i tona manako me raveia tetai au ikianga? I roto i teea tu e rauka ai i tetai vaine te akapaapaa anga?

 “E Anga Au i Tetai Tauturu Tau Nona”

3, 4. Eaa ra i puapinga ai te akanoonooanga no te taoonga upoko i roto i te akaipoipo?

³ Na te Atua i akamata i te akanoonooanga no te taoonga upoko. I muri ake i te angaia anga a Adamu, kua tuatua mai te Atua ko Iehova e: “Kare ïa e meitaki kia noo ua te tangata koia anake ra; e anga au i tetai tauturu tau nona ra.” Aru mai te angaia anga a Eva, kua mataora tikai a Adamu i te rauka anga mai tetai tokorua e te tauturu nona e kua tuatua aia e: “I teianei e ivi teia no toku nei ivi, e kiko oki no toku nei kiko.” (Gene. 2:​18-24) Kua rauka ia Adamu raua ko Eva te manakonakoanga umere tikai no te riro mai anga ei metua tane e te metua vaine no te au tangata apa kore ravarai, te ka ora e tuatau ua atu ma te mataora tikai i runga i te enua parataito i te ao katoa.

⁴ No te mea e kua meameaau to tatou nga metua mua, kua ngaro atu te turanga apa kore i roto i te kainga i Edene. (E tatau ia Roma 5:12.) Inara te vai nei rai te akanoonooanga no te taoonga upoko. Me aru meitakiia te reira, ka rauka mai te puapinga maata e te mataora ki te akaipoipo. Aiteite ua te ka tupu mai ki ta Iesu e manako ra no runga i te kauraroanga ki tona Upoko ko Iehova. I te tuatau o tona oraanga i te rangi i mua ake ka riro mai ei aia ei tangata, kua “rekareka ua [a Iesu] i mua [ia Iehova] i te au taime ravarai.” (Mase. 8:30, NW) No te tu apa ua, kare e rauka akaou i te au tane i te aru i te tu taoonga upoko apa kore, kare e rauka katoa i te au vaine i te akaari i te tu kauraroanga apa kore. Inara, me rave ua rai te au tane e te au vaine i ta ratou ka rauka, ka tupu mai te mataora tikai i roto i te akanoonooanga o te akaipoipo i teia tuatau.

5. Eaa ra te nga tokorua akaipoipo ka akamanako meitaki ei i te akoanga ka kiteaia i roto ia Roma 12:10?

⁵ E puapinga tikai ei tetai akaipoipo e taangaanga te nga tokorua akaipoipo i teia akoanga Tuatua Tapu te tau ra no te au Kerititiano katoatoa: “Ei kapiti anga aroa mou to kotou ia kotou uaorai, i te aroa taeake ra; i te akangateitei anga tetai ki tetai.” (Roma 12:10) Pera katoa, kia angaanga pakari te tane e te vaine i te ‘takinga-meitaki ia raua uaorai, ma te ngakau maru aroa ua, ma te akakore anga i te ara a tetai e tetai.’​—Ephe. 4:32.

Me Kare te Tokorua i Roto i te Tuatua Mou

6, 7. Eaa te ka tupu mai me kauraro tetai vaine Kerititiano ki tana tane kare i roto i te tuatua mou?

⁶ Akapeea me kare toou tokorua akaipoipo i te tavini no Iehova? Maataanga o te taime, kare te tane i roto i te tuatua mou. I roto i teia turanga, akapeea te vaine me akono atu iaia? Te pau maira te Pipiria e: “Ko kotou oki, e te vaine tini e, e kauraro marie i ta kotou au tane ra; kare tetai pae e akarongo i te tuatua ra, kia rauka mai ratou i te akono meitaki o ta ratou au vaine, auraka atu rai te tuatua; I te akara anga mai ratou i to kotou aerenga viivii kore [“ma te akangateiteianga oonu,” NW].”​—1 Pete. 3:1, 2.

⁷ Te akakite maira te Tuatua a te Atua ki te vaine e kia kauraro marie ki te tane kare i roto i te tuatua mou. Ka rauka tona tu meitaki i te akakeu i tana tane kia akamanako mai e eaa te akakeu ra iaia kia akono i taua tu meitaki ra. Te ka tupu mai, ka akara te tane ki roto i te irinakianga a tana vaine Kerititiano e i te openga, ka ariki mai aia i te tuatua mou.

8, 9. Eaa ta te vaine Kerititiano ka rave me kare tana tane i roto i te tuatua mou e ariu meitaki mai ki tona tu meitaki?

 ⁸ Akapeea ra me kare te tane kare i roto i te tuatua mou e ariu meitaki mai? Te akamaroiroi maira te au Tuatua Tapu i te vaine i roto i te tuatua mou kia akaari i te au tu Kerititiano i te au taime ravarai, noatu e e mea ngata teia. Ei akaraanga, ka tatau tatou i roto ia 1 Korinetia 13:4 e: “E akakoromaki anga roa to te aroa.” E mea meitaki no te vaine Kerititiano kia akono maru atu i te reira turanga “ma te ngakau akaaka roa, e te maru, ma te akakoromaki” na roto i te aroa. (Ephe. 4:2) Ma te tauturu anga a te mana ririnui o te Atua​—tona vaerua tapu—​ka rauka i te akono tamou i te au tu Kerititiano noatu te au turanga ngata.

⁹ ‘E tika iaku te au mea ravarai nei na roto iaia, ko tei akamaroiroi mai iaku nei,’ i tata ei a Paulo. (Phili. 4:13) Te tauturu ra te vaerua o te Atua i te nga tokorua Kerititiano kia rave i te au mea e manganui tei kare rava e rauka i te rave. Ei akaraanga, ka timataia tetai tokorua kia akakino atu me akono kinoia mai aia e tetai tokorua. Inara, te akakite maira te Pipiria ki te au Kerititiano ravarai e: “Auraka te kino e tutakiia atu ki te kino i te tangata ravarai nei . . . kua tataia oki e, ‘Te tuatua maira te Atu, ei iaku te akaoko, e naku e tutaki atu.’ ” (Roma 12:17-19) Pera katoa, te ako maira a 1 Tesalonia 5:15 ia tatou e: “Kia matakite, kia kore rava tetai e tutaki i te kino ki te kino i te tangata ravarai; e kimi marie ra i te meitaki, auraka e tivata, i roto ia kotou uaorai e te tangata katoa ra oki.” Ma te turuturu anga a te vaerua tapu o Iehova, te kare e rauka ana i to tatou uaorai maroiroi, ka rauka mai te reira. E mea tau kia pure tatou no te vaerua tapu o te Atua kia oronga mai i te mea e ngere ra tatou!

10. Akapeea a Iesu i te ariu atu anga ki te au tuatua e te au angaanga kino a tetai ke?

¹⁰ Kua akanoo a Iesu i tetai akaraanga meitaki i te akono anga i te aronga tei tuatua me kore tei rave i te au mea tau kore kiaia. “Ko tei kore i akakino atu, kia akakinoia mai aia ra,” i akakite ei a 1 Petero 2:23, “e kia mate aia ra, kare aia i tuatua tutaki atu; kua tuku ra iaia uaorai kiaia nona te manako tika ra.” Te akamaroiroiia maira tatou kia aru i tona akaraanga meitaki. Auraka e riri atu i te tu kino o tetai ke. Kua akoia mai te au Kerititiano katoatoa, e akaari i te ‘tu akaaroa ma te maru, te manako akaaka, auraka oki e tutaki atu te kino no te kino me kore te akakino anga no te akakino anga.’​—1 Pete. 3:8, 9, NW.

Patana Muteki ua Ainei?

11. Ko teea tikaanga meitaki ka o atu tetai au vaine Kerititiano ki roto?

¹¹ Kauraroanga ki te taoonga upoko o te tane e patana muteki ua ainei te au vaine i roto i te akaipoipo, kare e akakite atu i to ratou manako manamanata no te ngutuare me kore tetai atu au manako? Kare rava. E maata te au tikaanga meitaki ta Iehova i oronga mai ki te au vaine e te au tane. E akamanako ana i te akangateitei maata te riro anga te au tangata tataki tai o te 144,000 ei ui ariki e ei kau taunga i runga i te rangi i raro ake ia Karaiti, me tutara aia i rungao i teia enua! E au vaine tetai i roto i taua numero ra. (Gala. 3:26-29) E tika rai, kua oronga a Iehova ki te au vaine i tetai tuanga angaanga i roto i tana akanoonooanga o te au mea nei.

12, 13. E oronga mai i tetai akaraanga te akaari maira e kua totou ana te au vaine.

¹² Ei akaraanga, i te au tuatau o te Pipiria e totou ana te au vaine. Kua totou mai a Ioela 2:28, 29 e: “E riringi atu au i toku Vaerua ki rungao i te tangata ravarai; e na ta kotou au tamariki tamaroa e ta kotou au tamaine e totou mai. . . . E riringi atu au i taku Vaerua ki rungao i te au tavini tane e te au tavini vaine i te reira au rā ra.”

¹³ Ko te au vaine e te au tane tetai i roto i ta Iesu au pipi e 120 tei akaputuputu mai i runga i tetai pia i Ierusalema i te ra o te Penetekote i te 33 T.N. Kua riringiia mai te vaerua o te Atua ki rungao i te katoaanga o teia pupu. Kua rauka i reira ia Petero i te akakite mai i ta te peroveta ko Ioela i totou ana e te taiku anga i te reira ki te au tane e te au vaine katoa. Kua akakite a Petero e: “Ko tei tuatuaia maira teia e Ioela peroveta ra e, ‘Kia tae ki te au rā openga  ra, (te tuatua maira te Atua,) e riringi atu ei au i taku Vaerua ki rungao i te tangata ravarai; e na ta kotou au tamariki tamaroa, e te au tamaine, e totou mai . . . E riringi atu au i taku Vaerua ki rungao i toku au tavini, e toku au tavini vaine, i te reira au rā, e ka totou mai ratou.’ ”​—Anga. 2:16-18.

14. Eaa ta te au vaine tuanga no te akatotoaanga i te Akonoanga Kerititiano mua?

¹⁴ I te anere mataiti mua, e tuanga puapinga maata ta te au vaine i rave i te akatotoaanga i te Akonoanga Kerititiano. Kua tutu aere ratou ki tetai ke no runga i te Patireia o te Atua e kua rave i te au mea te piri atura ki te angaanga tutuanga. (Luka 8:1-3) Ei akaraanga, kua kapiki te apotetoro ko Paulo ia Phebe e vaine tutu evangeria no te putuputuanga i Kenekerea. E te aroa atu anga i te au taeake angaanga, e maata te au vaine akarongo mou ta Paulo i taiku mai, kapiti mai “ia Teruphaina, e ia Teruphosa, ko tei rave i te angaanga a te Atu.” Kua taiku katoa mai aia “ia Peresi akaperepereia ra, ko tei rave papu i te angaanga a te Atu.”​—Roma 16:1, 12.

15. Eaa ta te au vaine tuanga i te akatotoaanga i te Akonoanga Kerititiano i to tatou tuatau?

¹⁵ I to tatou tuatau, te tuanga maata o te au tangata e itu mirioni tuma e tutu aere ra i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua i te ao katoa, ko te au vaine tukeke to ratou au mataiti. (Mata. 24:14) Te maataanga ia ratou e au orometua tamou, e au mitinari, e e au mema no te pamiri Betela. Kua imene te tata taramo ko Davida e: “Kua tuku maira te Atu ra i te tuatua, e na tetai nuku tamaine maata i akakite.” (Sala. 68:11) Kua riro teia au tuatua ei au tuatua tika tikai! Te akaperepere ra a Iehova i te tuanga a te au vaine i te akakitekite anga i te tuatua meitaki e te akatupu anga i tona au akakoroanga. Kare te aiteanga o tana e umuumu maira e kia kauraro muteki ua te au vaine Kerititiano.

E Rua Vaine Kare i Muteki Ana

16, 17. Akapeea te akaraanga o Sara i te akaari anga mai e kare te au vaine i te au patana muteki ua i roto i te akaipoipo?

¹⁶ Me kua oronga a Iehova i te au tikaanga meitaki ki te au vaine, kare ainei e ka uriuri manako te au tane ki ta ratou vaine i mua ake ka rave ei i te au ikianga pakari? E meitaki tikai me rave ratou i te reira. Te taiku maira te au Tuatua Tapu i te au tupuanga tukeke te tuatua anga me kore te rave anga te au vaine i te au angaanga, noatu e kare ta ratou au tane i ariki mai i to ratou manako. E akamanako ana i teia nga tu e rua.

¹⁷ E akakite ua ana a Sara, te vaine a te pateriareka ko Aberahama e kia akaatea aia i te rua o te vaine e tana tamaiti, no te mea kare raua e akangateitei ana iaia. “Ongoongo roa akerā Aberahama i taua tuatua ra”​—kare ra ki te Atua. Kua akakite a Iehova kia Aberahama e: “Auraka koe e ongoongo i te tamaiti ra, e i to tavini vaine na: e akarongo koe i te reo o Sara ra, i te au tuatua katoa tana i tuatua mai kia koe ra.” (Gene. 21:8-12) Kua akarongo a Aberahama kia Iehova, e kia Sara katoa, e kua rave i tana i pati mai.

18. Eaa te takainga mua ta Abigaila i rave?

¹⁸ E akamanako katoa ana ia Abigaila, te vaine a Nabala. Te oro anga a Davida mei te ariki vareae ko Saula, kua akapou aia i tona taime i roto i te puakapa i te pae mai i te anana a Nabala. Kare ratou i rave ana i te au apinga a  teia tangata apinganui, kua paruru ra a Davida e tona au tangata i tana apinga. Inara, ‘e tangata rotoriri e te ravenga kikino’ a Nabala e “kua kauvae” atu i te au tangata o Davida. E “tangata puapinga kore” aia e te “tuatua neneva.” Te pati meitaki anga te au tangata o Davida i tetai au kai, kua patoi mai a Nabala. Akapeea a Abigaila i te ariu mai anga, tona akarongo atu anga eaa tei tupu? Ma te kore i akakite atu kia Nabala, “kua rapurapu iorā [aia], kua rave iora i te au faraoa e rua anere, e nga āriki wina e rua, e nga mamoe tao ra e rima, e te au kaui vine marō okotai anere, e te au kou suke e rua anere” e kua oronga atu i te reira kia Davida e tona au tangata. Kua rave ainei a Abigaila i te mea tika? “Taia iorā Nabala e Iehova,” i akakite ei te Pipiria, kua “mate rava akera” aia. I muri mai kua akaipoipo atu a Davida ia Abigaila.​—1 Samu. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.

‘Te Vaine Tei Akapaapaaia’

19, 20. Eaa te akariro ra i tetai vaine ei akapaapaa anga tikai?

¹⁹ Te akameitaki ra te au Tuatua Tapu i te vaine te rave ra i te au mea kia tau ki to Iehova aerenga. Te akapaapaa ra te puka Pipiria o Maseli i te “vaine akono meitaki,” te karanga anga e: “Kare te au poe nei e tau iaia. Te irinaki ra te ngakau o tana tane ra iaia, kare rava oki aia e akangereia i te apinga. E riro aia i te takinga-meitaki mai iaia e kare e takinga-kino, e mutu ua atu tona aʼo.” Tei maata atu, “e tuatua tona vaa i te pakari; e te ture ra i te takinga-meitaki tei tona arero. E akara aia i te akonoanga o tona ngutuare, e kare i kai i te manga i rauka i te akatau ra. E tu tana au tamariki ma te akaora iaia; e tana tane katoa, ma te akapaapaa iaia.”​—Mase. 31:10-12, 26-28.

²⁰ Eaa te akariro ra i tetai vaine ei akapaapaa anga tikai? “E mutu rai te manea; e te purotu, e kore ïa: ko te vaine ra e mataku ia Iehova ra, e akapaapaaia ïa,” i akakite ei a Maseli 31:30. Kapiti mai i te mataku anga ia Iehova ko te anoano kia kauraro puareinga ua ki te akanoonooanga a te Atua no te taoonga upoko. “To te vaine ra upoko, ko te tane ïa,” mei “te Mesia [rai] te upoko o te tangata ravarai nei,” e “to te Mesia upoko, ko te Atua ïa.”​—1 Kori. 11:3.

Ariki Rekareka i te Apinga Aroa a te Atua

21, 22. (a) Eaa te au tumu ka ariki rekareka ai te au Kerititiano akaipoipo i te apinga aroa a te Atua no te akaipoipo? (e) Eaa ra tatou ka akangateitei ei i te au akanoonooanga a Iehova no te mana akaaere e te taoonga upoko? (Akara i te pia i te kapi 17.)

²¹ E maata te au tumu ka akaari mai te au Kerititiano akaipoipo i to ratou ariki rekareka anga i te Atua! Ka mou rima ratou e aaere ra ei au tokorua akaipoipo mataora. Ka akameitaki tikai ratou i te apinga aroa akaperepere a te Atua no te akaipoipo, no te mea te oronga maira i tetai atianga kia ratou kia akaau i to ratou oraanga e kia aaere ratou ma Iehova. (Ruta 1:9; Mika 6:8) Kua kite tikai aia​—Tei Akamata mai i te akaipoipo—​e eaa te umuumuia ra no tetai akaipoipo mataora. E rave ua rai i te au mea tei tau ki tona aerenga, e ka riro ‘te rekareka o Iehova ra ei punanga ketaketa no kotou,’ i roto katoa i teia ao manamanata o teia tuatau.​—Nehe. 8:10, NW.

²² Ko tetai tane Kerititiano e inangaro ra i tana vaine mei iaia rai e inangaro ra iaia uaorai, ka taangaanga i te tu maru e te akamanako meitaki anga i te taoonga upoko. Ka riro tana vaine akono i te Atua ei vaine meitaki, e ka turuturu e ka akangateitei oonu atu aia iaia. Te mea puapinga maata rava, ka akangateitei to raua akaipoipo akaraanga meitaki i to tatou Atua akapaapaa anga tau, ko Iehova.

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa ta Iehova akanoonooanga no te taoonga upoko e te kauraroanga?

• Eaa ra te au tokorua akaipoipo ka akangateitei ei i tetai e tetai?

• Akapeea te au vaine i roto i te tuatua mou i te akono anga i to ratou tokorua kare i roto i te tuatua mou?

• Eaa ra te au tane ka uriuri manako ei ki ta ratou au vaine i mua ake ka rave ei i te au ikianga pakari?

[Au Uianga Apii]

 [Pia i te kapi 17]

Eaa ka Akangateitei ei i te Mana Akaaere?

Kua akanoo a Iehova i te au akanoonooanga i rotopu i tana au mea ora kite pouroa no te mana akaaere e te taoonga upoko. Kua raveia teia ei mea meitaki no te au mea ora vaerua e no te au tangata. Te orongaia maira tetai atianga kia ratou kia taangaanga i to ratou tu rangatira e te akangateitei i te Atua, na te akamori anga iaia na roto i te tu taokotai e te rotai.​—Sala. 133:1.

Te ariki ra te putuputuanga o te au Kerititiano akatainuia i te mana akaaere e te taoonga upoko o Iesu Karaiti. (Ephe. 1:22, 23) I te ariki anga i te mana akaaere o Iehova, ‘ka tuku atu te Tamaiti iaia uaorai ki raro ake i tei tuku mai i te au mea katoa i raro ake iaia ra; kia riro ko te Atua i rungao i te au mea katoa i te au ngai ravarai.’ (1 Kori. 15:27, 28) E mea tau no te au tangata tei akatapu ia ratou ki te Atua kia akarongo ki te akanoonooanga no te taoonga upoko i roto i te putuputuanga e te ngutuare tangata! (1 Kori. 11:3; Ebe. 13:17) Na te rave anga i te reira, ka puapingaia tatou uaorai ei aronga tei ariki rekarekaia e tei akameitakiia mai e Iehova.​—Isa. 48:17.

[Tutu i te kapi 13]

Ka tauturu te pure i tetai vaine Kerititiano i te akaari i te au tu o te Atua

[Tutu i te kapi 15]

Ka akaperepere a Iehova i ta te au vaine tuanga i te akamaataanga i te anoano o te Patireia