Te Vaerua Tapu​—E Angaanga ra i Roto i te Au Mea Angaia!

“Na te tuatua a Iehova i oti ei te au rangi: e to ratou katoa ra nuku i te aʼo o tona vaa.”​—SALA. 33:6.

1, 2. (a) Akapeea i maata atu ei to te tangata kite no runga i te au rangi e te enua? (e) Eaa te uianga ka anoanoia tetai pauanga?

TERE atu i te 100 mataiti, maata te au taineti tei irinaki e e tai rai pupu etu i te ao e pini ua ake—to tatou Tarava. Kare ratou i kite ana e mei teaa ra te maata o te ao e pini ua ake! Te manakoia ra i teianei e kua tere atu i te 100 pirioni au pupu etu i te ao e pini ua ake, tetai au pupu etu e pirioni ua atu au etu i roto. Maata atura te au teretikopu ririnui e taangaangaia ra, te maata atura te au pupu etu e kiteaia ra.

² Kare te kite pae taineti no runga i te rangi e te enua i maata ana i te mataiti 1905. E tika, maata atu ta te au tangata tei ora ana i te anere mataiti i topa i kite mai, i ta to ratou ai tupuna. Te marama meitakiia nei te manea e te tu umere tikai o te oraanga e te au mataara e akono ra te enua i te oraanga i teia tuatau, i to tera tuatau. Kare ekoko e i te au mataiti ka aereia ka maata atu ta tatou ka kite mai no runga i te enua e te au rangi. E mea tau tikai kia ui e, Akapeea teia au mea i tupu mai ei i te akamataanga? Ka kitea te pauanga o taua uianga ra, no te mea kua akakite mai Tei Anga i te reira na roto i te au Tuatua Tapu.

Tu Umere o te Au Mea Angaia

3, 4. Akapeea te Atua te anga mai anga i te ao e pini ua ake, e akapeea tana au angaanga te akakaka anga iaia?

³ Te angaia mai anga te ao e pini ua ake kua akamaramaia mai i roto i te au tuatua akamataanga o te Pipiria e: “I muatangana ra, kua anga iora te Atua i te rangi e te enua.” (Gene. 1:1) Kare e apinga i angaia ake i te akamataanga, inara kua taangaanga a Iehova i tona vaerua tapu—tona mana ririnui—i te anga i te au rangi, te enua, e te au mea ravarai i te ao e pini ua ake. E taangaanga ana te tangata karape i tona rima e tana apinga tarai i te maani i te au apinga, inara kua tuku mai te Atua i te vaerua tapu kia rave i tana au angaanga maata.

⁴ Kua akatutu mai te au Tuatua Tapu i te vaerua tapu e ko “te rima” o te Atua. (Luka 11:20; Mata. 12:28) E “te angaanga a tona rima” ra—ta Iehova i anga na roto i tona vaerua tapu—te akakaka maata ra iaia. “Te tuatua nei te au rangi i te kakā o te Atua; e te akakite nei te reva i te angaanga a tona rima,” i imene ei te tata taramo ko Davida. (Sala. 19:1) Tika rai, te akakite maira te au mea angaia i te mana umere tikai o te vaerua tapu o te Atua. (Roma 1:20) Na teea mataara ra?

Mana Kotinga Koreia o te Atua

5. Akatutu mai i te mana angaanga o te vaerua tapu o Iehova.

⁵ Te akapapu maira to tatou ao umere tikai e pini ua ake e kare to Iehova mana e te ririnui e ope ana. (E tatau ia Isaia 40:26.) Akamanako ana i te ra. E etu to tatou ra, tere atu i te 150 pirioni kiromita te mamao mei te enua, mei tetai 15 mirioni tikiri te ririnui o  te vera. Noatu e te oronga maira to tatou ra i te vera maata, tano meitaki ra te mamao mei te enua kia ora ua atu rai te au mea ora. Te tika ua ra e, te umuumuia ra te mana e te ririnui tikai i te anga mai i te ra, pera katoa tetai atu au pirioni etu. Tei ia Iehova te ririnui no te rave anga i te reira.

6, 7. (a) Eaa tatou i karanga ai e e mako tikai te au mea ta te Atua i anga mai ki tona vaerua tapu? (e) Eaa te akaari maira e kare te ao e pini ua ake i te mea tupu ua mai?

⁶ Mako tikai te au mea ta te Atua i anga mai ki tona vaerua tapu. Te kite nei tatou i te tu mako tikai o te au mea ravarai takapini ia tatou. Ei akatutuanga: Penei e pia taau kua ki i te au poro tukeke te kara. Ka ruru koe i te pia kia kairo meitaki te poro. Oti riringi koe te katoatoa ki vao. Ka tapapa atu ainei koe i te au poro kia akapupu e tai kara—te au poro auika e tai ngai, te rengarenga e tai ngai, e te vai atura? Kare! Kare te tu mako e tupu mai me raveia tetai angaanga kare e akatereia. Te arikiia ra teia ei mea tika no runga i te ao e pini ua ake.

⁷ Me akara tatou ki runga i te rangi, eaa ta tatou ka kite? Ka kite tatou i te maata tikai o te au pupu etu e te au paraneta tei akapapa meitakiia, te neke taokotai ra ma te tau tikai. Kare teia i te mea tupu ua mai me kore no tetai angaanga parani koreia e te akatere koreia. No reira e ui tatou e, Eaa te mana tei taangaangaia kia anga mai i to tatou ao e pini ua ake ma te tau meitaki tikai? Kua kotingaia to tatou kite kia akataka mai i taua tu ririnui ra na roto i te akarakara anga e te apiipii anga a te au taineti. Inara, kua akataka mai te Pipiria i te reira e ko te vaerua tapu o te Atua, te mana ririnui roa atu i te ao e pini ua ake. Kua imene te tata taramo e: “Na te tuatua a Iehova i oti ei te au rangi: e to ratou katoa ra nuku i te aʼo o tona vaa.” (Sala. 33:6) Na roto i to tatou mata, e tuanga meangiti ua ta tatou ka kite atu no taua “nuku” etu, ia tatou e akara ra ki te rangi i te po!

Vaerua Tapu e te Enua

8. Eaa te maata ta tatou i kite tikai no te au angaanga a Iehova?

⁸ E mea meangiti roa ta tatou e marama nei no runga i te au mea natura me akaaiteia atu ki te au mea ravarai te ka apiiia. Manga ua ta tatou i kite mai no ta te Atua i anga mai, mei ta Iobu akarongo mou i taopenga e: “I na, ko tetai pae teia o tona ra au aerenga. Ko te tuatua koumuumu ua nei tei rongoia nona!” (Iobu 26:14) Au anere mataiti i muri mai, kua tuatua te Ariki ko Solomona, e tangata kite karape tei akara i te au mea ta Iehova i anga mai e: “Kua akamanea [te Atua] i te au mea katoa i te tuatau tikai ra, e kua tuku aia i te [“tuatau mutu kore,” NW] ki roto i to ratou ngakau; i kore ei te tangata i kite i te angaanga a te Atua, mei te akamataanga mai e tae ua atu ki te openga.”​—Kohe. 3:11; 8:17.

9, 10. Eaa te mana ta te Atua i taangaanga te anga mai anga i te enua, e eaa tetai au tupuanga i te tuatau o nga ra mua e toru o te anga mai anga?

⁹ Kua akaari mai a Iehova i te au mea puapinga no runga i tana au angaanga. Ei akatauanga, te akakite maira te au Tuatua Tapu  kia tatou e kua roa tikai te tuatau te angaanga anga te vaerua o te Atua i te enua nei. (E tatau ia Genese 1:2.) I taua taime ra, kare e one maro, kare e marama, e kare e reva meitaki no te akaaea anga i runga i te enua.

¹⁰ Te akataka maira te Pipiria i ta te Atua i rave i te tuatau o te au ra o te anga mai anga. Kare teia i te 24 ora i te ra, mari ra e au tuatau roa. I te ra mua, kua anga mai a Iehova i te marama kia ata mai ki runga ake i te enua. Ka oti te reira me kite meitakiia atu te ra e te marama mei runga nei i te enua. (Gene. 1:3, 14) Te rua o te ra, kua angaia mai te reva. (Gene. 1:6) E vai, e marama, e e reva to te enua, kare ra e one maro. Te akamataanga te toru o te ra, kua taangaanga a Iehova i tona vaerua tapu kia kitea mai te one maro i runga ake i te moana. (Gene. 1:9) E au tupuanga umere ke atu tetai i te toru o te ra e i te au tuatau i muri mai.

Vaerua Tapu e te Au Mea Ora

11. Eaa te akaariia maira e te turanga umere, te tu tau e te manea o te au mea ora?

¹¹ Kua anga katoa mai te vaerua o te Atua i te au mea ora tei akapapa meitaki tikaiia. Na roto i tona vaerua tapu, i te tuatau o te anga mai anga i te toru ki te ono o te ra, kua anga te Atua i te au rau rakau e te au manu tukeke umere tikai. (Gene. 1:11, 20-25) No reira, maata ua atu te au akaraanga ta te au mea ora e oronga maira no runga i te turanga umere, te tu tau e te manea, te akaari mai anga i te turanga teitei rava o te au mea i angaia.

12. (a) Akapeea i rauka mai ei te au mea ora to ratou au tu? (e) Eaa ta tatou ka kite mai mei tei tupu e te akatotoa ra te au apinga ora pouroa i to ratou au tu ki roto i ta ratou uanga?

¹² Akamanako ana i te au mea ora i te enua nei—te tiemu, te matie, te erepani, te toora, e te tangata. Noatu e tuke maata to ratou, tinamou tikai te au akaaerenga i roto i to ratou  teera * e akatere ra i to ratou au tu e tei riro ei akataka anga i te tuke i rotopu i te au mea ora i te au mataiti i aereia. Kia tau ki te akakoroanga o te Atua ko Iehova, te rave ua nei rai te au mea ora o te enua i ta ratou angaanga i roto i te au tu umere tikai o te oraanga. (Sala. 139:16) Te akapapu maira teia akanoonooanga mako tikai e ko te au mea tei angaia, e angaanga na “te rima” me kore te vaerua tapu o te Atua.

Te Mea Puapinga Rava Atu i Angaia i te Enua Nei

13. Akapeea te Atua te anga mai anga i te tangata?

¹³ I te au tuatau roa tei aereia, e manganui ua atu te au mea ora e te au mea ora kore ta te Atua i anga e kare te enua i “vai utonga kore ua.” Inara, kare a Iehova i oti ake i te taangaanga i tona vaerua no te au akakoroanga no te anga mai anga. Te vaitata ra aia i te anga i tana mea puapinga rava atu i te enua nei. Vaitata atu ki te openga o te ra ono, kua anga te Atua i te tangata. Akapeea a Iehova te rave anga i te reira? Na te taangaanga anga i tona vaerua tapu e te au mea o te enua.​—Gene. 2:7.

14. Teea mataara puapinga i tuke ei te tangata mei te au manu?

¹⁴ Te akakite maira a Genese 1:27 e: “Kua anga iora oki te Atua i te tangata i tona uaorai tu; i anga aia iaia i te tu o te Atua ra; i anga aia ia raua ko te tane e te vaine.” Te aiteanga no te angaia anga i te tu o te Atua koia oki, kua anga a Iehova ia tatou kia rauka ia tatou i te akaari i te aroa, taangaanga i te tu rangatira, e kia akono katoa i tetai pirianga vaitata ki Tei Anga mai ia tatou. No reira, i tuke tikai ei to tatou roro ki to te au manu. Kua anga a Iehova i te roro tangata kia mataora ua rai tatou i te apiianga no runga iaia e tana au angaanga e tuatau ua atu.

15. Eaa te manakonakoanga tei tukuia ki mua ia Adamu raua ko Eva?

¹⁵ Te akamataanga o te tangata, kua oronga te Atua i te enua e tona au mea umere kia Adamu e tana vaine, ko Eva, kia mataora i te apii. (Gene. 1:28) Manganui te kai ta Iehova i oronga mai e tetai kainga parataito no raua. E tikaanga ngateitei to raua kia ora e tuatau ua atu e kia riro ei nga metua akaperepere no te pirioni ua atu uanga apa kore. Inara, kare te reira i tupu ana.

Ariki i te Angaanga a te Vaerua Tapu

16. Eaa to tatou manakonakoanga noatu te meameaau a te nga tangata mua?

¹⁶ Kua meameaau a Adamu raua ko Eva, kare i akarongo ki Tei Anga mai ia raua. Tei tupu mai, pouroa te au tangata apa ta raua i anau mai kua tupu te kino kia ratou. Inara, te akamarama maira te Pipiria akapeea te Atua me takore atu i te kino e te ara tei akatupuia e to tatou nga metua mua. Te akaari katoa maira te au Tuatua Tapu e ka akatupu a Iehova i tana akakoroanga mua. Ka riro te enua ei parataito te ka ki i te au tangata mataora, oraanga meitaki, e ka akameitakiia i te oraanga mutu kore. (Gene. 3:15) Te irinakianga i taua manakonakoanga pumaana ra, ka anoano tatou i te tauturu a te vaerua tapu o te Atua.

17. Eaa te au tu manako ka kopae tatou?

¹⁷ E pure tatou kia Iehova no te vaerua tapu. (Luka 11:13) Te rave anga i te reira ka akaketaketa i to tatou irinakianga e ko te au mea i angaia e angaanga na te rima o te Atua. Teia tuatau, te maata atura te au apiianga pikikaa a te aronga irinaki kore i te Atua e te aronga irinaki i te au mea tupu ua, tei akatumuia ki runga i te au manako pikikaa. Auraka tatou e akatika i teia au manako tarevake ei akaekoko me kore ei tamatakutaku ia tatou. E akapapa te au Kerititiano i te patoi atu i taua manako pikikaa ra e te taomianga a te au oa e manako akapera ra.​—E tatau ia Kolosa 2:8.

18. Te akamanako anga i te akamataanga o te ao e pini ua ake e te au tangata, eaa ra i tau kore ei kia kore e irinaki i Tei Anga kite karape mai?

 ¹⁸ Ka akaketaketaia te irinakianga ki roto i te Pipiria e te Atua katoa, na te akara meitaki anga i te akapapuanga no te au mea tei angaia. Te akamanako anga i te akamataanga o te ao e pini ua ake e te au tangata, maata kare e irinaki ana e e mana tetai i vao ake i te ao katoa. Me manako akapera tatou, te ekoko ra tatou i te au akapapuanga ravarai. Tei maata atu, te kopae ra tatou i te au mea tei angaia ma te tu tau tikai ‘kare e ope kia tatauia.’ (Iobu 9:10; Sala. 104:25) Ei au Kerititiano, papu tikai ia tatou e ko te mana ririnui tei anga mai, ko te vaerua tapu tei arataki kite karapeia e Iehova.

Vaerua Tapu e to Tatou Irinaki i te Atua

19. Eaa te akapapuanga e te vai nei te Atua e te angaanga a tona vaerua?

¹⁹ Kare tatou e anoanoia kia kite i te au mea ravarai no te au mea i angaia, kia irinaki, kia inangaro e kia akangateitei i te Atua. Mei te pirianga oa rai o te au tangata. Te kite anga i te au mea tikai no runga i tetai tangata, kare te reira e akariro ia tatou ei oa no taua tangata ra. Kia ketaketa tikai te pirianga i rotopu i te au oa, ka anoanoia kia kite meitaki ratou i tetai e tetai. Mei te reira katoa to tatou irinaki ki te Atua. Ka maata atu to tatou irinaki iaia ia tatou e apii maata atura no runga iaia.

20. (a) Eaa te Atua i anga mai ei i te ao e pini ua ake e te tangata? (e) Eaa te ka tupu mai me aru ua rai tatou i te arataki anga a te vaerua tapu o te Atua?

²⁰ Akaraanga meitaki tikai te Pipiria no ta Iehova taangaanga anga i tona mana ririnui no te mea ‘kua tuatua mai te aronga tata o te Atua i ta te vaerua tapu i tuku mai kia ratou.’ (2 Pete. 1:21) Na te apii meitaki anga i te au Tuatua Tapu e akamaata atu ei i to tatou irinaki i te Atua, tei anga mai i te au mea ravarai. (Apo. 4:11) Kua riro mai a Iehova Tei Anga mai ei akakiteanga i tona tu aroa akaperepere. (1 Ioa. 4:8) No reira, e tauta pakari tatou i te tauturu i tetai atu kia apii no runga i to tatou Metua aroa e to tatou Oa i te rangi. I roto i to tatou turanga, me arataki uaia rai tatou e te vaerua o te Atua, e tikaanga ngateitei to tatou i te apii no runga iaia e tuatau ua atu. (Gala. 5:16, 25) E apii ua rai tatou no runga ia Iehova e tana au angaanga maata, e kia akaari i roto i to tatou oraanga i te aroa maata tana i akaari mai te anga mai anga aia i te au rangi, te enua, e te au tangata ki tona vaerua tapu.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?

• Eaa ta te au rangi e te enua e apii maira kia tatou te taangaanga anga te Atua i te vaerua tapu?

• Angaia anga i to te Atua tu, te oronga maira i teea tikaanga ngateitei kia tatou?

• Eaa tatou ka akara meitaki ei i te akapapuanga no te au mea i angaia?

• Na teea au mataara e tupu maata ai to tatou pirianga kia Iehova?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 7]

Eaa te tu mako o te ao e pini ua ake e apii maira no runga i te au mea angaia?

[Akameitakianga]

Stars: Anglo-Australian Observatory/David Malin Images

[Au Tutu i te kapi 8]

Akapeea teia au mea te maani akaouia mai anga?

[Tutu i te kapi 10]

Papa ainei koe i te paruru i toou irinaki?