Ta Te Atua Apinga Aroa

“Kia tupu katoa oki ta te aroa ua i te tuatua-tika, e tae ua atu ki te ora mutu kore.”​—ROMA 5:21.

1, 2. Eaa te nga apinga aroa ka akamanakoia atu, e ko teea te mea puapinga roa atu?

“KUA tata tetai poropeta o te Univetiti o Melbourne i Autireria e e apinga aroa te au ture a te Patireia o Roma te ka puapingaia te au tangata no tetai tuatau roa. Inara te apii maira te Pipiria e kua oronga mai te Atua i tetai apinga aroa puapinga roa atu e te meitaki. E apinga aroa teia na te Atua kia rauka tetai turanga mareka e te tuatua tika kiaia e te manakonakoanga no te ora e te oraanga mutu kore.

² No tona tu tika, kua oronga mai te Atua i teia apinga aroa. I roto i te pene 5 o Roma, kare te apotetoro ko Paulo i akakite mai ana i teia au tu na te uriuri anga i te au manako o te au ture. Mari ra, kua akamata aia na roto i teia akapapu anga meitaki e: “E teianei kua akatikaia tatou i te akarongo, [no reira] e au to tatou i te Atua ra, i to tatou Atu ia Iesu Mesia.” Te aronga tei rauka ia ratou te apinga aroa a te Atua kua akakeuia kia inangaro iaia. Ko Paulo tetai ia ratou. Kua tata aia e: ‘Kua riringiia mai te anoano o te Atua ki roto i to tatou ngakau e te vaerua tapu.’​—Roma 5:1, 5.

3. Eaa te au uianga tau tei tupu mai?

³ Eaa ra i anoanoia ai teia apinga aroa? Akapeea te Atua te oronga mai anga i te reira na roto i te tu tika e te tu tau? Eaa ta te au tangata ka rave kia rauka mai te reira? Ka akara tatou i te au pauanga merengo tikai kia kite akapeea te reira te akaari mai anga i to te Atua aroa.

 Aroa o te Atua e te Ara

4, 5. (a) Eaa te mataara maata i akaari mai ei a Iehova i tona aroa? (e) Eaa te kite te ka tauturu ia tatou kia marama ia Roman 5:12?

⁴ No tona aroa maata, kua tono mai a Iehova i tana Tamaiti anau tai kia tauturu i te tangata. Kua akakite mai a Paulo i teia e: “Kua akamaata ua maira te Atua i tona aroa ia tatou nei, i te mea te vai tangata ara ua nei rai tatou, i mate ei te Mesia no tatou nei.” (Roma 5:8) Akamanako ana i tetai tumu tei taikuia mai: “Te mea te vai tangata ara ua nei rai tatou.” Kia marama te katoatoa e akapeea tatou i riro mai ei ei aronga ara.

⁵ Kua akakite mai a Paulo i teia tumu: “No te tangata okotai ra i o mai ei te kino i te ao nei, e no te kino oki te mate; e kua taea katoaia oki te tangata ravarai e te mate, no te mea kua ara katoatoa.” (Roma 5:12) Ka marama tatou i teia no te mea kua akakite mai te Atua e akapeea i akamata ai te oraanga tangata. Kua anga mai a Iehova e rua tangata, ko Adamu e Eva. E apa kore oki Tei Anga mai, e te nga tangata mua, to tatou nga tupuna. E tai rai ture meangiti ta te Atua i oronga kia raua te akakite anga e me kare raua e aru i taua ture ra ka mate raua. (Gene. 2:17) Kua rave raua i te kino na te aati anga i te ture a te Atua e te patoi anga iaia ei Tuku Ture e Tei Ngateitei.​—Deu. 32:4, 5.

6. (a) Eaa ra te uanga a Adamu i mate ei i mua ake e i muri ake ka oronga mai ei te Atua i te Ture a Mose? (e) Akapeea te akatutuia mai anga te maki tei iri mai ki runga ia tatou?

⁶ Muri mai to Adamu riro mai anga ei tangata ara, kua anau mai tana tamariki e kua o atu ratou ki roto i te ara e te kino. E tika, kare ratou i aati ana i te ture a te Atua mei a Adamu rai, no reira kare ratou i akaapaia no taua ara ra; e kare tetai papaanga ture i orongaia ake kia ratou. (Gene. 2:17) Noatu rai kua iri mai te ara a Adamu ki runga ia ratou. I mana ai te ara e te mate e tae roa ki te tuatau i oronga ai te Atua i te ture ki te ngati Iseraela, tei akaari taka meitaki mai e kua ara ratou pouroa. (E tatau ia Romans 5:13, 14.) Penei ka akatutuia mai te tupu anga o te ara ki tetai au maki tei iri mai ki runga ia tatou mei to tatou nga metua. Noatu e kua piri mai tetai maki ki tetai au tamariki i roto i te pamiri mei to ratou au metua, kare te au tamariki katoatoa e tuia e taua maki ra. Kare ra te ara mei te reira rai. Kua iri mai te ara a Adamu ki runga ia tatou pouroa e no reira, ka mate tatou pouroa. Ka rauka ainei i te autu atu i te reira turanga kino?

Ta te Atua i Oronga Mai na Roto ia Iesu Karaiti

7, 8. Eaa ta te nga tokorua apa kore i rave tei taki atu ki tetai nga tupuanga tuke takiri?

⁷ Ma te aroa, kua oronga mai a Iehova i te tauturu kia autu te tangata i te ara tei iri mai ki runga ia ratou. Kua akamarama mai a Paulo e ka na roto mai teia i tetai tangata apa kore​—koia oki ko te Adamu openga. (1 Kori. 15:45) Inara ta te nga tokorua apa kore i rave kua taki atu ki tetai nga tupuanga tuke takiri. Akapeea ra?​—E tatau ia Roma 5:15, 16.

⁸ Kua tata a Paulo e: “Kare ra tei oronga uaia mai e tau i taua ara ra.” Kua apa a Adamu no taua ara ra, e kua tau rai tona akautunga anga​—kua mate aia. Inara kare koia anake ua tei mate. Ka tatau tatou e: “E manganui oki tei mate i te ara a [taua] tangata okotai ra.” Kia tau ki te au ture a te Atua no te tu tika, kua tau te uanga apa katoatoa a Adamu i te utunga tei orongaia kia Adamu. Inara, e akapumaana anga i te kite e ka rauka i te tangata apa kore ko Iesu i te akatupu i tetai turanga tuke. Eaa tei tupu mai? Tei roto te pauanga i ta Paulo i akakite e “kua taea katoaia te tangata ravarai i te tika kia ora.”​—Roma 5:18.

9. Eaa ta te Atua i rave kia akatikaia ei au tangata tuatua tika, mei tei taikuia i roto ia Roma 5:18?

⁹ Eaa te akamaramaanga o te au tuatua Ereni “kia akatikaia”? Kua tata tetai tangata uri Pipiria no runga i te akamaramaanga e: “E ture akaaite teia . . . Te tuatua ra i te taui anga o te turanga o te tangata kia tau ki te Atua, kare i te tauianga o roto i te tangata . . . Te akatutu  maira i te Atua ei akava tei tuku mai i te tika no te tangata tei akaapaia, tei apainaia mai ki mua i te akavaanga a te Atua, kia akautungaia no te tuatua tika kore. Inara kua akakore te Atua i tana ara.”

10. Eaa ta Iesu i rave ei takainga no te tangata kia akatikaia ei tuatua tika?

¹⁰ Eaa te takainga ta te “Akava [tuatua tika] i to te ao katoa nei” i rave, ei akakore i te ara a te tangata tuatua tika kore? (Gene. 18:25) Te takainga mua, kua tono aroa mai te Atua i tana Tamaiti anau tai ki te enua nei. Kua rave tikai a Iesu i te anoano o tona Metua, noatu te au timataanga, te aviri, e te akakino. Kua akono tamou aia i tona tu tiratiratu, e tae ua atu ki tona mate i runga i te rakau tamamae. (Ebe. 2:10) Te akaatinga anga i tona oraanga tangata nei, kua oronga a Iesu i te oko ei akamatara mai me kore ei oko mai i te uanga a Adamu mei te ara e te mate.​—Mata. 20:28; Roma 5:6-8.

11. Kua akatumuia te oko ki runga i teea ariteanga?

¹¹ Kua taiku a Paulo i teia tuatua “ei oko” arite, i tetai ngai ke. (1 Timo. 2:6) Eaa te arite? Kua apai mai a Adamu i te apa e te mate ki tana uanga pouroa e pirioni ua atu. E tika penei na roto ia Iesu te tangata apa kore, ka uanga mai te pirioni ua atu tangata apa kore. * No reira kua marama tatou e ko te oraanga o Iesu e tona uanga te ka riro mai ei aronga apa kore, te ka akatupu mai i tetai atinga tei aite te puapinga ki ta Adamu e tana uanga apa. Inara, kare te Pipiria e karanga ana e na tetai ua atu uanga o Iesu i akatupu i tetai tuanga o te oko. Te karanga ra a Roma 5:15-19 e na te mate o te “tangata okotai” i rauka ai te tutaki. Ae, kua arite to Iesu oraanga apa kore ki to Adamu. No reira te mea puapinga maata ko Iesu Karaiti. Kua rauka i te tangata ravarai te apinga oronga uaia mai e te ora no “te tuatua-tika a te tangata okotai ra” ko Iesu, tona oraanga akarongo e te tiratiratu e tae ua atu ki tona mate. (2 Kori. 5:14, 15; 1 Pete. 3:18) Akapeea i rauka mai ei te reira?

Akakoreia te Ara Akatumuia ki Runga i te Oko

12, 13. Eaa ra te aronga tei akatikaia ei tuatua tika ka anoano ei i to te Atua akaaroa e tona aroa?

¹² Kua ariki te Atua ko Iehova i te atinga oko tei orongaia mai e tana Tamaiti. (Ebe. 9:24; 10:10, 12) Inara kua vai apa ua te au pipi a Iesu e tana au apotetoro akarongo mou i te enua nei. Noatu kua tauta ratou kia kore e rave i te tarevake, kare ratou i puapingaia ana. No teaa ra? No te mea e aronga ara pouroa ratou. (Roma 7:18-20) Inara ka rauka i te Atua i te rave i tetai apinga e kua rave aia i te reira. Kua ariki aia i te “oko” akaarite e kua taangaanga i te reira no tona au tavini.

¹³ Kare te Atua i taangaanga i te oko no te au angaanga meitaki a te au apotetoro e ta tetai ke i rave. Mari ra, kua taangaanga te Atua  i te oko no tona akaaroa e tona aroa maata ia ratou. Kare aia i akava ana i te au apotetoro e etai ke atu, na te akara anga ia ratou ei aronga kare i apa. Kua akakite mai a Paulo e: “I ora oki kotou i te aroa ua i te akarongo; e kare oki taua akarongo ra i to kotou uaorai: e mea orongaia mai ïa e te Atua.”​—Ephe. 2:8.

14, 15. Eaa te tutaki tei tukuia ki mua i te aronga ta te Atua i akatika ei tuatua tika, inara eaa ta ratou ka rave?

¹⁴ Akamanako i te apinga orongaia mai e te Mana Katoatoa no te akakore i te ara tei iri mai ki runga i te tangata e tana au tarevake i rave! Kare e rauka ia koe te tare i te au ara e manganui tei raveia e te au taeake i mua ake ka riro mai ei ei au Kerititiano; inara, ka rauka i te Atua i te akakore i taua au ara ra, akatumuia ki runga i te oko. Kua tata a Paulo e: “Kareka tei oronga uaia maira, kia akatikaia maira ïa i te au ara e manganui.” (Roma 5:16) Ka akamori ua atu rai te au apotetoro e etai atu tei rauka mai teia apinga aroa (te akatikaia anga ei tangata tuatua tika) i te Atua mou ma te akarongo. No teea tutaki i te tuatau ki mua? “Ko te aronga ra i rauka ia ratou te aroa maata, e te tuatua-tika i orongaia maira, [ka] maata ua atu ïa to ratou mana i te ora i te tangata okotai ra, ia Iesu Mesia.” Ae, e tuke te tuatua tika tei orongaia no ta Adamu au ara. Te ka rauka mai e ora.​—Roma 5:17; e tatau ia Luka 22:28-30.

¹⁵ Ko te aronga tei rauka ia ratou taua apinga orongaia, tei akatikaia ei tangata tuatua tika, ka riro mai ei tamariki vaerua na te Atua. E manakonakoanga to ratou kia akatuia ki te rangi ei tamariki vaerua kia tutara ei ariki e Iesu Karaiti.—E tatau ia Roma 8:15-17, 23

Akaariia te Aroa o te Atua ki Tetai Ke

16. Akapeea e rauka ai i te aronga e manakonakoanga to ratou no te enua nei te apinga orongaia mai?

¹⁶ Kare ko te katoatoa e irinaki ra e te tavini ra i te Atua ei au Kerititiano tiratiratu te ka “mana” ei au ariki ma te Karaiti i te rangi. Kua rauka i te manganui te manakonakoanga Pipiria mei te au tavini rai o te Atua i mua ake i te tuatau Kerititiano. To ratou manakonakoanga kia ora e tuatau ua atu i te enua parataito. Ka rauka ainei ia ratou i teianei te apinga aroa mei te Atua e kia tau ei aronga tuatua tika ma te manakonakoanga no te oraanga i te enua nei? Akatumuia ki runga i ta Paulo i tata ki to Roma, te pauanga, ae!

17, 18. (a) No to Aberahama akarongo, eaa to te Atua manako no runga iaia? (e) Akapeea a Iehova te akara anga ia Aberahama ei tangata tuatua tika?

¹⁷ Kua tuatua a Paulo i tetai akaraanga meitaki tikai, ko Aberahama, e tangata akarongo tei ora ana i mua ake ka oronga ai a Iehova i te ture ki to Iseraela e i mua roa ake ka akatuera mai ei a Karaiti i te mataara no te oraanga i te rangi. (Ebe. 10:19, 20) Ka tatau tatou e: “Kare oki i to te ture tei karangaia mai kia Aberahama e tona uanga e, ka riro aia ei atu no te enua, no te tuatua-tika ra i te akarongo.” (Roma 4:13; Iako. 2:23, 24) No reira kua karanga te Atua ia Aberahama e e tangata tuatua tika.​—E tatau ia Roma 4:20-22.

¹⁸ Kare te aiteanga o te reira e te tavini anga aia ia Iehova i te rau ngauru mataiti, e kare a Aberahama i te tangata ara. Kare, kare aia i te tangata tuatua tika i te reira tu. Inara, no tona pakari kotinga koreia, kua kite a Iehova i to Aberahama tu akarongo meitaki tikai e tana au angaanga. Kua irinaki tikai a Aberahama i te “uanga” taputouia te ka na roto mai i tona uanga. Kua akapapuia mai taua Uanga ra e ko te Mesia, me kore ko Karaiti. (Gene. 15:6; 22:15-18) No reira, akatumuia ki runga i te oko o Iesu Karaiti, kua rauka i te Akava ko te Atua i te akakore i te au ara tei raveia i te tuatau i topa. I tau ei a Aberahama e etai atu au tangata akarongo i mua ake i te tuatau Kerititiano te tuakaouanga.​—E tatau ia Roma 3:24, 25; Sala. 32:1, 2.

 Rekareka i te Turanga Tuatua Tika i Teianei

19. Eaa ra to te Atua manako no runga ia Aberahama i riro ei ei akamaroiroi anga no te manganui i teia tuatau?

¹⁹ E akamaroiroianga no te au Kerititiano mou i teia tuatau e kua akatikaia a Aberahama ei tangata tuatua tika e te aroa o te Atua. Kare a Iehova i akatika iaia ei tangata tuatua tika i roto i te tu mei te aronga tana i akatainu ki te vaerua kia riro ‘ei aronga tuanga e te Mesia.’ Kua “akonoia ei aronga tapu” taua pupu tokoiti ra e kua arikiia ei ‘tamariki na te Atua.’ (Roma 1:7; 8:14, 17, 33) Te tuke, kua riro mai a Aberahama ei ‘oa no Iehova,’ i mua ake ka orongaia ai te atinga oko. (Iako. 2:23; Isa. 41:8) Akapeea te au Kerititiano mou e manakonakoanga to ratou no te enua Parataito?

20. Eaa ta te Atua e tapapa maira mei te aronga tana e manako ra i teia tuatau ei aronga tuatua tika, mei tana rai ia Aberahama?

²⁰ Kare i rauka ake i teia aronga “te tuatua-tika i orongaia maira” ma te manakonakoanga no te oraanga i te rangi “i te ora e vai i te Mesia ra ia Iesu.” (Roma 3:24; 5:15, 17) Mari ra, te irinaki tikai ra ratou ki te Atua e tana au tauturu, e te akaari maira i to ratou akarongo na te rave anga i te au angaanga meitaki. Tetai angaanga ko te ‘tuatua anga i te basileia o te Atua, e te apii anga i te au tuatua o te Atu ra o Iesu Mesia.’ (Anga. 28:31) No reira i karanga ai a Iehova e e aronga tuatua tika teia mei tana i akakite kia Aberahama. E tuke te apinga orongaia no taua aronga ra​—ei oa no te Atua—​ki “te tuatua-tika i orongaia maira” no te aronga akatainuia. Inara, e apinga orongaia te reira te ariki rekareka ra ratou ma te akameitaki anga.

21. Eaa te au akameitakianga no to Iehova aroa e te tu tika?

²¹ Me te manakonako ra koe i te oraanga mutu kore i te enua nei, kia kite koe e kare teia akameitakianga i rauka mai ia koe no te akakeuanga a tetai tangata tutara. Mari ra, te akaari maira i te akakoroanga meitaki a Tei Ngateitei i te Ao Katoa e Pini ua Ake. Kua rave a Iehova i te au takainga ei akatupu i tona akakoroanga. Kua tau teia au takainga ki tona tu tika mou tikai. Pera katoa, kua akaari mai te reira i to te Atua aroa maata. No reira a Paulo i karanga ai e: “Kua akamaata ua maira te Atua i tona aroa ia tatou nei, i te mea te vai tangata ara ua nei rai tatou, i mate ei te Mesia no tatou nei.”​—Roma 5:8.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa tei rauka mai i te uanga a Adamu, e eaa tei tupu mai?

• Akapeea te oko arite te orongaia mai anga, e i roto i teea tu i rauka mai ei te reira?

• Eaa toou manakonakoanga no te apinga orongaia mai, kia akatikaia ei tangata tuatua tika?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 13]

Kua ara te tangata apa kore ko Adamu. Kua oronga te tangata apa kore ko Iesu i te “oko” arite

[Tutu i te kapi 15]

E tuatua meitaki tikai​—no Iesu e akatikaia ai tatou ei tuatua tika!