Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Autu Anga i te Pae Ture!

Autu Anga i te Pae Ture!

Autu Anga i te Pae Ture!

KUA akamata mai te reira i te mataiti 1995, e e 15 mataiti te roa. I taua tuatau ra, kua patoiia te au tikaanga o te au Kerititiano mou i Rutia kia akamori. Kua tauta teia aronga kia arai pakariia te Au Kite o Iehova i Moscow. Noatu rai, kua akameitaki a Iehova i te tu tiratiratu o to tatou au taeake e te au tuaine akaperepere i Rutia kia autu i te pae ture. Eaa tei akatupu i teia manamanata?

AKARANGATIRAIA​—I TE OPENGA!

I te mataiti 1917, kua araiia to tatou au taeake i Rutia no te akamorianga, e i te au mataiti mua o te 1990 kua rauka ia ratou te tikaanga kia akamori akaou. Kua retitaia ratou e te kavamani o te Toviete Unioni i te mataiti 1991 ei akonoanga akatikaia e te ture. Muri ake te akamutu anga te Toviete Unioni, kua akamanaia te Au Kite o Iehova e te Taokotaianga Kavamani o Rutia. Tei maata atu, kua akatika te Kavamani e kua takinokinoia te akonoanga o te Au Kite i te raungauru mataiti i mua atu e te au taomianga poritiki. I te mataiti 1993, kua retita te Tipatimani o te Ture i Moscow i te Au Kite o Iehova i Moscow kia tika i te ture. Taua mataiti rai, kua akanoo a Rutia i tetai ture ou, tei akapapu mai i tetai tikaanga no te au tangata kia akamori. No reira tetai taeake i tuatua ai e, “Kare rava matou i manako ana ka kite matou i te turanga rangatira!” Kua akakite katoa aia e, “Kua tiaki ana matou i teia no tetai 50 mataiti!”

Kua taangaanga meitaki te au taeake e te au tuaine i Rutia i taua “atianga tau” na te akamaata anga i te angaanga tutu anga, e e manganui tei ariu mai. (2 Timo. 4:2) “E inangaro tikai to te au tangata i te tuatua mou,” i akakite ei tetai tangata akarakara. Kare i roa ana, kua maata mai te au papuritia, painia e te au putuputuanga. Te tikaanga, mei te mataiti 1990 ki te 1995, kua maata atu te numero o te Au Kite i Moscow mei te 300 ki te 5,000! Kua manamanata te aronga patoi no te maata maira te au tavini ou o Iehova i Moscow. I te au mataiti 1990 kua akatupu ratou i te pekapeka na te patoianga i te au taeake i roto i te akavaanga. Ka na roto te reira taumaro anga e a akavaanga e akatikatikaia ai te reira i te openga.

AKAMATA TE AU KIMIKIMIANGA NO TE KINO

Kua akamata te taumaro anga mua i roto ia Tiunu mataiti 1995. Kua taokotai tetai pupu i Moscow ki te Akonoanga Tumu o Rutia i te akaapa i to tatou au taeake no te au angaanga kino. Kua akakite teia pupu e te turuturu ra ratou i te au mema pamiri tei riri i to ratou tokorua me kore i ta ratou tamariki tei riro mai ei Au Kite. I roto ia Tiunu 1996, kua kimikimi te aronga mana i tetai akapapu anga no te tarevake, kare ra a ratou tarevake i kitea mai. Inara, kua tuku atu rai taua pupu ra i tetai akaapaanga ke​—te akaapa anga i to tatou au taeake no te au angaanga kino. Kua rave akaou te aronga mana i tetai au kimikimianga, kare ra te au akaapaanga i tika ana. Inara, kua tuku atu rai te aronga patoi i te toru o te akaapaanga, tei akatumuia ki runga i taua akaapaanga rai. Kua rave akaouia tetai kimikimianga no runga i te Au Kite o Iehova i Moscow, kare ra a te roia patoi tarevake i kite mai​—e kare e tumu no te rave anga i tetai akavaanga. Kua tuku mai ra te aronga patoi i taua akaapaanga rai te a o te taime, e kare a te roia patoi akapapu anga i kitea mai. Mea umere ra, kua pati mai taua pupu ra i tetai kimikimi akaou anga. I te openga, i roto ia Aperira 13, 1998, kua topiriia te oro anga.

“Inara,” i akakite ei tetai roia tei o atu ki te akavaanga, “kua tupu mai tetai mea tuke rava.” Noatu e kua akakite mai te komono o te roia patoi, tei rave i te rima o te kimikimianga e kare e akapapu anga e kua raveia tetai kino, kua akakite atu rai aia e kia raveia tetai oro anga ei patoi i to tatou au taeake. Kua akapapu te komono e kua aati te Au Kite o Iehova i Moscow i te ture o te enua e te pa enua. Kua akatika te roia patoi o te Akaaerenga Kotinga i te Tua Tokerau o Moscow i te reira, e kua tukuia atu tetai akaapaanga. * I roto ia Tepetema 29, 1998, kua raveia te au oro anga i te Akavaanga Tapere o Golovinsky i Moscow. Kua akamata te rua o te akavaanga.

PIPIRIA I ROTO I TE AKAVAANGA

I roto i tetai pia akavaanga i te tua tokerau o Moscow tei ki i te tangata, kua tuku mai te roia patoi ko Tatyana Kondratyeva i te akaapaanga, te taangaanga anga i te ture enua tei tainaia i te mataiti 1997 tei akataka mai i te Akonoanga Kerititiano Otototi, te Mutiremi, te ngati Iuda, e te Buda, ei au akonoanga tumu. * No teia ture i kore ei tetai au akonoanga ke mai i akamanaia ei au akonoanga. Kua akatika katoa taua ture ra i te au akavaanga kia arai i te au akonoanga e akatupu ra i te tu makitakita. Na te taangaanga anga i teia ture, kua akaapa te roia patoi e te akatupu nei te Au Kite o Iehova i te tu makitakita e te akatakake nei ratou i te au pamiri, e ka tau kia araiia.

Kua ui atu tetai roia e paruru ra i to tatou au taeake e: “Koai ma te aronga i roto i te Putuputuanga Moscow tei apa no te aati i te ture?” Kare i rauka i te roia patoi i te akakite mai i tetai ingoa. Inara, kua akakite mai aia e te akatupu ra te au puka a te Au Kite o Iehova i te tu makitakita i roto i te au akonoanga. Kia akapapu mai i tana akaapaanga, kua tatau aia mei roto mai i te Punanga Tiaki e te makatini E Ara! e tetai atu au puka (akara ki runga). Te uiia anga e na teea au tu e akatupu ra teia au puka i te tu makitakita, kua karanga mai aia e: “Te apii ra te Au Kite o Iehova e na ratou te akonoanga tika.”

Kua oronga atu tetai o to tatou taeake, e roia, i tetai kopi o te Pipiria ki te akava e tetai kopi ki te roia patoi, e kua tatau atu ia Ephesia 4:5 e: “Okotai Atu, okotai akarongo, okotai bapetizo.” Kare i roa ana te uriuri ra te akava, te roia patoi e te roia—ma te Pipiria i roto i to ratou rima—i te au irava o Ioane 17:18 e Iakobo 1:27. Kua ui mai te akavaanga e: “Te akatupu ra ainei teia au irava i te tu makitakita i roto i te akonoanga?” Kua pau mai te roia patoi e kare aia i tukatau i te tuatua no runga i te Pipiria. Kua akaari atu te roia i te au puka a te Akonoanga Tumu o Rutia tei akaapa kino i te Au Kite o Iehova e kua ui atu e: “Te aati ra ainei teia au akakiteanga i te ture?” Kua pau mai te roia patoi e: “Kare au i tukatau i te tuatua atu no runga i taua au manako akaapa.”

KARE A TE ROIA PATOI AKAPAPU ANGA

Te akaapa anga i te Au Kite no te akatakake anga i te au pamiri, kua akakite te roia patoi e kare ratou e akono ana i te au ra orote mei te Kiritimiti. Inara, kua akakite aia e kare te ture a Rutia e umuumu maira i te au tangata kia akono i te Kiritimiti. E ikianga ta te iti tangata Rutia​—kapiti mai te Au Kite o Iehova i Rutia. Kua akaapa katoa te roia patoi e te ‘arai ra ta tatou akaaerenga i te au tamariki kia akangaroi e kia mataora.’ Inara te uiuiia anga, kua akakite aia e kare rava aia i tuatua ana ki tetai au mapu tei utuutuia mai e tetai nga metua Kite. Te ui anga te roia ki te roia patoi me kua aere ana aia ki te au uipaanga a te Au Kite o Iehova, kua pau mai aia e: “Kare e anoanoia te reira.”

Kua pati atu te roia patoi i tetai taote no te maki manako ei kite tukatau. Kua akaapa aia e e tupu ana te maki manako me tatau tetai i ta tatou au puka. Kua akakite aia e kua kopi aia i te au mea tana i tata no runga i teia akavaanga mei roto mai i te tataanga a te Akaaere o Moscow. Na te uiui atu anga iaia, kua kiteaia mai e kare rava aia i rapakau ana i tetai o te Au Kite o Iehova. Tei tuke ra, kua akakite mai tetai taote ke no te maki manako i roto i te akavaanga e kua apii aia no runga i te Au Kite i Moscow, tei tere atu i te 100. Kua kite mai aia e e au tangata meitaki ua ratou i te pae manako, pera katoa e maata to ratou tu akakoromaki i tetai atu au akonoanga, to ratou riro mai anga ei Au Kite.

AUTU—KARE RA I TE MEA OPENGA

I roto ia Mati 12, 1999, kua iki te akava e rima aronga kite kia apii i te au puka a te Au Kite o Iehova, e kua tuku atu aia i te akavaanga no tetai tuatau ke. Mua ake ka tupu ei teia, kua akaue takere te Tipatimani o te Ture o te kavamani o Rutia i tetai pupu tangata kite kia apii i ta tatou au puka. Kua ripoti mai teia pupu tei akaueia e te Tipatimani i roto ia Aperira 15, 1999, e kare a ratou apinga kino i kite mai mei ta tatou au puka. No reira i roto ia Aperira 29, 1999, kua akaou te Tipatimani o te Ture i te retita anga o te Au Kite o Iehova. Noatu kua rauka mai teia akapapu anga ou, kua maro rai te akavaanga o Moscow e kia akara meitaki akaouia ta tatou au puka e tetai pupu ou. Tuke tikai teia turanga—kua akatikaia te Au Kite o Iehova e te Tipatimani o te Ture o Rutia ei akonoanga tei aru i te ture, inara i taua taime rai, te akarakaraia ra ratou e te Tipatimani o te Akavaanga o Moscow no te aati anga i te ture!

Vaitata rai e rua mataiti i topa i mua ake ka akamata akaou ei te akavaanga, e i roto ia Peperuare 23, 2001, kua rauka mai te tuku anga tika a te Akava ko Yelena Prokhorycheva. Muri ake i te akamanako anga i tei kiteaia mai e te pupu kite tana i iki, kua akatika aia e: “Kare e tumu no te takore anga e te arai anga i te angaanga a te Au Kite o Iehova i Moscow.” I te openga, kua akapapuia mai e kare to tatou au taeake i apa i te au akaapaanga pouroa tei tukuia ki runga ia ratou! Inara, kua patoi te roia patoi i te tuku anga tika e kua pati ki te Akavaanga o te Oire o Moscow e kia akara akaouia te reira. E toru marama i muri mai, i roto ia Me 30, 2001, kua akakore atu taua akavaanga i te ikianga a te Akava ko Prokhorycheva. Kua akaue te akavaanga e kia rave akaouia tetai akavaanga e taua roia patoi ra, inara kia akaaereia e tetai akava ke. Vaitata te toru o te akavaanga i te akamata.

KARE I RE—KARE RA I AKAMUTU

I roto ia Okotopa 30, 2001, kua rave akaouia te akavaanga e te Akava ko Vera Dubinskaya. * Kua akaapa akaou te roia patoi ko Kondratyeva e te akamaroiroi ra te Au Kite o Iehova i te tu makitakita, e kua karanga katoa aia e me araiia te Au Kite o Iehova, ka paruru te reira i to ratou tikaanga ei Au Kite i Moscow! Te ariu atu anga ki taua akaapa anga tau kore, kua taina vave te Au Kite pouroa e 10,000 i Moscow i te patianga ki te akavaanga kia patoi i te “paruruanga” ta te roia patoi e oronga maira.

Kua akakite te roia patoi e kare aia e anoanoia kia oronga mai i tetai akapapu anga e kua apa te Au Kite no te angaanga tarevake. Kua tuatua aia e ko te oro anga, no runga i te au puka e te au irinaki anga a te Au Kite o Iehova, kare no runga i ta ratou au angaanga. Kua akakite aia e ka pati aia i tetai vaa tuatua no te Akonoanga Tumu o Rutia ei kite tukatau. E tika rai, kua akapapu mai taua akakiteanga e ko te au mema orometua tetai e arai ra i te Au Kite. I roto ia Me 22, 2003, kua akaue te akava e kia apii akaou tetai pupu kite i te au puka a te Au Kite o Iehova.

I roto ia Peperuare 17, 2004, kua akamata akaou te oro anga kia akara akaou i ta te pupu kite i rauka mai. Kua kite mai te aronga kite e te akamaroiroi ra ta tatou au puka i te aronga tatau, “kia akono i to ratou pamiri e te akanoonooanga o te oraanga akaipoipo” e “kare e tika ana” te akaapa anga e te akamaroiroi ra ta tatou au puka i te tu makitakita. Kua ariki mai tetai au tangata kite. Kua uiia atu ki tetai poropeta tuatua enua o te au akonoanga e: “Eaa ra te Au Kite o Iehova i tutu aere ei?” Kua pau atu aia ki te akavaanga e: “E puapinga te angaanga tutu anga ki tetai Kerititiano. Ko ta te Evangeria te reira i akakite mai e ko ta Karaiti tera i akaue mai ki tana au pipi kia rave​—‘ka aere e tutu aere ki te au enua katoa.’” Noatu rai, i roto ia Mati 26, 2004, kua arai te akava i te au angaanga a te Au Kite o Iehova i Moscow. I roto ia Tiunu 16, 2004, kua turuturu te Akavaanga o te Oire o Moscow i te tuku anga tika. * Te tuatua anga no runga i te tuku anga tika, kua akakite mai tetai Kite kua roa te tavini anga e: “I te tuatau o te Toviete, kia riro mai tetai tangata Rutia ei tangata kare e irinaki Atua. Teia tuatau, kia riro mai tetai tangata Rutia ei Otototi.”

Eaa ta te au taeake i rave? Kua aru ratou i ta Nehemia i taito i rave. Tona tuatau, te patoi anga te au enemi o te iti tangata o te Atua i tana tauta anga i te akatu akaou i te patu o Ierusalema, kare a Nehemia e tona au tangata i akatika ana ia ratou uaorai kia akaariu ke ia e tetai ua atu tu patoi anga. Mari ra, kua ‘tuki rai ratou i taua patu ra,’ e “kua tae oki te ngakau o te tangata ki taua angaanga ra.” (Nehe. 4:1-6) Mei te reira katoa, kare to tatou au taeake i Moscow i akatika ana i te aronga patoi kia akaariu ke ia ratou mei te angaanga ka raveia i teia tuatau—te tutu anga i te tuatua meitaki. (1 Pete. 4:12, 16) Kua papu ia ratou e ka akono mai a Iehova ia ratou, e kua papa ratou no te a o te akavaanga o teia taumaro anga roa.

MAATA ATU TE PATOIANGA

I roto ia Aukute 25, 2004, kua tuku atu to tatou au taeake i tetai patianga kia Vladimir Putin, te peretiteni o Rutia i te reira taime. E 76 au pepa patianga tei tainaia e tetai 315,000 tangata, te akakite anga i to ratou manako no te arai anga. Taua taime rai, kua akaari mai te au orometua o te Akonoanga Tumu o Rutia i to ratou tu tikai. Kua akakite mai te vaa tuatua o te Akaaerenga o Moscow e: “Te patoi pakari nei matou i te au angaanga a te Au Kite o Iehova.” Kua tuatua tetai arataki Mutiremi e e “tupuanga puapinga e te papu tikai” te tuku anga tika no runga i te araianga.

Kare i te mea poitirere, kua irinaki te au tangata o Rutia i te pikikaa e kua inangaro i te tamaki atu i te Au Kite o Iehova. Kua motomotoia e kua tuetueia tetai Au Kite e piri ra ki te angaanga tutu anga i Moscow e te aronga patoi. Kua arumaki atu tetai tangata riri i tetai tuaine o tatou ki vao i te are e kua tue atu i tona mokotua, kua topa aia ki raro e kua u atu tona katu. Kua anoanoia aia kia rapakauia; inara kare rava te akava i opu ana i te tangata tei takino iaia. Kua opuia atu tetai Au Kite e te akava, kua akairoia to ratou mangamanga rima, kua neneiia, e kua akamouauriia no taua po katoa. Kua tamatakutakuia tetai au manitia o te au ngai uipaanga i Moscow e ka akanooia mai ratou mei te angaanga me tarau ratou i to ratou au are uipaanga ki te Au Kite. Kare i roa ana kare e ngai uipaanga no te au putuputuanga. Kua taangaanga e 40 putuputuanga i te au Are Uipaanga Patireia e a tei akatu kapitiia. Tetai putuputuanga e taangaanga ra i te reira ngai, kua rave i ta ratou Uipaanga a te Katoatoa i te apa no te ora itu i te popongi. “E tae ei ki te uipaanga, ka ara mai te au papuritia i te ora rima i te popongi,” i akakite ei tetai akaaere tutaka, “inara, kua mataora ratou i te rave i te reira tere atu i te okotai mataiti.”

“EI KITE”

Kia akapapu e kare te arai anga a Moscow i tau ki te ture, kua kimi tauturu atu to tatou au roia ki te Akavaanga no te Au Tika Anga o te Tangata i Europa i roto ia Titema 2004. (Akara i te pia “Tumu i Akara Akaouia ai ta Rutia Tukuanga Tika i Varani,” i te kapi 6.) E ono mataiti i muri mai, i roto ia Tiunu 10, 2010, kua tuku mai te Akavaanga i ta ratou tuku anga tika kia takoreia te au akaapa anga i runga i te Au Kite o Iehova! * Kua akakite mai te Akavaanga e e tarevake te au akaapaanga pouroa no runga ia tatou. Kua akakite katoa te reira e e apainga ta Rutia i te pae ture kia “akamutu i te kino tei kitea mai e te Akavaanga e kia akatikatika i ta ratou ka rauka no runga i te manamanata.”​—Akara i te pia “Tuku Anga Tika a te Akavaanga,” i te kapi 8.

Kua oronga te Akavaanga i te tika anga openga e kia paruru te Koreromotu no te Au Tika Anga o te Tangata i Europa i te au angaanga a te Au Kite o Iehova, kare i Rutia anake ua, mari katoa ra ki te au pa enua e 46 o te Konitara o Europa. Maata atu i te reira, ka inangaro katoa te aronga kite i te pae ture, au akava, aronga maani ture, e te au tangata apii no runga i te au tikaanga o te tangata takapini i teianei ao, i te kite i te tuku anga tika. Eaa te tumu? Kia rauka i te Akavaanga i te tuku i ta ratou tikaanga openga, ka akara te reira i te au tuku anga tika e varu tei arikiia i mua ua atu, no te turuturu anga i te Au Kite o Iehova, pera katoa no te au autu anga e iva tei rauka i mua ana i te Au Kite o Iehova i roto i te au akavaanga teitei rava i Aperika Apatonga, Atenetina, Kanata, Marike, Paniora, Peritane, Rutia, e Tiapani. Ka tauturu teia au patoianga pakari a te Akavaanga i te au akaapaanga tei tukuia mai e te roia patoi o Moscow, i te Au Kite o Iehova i te ao katoa kia paruru i to ratou irinaki e ta ratou au angaanga.

Kua akakite a Iesu ki tana au pipi e: “E noku nei e taki naiaʼi kotou ki mua i te aroaro o te au tutara, e te ui ariki, ei kite no ratou, e no te au etene.” (Mata. 10:18) Kua oronga mai te au taumaroanga pae ture tei raveia i te 15 mataiti i topa akenei i te tikaanga no to tatou au taeake kia akakitekite i te ingoa o Iehova tei kare rava i raveia ana i Moscow i mua ana e i tetai atu ngai. Kua riro te akara meitaki anga a te aronga mana i te Au Kite, te au akavaanga, e te tuku anga tika a te akavaanga o te pa enua “ei kite” e ei turuturu maata atu i te “akatupu i te evangelia.” (Phili. 1:12) Me rave te Au Kite i Moscow i te angaanga tutu anga i teia tuatau, ka tuatua mai te maataanga o te tangata ngutuare e, “Kare ainei e kua arai ratou ia kotou?” Kua oronga mai te reira uianga i tetai atianga no to tatou au taeake kia akakitekite maata atu ki te au tangata ngutuare no runga i to tatou au irinakianga. Taka ua ra e, kare e patoi anga pakari e tapu ia tatou mei te rave anga i ta tatou tutu anga i te Patireia. Te pure nei tatou e kia akameitaki e kia tauturu ua atu rai a Iehova i to tatou au taeake e te au tuaine akaperepere e te mataku kore i Rutia.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 8 Kua tukuia atu te akaapaanga i roto ia Aperira 20, 1998. E rua epetoma i muri mai i roto ia Me 5, kua akamana a Rutia i te Koreromotu no te Au Tika Anga o te Tangata i Europa.

^ para. 10 “Kua arikiia te ture i raro ake i te maro anga pakari a te Akonoanga Tumu o Rutia, te paruru pakari ra i tona taoonga i Rutia e te inangaro ra kia araiia te Au Kite o Iehova.”​—Associated Press, Tiunu 25, 1999.

^ para. 20 Mea umere ra, kua akataka mai taua ra rai i te akamaaraanga o te tai ngauru mataiti no te tuku anga tika a te ture i Rutia tei ariki e kua takinokinoia te Au Kite o Iehova e te au akonoanga i raro ake i te tutaraanga a te Toviete.

^ para. 22 Kare e akaaerenga akaou tei tikaia e te ture ei komono i te au putuputuanga i Moscow. Te akatupu ra te aronga patoi i te au manamanata no te au taeake kia akamutu i ta ratou angaanga orometua.

^ para. 28 I roto ia Noema 22, 2010, e rima akava tei patoi i te patianga a Rutia kia tukuia atu te oro anga ki te Akavaanga Maata Atu o te Akavaanga no te Au Tika Anga o te Tangata i Europa. No reira, i roto ia Tiunu 10, 2010, kua tukuia te tikaanga openga e kia aruia te reira.

[Pia/​Tutu i te kapi 6]

Tumu i Akara Akaouia ai ta Rutia Tukuanga Tika i Varani

Kua taina a Rutia i te Koreromotu no te Au Tika Anga o te Tangata i Europa. (I roto ia Me 5, 1998, kua akatika a Rutia i te Koreromotu.) Na te taina anga i taua koreromotu ra, kua akakite te kavamani o Rutia e kia orongaia ki tona iti tangata

‘te tika anga no te turanga rangatira ei akonoanga e te tika anga kia akamori i te kainga e te ngai tangata e kia taui i ta ratou akonoanga me ka inangaro ratou.’​—Atikara 9.

‘te tika anga kia akakite e kia tata ma te manako tau e kia akakite atu i te manako ki tetai ke.’​—Atikara 10.

‘te tika anga kia rave i te au uipaanga mako.’​—Atikara 11.

Ka rauka i te au tangata me kore te au akaaerenga tei akaapaia no te aati anga i te koreromutu e tei na roto i te au ravenga pouroa o te au akavaanga, i te apai mai i ta ratou oro anga ki te Akavaanga i Europa no te Au Tika Anga o te Tangata o Strasbourg, i Varani (tei akaariia i runga akenei). E 47 akava i roto i reira​—tei aiteite te numero ki te au enua tei taina i te Koreromutu no te Au Tika Anga o te Tangata i Europa. Kua mana te au tuku anga tika a te Akavaanga. Te au enua tei taina i te koreromotu kia kauraro ki taua au tuku anga tika.

[Pia i te kapi 8]

Tuku Anga Tika a te Akavaanga

Teia tetai au akakiteanga poto e toru mei te tuku anga tika a te Akavaanga.

Tetai akaapaanga, te akatakake ra te Au Kite o Iehova i te au pamiri. Kua akakite te Akavaanga e kare te reira e tika ana. Te akakite anga e:

“Te tumu o te manamanata, ko te patoianga e te inangaro kore o te au mema pamiri i te ariki e te akangateitei i te turanga rangatira o to ratou kopu tangata kia akaari e kia akono i ta ratou akonoanga.”​—Para. 111.

Kare e akapapu anga a te Akavaanga ei turuturu i te akaapaanga no te “akatereanga i te manako,” te akakite anga e:

“Kua umere te Akavaanga e kare te au akavaanga [o Rutia] i akakite mai ana i te ingoa o tetai tangata e tika anga tona kia iki, te akaapaanga e kua takinoia aia e taua au ravenga ra.”​—Para. 129.

Tetai akaapaanga, te takino ra te Au Kite o Iehova i to ratou oraanga no te mea kare ratou e ariki ana i te pamu anga toto. Kare te Akavaanga i ariki ana i taua akaapaanga, te akakite anga e:

“E tika anga to tetai kia ariki me kore kia patoi i tetai tu vairakau rapakauanga, e kia iki i tetai tu rapakauanga ke, tei tau ki te au kaveinga tana e inangaro ra e e iki ra. Ei akatauanga, e tika anga to tetai tangata maki te tau ra te manako kia iki, me ka vavaiia aia, ka rapakauia, me kore ka pamuia ki te toto.”​—Para. 136.