To te Atua Akaangaroianga—Eaa ra te Reira?
To te Atua Akaangaroianga—Eaa ra te Reira?
“E teianei te vai ra mari te akaangaroianga no te tangata o te Atua.”—EBE. 4:9.
1, 2. Eaa ta tatou ka taopenga mei te akakiteanga tika a Genese 2:3, e eaa te au uianga kia uiia?
KUA kite mai tatou mei te pene mua o Genese e e ono ra akatutu to te Atua akapapa anga i te enua ei noo anga no te tangata. Kua akatakaia te openga o teia au tuatau tataki tai ki teia au tuatua: “E aiai iora, e ao akera.” (Gene. 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Inara, tei tau ki te ra itu, kua akakite mai te Pipiria: “E kua akameitaki iora te Atua i te rā itu, e akatapu atura i te reira; no te mea i reira tona noo ua anga i tana katoa ra angaanga, i ta te Atua i anga.”—Gene. 2:3.
2 Akara ana i te tuatua vepera “noo ua anga.” Te akakite maira e te tupu ra rai te ra itu—to te Atua “rā” akaangaroianga—i te mataiti 1513 M.T.N. te tata anga a Mose i te puka o Genese. Te tupu ra rai ainei to te Atua ra akaangaroianga? Me koia ia, ka o atu ainei tatou ki roto i te reira i teia tuatau? E puapinga kia tatou te au pauanga ki taua au uianga ra.
Te “Noo ua” ra Ainei a Iehova?
3. Akapeea ta Iesu au tuatua i roto ia Ioane 5:16, 17 te akakite mai anga e te tupu ra rai te ra itu i te anere mataiti mua?
3 E rua tumu ka rauka ia tatou i te karanga e te tupu ra rai te ra itu i te anere mataiti mua T.N. Mea mua, akamanako ana i ta Iesu au tuatua ki te aronga patoi tei akaapa iaia no te rapakau anga i te Sabati, kia ratou e angaanga rai te reira. Kua tuatua atu te Atu kia ratou e: “Te angaanga ua nei rai toku Metua, ka angaanga katoa oki au.” (Ioa. 5:16, 17) Eaa te manako maata? Kua akaapaia a Iesu no te angaanga i te Sabati. Kua riro tana pauanga: “Te angaanga ua nei rai toku Metua” ei akatikatika atu i te akaapa anga. Mei te mea rai, te akakite ra a Iesu ki te aronga akaapa e: ‘Te rave nei maua ko toku Metua i taua angaanga rai. Kua angaanga ua atu toku Metua i te au tauatini mataiti o te Sabati, e ka angaanga ua rai au, i te Sabati katoa.’ Te akaari maira ta Iesu au tuatua no te akakoroanga o te enua e te tupu ra rai te ra itu, to te Atua ra akaangaroianga, i to Iesu tuatau. *
4. Eaa tetai atu akapapu anga ta Paulo i akakite mai e te tupu ra rai te ra itu i tona tuatau?
4 Te oronga maira te apotetoro ko Paulo i te rua o te tumu. Te taiku anga ia Genese 2:2 no runga i to te Atua akaangaroianga, kua akauruia a Paulo kia tata e: “Ko tatou oki e akarongo nei, ka o ïa ki roto i te akaangaroianga.” (Ebe. 4:3, 4, 6, 9) No reira te tupu ra rai te ra itu i to Paulo tuatau. Eaa ra te roa o taua ra akaangaroianga?
5. Eaa te akakoroanga o te ra itu, e aea te reira akakoroanga e akatupu meitakiia ai?
5 E rauka ai i te pau i taua uianga ra, kia akamaara tatou i te akakoroanga o te ra itu. Kua akamarama mai a Genese 2:3 i te reira: “E kua akameitaki iora te Atua i te rā itu, e akatapu atura i te reira.” ‘Kua akatapuia’ taua ra ra e Iehova—ei akatupu meitaki i tona akakoroanga. Taua akakoroanga, kia noo te au tangata e te au vaine akarongo ki runga i te enua e kia akono i te reira e te au mea ora pouroa i runga. (Gene. 1:28) No te akatupu anga i taua akakoroanga ra i ‘angaanga ua ai’ te Atua ko Iehova raua ko Iesu Karaiti, ‘te Atu o te sabati.’ (Mata. 12:8) Ka tupu ua rai te ra akaangaroianga o te Atua, e akatupu meitakiia atu ei tona akakoroanga i te openga o to Karaiti Tutara Anga Tauatini Mataiti.
Auraka e ‘Topa Atu no te Akarongo Kore’
6. Eaa te au akaraanga te akamatakite maira ia tatou, e eaa te apiianga ta tatou ka kite mai?
6 Kua akamarama meitakiia to te Atua akakoroanga kia Adamu e Eva, kare ra raua i aru ana i te reira. E tika, ko Adamu raua ko Eva te nga tangata mua tei akarongo kore. Mirioni atu ra tei aru i te reira tu e tae mai ki teia tuatau. Kua topa katoa te iti tangata ikiia o te Atua, te ngati Iseraela, no te akarongo kore. No reira rai a Paulo i akamatakite ei i te au Kerititiano i te anere mataiti mua e ka topa tetai ia ratou ki roto i taua turanga ra mei tei tupu ki te ngati Iseraela i taito. Kua tata aia e: “E teianei, e akamaroiroi tatou i te akao i taua akaangaroianga ra, ko te topa atu aea tetai, mei ia ratou i topa i te akarongo ra.” (Ebe. 4:11) Te karanga ra a Paulo e kare te aronga akarongo kore e o atu ki roto i to te Atua akaangaroianga. Eaa te aiteanga o teia kia tatou? Me ka patoi tatou i to te Atua akakoroanga na roto i tetai au tu, ka o atu ainei tatou ki roto i to te Atua akaangaroianga? Taka ua ra e e puapinga kia kite tatou i te pauanga ki teia uianga, e ka uriuri maata atu tatou i teia. Teia taime ra, ka akara tatou i te akaraanga kino o te ngati Iseraela e te tumu kare ratou i o atu ki roto i to te Atua akaangaroianga.
‘Kare Roa Ratou e O ki Toku ra Akaangaroianga’
7. Eaa ta Iehova e manako ra te akaora anga aia i te ngati Iseraela mei te tuikaa i Aiphiti, e eaa te umuumuia ra mei ia ratou?
7 I te mataiti 1513 M.T.N., kua akakite a Iehova i tona akakoroanga ki tona tavini ko Mose no runga i te ngati Iseraela. Kua tuatua te Atua e: “I aere mai nei au ki raro nei e akaora ia ratou i te rima o to Aiphiti, e e arataki ke mai oki ia ratou i taua enua ra [ia Aiphiti], ki tetai enua meitaki e te maata, e enua e taʼe a vai ua te u, e te meli.” (Exo. 3:8) Mei ta Iehova i taputou ki to ratou tupuna ko Aberahama, to te Atua akakoroanga kia akaora mai i te ngati Iseraela mei “te rima o to Aiphiti,” kia utuutu mai ia ratou ei iti tangata nona. (Gene. 22:17) Kua oronga te Atua ki te ngati Iseraela te au ture ei tauturu ia ratou kia rauka tetai pirianga au kiaia. (Isa. 48:17, 18) Kua akakite aia ki te ngati Iseraela e: “Kia akarongo tikai kotou i toku reo, e kia akono i taku ra koreromotu [tei akakiteia i roto i te Ture], ka riro ïa kotou ei apinga akaperepere maata naku, i te au tangata ravarai ra: noku uaorai oki te ao katoa nei.” (Exo. 19:5, 6) Ka mataora te ngati Iseraela i tetai pirianga ki te Atua me akarongo ratou ki tona reo.
8. Eaa te tu oraanga ka mataora te ngati Iseraela naringa ratou i akarongo ki te Atua?
8 Akamanako ana i te tu o te oraanga naringa te ngati Iseraela i akarongo ki te reo o te Atua! Ka akameitaki a Iehova i ta ratou ngai tanu kai, te aua vine, te au mamoe e te au manu. Kua taputou katoa aia e ka paruru aia ia ratou mei to ratou au enemi. (E tatau ia 1 Ariki 10:23-27.) Kia mama mai te Mesia, ka kite aia i te ngati Iseraela e tupu meitaki ra ei iti tangata, kare e taomiia ra i raro ake i te akaaerenga pakari a Roma. Ka riro to Iseraela ei akaraanga meitaki no te au patireia i te pae mai, ei akapapu anga e ka rauka te au akameitaki anga pae vaerua e te pae materia me akarongo ratou ki te Atua mou.
9, 10. (a) Eaa ra i tarevake ei no te ngati Iseraela i te inangaro i te oki ki Aiphiti? (e) Akapeea te oki anga ki Aiphiti te takino anga i te akamorianga a te ngati Iseraela?
9 Kua rauka i te ngati Iseraela te tikaanga ngateitei—kia angaanga kapiti i te akatupu i to Iehova akakoroanga, te ka riro ei akameitakianga no ratou e te pamiri pouroa i te enua nei! (Gene. 22:18) Inara, kare te maataanga o taua uki ra e manako ana e e puapinga kia riro ei iti tangata no te Atua e ei akaraanga no tetai au patireia. Kua maro katoa ratou e ka oki ratou ki Aiphiti! (E tatau ia Numero 14:2-4.) Akapeea ratou te akatupu anga i to te Atua akakoroanga e kia riro mai ei akaraanga no tetai au patireia me ka oki ratou ki Aiphiti? Kare te reira e tupu. Te ka tupu ra, me oki te ngati Iseraela ki te tuikaanga i Aiphiti, kare e rauka ia ratou te aru i te Ture a Mose, e kia puapingaia mei ta Iehova akanoonooanga no te akakore anga i ta ratou au ara. Kare ratou e manako ana i te Atua e tona akakoroanga! No reira a Iehova i tuatua ai no runga i te aronga meameaau e: “Ongoongo rava akera au i taua uki ra, e kua tuatua akera au, E aronga ngakau tarevake ratou, e kare ratou i kite i toku ra au aerenga. Ko tei taputouia e au i toku riri anga ra e, Auraka roa ratou kia o i toku ra akaangaroianga.”—Ebe. 3:10, 11; Sala. 95:10, 11.
10 Na te inangaro anga i te oki ki Aiphiti, kua akaari mai taua iti tangata akarongo kore ra i te tu akangateitei kore i te au akameitakianga pae vaerua tei rauka ia ratou, kua inangaro ratou i te au kai meitaki i Aiphiti. (Nume. 11:5) Mei ia Esau rai to ratou tu, tei papa ua i te taui i tetai kai reka ki tana tuanga akaperepereia i te pae vaerua.—Gene. 25:30-32; Ebe. 12:16.
11. Kua taui ainei te tu akarongo kore o te ngati Iseraela i to Mose tuatau no runga i to te Atua akakoroanga?
11 Noatu te tu akarongo kore o te uki o te ngati Iseraela tei akaruke ana ia Aiphiti, kua ‘angaanga ua rai’ a Iehova ei akatupu i tona akakoroanga, te akamanako anga i teianei ki runga i te uki ka aru mai. Maata atu te akarongo o taua uki ou ra i to ratou ai metua. Tei rotai ki ta Iehova akauenga, kua tomo atu ratou ki roto i te Enua Taputouia e kua noo atu ki reira. Ka tatau tatou i roto ia Iosua 24:31 e: “Kua akamori Iseraela ia Iehova e ope rava akera to Iosua ra tuatau, e ope rava akera oki te tuatau o te aronga pakari i toe i te ao i muri ake ia Iosua ra, ko tei kite i te au angaanga ravarai ta Iehova i rave ia Iseraela ra.”
12. Akapeea tatou e kite ei e ka rauka ia tatou kia o atu ki roto i to te Atua akaangaroianga i teia tuatau?
12 Inara, kua pou atu te uki akarongo i te mate e kua monoia mai e tetai uki ‘kare i kite ia Iehova, e tana au angaanga i rave no Iseraela.’ Tei tupu mai, “kua rave iora te tamariki a Iseraela i te kino ki mua i te mata o Iehova, kua araara i te au Baala ra.” (Aka. 2:10, 11) E kare te Enua Taputouia i riro ana ei ‘ngai akaangaroianga’ no ratou. No to ratou tu akarongo kore, kare ratou i mataora ana i te oraanga au ma te Atua. Te tuatua anga no tetai tuatau i muri mai, kua tata a Paulo e: ‘Naringa oki a Iosua i arataki i te ngati Iseraela ki te ngai akaangaroianga, kare te Atua e na muri i te akakite mai i tetai ra. E teianei te vai ra mari te akaangaroianga no te tangata o te Atua.’ (Ebe. 4:8, 9) Ko “te tangata o te Atua” ta Paulo e tuatua nei, ko te au Kerititiano. Te aiteanga ainei e ka o atu te au Kerititiano ki to te Atua akaangaroianga? Ae—ko te au Kerititiano ngati Iuda e te au Kerititiano kare i te ngati Iuda!
Kare Tetai i O ki Roto i to te Atua Akaangaroianga
13, 14. Eaa te pirianga i rotopu i te akono anga i te Ture a Mose e te o atu anga ki roto i to te Atua akaangaroianga? (a) i to Mose tuatau? (e) i te anere mataiti mua?
13 Te tata anga a Paulo ki te au Kerititiano Epera, kua manamanata aia e kare tetai pae o ratou e aru rotai ana ki to te Atua akakoroanga puapinga. (E tatau ia Ebera 4:1.) Na roto i teea tu? Te aru ra ratou i te Ture a Mose. No tetai 1,500 mataiti, ko tetai ua atu ngati Iseraela e inangaro ra kia aru rotai ki to te Atua akakoroanga, kia akono ratou i te Ture. Inara, te mate anga a Iesu kua apai keia te Ture. Kare tetai au Kerititiano i ariki i te reira, e kua maro rai ratou i te akono i tetai au tuanga o te Ture. *
14 Kua akamarama a Paulo ki te au Kerititiano e aru ra i te Ture, e e teitei rava atu te taoonga taunga maata o Iesu, te koreromotu ou, e te iero pae vaerua i te kau taunga i mua ake i te tuatau Kerititiano. (Ebe. 7:26-28; 8:7-10; 9:11, 12) Na te akamanako anga i te akono i te Sabati i te au epetoma i raro ake i te Ture, kua tata a Paulo i te tikaanga ngateitei no te o atu anga ki roto i to Iehova ra akaangaroianga: “Te vai ra mari te akaangaroianga no te tangata o te Atua. Ko tei o oki i tona akaangaroianga ra, e akaangaroi ïa aia i tana uaorai angaanga, mei te Atua oki i tana.” (Ebe. 4:8-10) Auraka taua au Kerititiano Epera e manako e ka akamareka ratou ia Iehova na te rave anga i te au angaanga tei akatumuia ki runga i te Ture a Mose. Mei te Penetekote 33 T.N., kua oronga aroa mai te Atua i tana akameitakianga ki runga i te aronga tei irinaki ia Iesu Karaiti.
15. Eaa ra i puapinga ai te akarongo kia o atu tatou ki roto i to te Atua akaangaroianga?
15 Eaa tei arai i te ngati Iseraela kia tomo atu ki roto i te Enua Taputouia? No te akarongo kore. Eaa tei arai i tetai au Kerititiano i to Paulo tuatau kia o atu ki roto i to te Atua akaangaroianga? No te akarongo kore katoa. Kare ratou i ariki e kua oti rai te tuanga a te Ture e te arataki ra a Iehova i tona iti tangata na roto i tetai mataara ke.
O Anga ki Roto i to te Atua Akaangaroianga i Teia Tuatau
16, 17. (a) Eaa te aiteanga kia o atu ki roto i to te Atua akaangaroianga? (e) Eaa te ka uriuriia i roto i te atikara ka aru mai?
16 Ka maro mai tetai au Kerititiano i teia tuatau kia akonoia tetai tuanga o te Ture a Mose kia rauka mai te ora. Te taka ua ra te au tuatua akauruia a Paulo ki to Ephesia e: “I ora oki kotou i te aroa ua i te akarongo; e kare oki taua akarongo ra i to kotou uaorai: e mea orongaia mai ïa e te Atua: Kare oki to te angaanga, ko te akatietie aea tetai.” (Ephe. 2:8, 9) Eaa ra te aiteanga no te au Kerititiano kia o atu ki roto i to te Atua akaangaroianga? Kua akanoo a Iehova i te ra itu—tona ra akaangaroianga—no te akatupu mekameka anga i tona akakoroanga no runga i te enua. Ka o atu tatou ki roto i to Iehova akaangaroianga—na te akarongo e te angaanga rotai anga ki tona akakoroanga puapinga, mei tei akakiteia mai i roto i tana akaaerenga.
17 Tetai tua ra, me manako kore tatou i te akoanga i roto i te Pipiria a te pupu tavini akono meitaki e te pakari, te aru anga i to tatou uaorai mataara, te patoi ra tatou i to te Atua akakoroanga e akatupuia ra. Ka takino teia i to tatou pirianga au kia Iehova. I te atikara ka aru mai, ka akamanako tatou i tetai au turanga matauia e akakeu ra i te iti tangata o te Atua, e ka uriuri atu akapeea ta tatou au ikianga, kia akarongo me kore kia aru i to tatou uaorai mataara, e akataka mai ei me kua o atu tikai tatou ki roto i to te Atua akaangaroianga.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
^ para. 3 Kua rave te kau taunga e te ngati Levi i ta ratou angaanga i te Sabati i roto i te iero e ‘kare i ara ana.’ Ei taunga maata no te iero maata pae vaerua o te Atua, kua rave a Iesu i tana angaanga pae vaerua ma te kore e mataku e ka aati aia i te ture o te Sabati.—Mata. 12:5, 6.
^ para. 13 Kare tatou i kite me kua turuturu tetai au Kerititiano ngati Iuda i te au akanoonooanga no te Ra Tapokiangaara muri ake i te Penetekote 33 T.N. Me kua raveia te reira, kare ratou e akangateitei ana i te atinga o Iesu. Inara, kua aru rai tetai au Kerititiano ngati Iuda i te au peu te o maira te Ture a Mose.—Gala. 4:9-11.
Au Uianga Akamanako Anga
• Eaa te akakoroanga no to te Atua akaangaroianga i te ra itu?
• Akapeea tatou i kite ei e te tupu nei rai te ra itu i teia tuatau?
• Eaa tei arai i te ngati Iseraela i to Mose tuatau e tetai au Kerititiano i te anere mataiti mua kia o atu ki roto i to te Atua akaangaroianga?
• Eaa ra te aiteanga e kia o atu ki roto i to te Atua akaangaroianga i teia tuatau?
[Au Uianga Apii]
[Tataanga i te kapi 27]
Ka o atu tatou ki roto i to Iehova akaangaroianga i teia tuatau na te akarongo e te angaanga rotai anga ki tona akakoroanga puapinga, mei tei akakiteia mai i roto i tana akaaerenga
[Au Tutu i te kapi 26, 27]
Eaa ta te iti tangata o te Atua ka rave kia o atu ki roto i tona akaangaroianga?