Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Oro kia Rauka ia Koe te Tutaki

Oro kia Rauka ia Koe te Tutaki

Oro kia Rauka ia Koe te Tutaki

“E akaarite i to kotou taemoemo anga, kia rauka te korona.”​—1 KORI. 9:24.

1, 2. (a) Eaa ta Paulo i taangaanga ei akamaroiroi i te au Kerititiano Epera? (e) Eaa te akoia maira ki te au tavini o te Atua kia rave?

I ROTO i tana reta ki to Epera, kua taangaanga te apotetoro ko Paulo i tetai akatutuanga ei akamaroiroi i tona au taeake Kerititiano. Kua akamaara aia kia ratou e kare ko ratou anake ua i roto i te oro no te ora mutu kore. Takapini ia ratou ko tetai ‘urupu maata o te au kite,’ tei tae meitaki ki te openga o te oroanga. Na te akamanako meitaki anga i te au angaanga tiratiratu e te tautaanga pakari a teia aronga i te tuatau i topa, e akakeu i te au Kerititiano Epera kia tauta ua atu e kia kore e tuku i te au i roto i ta ratou oroanga.

2 I roto i te atikara i mua akenei, kua akamanako ana tatou i te oraanga o tetai pae o te ‘urupu o te au kite.’ Kua akaari mai ratou e na te akarongo ngaueue kore i tauturu ia ratou kia vai tiratiratu ki te Atua e tae ua atu ki te openga o ta ratou oroanga. Ka rauka mai ia tatou tetai apiianga puapinga mei to ratou akaraanga. Mei tei akakiteia i roto i taua atikara ra, kua oronga a Paulo i teia akoanga ki tona au taeake e kia tatou: “E kopae atu tatou i te au mea teiaa ravarai, e te ara e rokoia ngoie ei tatou nei, e oro tamou marie ei i teianei oroanga i tukuia mai ki mua ia tatou nei.”—Ebe. 12:1.

3. Eaa te manako o Paulo no te akoanga no runga i te aronga oro i roto i te au tarekareka anga a te Ereni?

3 No runga i te oro vaevae, tetai angaanga tipoti reka roa atu i taua tuatau ra, te akakite maira te puka Backgrounds of Early Christianity e “kua tereni e kua oro takaua te au tangata Ereni.” * I roto i taua au turanga ra, kua kiriti te aronga oro i tetai ua atu apinga teiaa te ka akamarie ia ratou. Penei ka manako tatou e kare te reira e tau ana, inara kua oro takaua ratou ma te akakoroanga kia re. Te manako ra a Paulo e e puapinga kia kopae te aronga oro i tetai ua atu mea ka arai ia ratou kia rauka te tutaki no te ora mutu kore. E akoanga tau teia no te au Kerititiano i taua tuatau ra, e to tatou tuatau. Eaa te au apainga teiaa te ka arai ia tatou kia kore e rauka te tutaki no te ora mutu kore?

‘Kopae i te Au Mea Teiaa Ravarai’

4. Eaa ta te au tangata e rave ra i to Noa tuatau?

4 Te ako maira a Paulo e e ‘kopae atu i te au mea teiaa ravarai.’ Te kapiti maira i te au mea ravarai te ka arai ia tatou i te manako maata atu i te oroanga, e te tauta pakari anga kia tae ki te openga. Eaa taua au mea teiaa ra? Me akamanako tatou ia Noa—tetai akaraanga ta Paulo i taiku mai​—ka maara ia tatou i ta Iesu i tuatua e: ‘Mei te tuatau ia Noa ra, ka pera katoa kia tae ki te tuatau o te Tamaiti a te tangata nei.’ (Luka 17:26) Te tuatua ra a Iesu no runga i te oraanga o te tangata; kare no runga i te takoreanga ka tae mai. (E tatau ia Mataio 24:37-39.) Kare te maataanga o te tangata i to Noa tuatau i inangaro ana i te apii no runga i te Atua, e kia akamareka iaia. Eaa tei akavare ia ratou? Te kaikai, inuinu, e te akaipoipo—e au mea noa ua nei no te oraanga. Te manamanata, ‘kare rava ratou i akarongo ana,’ mei ta Iesu rai i akakite.

5. Eaa te ka tauturu ia tatou kia akaoti meitaki i ta tatou oroanga?

5 Mei ia Noa rai e tona pamiri, e maata ta tatou ka rave i te au ra ravarai. Ka anoanoia tatou kia angaanga moni e kia akono ia tatou uaorai e to tatou pamiri. Ka pou rai to tatou taime, maroiroi e te au apinga ki runga i te reira. Me ngata tikai te turanga pae moni, mama ua i te apiapi no runga i te au mea no te oraanga. Ei au Kerititiano akatapuia, e au apainga puapinga tikai ta tatou i te pae vaerua. Ka tutu aere tatou, ka akapapa e ka aere ki te au uipaanga Kerititiano, e ka rave i ta tatou uaorai apii e te akamorianga a te pamiri kia maroiroi i te pae vaerua. Noatu te maata o ta Noa i rave i te tavinianga i te Atua, “ko tana ïa i rave marie.” (Gene. 6:22) E tika, e puapinga tikai i te akaiti mai i te au mea teiaa, e kia kopae i te au apainga teiaa kare e anoanoia, me ka oro tatou i te oroanga Kerititiano e tae ua atu ki te openga.

6, 7. Eaa ta Iesu akoanga ta tatou ka akamanako?

6 Eaa te aiteanga o ta Paulo tuatua kia kopae i “te au mea teiaa ravarai”? Kua kite tatou e kare e rauka ia tatou i te kopae takiri i ta tatou au apainga ravarai. No reira, e akamaara i ta Iesu au tuatua e: “Auraka kotou e apiapi ua, ka na ko ei ra, Eaa ua ta matou kia kai? e, Eaa oki ta matou kia inu? e, Eaa to matou kakau kia kakau? Te kimi ra oki te au etene i taua au mea katoa ra: kua kite oki to kotou Metua i te ao ra e, kia rauka taua au mea katoa ra ia kotou e tikaʼi.” (Mata. 6:31, 32) Te akakite maira te au tuatua a Iesu e ka riro te au mea noa ua nei, mei te kai e te kakau ei apainga teiaa, me kore ei akaturori ia tatou me kare te reira e tukuia ki tona ngai tau tikai.

7 Akamanako i ta Iesu au tuatua e: “Kua kite oki to kotou Metua i te ao ra e, kia rauka taua au mea katoa ra ia kotou e tikaʼi.” Te akaari maira teia e ka rave to tatou Metua i te rangi, ko Iehova, i tana tuanga i te akono i to tatou au anoano. Penei e tuke “taua au mea katoa ra” mei ta tatou uaorai e inangaro ra. Noatu rai, te akakiteia maira kia tatou e auraka e apiapi i ‘te au mea katoa ta te au etene e kimi ra.’ No teaa ra? I muri mai kua akakite a Iesu ki te aronga e akarongo maira e: ‘E matakite ra ia kotou, ko te opue aea to kotou ngakau i te maata o te kai e te kona, e te pekapeka o teianei ao, ka rokoia mai ei kotou e taua rā ra, kare i manakoia atu, mei te ereere ra.’​—Luka 21:34, 35.

8. Eaa ra tatou ka ‘kopae ei i te au mea teiaa ravarai’ i teianei?

8 Tei mua ua atu te openga. E mea tangi me akateiaa tatou ia tatou uaorai ki te au apinga puapinga kore te ka akamarie ia tatou, i te openga e vaitata maira! No reira, e pakari tikai te akoanga a te apotetoro ko Paulo e: “Kareka te akono i te Atua e te mareka ua ra, ko te apinga maata ïa.” (1 Timo. 6:6) Me akamanako meitaki tatou i ta Paulo au tuatua ka akaketaketa atu i to tatou manakonakoanga no te tutakianga.

“Te Ara e Rokoia Ngoie ei Tatou”

9, 10. (a) Eaa “te ara e rokoia ngoie ei tatou”? (e) Eaa te ka tupu ki te akarongo o tetai Kerititiano?

9 Kapiti mai ki “te au mea teiaa ravarai,” kua taiku mai a Paulo e kia akaruke i “te ara e rokoia ngoie ei tatou.” Eaa te reira? Te tuatua Ereni tei uriia “rokoia ngoie,” ka kiteaia e tai rai taime i roto i teia irava o te Pipiria. Kua tuatua tetai tangata apii Pipiria ko Albert Barnes e: “E matakite ana tetai tangata oro i taua tuatau ra, i te aao i tetai kakau te ka taviriviri ki runga i tona nga vaevae e kare e rauka iaia i te oro, kia pera katoa te Kerititiano i te kopae anga i te au mea ravarai mei tera rai te tu.” Akapeea tetai Kerititiano te taii anga, na te akaparuparu anga i tona akarongo?

10 Kare te akarongo o tetai Kerititiano e ngaro viviki ana. Ka tupu marie te reira, e kare e kite vaveia atu. I mua atu ana i roto i tana reta, kua akamatakite mai a Paulo i te kino no te ‘topa anga ki muri’ e te akatupu anga i “te ngakau kino akarongo kore.” (Ebe. 2:1; 3:12) Me taii te nga vaevae o te tangata oro ki roto i tona kakau, ka inga aia ki raro. Me kare te tangata oro e aru i te akamatakiteanga no te aao anga i te kakau kare e tano ana, ka taii aia. Eaa ra aia i kore ei e akarongo ki te akamatakiteanga? Penei no tona tu mako kore, tona irinaki maata iaia uaorai, me kore no tetai au arairaianga. Eaa te apiianga ta tatou i rauka mai mei ta Paulo akoanga?

11. Na teaa e akatupu ana i to tatou akarongo kia ngaro?

11 Kia akamaara tatou e e ngaro ana te akarongo no ta tatou ka rave no tetai tuatau roa. No runga i “te ara e rokoia ngoie ei tatou,” kua akakite mai tetai tangata apii e “ka riro to tatou au turanga, te aronga ta tatou e piri atura, e to tatou au anoano tarevake ei akakeu maata ia tatou kia rave i te ara.” Koia oki ka riro to tatou turanga, to tatou uaorai tu paruparu, e te aronga ta tatou e piri atura ei akakeuanga maata kia tatou. Ka akatupu te reira i to tatou akarongo kia paruparu me kore kia ngaro.​—Mata. 13:3-9.

12. Eaa te au akamaaraanga ta tatou ka akamanako meitaki kia kore e ngaro to tatou akarongo?

12 Te au mataiti i aereia, e akamaara ua mai ana te tavini akono meitaki e te pakari ia tatou kia matakite i ta tatou ka akara e ka akarongo, koia oki, ta tatou e tuku ra ki roto i to tatou ngakau e te manako. Kua akamatakiteia mai ana tatou i te ereere no te inangaro maata i te moni e te au apinga. Ka akavareia tatou e te au mekameka e te au tamataoraanga o teianei ao me kore te au apinga erikitoroniki ou. E mea kino me manako tatou e e pakari tikai taua akoanga ra me kore te tano ra te reira ki tetai ke, e kare tatou e rokoia e taua au kino ra. Te taangaanga ra a Satani i te manako e te au anoano o teianei ao kia kore tatou e akarongo ki te au akamatakiteanga. Kua paruparu te akarongo o tetai pae no te tu mako kore, te irinaki maata ia ratou uaorai, e te au arairaianga, e ka takino taua au tu ra i to tatou manakonakoanga kia rauka te tutaki no te ora mutu kore.​—1 Ioa. 2:15-17.

13. Akapeea tatou me paruru ia tatou uaorai mei te au akakeuanga kino?

13 I te au ra ravarai, e kite ua ana tatou i te au tangata e akamaroiroi ra i te au akakoroanga, au mea puapinga, e te au manako o teianei ao. (E tatau ia Ephesia 2:1, 2.) Inara, tei runga ia tatou te ikianga e ka akapeea me ariu atu ki teia au akakeuanga. “Te reva” ta Paulo e tuatua ra e reva poitini. Ka paruru ua rai tatou ia tatou uaorai kia kore e taomiia, e akataiiia kia kore e tae ki te openga o te oroanga. Eaa te ka tauturu ia tatou kia oro ua atu rai i roto i te oroanga? Na te aru anga i te akaraanga meitaki o Iesu. (Ebe. 12:2) Pera katoa to Paulo akaraanga, no te mea koia tetai tei oro ana i te oroanga Kerititiano e kua akamaroiroi aia i tona au taeake irinaki kia aru iaia.​—1 Kori. 11:1; Phili. 3:14.

Kia Rauka ia Koe te Tutaki​—Akapeea Ra?

14. Eaa to Paulo manako no runga i tana oroanga?

14 Eaa to Paulo manako no runga i tana oroanga? I roto i tana reta openga ki te aronga pakari mei Ephesia mai, kua akakite aia e: “Kare ra au e akono ua atu i taua au mea katoa ra, kare oki au i anoano ua i taku ora, mei te mea e, e mea apinga naku uaorai, kia akaoti ra au i toku oro anga ma te rekareka, e te taoonga i rauka iaku i te Atu ra ia Iesu.” (Anga. 20:24) Kua inangaro aia i te akaatinga i tana au mea pouroa, e tona oraanga, kia akaoti i te oroanga. Kua kite a Paulo e e mea puapinga kore tana au tautaanga e tana angaanga maroiroi no te tuatua meitaki, me kare aia e akaoti i tana oroanga. Kare ra aia i manako ana e kua rauka takere iaia te tutaki. (E tatau ia Philipi 3:12, 13.) Tae anga ki te openga o tona oraanga i karanga ai aia ma te papu e: “I kukumi ana au i te kukumianga meitaki, kua oti toku oro anga, i mou marie na au i te akarongo.”​—2 Timo. 4:7.

15. Eaa te akamaroiroianga ta Paulo i oronga ki tona au taeake i roto i te oro?

15 Te inangaro katoa ra a Paulo i te kite i tona au taeake Kerititiano kia akaoti i te oroanga e kia kore e topa ki vao. Ei akaraanga, kua akamaroiroi aia i te au Kerititiano i Philipi kia angaanga pakari kia ora mai ratou. Ka anoanoia ratou kia “tāpu i te tuatua ora.” Kua tuatua katoa aia e: “Ei rekareka anga naku i te rā o te Mesia ra, ko au kare i oro puapinga kore ua, kare oki i angaanga puapinga kore ua.” (Phili. 2:16) Kua akamaroiroi katoa aia i te au Kerititiano i Korinetia e: “E akaarite i to kotou taemoemo anga, kia rauka te korona [me kore, te tutaki].”​—1 Kori. 9:24.

16. Eaa ra te tutaki ka riro ei ei mea tika tikai kia tatou?

16 I roto i tetai oroanga mamao, kare e kiteaia atu te openga. Inara, i roto i taua oroanga ra, ka akamanako ua te tangata oro kia tae ki te openga. Ka kite meitakiia atu taua akakoroanga ra me vaitata aia ki te openga. Mei te reira katoa to tatou oroanga. E mea tika tikai te tutaki kia tatou. Ka tauturu te reira ia tatou kia tae ki te openga e kia rauka te tutaki.

17. Akapeea te akarongo te o mai anga ki te akamanako anga i te tutaki?

17 Kua tata a Paulo e: “Ko te akarongo nei, ko te tumu tikai ïa i te au mea i tatariia nei, e te kite ïa i te au mea kare i akaraia nei.” (Ebe. 11:1) Kua akaruke puareinga a Aberahama raua ko Sara i to raua oraanga meitaki kia noo ‘ei nga tangata ke ke e te tuitarere i teianei ao.’ Eaa tei tauturu ia raua? ‘Kua akara mamao raua i te akatupuia anga te au taputou a te Atua.’ Kua kopae a Mose i ‘te au navenave poto ua o te kino ra’ e “te au taonga katoa o Aiphiti.” Noea mai tona akarongo e te maroiroi i te rave i te reira? “Te akono marie ra oki aia i te tutaki.” (Ebe. 11:8-13, 24-26) Te maramaia ra te tumu i akamata ai a Paulo i tana tataanga no teia au tangata ma te tuatua “no te akarongo.” Na te akarongo i tauturu ia ratou kia kore e akamanako atu i te au timataanga e te au turanga ngata o taua tuatau ra e kia kite i ta te Atua e rave ra e ka rave no ratou i te tuatau ki mua.

18. Eaa te au takainga papu ta tatou ka rave kia kopae i “te ara e rokoia ngoie ei tatou”?

18 Na te akamanako oonu anga ki runga i te au tane e te au vaine akarongo mou i roto ia Ebera pene 11 e te aru anga i to ratou akaraanga, ka rauka ia tatou i te akatupu i te akarongo e kia kopae i “te ara e rokoia ngoie ei tatou.” (Ebe. 12:1) Pera katoa, ka rauka ia tatou te ‘akono marie i tetai e tetai, ka akamaroiroi atu ei kia maata te aroa, e i te angaanga memeitaki ra’ na te kapiti anga ki te au taeake te akatupu ra i to ratou uaorai akarongo.—Ebe. 10:24.

19. Eaa toou manako no te akamanakoanga i te tutaki?

19 Te vaitata nei tatou ki te openga o ta tatou oroanga. Te kiteaia atura te openga. Na roto i te akarongo e te tauturu a Iehova, ka rauka katoa ia tatou i te ‘kopae i te au mea teiaa ravarai, e te ara e rokoia ngoie ei tatou.’ Ae, ka oro tatou kia rauka te tutaki—te au akameitakianga e taputou maira to tatou Metua, ko te Atua ko Iehova.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 3 Kia tau ki te puka tua maani ua o te 2 Maccabee, kua riri te ngati Iuda te inangaro anga te taunga maata apoteiti ko Jason i te akatu i tetai ngai akamatutuanga kopapa i Ierusalema, mei ta te au tangata Ereni rai i rave.​—2 Macc. 4:7-17.

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa te o maira ki te kopae anga i “te au mea teiaa ravarai”?

• Eaa te ka akariro i tetai Kerititiano kia ngaro tona akarongo?

• Eaa ra tatou ka akamanako ua ai i te tutaki?

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 23]

Eaa “te ara e rokoia ngoie ei tatou,” e akapeea te reira te akataii anga ia tatou?