Mareka Tikai Au te Tavini Anga ia Iehova

Akakiteia e Fred Rusk

Kua kite mai au i te tikaanga o ta Davida au tuatua i roto ia Salamo 27:10 i toku mapu anga: “Akaruke ua toku metua tane e toku metua vaine iaku, ei reirā Iehova e rave mai ei iaku.” Ka akamarama atu au akapeea teia i tupu ei kiaku.

KUA mamaata mai au i runga i te pama tanu mamau a toku papa ruau i Georgia, i Marike i te tuatau Tumatetenga Maata i te au mataiti 1930. Kua taitaia toku papa te mateanga toku mama e toku teina koi anau ua ake ra, e kua akaruke mai iaku ki ko i tona metua tane takaua, e kua neke atu ki tetai oire mamao no te angaanga moni. Muri mai, kua tauta aia kia aere au ki ko iaia, kare ra teia i tupu ana.

Na te nga tamaine mamaata a toku papa ruau e akono ana i te ngutuare. Noatu e kare aia i te tangata akono Atua, e nga tamaine maroiroi tikai tana i roto i te akonoanga Southern Baptist. No ta raua tamatakutaku anga, kua maroia au kia aere ki te pure i te au Tapati ravarai. No reira mei toku meangiti anga kare au e manako maata ana i te akonoanga. E mataora ana ra au i te apii e te angaanga tipoti.

Taui Toku Oraanga

Tetai avatea i te mataiti 1941, e 15 oku mataiti, kua aere mai tetai tangata pakarikari e tana vaine ki to matou kainga. Kua akaaraveiia mai aia kiaku e ko “toou angakara teia ko Talmadge Rusk.” Kare rava au i akarongo ana no runga iaia inara kua kite mai au e ko raua tetai o te Au Kite o Iehova. Tuke rai tana akamaramaanga i to te Atua akakoroanga no te tangata kia noo e tuatau ua atu ki runga i te enua, mei taku i akarongo ana i ko i te are pure. Kua kopae te maataanga o te pamiri—e kua patoi pakari—i ta raua i akakite mai. Kare rava raua i akatika akaouia ana ki te kainga. Inara, kua ariki toku aniti ko Mary, e toru rai mataiti i mua ake iaku, i te Pipiria e tetai au puka ei tauturu i te akamarama mai i te reira.

Kua papu tikai ia Mary e kua kitea iaia te tuatua mou Pipiria e kua papetitoia i te mataiti 1942 e ko tetai o te Au Kite o Iehova. Kua kite katoa mai aia i ta Iesu i totou e: “E kitea oki to te tangata nei enemi i roto i tona uaorai ngutuare.” (Mata. 10:34-36) Pakari tikai te patoianga a te pamiri. Kua akanauru tetai tuakana o Mary, e vaine taoonga teitei i roto i te oire, i te akaaere o te oire kia opuia a Angakara Talmadge. Te akaapaanga no te okooko apinga kare e pepa tikaanga. E kua akautungaia atu aia.

Kua ripoiti mai te nuti pepa i roto i to matou oire e kua tuatua te akaaere o te oire, koia katoa te akava, ki te aronga i te ngai akavaanga e: “Te au puka ta teia tangata e tua tua ra . . . e mea kino tikai mei te poitini rai.” Kua re toku angakara  i te oroanga, inara kua tukuia aia ki roto i te are auri e tai ngauru ra.

Tauturu Anga a Aniti Mary Iaku

Kapiti mai ki tana akakite mai anga kiaku i tona irinakianga ou, kua tutu aere a Mary ki te au tangata tupu. Kua aru au iaia ki tetai apii Pipiria e rave ana aia ki tetai tangata tei ariki mai i te puka The New World. * Kua akakite mai tana vaine e kua ara ua tana tane i te po katoa i te tatau i te reira. Noatu e kare au e inangaro ana kia ariu viviki atu ki tetai mea no runga i te akonoanga, kua reka tikai au taku e kite ra. Inara, kare ko te apiianga a te Pipiria tei akapapu mai kiaku e e iti tangata te Au Kite no te Atua. Mari ra no te tu e takinokinoia ra ratou.

Ei akaraanga, to maua oki anga ki te kainga i tetai ra mei te vaere tomati, kua kite maua ko Mary i tetai au apinga e ka ra i roto i te taramu tita, kua tutungiia e tona nga tuakana tana au puka, e tetai ponikarapu e te au rekoti karere Pipiria. Kua riri tikai au inara kua akakite mai tetai aniti e, “Ka akameitaki mai koe ia maua a muri mai no ta maua i rave.”

Kua maroia a Mary kia akaruke i te kainga i te mataiti 1943 no te mea kare aia e akaruke i tona irinakianga ou, e te tutuanga ki te au tangata tupu. I te reira taime, kua rekareka au i te kite e e ingoa to te Atua, ko Iehova, pera katoa e Atua aroa aia e te akaaroa, kare aia e tutungi ana i te tangata i roto i te ai. Kua kite katoa mai au e e akaaerenga aroa to Iehova noatu e kare au i aere ake ki te uipaanga.

Muri mai, iaku e pakoti ra i te tita kua akaoro marie mai tetai motoka e kua ui mai te rua o te tangata e me ko au rai a Fred. Toku kite anga e ko raua tetai o te Au Kite, kua karanga atu au e, “Ka tomo atu au, ka aere tatou ki tetai ngai meitaki pukapuka ai.” Na Mary i pati ia raua kia atoro mai iaku. Ko Shield Toutjian tetai ia raua, e akaaere tutaka tei oronga mai i te akamaroiroianga e te aratakianga pae vaerua i te tuatau tau. Kua tanga mai te patoi anga a te pamiri ki runga iaku, iaku e paruru ra i te irinakianga a te Au Kite o Iehova.

Kua tata mai a Mary kiaku mei Virginia mai te ngai i neke ei aia, e kua akakite mai e me ka aruaru rai au i te tavini ia Iehova, ka noo au ki ko iaia. Kua iki au i te reira taime e ka aere au ki ko iaia. Tetai aiai Varaire ia Okotopa 1943, kua tuku au i tetai au apinga ki roto i te pia e kua tapeka atu ki runga i tetai pu rakau, mamao mai mei te kainga. I te Maanakai kua rave mai au i te pia e kua aere atu na te mataara i muri i tetai au kainga e kua na runga atu i tetai apinga akaoro ki te oire. Kua aere atu au ki te oire o Roanoke, e kua aravei atu ia Mary i te kainga o Edna Fowlkes.

 Tupu i te Pae Vaerua, Papetito, e Betela

E Kite akatainuia e te aroa tikai a Edna​—mei ia Ludia rai i roto i te Pipiria—tei tarau i tetai are mamaata e tei rave mai ia Aniti Mary e te vaine a te tungane o Edna, e tana nga tamaine. Kua riro mai teia nga tamaine​—ko Gladys raua ko Grace Gregory—​i muri mai ei nga mitinari. Te tavini tiratiratu nei rai a Gladys, i roto i tona 90 tuma mataiti i teianei, i te opati manga o Tiapani.

Iaku e noo ra i ko ia Edna, kua aere putuputu au ki te au uipaanga e kua tereniia au i roto i te angaanga orometua. No te mea kare oku arairai anga i te apii i te Tuatua a te Atua e te aere anga ki te au uipaanga Kerititiano, kua tupu toku inangaro i te pae vaerua. Kua papetitoia au i roto ia Tiunu 14, 1944. Kua akamata a Mary e te nga tuaine Gregory i te painia e kua ariki i te angaanga orometua i te tua tokerau o Virginia. I reira kua tauturu ratou i te akanoo anga i tetai putuputuanga i Leesburg. Akamataanga i te mataiti 1946, kua painia au i tetai ngai vaitata atu kia ratou. Taua tuatau maana ra kua aere atu matou ki te uruoaanga pa enua puapinga tei raveia i Cleveland, i Ohio, ia Aukute 4-11.

I ko i taua uruoaanga, kua akakite mai a Nathan Knorr, te arataki ra i te akaaerenga, i te au parani no te akamaata atu anga i te Betela i Brooklyn. Kapiti mai te akatu anga i tetai au ngai nooanga ou e tetai ngai neneianga. Maata te au taeake mapu ka anoanoia. Kua iki au e ko tera taku ngai ka inangaro i te tavini ia Iehova. No reira kua tuku atu au i taku patianga, e i roto i tetai nga marama, ia Titema 1, 1946, kua aere atu au ki Betela.

E tai mataiti i muri mai, kua aravei mai te akaaere o te ngai neneianga ko Max Larson iaku i te ngai o te Tipatimani no te Mere. Kua akakite mai aia kiaku e ka tukuia atu au ki te Tipatimani Tavini Anga. E maata taku i apii mai mei te reira angaanga no runga i te taangaanga anga i te au kaveinga Pipiria e te au angaanga a te akaaerenga o te Atua, toku angaanga kapiti tikai anga e T. J. (Bud) Sullivan, te akaaere o te tipatimani.

Kua atoro mai toku papa iaku i Betela i tetai au taime. I muri mai, kua riro mai aia ei tangata irinaki atua. Tona atoro openga mai anga i te mataiti 1965, kua karanga mai aia e, “E aere mai koe e atoro iaku, kare au e atoro akaou mai ia koe i konei.” Kua atoro atu au iaia no tetai au taime i mua ake ka mate ei aia. Kua papu iaia e ka aere aia ki te rangi. Toku manakonakoanga e tei roto aia i to Iehova manako, e me tae te tuakaouanga ka tu mai aia kare ki te ngai i manako ei aia, inara ki te enua nei ma te manakonakoanga kia ora e tuatau ua atu i te enua Parataito.

 Tetai Au Uruoaanga e te Au Akatu Anga Puapinga

E riro ua ana te au uruoaanga ei tupuanga puapinga no te pae vaerua. Mei te au uruoaanga pa enua rai tei raveia i te New York Yankee Stadium i te au mataiti 1950. Te tuatau o tetai akoanga i te mataiti 1958 kua ki te Yankee Stadium e te Polo Grounds i te 253,922 tangata tei aere mai mei tetai 123 enua mai. E tai tupuanga o taua uruoaanga, kare rava e ngaropoina iaku. Iaku e tauturu ra i roto i te opati o te uruoaanga, kua aravei viviki mai te Taeake ko Knorr iaku. Kua karanga mai aia e, “E Fred, kare au i iki ana i tetai taeake kia tuatua ki te au painia e akaputuputu ra i roto i tetai ngai kaikaianga tei tarauia i te pae mai. Ka rauka ainei ia koe kia oro atu ki reira e kia oronga i tetai tuatua meitaki no runga i tetai mea ka manako mai koe?” Maata taku pure anga i mua ake ka tae ei au ki reira e kua pou toku ao.

I te numero o te au putuputuanga e maata maira i New York City i te au mataiti 1950 e te 1960, kare te au ngai tarau anga i rava ana no te au Are Uipaanga Patireia. No reira mei te mataiti 1970 ki te 1990, kua okoia mai tetai au are e toru i Manhattan e kua akaouia ei au ngai tau no te uipaanga. Ko au te tiamana no te au kumiti akatu anga no teia au are, e e maata taku e maaraara nei no runga i ta Iehova au akameitakianga maata i te au putuputuanga, tei angaanga kapiti kia tutaki e kia akaoti i teia au are e riro nei rai ei au ngai maata no te akamorianga mou.

Au Taui Anga no te Oraanga

Tetai ra i te mataiti 1957, iaku e aere ra ki te angaanga na roto i te paka i rotopu i te Kainga Betela e te ngai neneianga, kua akamata te ua. Kua kite atu au i tetai tuaine purotu mapu ou ua i Betela. Kare ona tamaru e kua pati atu au kia akaruru mai aia ki raro ake i toku tamaru. Toku aravei angaia ia Marjorie, e mei to maua akaipoipo anga i te mataiti 1960, kua tavini kapiti ana maua ia Iehova ma te mataora, te tuatau meitaki e te kino. Kua akamaara maua i to maua 50 mataiti akaipoipoanga i roto ia Tepetema 2010.

Muri ua ake to maua oki mai anga mei te orote akaipoipo kua akakite mai te Taeake ko Knorr kiaku e kua ikiia au ei tangata apii no te Apii Gileada. E akameitaki anga tikai te reira! Mei te mataiti 1961 ki te 1965, kua akanooia e rima au pupu apii no tetai tuatau roa no te aronga angaanga i te opati manga, tei tereni meitakiia no te akono anga i te opati manga. I te tuatau pururu anga rau i te mataiti 1965, kua akanooia te au pupu apii e rima marama te roa, no te tereni anga i te au mitinari.

 I te mataiti 1972, kua tukuia atu au ki te Tipatimani Tataanga no te Komunikeitianga mei te Apii Gileada mai kia tavini ei akaaere. Kua tauturu mai te kimikimianga iaku e akapeea me akono i tetai au uianga tukeke e te au manamanata, kia marama meitaki au i te au apiianga a te Tuatua a te Atua e me taangaanga i te au kaveinga puapinga a te Atua ei tauturu atu i tetai ke.

I te mataiti 1987, kua tukuia atu au ki tetai tipatimani ou ko te Ngai Akakiteanga no te Are Maki. Kua akanooia tetai au apii ei apii i te aronga pakari o te au Kumiti Are Maki akapeea me aravei i te au taote, au akava, e te aronga tauturu i te au pamiri no te uriuri atu i to tatou turanga Tuatua Tapu no runga i te toto. Te manamanata maata, te pamu ra te au taote i te toto ki roto i ta tatou tamariki ma te tikaanga a te akavaanga kia rave i te reira, e ma te kore e tikaanga a te au metua.

Me orongaia tetai atu au ravenga ke ki te au taote no te pamu toto, ka pau mai ratou e kare e rauka mai te reira me kore e aka moni rava. Taku pauanga putuputu ki te taote ka tuatua akapera mai, “Akaari mai i to rima, ine.” Me akaari mai aia, ka karanga au e, “Kua kite koe e tei ia koe tetai ravenga meitaki rava atu i to te toto.” Kua riro teia akameitakianga ei akamaara kiaia i tana i kite—na te taangaanga karape anga i te tipi vavai, ka akaiti mai te reira i te toto ka pou.

E rua ngauru mataiti i topa, kua akameitaki maata mai a Iehova i teia au tautaanga kia apii i te au taote e te au akava. Kua taui to ratou au tu te marama meitaki anga ratou i to tatou turanga. Kua kite mai ratou e kua akapapu mai te au kimikimianga e e meitaki tikai tetai atu ravenga ke no te toto e e maata te au taote e te au are maki e angaanga kapiti ra me tukuia atu te tangata maki ki reira.

Mei te mataiti 1996, kua tavini ana maua ko Marjorie i ko i te Ngai Apii Anga Punanga Tiaki i Patterson, i New York, mei tetai 70 maire (110 kiro mita) i te tua tokerau o Brooklyn. Kua angaanga au i roto i te Tipatimani Tavini Anga no tetai tuatau poto e kua piri atu ki te apiianga i te aronga angaanga o Betela e te au akaaere tutaka no tetai tuatau. Kua tavini akaou au no tetai 12 mataiti i topa ei akaaere no te Tataanga no te Komunikeitianga, tei nekeia atu ki Patterson mei ia Brooklyn mai.

Au Akaaoanga no te Ruaine Anga

Te ngata nei te akono anga i taku au angaanga ngateitei i Betela i toku 80 tuma mataiti. Kua autu au i te cancer no tetai tai ngauru tuma mataiti. Kua manako mai au mei ia Hezekia rai, kua akaroa atu a Iehova i tona oraanga. (Isa. 38:5) Kare katoa e meitaki ana te oraanga kopapa o taku vaine, e te akono kapiti nei maua i tona maki Alzheimer. Kua riro ana a Marjorie ei orometua tau no Iehova, ei turuturu anga meitaki ki te au mapu, e ei tauturu e ei oa tiratiratu noku. E vaine apii e te puapii meitaki aia no te Pipiria, e e maata te au tamariki i roto i te tuatua mou e tata maira kia maua.

Kua mate toku aniti ko Mary i roto ia Mati 2010 e 87 ona mataiti. E meitaki tikai aia ei puapii no te Tuatua a te Atua e kua tauturu ana i tetai pae kia vai ngaueue kore no te akamorianga mou. Maata ua atu te au mataiti tana i akapou ki te angaanga orometua tamou. Te rekareka nei au no tana tauturu mai anga iaku kia kite i te tuatua mou o te Tuatua a te Atua e kia riro mai mei iaia rai, ei tavini no to tatou Atua aroa ko Iehova. Kua tanuia a Mary ki te pae i tana tane tei tavini ana i mua ana ei mitinari i Iseraela. Te irinaki papu nei au e tei roto raua i to Iehova manako e tiaki ra no te tuakaouanga.

Me akamanako au i te 67 tuma mataiti i topa no te tavini anga ia Iehova, te akameitaki nei au i te au akameitakianga maata tei rauka mai iaku. Kua rekareka tikai au i te rave i to Iehova anoano! No te irinaki anga ki tona aroa takinga meitaki, te manakonako nei au kia piri atu ki te taputou a tana Tamaiti e: “E te tangata katoatoa no toku nei ingoa i akaruke ei i te are, e te au taeake, e te au tuaine, e te metua tane, e te metua vaine, e te vaine, e te tamariki, e te enua, e anere ua atu tana e ka rauka, e e rauka oki iaia te ora mutu kore.”​—Mata. 19:29.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 19]

Runga i te pama mamau a toku papa ruau i Georgia, i Marike 1928

[Tutu i te kapi 19]

Aniti Mary e Angakara Talmadge

[Tutu i te kapi 20]

Mary, Gladys, e Grace

[Tutu i te kapi 20]

Toku papetitoanga, Tiunu 14, 1944

[Tutu i te kapi 20]

Roto i te Tipatimani Tavini Anga i Betela

[Tutu i te kapi 21]

Maua ko Mary i te uruoaanga pa enua i Yankee Stadium i te 1958

[Tutu i te kapi 21]

Maua ko Marjorie to maua akaipoipoanga

[Tutu i te kapi 21]

Maua i te 2008