Tereni i Tetai Ke kia Itae Atu

“Te pipi ra i karape i te kite, ka riro i te arite katoa i tona orometua.”​—LUKA 6:40.

1. Te tuatau o tana angaanga orometua i te enua nei, akapeea a Iesu te akanoo anga i te tango no tetai putuputuanga meitaki tikai?

TE TAOPENGA anga i tana tataanga Evangeria, kua tata te apotetoro ko Ioane e: “E manganui atu rai ta Iesu peu i rave, naringa i ope katoa i te tataia, te manako nei au, kare e tika i to te ao katoa nei kia āriki mai i taua au buka ra, naringa i tataia.” (Ioa. 21:25) Tetai au mea ta Iesu i akatupu i te tuatau poto o tana tutuanga maroiroi, ko te kimianga, terenianga, e te akanoonooanga i te au tane kia rave i te aratakianga muri ake i tona tuatau i te enua nei. Tona oki anga ki te rangi i te mataiti 33 T.N., kua akanoo a Iesu i te tango no tetai putuputuanga meitaki tikai te ka akatupu viviki atu i te aronga tutu aere ki te tauatini ua atu.​—Anga. 2:41, 42; 4:4; 6:7.

2, 3. (a) Eaa ra ka anoano maataia ai te au tane papetito kia itae atu? (e) Eaa te ka uriuriia i roto i teia atikara?

² Teia tuatau kua tere atu i te itu mirioni aronga maroiroi e tutu aere ra i te Patireia i roto i te 100,000 tuma putuputuanga i te ao katoa, e te anoanoia nei te au tane kia arataki i te au angaanga pae vaerua. Ei akatauanga, te anoano maataia nei te aronga pakari Kerititiano. Kia akameitakiia te aronga ka itae atu i teia apainga ngateitei, no te mea te ‘inangaro ra ratou i te angaanga meitaki.’​—1 Timo. 3:1.

³ Inara, ka rave te au tane i tetai au angaanga e tau ei ratou no te au apainga ngateitei i roto i te putuputuanga. Kare te turanga apii me kore te tupuanga o tona oraanga e akapapa iaia no teia tu angaanga. E rauka ai i tetai taeake i te tavini meitaki i roto i taua au turanga ra, kia tau  tona turanga i te pae vaerua. Kare e rava ua tona tu kite e tana au mea puapinga i rauka mai, mari ra kia rauka iaia te au tu meitaki i te pae vaerua. Akapeea me tauturu i te au tane i roto i te putuputuanga kia tau no teia au apainga? Kua akakite mai a Iesu e: “Te pipi ra i karape i te kite, ka riro i te arite katoa i tona orometua.” (Luka 6:40) I roto i teia atikara, ka uriuri tatou i tetai au mataara te tauturu anga te Puapii Maata, ko Iesu Karaiti i tana au pipi kia tau no tetai au apainga mamaata tikai, e ka kite mai tatou i tetai au apiianga mei tana i rave.

“Kua Karanga ra Au kia Kotou e, e Oa”

4. Akapeea a Iesu te akaari anga iaia uaorai ei oa tikai no tana au pipi?

⁴ Kua akariro a Iesu i tana au pipi ei au oa nona, e kare i taakaaka ia ratou. Kua akapou aia i tona taime kia ratou, e kua irinaki ia ratou, ‘e kua akakite atu kia ratou i te au tuatua ravarai tana i kite mei tona Metua.’ (E tatau ia Ioane 15:15.) Akamanako ana i to ratou mataora te pauanga a Iesu i ta ratou uianga e: “Eaa te akairo o toou ra parutia e te akaopengaanga o te akatereanga o te au mea nei?” (Mata. 24:3, 4, NW) Kua akakite katoa aia i tona uaorai manako e to roto i tona ngakau ki tana au pipi. Ei akatauanga, i te po i pikikaaia ai aia, kua apai a Iesu ia Petero, Iakobo, e Ioane ki te aua o Getesemane, i pure akatenga ei aia ma te ngakau taitaia. Penei kare te au apotetoro e toru i akarongo ana i ta Iesu i tuatua i roto i tana pure, inara kua kite ratou i te puapinga tikai o taua atianga ra. (Mare. 14:33-38) Akamanako katoa ana i ta te akatuke anga i akatupu kia ratou toko toru i mua atu ana. (Mare. 9:2-8; 2 Pete. 1:16-18) Kua riro te pirianga vaitata ta Iesu i akatupu ki tana au pipi ei akaketaketa ia ratou no ta ratou au angaanga puapinga ka rave a muri mai.

5. Eaa tetai au mataara ka rauka i te aronga pakari i te tauturu atu i tetai ke?

⁵ Kia oaoa e kia tauturu atu te aronga pakari i teia tuatau i tetai ke, mei ta Iesu rai i rave. Ka akatupu ratou i te pirianga pumaana e te vaitata ki to ratou au taeake irinaki na te akaari anga i te inangaro tikai kia ratou. Te kite ra te aronga pakari i te puapinga kia kore e akakite i te au mea muna, inara, ka rauka ia ratou i te akakite i tetai atu au mea ke. Ka irinaki te aronga pakari i to ratou au taeake e ka akakite atu kia ratou i te au Tuatua Tapu mou ta ratou i apii ana. Kare rava te aronga pakari e akateitei atu ia ratou ki runga ake i tetai tavini orometua mapu ua. Mari ra, ka manako ratou iaia ei tangata pae vaerua e rave ra i te angaanga puapinga no te putuputuanga.

‘Kua Tuku Atu Au i te Akaraanga no Kotou’

6, 7. Akakite mai i te akaraanga ta Iesu i akanoo no tana au pipi e ta teia i akatupu ki runga ia ratou.

⁶ Noatu kua ariki meitaki te au pipi a Iesu i te au mea pae vaerua, tetai taime kua akakeuia to ratou manako e te tu i tupu mai ei ratou e ta ratou au peu. (Mata. 19:9, 10; Luka 9:46-48; Ioa. 4:27) Inara, kare a Iesu i karo ana me kore i akakino ana i tana au pipi. Kare aia i akateiaa ana ia ratou na te maro tau kore anga e te akaue anga ia ratou kia rave i tetai mea kare aia e rave. Mari ra, kua apii a Iesu ia ratou na roto i tana akaraanga.​—E tatau ia Ioane 13:15.

⁷ Eaa te akaraanga ta Iesu i akanoo no tana au pipi? (1 Pete. 2:21) Kua akamama aia i tona oraanga kia rauka iaia i te tavini i tetai ke. (Luka 9:58) E tu tau ua to Iesu e kua akatumu ua rai aia i tana apiianga ki runga i te au Tuatua Tapu. (Ioa. 5:19; 17:14, 17) E tu oaoa tona e te takinga meitaki. Kua akakeuia aia e te aroa kia rave i te au mea ravarai. (Mata. 19:13-15; Ioa. 15:12) Kua riro to Iesu akaraanga ei akakeu anga papu ki tana au apotetoro. Ei akatauanga, kare a Iakobo i mataku ana i te mate, mari ra kua tavini tiratiratu aia i te Atua e tae ua atu ki tona tamateia anga. (Anga. 12:1, 2) Kua aru tiratiratu a Ioane i te takainga vaevae o Iesu no tetai 60 tuma mataiti.​—Apo. 1:1, 2, 9.

8. Eaa te akaraanga meitaki ka akanoo te aronga pakari no te au tane mapu ake e tetai ke?

⁸ Ka akaari te aronga pakari e tu akaatinga, akaaka e te aroa to ratou, i te akaraanga ta te au  taeake mapu e anoano ra. (1 Pete. 5:2, 3) Tei maata atu, ka mareka tikai te aronga pakari e akaraanga meitaki to ratou no te akarongo, apiianga, oraanga Kerititiano, e te angaanga orometua, i te kite atu i tetai ke e aru ra i to ratou akarongo.​—Ebe. 13:7.

‘Ako Atura ia Ratou, Akaunga Atura a Iesu ia Ratou’

9. Akapeea tatou i kite ei e kua tereni a Iesu i tana au pipi kia rave i te angaanga tutuanga?

⁹ Muri ake te rave maroiroi anga i tana angaanga orometua no tetai rua mataiti, kua akamaata atu a Iesu i te angaanga tutuanga na te tono anga i tana au apotetoro e 12 kia tutu aere. Kua na mua ra aia i te oronga i te au ikuikuanga. (Mata. 10:5-14) Mua ake ka angai temeio ei aia i te tauatini ua atu au tangata, kua akakite a Iesu ki tana au pipi e akapeea me akanoonoo i te au tangata e te tua anga i te kai. (Luka 9:12-17) Papu e kua tereni e kua oronga a Iesu i te aratakianga taka meitaki ki tana au pipi. Kua tatuturu teia tu terenianga, e te akakeuanga ririnui a te vaerua tapu i te au apotetoro kia akanoonoo i te angaanga tutuanga maata tei raveia i te mataiti 33 T.N. e aere ua atu ki mua.

10, 11. Eaa te au mataara me tereni i te aronga ou?

¹⁰ Teia tuatau, e akamataia ana te apiianga pae vaerua me ariki te tangata i tetai apii Pipiria. Penei ka tauturu tatou iaia kia kite i te tatau meitaki. Ia tatou e apii ra i te Pipiria kiaia, ka tauturu ua rai tatou iaia. Me aere putuputu aia ki te au uipaanga Kerititiano, ka kite aia e eaa tana ka rave kia piri atu ki roto i te Apii Orometua Teokaratiki, kia riro mai ei papuritia kare i papetitoia, e te vai atura. Muri ake te papetitoanga, ka piri katoa atu aia ki te akono anga i te Are Uipaanga Patireia. Muri mai, ka tauturuia te taeake kia kite i tana ka rave kia tau aia ei tavini orometua.

¹¹ Me orongaia tetai apainga na tetai taeake kua papetitoia, ka akamarama meitaki te tangata pakari i te au mataara tau e raveia ana te reira, e ka akaari kiaia akapeea me rave i te reira. Kia marama te taeake e tereniia ra, i tana ka rave. Me te ngata ra iaia i te rave i tana i patiia kia rave, eiaa te tangata pakari e manako e kare aia e tau no te reira. Mari ra, ka akamarama maru atu te tangata pakari eaa tikai tana ka rave e akapeea aia me rave i te reira. E mataora ana te aronga pakari me kite i te au tane e tauta ra i te rave i ta ratou apainga e te mataora ra i te tavini i tetai ke.​—Anga. 20:35.

‘Tei Akarongo i te Ako ra, e Pakari Tona’

12. Eaa ra i puapinga ai te akoanga a Iesu?

¹² Kua tereni a Iesu i tana au pipi na te oronga anga i te akoanga te tau ra no ratou. Ei akaraanga, kua kauvae atura aia ia Iakobo raua ko Ioane no tei akaue i te ai mei te rangi kia topa mai ki runga i tetai au tangata Samaria kare i ariki iaia. (Luka 9:52-55) Te aravei anga te metua vaine o Iakobo raua ko Ioane ia Iesu i te pati e kia orongaia te ngai meitaki no raua i roto i te Patireia, kua akakite tika atu a Iesu ki te nga taeake, na te tuatua anga e: “Kareka te noo i taku rima katau, e i taku rima kaui, kare ïa e tika iaku kia oronga atu, mari ra no te aronga i akonoia e taku Metua no ratou ra.” (Mata. 20:20-23) Kua oronga a Iesu i te akoanga taka meitaki, tau e te pakari i te au taime ravarai, tei akatumuia ki runga i te au kaveinga a te Atua. Kua apii aia i tana au pipi kia akamanako meitaki i taua au kaveinga ra. (Mata. 17:24-27) Kua kite a Iesu i te turanga o tana au pipi e kare ratou i te aronga apa kore. Kua akakeuia tana akoanga e te aroa ngakau tae.​—Ioa. 13:1.

13, 14. (a) Koai ma ka anoano i te akoanga? (e) Akakite mai i te au akaraanga o te akoanga ka oronga tetai tangata pakari ki tetai taeake kare e tere ana ki mua i te pae vaerua.

¹³ Ka anoanoia te akoanga me kore te tauturu a te Tuatua Tapu i tetai taime no te au taeake pouroa ka itae atu i tetai apainga i roto i te putuputuanga Kerititiano. “Ko tei akarongo ra i te ako ra, e pakari tona,” i akakite mai ei a Maseli 12:15. “Kua kite mai au e ko toku akaaoanga maata rava atu, ko te akono anga i toku uaorai au tu apa,” i karanga ai tetai taeake mapu. “Kua tauturu mai tetai tangata pakari iaku kia kite e kare e anoanoia te tu apa kore kia tavini.”

 ¹⁴ Me kite mai te aronga pakari e te arai ra tetai tu tau kore i te taeake kia tere ki mua i te pae vaerua, ka akatikatika viviki ratou iaia na roto i te tu maru. (Gala. 6:1) Tetai au taime ka anoanoia te akoanga kia akatikatika i tona tu. Ei akaraanga me kare tetai taeake e rave maroiroi ana i tana tuanga, penei e akakite tetai tangata pakari kiaia e e tangata maroiroi tikai a Iesu i te akakitekite i te Patireia, e kua akaue i tana au pipi kia akariro i te tangata ei au pipi. (Mata. 28:19, 20; Luka 8:1) Me te akaari ra tetai taeake i te inangaro no te turanga teitei, e akaari tetai tangata pakari kiaia akapeea a Iesu te tauturu anga i Tana au pipi kia kite i te kino no te reira tu. (Luka 22:24-27) Akapeea me kare e rauka i tetai taeake i te akakore i te ara a tetai ke? Ka riro te akatutuanga o te tavini tei kare i akakore i te kaiou meangiti a tetai ke noatu kua akakoreia tana kaiou maata, ei apiianga puapinga. (Mata. 18:21-35) Me anoanoia te akoanga, e mea meitaki kia oronga vave te aronga pakari i te reira.​—E tatau ia Maseli 27:9.

‘Akamātau ia Koe’

15. Akapeea te pamiri o tetai tane me tauturu iaia kia tavini i tetai ke?

¹⁵ Ka tereni te aronga pakari i te au tane kia itae atu, inara ka rauka i tetai ke i te turuturu i ta ratou tautaanga. Ei akatauanga, ka tauturu te pamiri o te tane iaia kia itae atu. E me e tangata pakari aia, ka puapingaia aia mei te turuturu anga a tana vaine akaperepere e tana tamariki. E puapinga tikai kia turuturu puareinga ratou iaia me rave i tana au apainga no te putuputuanga. Ka mataora aia, e ka rekareka maata te putuputuanga i to ratou tu akaatinga anga.​—Mase. 15:20; 31:10, 23.

16. (a) Tei runga iaai te apainga maata kia itae atu? (e) Akapeea tetai taeake me itae atu no te au apainga ngateitei i roto i te putuputuanga?

¹⁶ Noatu e ka tauturu e ka turuturu atu tetai ke iaia, tei runga ra i te tane te apainga maata kia itae atu. (E tatau ia Galatia 6:5.) E tika, kare e anoanoia tetai taeake kia riro mai ei tavini orometua me kore ei tangata pakari ei tauturu atu i tetai ke e kia piri maata atu ki te angaanga orometua. Inara, e rauka ai iaia i te itae atu i te au apainga ngateitei i roto i te putuputuanga, ka anoanoia aia kia aru i te au tu tau tei akanooia i roto i te au Tuatua Tapu. (1 Timo. 3:1-13; Tito 1:5-9; 1 Pete. 5:1-3) No reira, me ka inangaro tetai taeake kia riro ei tavini orometua me kore ei tangata pakari kare ra i ikiia ake, ka akamanako aia i te au mea tana ka rave kia tere ki mua i te pae vaerua. Mei te tatau putuputu anga i te Pipiria, rave maroiroi anga i tana uaorai apii, akamanako oonu anga, pure ngakau tae anga, e te piri maroiroi anga ki te angaanga orometua Kerititiano. Na roto i taua au tu ra, ka rauka iaia te taangaanga i ta Paulo akoanga kia Timoteo e: “E akamātau ua ra koe i te akono i te Atua.”​—1 Timo. 4:7.

17, 18. Eaa ta tetai taeake papetito ka rave me te araiia ra aia e te tu apiapi, te manako tukatau kore, e kare aia e inangaro ana i te itae atu?

 ¹⁷ Akapeea me kare tetai taeake e itae atu no te tu apiapi me kore no te manako tukatau kore? Ka puapinga aia me akamanako aia i te maata ta te Atua ko Iehova e ta Iesu Karaiti i rave no tatou. E tika, na Iehova e “apai ra i te apainga na tatou i te au ra tatakitai.” (Sala. 68:19, NW) No reira, ka tauturu mai to tatou Metua i te rangi i tetai taeake kia rave i te au apainga i roto i te putuputuanga. Ka kite mai tetai taeake kare i te tavini orometua me kore i te tangata pakari i te puapinga kia akamaara e te anoano maataia ra te au taeake tukatau kia ariki i te au apainga ngateitei i roto i te akaaerenga a te Atua. Penei na te akamanako anga ki runga i te reira e akakeu ei i tetai taeake kia tauta pakari i te autu atu i te au manako papu kore. Ka rauka iaia i te pure no te vaerua tapu, te akamaara anga e te kapiti maira te reira i te au ua mei te au e te akatere uaorai​—e au tu te ka tauturu iaia kia kore e apiapi me kore e manako tukatau kore. (Luka 11:13; Gala. 5:22, 23, NW) Kia irinaki tikai tetai e te akameitaki maira a Iehova i te katoatoa e itae atura ma te akakoroanga tau.

¹⁸ Ko te tikaanga ainei e kare te taeake e inangaro ana i te itae atu? Eaa te ka tauturu i te taeake kia inangaro i te tavini? Kua tata te apotetoro ko Paulo e: “Ko te Atua oki tei angaanga ki roto ia kotou, i te inangaro e te rave, mei tana i anoano ra.” (Phili. 2:13) Na te Atua e oronga ana i te inangaro ki tetai kia tavini, e ka rauka i te vaerua o Iehova i te akaketaketa i tetai taeake kia rave i tana angaanga. (Phili. 4:13) Tei maata atu, e pure tetai Kerititiano ki te Atua kia tauturu iaia kia rave i te mea tika.​—Sala. 25:4, 5.

19. Eaa te akapapu anga kia tatou te ikiia anga te “nga tiaki mamoe toko itu, e nga tangata ariki toko varu”?

¹⁹ E akameitaki ana a Iehova i te au tauta anga a te aronga pakari i te tereni i tetai ke. Kua kite katoa mai te aronga e ariu maira e te itae atura i te au apainga ngateitei i roto i te putuputuanga i tana akameitakianga. Te akapapu maira te au Tuatua Tapu kia tatou e ka ikiia mai tetai “nga tiaki mamoe toku itu, e nga tangata ariki toko varu”​—te numero o te au tane tau ka umuumuia—​i rotopu i te iti tangata o te Atua ei arataki i roto i te akaaerenga o Iehova. (Mika 5:5) E akameitaki anga tikai e e maata te au tane Kerititiano e tereniia ra, e te inangaro ra i te itae atu i te au apainga ngateitei ei akapaapaa anga ia Iehova!

Akapeea Koe me Pau?

• Akapeea a Iesu te tauturu anga i tana au pipi kia tau no te au apainga maata atu?

• Akapeea te aronga pakari me aru ia Iesu ia ratou e tauturu ra i te au tane i roto i te putuputuanga kia rave i te arataki anga?

• Eaa ta te pamiri o te tane ka rave ei tauturu iaia kia itae atu?

• Eaa ta te tane uaorai ka rave kia itae atu no te au apainga ngateitei?

[Au Uianga Apii]

[Au Tutu i te kapi 31]

Eaa te terenianga ka oronga koe ki taau tangata apii Pipiria iaia e tauta ra kia tere ki mua?

[Tutu i te kapi 32]

Akapeea te au tane me akaari e te inangaro ra ratou i te itae atu?