Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Riro te Au Tauianga ei Akameitakianga

Riro te Au Tauianga ei Akameitakianga

Riro te Au Tauianga ei Akameitakianga

Akakiteia e James A. Thompson

Toku anauia anga i te mataiti 1928 i te tua tonga o Marike, kare te au tangata teatea e te au tangata kerekere e akatikaia kia taokotai. Ka akamouauriia me kore ka takinoia tetai me aati i te ture.

TETAI au ngai o Marike i taua tuatau ra, kare te au taeake teatea e te au taeake kerekere o te Au Kite o Iehova e akamori kapiti ana i roto i te au putuputuanga, te au kotinga e te au tapere. I te mataiti 1937 kua riro mai toku papa ei tavini no te putuputuanga (tei tapaia i teianei, e tauturu no te pupu aronga pakari) no te au taeake kerekere i Chattanooga, i Tennessee. Ko Henry Nichols te tavini no te putuputuanga o te au taeake teatea.

E mataora ana au me akamanako au i toku mapuanga e noo ra i muri i te porotito o te are i te po e te akarongo ra kia Papa e te Taeake ko Nichols e tuatua ra. Noatu kare au e marama ana i ta raua e tuatua ra, mataora au i te noo ki te pae ia Papa ia raua e uriuri ra akapeea me rave meitaki i te angaanga tutuanga no taua turanga ra.

Akamataanga o te mataiti 1930, kua tupu te tumatetenga ki to matou pamiri. Kua mate toku mama, e 20 rai ona mataiti. Kua akono toku papa ia maua ko toku tuaine ko Doris, e a mataiti, e au e rua mataiti. Noatu e koi papetito ua akera a Papa, kua tere aia ki mua i te pae vaerua.

Au Akaraanga Tei Taui i Toku Oraanga

I te mataiti 1933, kua aravei toku Papa i tetai tuaine Kerititiano meitaki tikai, ko Lillie Mae Gwendolyn Thomas, e kare i roa ana kua akaipoipo raua. Kua akanoo a Papa raua ko Mama i te akaraanga meitaki no maua ko Doris no te tavini tiratiratu anga ia Iehova.

Kua patiia te au putuputuanga o te Au Kite o Iehova i te mataiti 1938 kia turuturu i te tukuanga tika e na te opati maata i Brooklyn, i New York, e iki i te aronga pakari i roto i te au putuputuanga, kare na te au taeake. Te kore anga tetai pae i roto i te putuputuanga o Chattanooga i ariki i te tauianga, kua turuturu ngaueue kore a Papa i te tukuanga tika a te akaaerenga. Kua riro tona akaraanga tiratiratu​—e ta Mama turuturu ngakau tae anga iaia—​ei tauturu iaku e tae ua mai ki teia ra.

Papetitoanga e te Angaanga Orometua Tamou

I te mataiti 1940 kua tutaki tetai au taeake i roto i to matou putuputuanga i tetai bus, e kua aere atu matou ki te uruoaanga tei raveia i Detroit, i Michigan. Kua papetitoia tetai pae i roto i to matou pupu. Kua umere tikai tetai pae e kare au i papetitoia, no te mea i tutu aere ana au mei toku rima mataiti anga e te maroiroi ra au i roto i te angaanga orometua.

Te ui mai anga ratou eaa te tumu, kua pau atu au e, “Kare au e marama ana i te au mea ravarai no te papetitoanga.” Kua rongo mai a papa e kua poitirere aia. Mei reira mai, kua tauta aia i te tauturu iaku kia marama i te aiteanga e te puapinga o te papetitoanga. E a marama i muri mai, i tetai ra anu tikai i roto ia Okotopa 1, i te mataiti 1940, kua papetitoia au ki roto i tetai punavai i vao ake ia Chattanooga.

Tae anga toku mataiti ki te 14, kua painia au i te au tuatau maana me orote mai te apii. Kua tutu aere au i roto i te au oire meangiti o Tennessee e te au ngai i te pae mai ia Georgia. Ka tu vave mai au i te popongi, ka akapapa i tetai kai e ka aru atu i te rerue me kore i te bus i te ora ono i te popongi ki te ngai tutuanga. E ka oki mai au ki te kainga i te ora ono i te aiai. Kua pou ke ana taku kai i akapapa ana i mua ake i te tuaero. Noatu e moni taku, kare e rauka iaku te tomo ki roto i te toa i te oko akaou mai i tetai kai no te mea e tangata kerekere au. Tetai ra, kua tomo atu au ki roto i tetai toa i te oko aiti kirimi e kua patiia mai au kia akaruke i te toa. Inara, kua apai mai tetai vaine teatea takinga meitaki i tetai aiti kirimi naku.

Toku akamataanga i te apii tua rua, te maata atura te turuturu anga maroiroi kia aiteite te tikaanga o te au tangata i te tua Tonga. Kua akamaroiroi te au akaaerenga mei te NAACP (Taokotaianga no te Akameitaki Atu i te Turanga o te Iti Tangata Kerekere) i te au tamariki apii kia turuturu i te tikaanga kia aiteite te au tangata. Kua maroia mai matou kia riro mai ei au mema. Kua akakoro tetai au apii o te aronga kerekere, e toku, kia rauka mai e 100 patene au mema turuturu. E kua maroia au kia “turuturu i toku iti tangata.” Kua patoi atu au te akamarama anga e kare te Atua e akavaavaa ana e e akaperepere ana i tetai iti tangata i runga ake i tetai. Kua irinaki au ki te Atua kia akatikatika i teia au tu akavaavaa anga.​—Ioa. 17:14; Anga. 10:34, 35.

Muri ua ake te akamutu anga te apii tua rua, kua iki au i te neke atu ki New York City. Toku aere anga, kua tapu au ki Philadelphia, i Pennsylvania, i te atoro i tetai au oa taku i aravei ana i mua atu ana i ko i tetai uruoaanga. Ko te putuputuanga mua te reira i aere ei au, te uipa taokotai ra te au taeake teatea e te au taeake kerekere. Te tuatau o tana atoro anga, kua akakite mai te akaaere tutaka kiaku e ka oronga mai aia i tetai tuanga naku no te uipaanga ka aru mai. Kua tauturu te reira iaku kia iki i te noo ki reira.

Tetai o toku au oa i Philadelphia, e tuaine mapu ko Geraldine White tona ingoa​—e kapiki ana au iaia e ko Gerri. Kua kite meitaki aia i te Pipiria e te tukatau i te komunikeiti ki te au tangata mei tera are ki tera are i te ngai tutuanga. E mea puapinga tikai kiaku e aiteite to maua akakoroanga kia riro mai ei painia. Kua akaipoipo maua i roto ia Aperira 23, i te mataiti 1949.

Patiia kia Aere ki Gileada

To maua akakoroanga mei te akamataanga, kia aere ki te Apii Gileada e kia tavini ei mitinari i tetai enua ke. Mataora maua i te taui i to maua turanga kia tau no Gileada. Muri poto ua ake, kua patiia mai maua kia neke atu ki Lawnside, i New Jersey; e oti ki Chester, i Pennsylvania; e i te openga ki Atlantic City, i New Jersey. Ia maua i Atlantic City, kua tau maua kia tuku atu i tetai patianga no Gileada, no te mea e rua o maua mataiti te akaipoipoanga. Inara, kua tapuia ta maua patianga. Eaa te tumu?

I te tuanga mua o te mataiti 1950, e maata te au tane mapu tei maroia kia tomo ki roto i te vaeau e kia o atu ki roto i te tamaki e tupu ra i Korea. E akavaavaa ana te kumiti vaeau i te Au Kite o Iehova no to tatou turanga papakitai kore. I te openga, kua akakite mai te akava nui e kua akara ana te FBI i toku oraanga i topa e kua kite mai i toku turanga papakitai kore. No reira i roto ia Tianuare 11, i te mataiti 1952, kua orongaia mai tetai pepa tikaanga 4-D ei akamana iaku ei orometua.

I roto ia Aukute i taua mataiti rai, kua patiia mai maua ko Gerri kia aere ki te pupu 20 o Gileada ka akamata i roto ia Tepetema. I te tuatau o ta maua apii, kua tapapa atu maua e ka tukunaia maua ki tetai enua ke. Kua aere ana toku tuaine ko Doris ki te pupu 13 o Gileada e te tavini ra i Paratiri. Kua poitirere tikai maua ko Gerri te rauka mai anga ta maua angaanga kotinga​—te atoro anga i te au putuputuanga o te au taeake kerekere i te tua tonga o Alabama! Kua maromaroa maua no te mea te inangaro ra maua i te tavini i tetai enua ke.

Tei Huntsville te putuputuanga mua ta maua i atoro atu. Tae anga maua ki reira, kua aere atu maua ki te kainga o tetai tuaine Kerititiano te ngai ka noo maua. Ia maua e akapae maira i ta maua au apinga, kua akarongo atu maua iaia e tuatua ra i runga i te terepaoni e, “Kua tae mai te nga tamariki.” E 24 o maua mataiti, e akaraanga tamariki ra. Kua kapikiia mai maua e ko Te Nga Tamariki, ia maua e tavini ra i roto i taua kotinga ra.

E taiku uaia ana te tua Tonga e ko te Tatua o te Pipiria no te mea e akangateitei ana te maataanga o te tangata i te Pipiria. No reira ka akamata ua rai maua i te pukapuka na roto i teia au tuatua akamataanga e toru:

(1) Tuatua poto ua no runga i te turanga o teianei ao.

(2) Te pauanga ta te Pipiria e oronga maira.

(3) Ta te Pipiria e karanga ra kia rave tatou.

E oti ka oronga atu maua i tetai puka tau no te apii Pipiria. No te puapinga o teia nga tuatua akamataanga e toru, kua orongaia mai tetai tuanga naku i ko i te Akaputuputuanga Iti Tangata Ao Ou, i New York. Kua akatutu atu au i taua au tuatua akamataanga e toru.

Kare i roa ana, i te tuatau maana i te mataiti 1953, kua tukunaia au kia tavini ei akaaere tapere i roto i te au kotinga o te aronga kerekere i te tua Tonga. Ta maua ngai tutuanga, mei ia Virginia ki Florida e tae ua atu ki te tua opunga o Alabama e Tennessee. Ae, ka anoanoia te au akaaere tutaka kia papa ua i te taui ki te au turanga tukeke. Ei akaraanga, e noo putuputu ana maua ki roto i te au are kare e are meangiti e te are pai, e e pai ana maua ki roto i te tapu i muri ake i te umu tunu kai. Mataora tikai maua no te mea ko te ngai maana roa atuia i roto i te are!

Akaaoanga no te Tu Akavaavaa

Te tavini anga i te tua Tonga, ka anoanoia tetai kia karape e kia akamanako meitaki no te rave anga i te au angaanga. Kare te au tangata kerekere e akatikaia ana ki roto i te Au Ngai Pua Kakau. No reira, ka aere a Gerri ki reira e ka akamarama atu e no te “Vaine Thompson” te kakau. Maata tei manako e e tavini aia, e ko te “Vaine Thompson” koia te vaine maata o te ngutuare. Te tuatau ka akaari te akaaere tapere i te teata The New World Society in Action, ka ringi au i te toa e ka tapao i tetai apinga akaata teata mamaata na te “Tane Thompson.” Muri mai kua aere atu au ki te toa i te tiki i te reira. E akaari ua ana maua i te tu meitaki, e kare maua e tamanamanataia mai ana i roto i te angaanga tutuanga.

Kua tupu mai tetai atu tu akavaavaa ki te aronga mei te tua Tokerau. Kua ripoti tetai nutipepa o te reira ngai e ka tuatua a James A. Thompson, Jr., o te Taiate Punanga Tiaki Pipiria e te Pepa o New York, i ko i tetai akaputuputuanga. Kua manako tetai pae e no New York mai au, e kare matou i akatikaia kia taangaanga i te ngai tarekareka anga o te apii. No reira kua aravei atu au e kua akamarama atu ki te kumiti o te apii e kua aere ana au ki te apii i Chattanooga. Kua akatikaia mai matou kia rave i ta matou akaputuputuanga kotinga.

Kua kino atu te tu akavaavaa i te mataiti 1950, e i tetai taime e tupu ana te takinga kino anga. I te mataiti 1954, kua riri tetai Au Kite me kare e taeake kerekere i runga i te porokaramu ei au vaa tuatua i ko i tetai au akaputuputuanga tapere. Kua akamaroiroi matou i te au taeake kerekere kia akakoromaki. Te tuatau maana tei aru mai, kua ikiia au ei vaa tuatua. Mei reira mai, maata te au taeake kerekere i te tua Tonga tei o atu ki runga i te au porokaramu.

Kare i roa ana, kua kore te takinga kino anga i te aronga kerekere i te tua Tonga, e kua akamata te au putuputuanga i te taokotai mai. Kua anoanoia kia akanoo akaouia te au papuritia ki roto i te au putuputuanga ke ke e kia tauiia te au ngai tutuanga a te putuputuanga e te au apainga a te au taeake e akaaere ra i te angaanga. Kare tetai au taeake kerekere e te au taeake teatea i rekareka ana i te akanoonoo anga ou. Inara, kua aru te maataanga i te tu papakitai kore o to tatou Metua i te rangi. Tei tupu mai e maata tei riro mai ei au oa piri vaitata noatu to ratou kara. Kua kite toku pamiri i te reira tu i te au mataiti o te 1930 ki te 1940 iaku e mamaata maira.

Tetai Angaanga Ou

I roto ia Tianuare i te mataiti 1969, kua patiia mai maua ko Gerri kia aere atu ki Kaiana, i Marike Apatonga, e kua ariki rekareka maua i te reira. Kua aere maua na mua ki Brooklyn, i New York, e kua tereniia au ei akaaere i te angaanga tutuanga i Kaiana. Kua tae atu maua ki reira i roto ia Tiurai i te mataiti 1969. Muri ake i te angaanga tutaka anga e 16 mataiti, e tauianga maata tikai i te noo e tai ngai. Kua akapou a Gerri te maata anga o tona au ra ki te angaanga orometua ei mitinari, e kua angaanga au ki ko i te opati manga.

Maata taku angaanga mei te pakoti tita, akono anga i te au puka a te au putuputuanga e 28 e te komunikeitianga na roto i te au reta ki te opati maata i Brooklyn. Kua angaanga au e 14 ki te 15 ora i te ra okotai. E pakari tikai te angaanga, inara kua mataora maua i ta maua angaanga. Te tae anga maua ki Kaiana, e 950 au papuritia i reira; teia tuatau kua tere atu i te 2,500.

Noatu e reka ana maua i te maana o te reva, te au ua rakau vene e te au tu kai tanu, mataora atu ra maua te kite anga i te iti tangata akaaka te inangaro ra i te tuatua mou Pipiria e te apii ra no runga i te Patireia o te Atua. E rave putuputu ana a Gerri e 20 apii Pipiria i te au epetoma, e e maata ta maua i apii ana kua papetitoia. Kua riro mai tetai pae ei au painia, aronga pakari no te putuputuanga, e kua aere tetai pae ki Gileada kia riro mai ei au mitinari.

Au Manamanata e te Oraanga Kopapa Maki

I te mataiti 1983 kua anoano toku nga metua i Marike tetai tauturu. Kua uipaanga matou ko Doris, e Gerri. Kua iki a Doris, tei tavini ana e 35 mataiti ei mitinari i Paratiri i te oki i te akono ia raua. Kua karanga mai aia e, meitaki atu me oki aia, e tai rai mitinari ka akaruke i te ngai tutuanga, kare e rua. Te mate anga to maua nga metua, kua noo atu a Doris ki Chattanooga i te tavini ei painia takake.

Kua kiteaia mai e e maki prostate cancer toku i te mataiti 1995 e kua oki atu maua ki Marike. Kua noo maua ki Goldsboro, i North Carolina, kare e mamao ana mei toku pamiri i Tennessee e to Gerri pamiri i Pennsylvania. Kua meitaki mai toku cancer, e kua tavini maua i roto i tetai putuputuanga i Goldsboro ei nga painia takake e te makimaki.

Me akamaara au i te 65 tuma mataiti iaku i roto i te angaanga orometua tamou, rekareka tikai au e kua akameitaki mai a Iehova ia maua ko Gerri no te rave anga i te au tauianga kia tavini iaia. E tika rai te au tuatua a Davida e: “I te tangata tiratiratu ra ka akono [a Iehova] ma te tiratiratu”!​—2 Samu. 22:26, NW.

[Au Tutu i te kapi 3]

Kua akanoo toku papa e te Taeake ko Nichols i te akaraanga meitaki noku

[Au Tutu i te kapi 4]

Papa maua ko Gerri no Gileada, i te 1952

[Au Tutu i te kapi 5]

Muri ake i te apii Gileada, kua tukuia maua ki te tua Tonga no te angaanga tutaka

[Tutu i te kapi 6]

Au akaaere tutaka e ta ratou vaine i te uruoaanga tapere taokotaiia, i te 1966

[Tutu i te kapi 7]

Mataora tikai te angaanga mitinari i Kaiana