Irinaki ia Iehova​—Te Atua o “te au Tuatau”

‘Te akatu ke ra aia i te au tuatau, te tuku anga i te au ariki ki raro e te akatu anga i te au ariki ki runga.’​—DANI. 2:21.

AKAPEEA KOE ME PAU?

Akapeea te au mea angaia e te akatupuanga o te au totou te akaari mai anga e ko Iehova Tei Akanoo Maata i te Tuatau?

Te ariki meitaki anga e ko Iehova te Atua no “te au tuatau” te akakeu ra ia tatou kia rave i teaa?

Noatu eaa ta te au tangata e parani ra, eaa ra a Iehova kare e anoanoia kia taui i te tuatau tana i iki kia akatupu i tona akakoroanga?

1, 2. Eaa te akaari maira e kua marama tikai a Iehova i te tuatau?

KUA tuku mai a Iehova i te tareanga o te tuatau i mua roa ake ka anga ai aia i te tangata. I roto i te ra a o te anga mai anga, kua tuatua mai te Atua e: “Ei turama to roto i te reva i te rangi ra, ei akataka i te ao e te po; e ei akairo oki, e no te au tuatau, e no te au rā, e no te au mataiti.” (Gene. 1:14, 19, 26) Kia rotai ki to Iehova anoano, kua tupu tikai te reira.

² E tae ua mai ki teia tuatau, kua tauetono te au taineti no runga i te aerenga o te tuatau. “Ko te tuatau tetai mea ngata roa atu i te marama i roto i teianei ao,” i taiku ei tetai puka akamarama anga. “Kare e rauka i tetai tangata i te akakite mai eaa tikai te reira.” Inara, kua marama tikai a Iehova i te tuatau. No te mea, koia “tei anga i te au rangi ra, . . . ko tei akaaite i te enua e nana i anga.” Ko Iehova katoa tei ‘akakite mai i te openga mei muatangana mairai, e mei te au tuatau taito mairai no te au mea kare i tupu ake.’ (Isa. 45:18; 46:10) Ei akaketaketa i to tatou irinaki ki roto iaia e tana Tuatua, te Pipiria, ka akamanako tatou e akapeea te au mea angaia e te au totou tei akatupuia te akaari mai anga e ko Iehova Tei Akanoo Maata i te Tuatau.

AKAKETAKETA TA IEHOVA AU MEA ANGAIA I TO TATOU AKARONGO

3. Akapeea te tu mako tikai no aru anga i te taime e akaariia maira i roto i te au mea angaia?

³ E kiteia ana te tu mako tikai o te au mea angaia i te ao nei me aru i te taime. Ei akaraanga, tano meitaki te neke aere anga o te au paraneta e te au etu i runga i te rangi. Kua tauturu mai teia au mea i te au tangata kia kite i te aerenga o te tuatau e te ngai tikai ka aere ratou. No te mea na Iehova i anga mai i teia au mea, e no tona “mana maata” ka tau aia kia akameitakiia.​—E tatau ia Isaia 40:26.

4. Akapeea te au mea ora e akatereia ra e tetai apinga i roto ia ratou mei te ora rai te akaari mai anga i te tu pakari o te Atua?

 ⁴ E akatereia ana te au mea ora e tetai ora. E akaaereia ana te au rau rakau e te au manu e tetai apinga i roto ia ratou mei te ora rai te tu. E maata te au manu kua kite e aea ratou e rere ei ki tetai enua. (Iere. 8:7) E akaaere katoaia ana te au tangata e tetai apinga i roto ia ratou mei te ora rai te tu. Ei akaraanga, ka akakite mai to tatou kopapa kia tatou e kua marama me kore kua poiri. E tika rai, e maata te au akaraanga i roto i te au mea ta Iehova i anga mai te akaari maira i te mana e te pakari o te Atua o “te au tuatau.” (E tatau ia Salamo 104:24.) Ae, e mana maata e te pakari tikai to Tei Akanoo Maata i te Tuatau. No reira, ka irinaki tatou e ka rauka iaia i te akatupu i tona anoano!

TUPU TE AKARONGO NO TE AU TOTOU TEI TUPU I TE TUATAU TAU TIKAI

5. (a) Eaa te mataara anake ua e kite ei tatou i te oraanga o te tangata no te tuatau ki mua? (e) Eaa ka rauka ai ia Iehova i te totou i te au mea ka tupu e aea e tupu ei?

⁵ Maata ta te au mea i angaia mai e apii maira no runga i to Iehova au tu ‘tei kore e tau kia akaraia,’ inara kare te reira e pau maira i te au uianga puapinga, koia oki, Eaa ta te tuatau ki mua e oronga maira no te au tangata? (Roma 1:20) E kite ei tatou i te pauanga, ka akara tatou ki ta te Atua e akakite maira i roto i tana Tuatua, te Pipiria. Me apii tatou i te reira ka kite mai tatou i te au totou tei tupu i te tuatau tau tikai! Ka rauka ia Iehova i te akakite mai eaa te ka tupu no te mea te kite meitaki atura aia i te tuatau ki mua. Pera katoa, ka tupu te au totou Tuatua Tapu i te tuatau tau tikai, no te mea ka rauka i te Atua ko Iehova i te akakeu i te au mea kia tupu ki tona akakoroanga e te tuatau i akanoo ei aia.

6. Eaa te akaari maira e te inangaro ra a Iehova kia marama tatou i te akatupuanga o te au totou Pipiria?

⁶ Te inangaro ra a Iehova i tona aronga akamori kia marama i te au totou Tuatua Tapu e kia puapingaia mei te reira. Noatu e kare te Atua e akara ana i te taime mei ia tatou rai, me totou mai ra aia e ka tupu tetai mea i te tuatau tei akanooia, ka marama atu tatou i te reira. (E tatau ia Salamo 90:4.) Ei akaraanga, te taiku ra te puka o Apokalupo i te “nga angela toko a ra” tei “akateateamamaoia ratou e kia okotai ake ora, e kia okotai oki rā, kia okotai oki marama, e kia okotai mataiti”​—te tareanga o te tuatau mei ta tatou e marama nei. (Apo. 9:14, 15) Me kite tatou e akapeea te au totou te akatupuia anga i te tuatau tikai tei akanooia, ka akakeuia to tatou akarongo i roto i te Atua o “te au tuatau” e tana Tuatua. Akara ana tatou i tetai au akaraanga.

7. Akapeea te akatupuia anga te totou a Ieremia no Ierusalema e Iuda te akaari mai anga e ko Iehova Tei Akanoo Maata i te Tuatau?

⁷ Mea mua, ka akara ana tatou i tei tupu i te itu anere mataiti M.T.N. ‘Kua tae mai te tuatua [a Tei Akanoo Maata i te Tuatau] kia Ieremia ki te au tangata katoa no Iuda ra, i te mataiti a o Iehoiakima, te tamaiti a Iosia, te ariki no Iuda ra.’ (Iere. 25:1) Kua totou a Iehova i te takoreanga o Ierusalema e te apaina anga te ngati Iuda mei ia Iuda ki Babulonia. ‘Ka tavini ratou i te ariki o Babulonia, e itu ngauru mataiti’ i te reira ngai. Kua takoreia atu a Ierusalema e te nuku vaeau o Babulonia i te mataiti 607 M.T.N., e kua apainaia atu te ngati Iuda ki Babulonia. Eaa ra te ka tupu i te openga o te 70 mataiti? Kua totou a Ieremia e: “Te na ko maira oki a Iehova, Kia ope nga mataiti e itu ngauru i Babulonia ra, e atoro atu ei au ia kotou, e e akatupu au i taku tuatua meitaki ia kotou i reira, i te akaoki anga mai ia kotou ki teianei  ngai.” (Iere. 25:11, 12; 29:10) Kua akatupuia teia totou i te tuatau tei akanooia​—i te mataiti 537 M.T.N. i muri ake te akamatara mai anga a Madai e Peresia i te ngati Iuda mei ia Babulonia.

8, 9. Akapeea te au totou a Daniela no te aere anga mai o te Mesia e te akanooia anga te Patireia i te rangi te akaari mai anga e ko Iehova te Atua o “te au tuatau”?

⁸ Akamanako ana i tetai totou akaou mai te o maira te iti tangata o te Atua i te tuatau taito. Mei tetai rua mataiti i mua ake ka akaruke ei te ngati Iuda ia Babulonia, kua totou te Atua na roto i te peroveta ko Daniela e ka mama mai te Mesia e 483 mataiti i muri ake i te akauenga kia patu akaouia a Ierusalema. Kua oronga te ariki o Madai e Peresia i te akauenga i te mataiti 455 M.T.N. Kua tupu tikai teia i te 483 mataiti i muri mai​—i te mataiti 29 T.N.​—te akatainuia anga a Iesu o Nazareta ki te vaerua tapu i tona papetitoia anga e kua riro mai aia e ko te Mesia. *​—Nehe. 2:1, 5-8; Dani. 9:24, 25; Luka 3:1, 2, 21, 22.

⁹ Akara ana e eaa ta te au Tuatua Tapu i totou mai no runga i te Patireia. Kua akakite mai te totou Pipiria e ka akanooia te Patireia o te Mesia ki runga i te rangi i te mataiti 1914. I tetai tua, te oronga maira te Pipiria i “te akairo” o to Iesu parutia, te tou anga ki te tuatau me uriia mai a Satani mei te rangi mai, te ka riro ei tumatetenga no te enua nei. (Mata. 24:3-14; Apo. 12:9, 12) Te tou katoa ra te totou Pipiria i te tuatau tikai​—ki te mataiti 1914​—‘e ka ope tikai te tuatau o te etene,’ e akamata ai te Patireia i te tutara i te rangi.​—Luka 21:24; Dani. 4:10-17. *

10. Eaa te au mea te ka tupu mai i te tuatau tikai tei akanooia?

¹⁰ Tei mua ua atu te “mate maata” mei ta Iesu i totou mai. Ka aru mai te reira i tana Tutara Anga Tauatini Mataiti. Kare ekoko e ka tupu teia au mea i te tuatau tikai tei akanooia. To Iesu tuatau i te enua nei, kua akanoo ke ana a Iehova i ‘te rā e te ora’ no taua au mea ra kia tupu mai.​—Mata. 24:21, 36; Apo. 20:6.

“TAPOROPORO MARIE I TE TUATAU”

11. Te kite anga e te noo nei tatou i te tuatau openga, eaa ta tatou ka rave?

¹¹ Akapeea te kite anga e kua tutara te Patireia e te noo nei tatou i “te tuatau openga” te akakeu anga ia tatou? (Dani. 12:4) E maata te kite ra i te au turanga o te ao e kino atura, inara kare ratou e ariki ana e te akatupu nei teia i te totou anga Pipiria no runga i te tuatau openga. Penei te tapapa ra ratou e ka kino atu teia akatereanga me kore ka rauka i te tangata i te apai mai i te “au e te tinamou.” (1 Tesa. 5:3, NW) Akapeea ra tatou? Me te kite ra tatou e tei te tuatau openga tatou o to Satani ao,  kare ainei tatou e taangaanga i te toenga o to tatou tuatau i te tavini i te Atua o “te au tuatau” e kia tauturu i tetai ke kia kite mai iaia? (2 Timo. 3:1) E rave tatou i te au ikianga meitaki me taangaanga tatou i to tatou taime.​—E tatau ia Ephesia 5:15-17.

12. Eaa ta tatou i kite mai mei ta Iesu i tuatua no runga i to Noa tuatau?

¹² Kare i te mea mama i te “taporoporo marie i te tuatau” i roto i teia ao ki i te au mea akavareanga. Kua akamatakite mai a Iesu e: “Mei te tuatau ia Noa ra, koia katoa te aerenga mai o te Tamaiti a te tangata nei.” Mei teaa te tu o te tuatau o Noa? Kua totouia ana e ka ope te ao o te reira tuatau. I taua tuatau ra, ka maremo te au tangata kino i roto i te vai puke i te ao katoa nei. Ei ‘tangata ako i te tuatua-tika ra,’ kua akakite tiratiratu a Noa i te karere a te Atua ki te au tangata i tona tuatau. (Mata. 24:37; 2 Pete. 2:5) Inara “te kaikai ra ratou e te inu ra, te akaipoipo ra, e te orongaia ra kia akaipoipoia . . . Kare rava i kite, e rokoia iora ratou e te diluvi, e ope takiri akera ratou i te mate.” No reira kua akamatakite atu a Iesu i tana au pipi e: “Kia vai teateamamao rai kotou, no te mea, ei te ora manako koreia e kotou, e tae mai ei te Tamaiti a te tangata.” (Mata. 24:38, 39, 44) Ka anoanoia tatou kia aru i te tu o Noa, kare i te tu o te au tangata i tona tuatau. Eaa ra te ka tauturu ia tatou kia papa ua rai?

13, 14. Eaa ta tatou ka akamaara no runga ia Iehova ei tauturu ia tatou kia tavini tiratiratu iaia ia tatou e tiaki ra no te aere anga mai o te Tamaiti a te tangata ra?

¹³ Noatu e te aere maira te Tamaiti a te tangata i te ora manako koreia, ka anoanoia tatou kia akamaara e ko Iehova Tei Akanoo Maata i te Tuatau. Noatu eaa te ka tupu i roto i teianei ao me kore eaa ta te au tangata e parani ra i te rave, ka rauka ia Iehova i te iki e aea te au mea e tupu ei e eaa te ka tupu mai. (E tatau ia Daniela 2:21.) E tika, kua akakite mai a Maseli 21:1 kia tatou e: “E au matāvai te ngakau o te ariki i te rima o Iehova, te akaariu ra aia ki tana ngai i inangaro.”

¹⁴ Ka rauka ia Iehova i te akakeu i te au mea no te akatupuanga i tona akakoroanga e kia tupu te reira i te tuatau tau tikai. Maata te au tauianga puapinga i teianei ao kua riro ei akatupuanga i te au totou, no runga tikai i te tutuanga i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua i te ao katoa. Akamanako ana te inga anga o te Soviet Union e te au mea i tupu i muri mai. Kua manako tetai pae e ka tupu viviki mai te au tauianga maata i te pae poritiki. Inara, tei tupu mai no teia au tauianga, te tutuia nei te tuatua meitaki na roto i te au enua e manganui i te ngai kua araiia ta tatou angaanga. No reira, kia taporoporo tatou katoatoa i te tuatau i te tavini tiratiratu i te Atua o “te au tuatau.”

IRINAKI KI TA IEHOVA TAREANGA TUATAU

15. Akapeea tatou me irinaki i te akatanotanoanga a te akaaerenga?

¹⁵ E rauka ai i te tutu ua anga i te Patireia i teia tuatau openga, ka anoanoia tatou kia irinaki ki ta Iehova tareanga tuatau. I te mea e te taui nei te turanga o teianei ao, penei ka anoanoia tetai au tauianga no te akariro anga i te au tangata ei pipi. Tetai au taime, ka akatanotano mai te akaaerenga i tetai au mea no ta tatou angaanga ei aronga akakitekite i te Patireia. Ka akaari tatou i te akarongo ki te Atua o “te au tuatau” na te turuturu anga i te au akatanotanoanga ia tatou e tavini tiratiratu ra i raro ake i tana Tamaiti, ‘te upoko o te ekalesia.’​—Ephe. 5:23.

16. Eaa ra tatou ka irinaki ei e ka tauturu mai a Iehova ia tatou i te tuatau tau tikai?

¹⁶ Te inangaro maira a Iehova ia tatou kia pure ua rai kiaia ma te irinaki tikai e ka oronga mai aia i te ‘tauturu i te tuatau tau.’ (Ebe. 4:16) Kare ainei teia e akaari maira i tona manako aroa no tatou tataki tai?  (Mata. 6:8; 10:29-31) Ka akaari tatou i te irinaki ki roto i te Atua ko Iehova na te pure putuputu anga no tana tauturu e te angaanga rotai anga ki ta tatou au pure e tana aratakianga. Tei maata atu, kia maara ia tatou i te pure no to tatou au taeake irinaki.

17, 18. (a) Eaa ta Iehova ka rave ki tona au enemi a te tuatau ki mua e vaitata maira? (e) Eaa te ereere ta tatou ka kopae atu?

¹⁷ Kare teia i te tuatau no te ‘turori akarongo kore anga’; e tuatau ra teia kia maroiroi i roto i te akarongo. (Roma 4:20) Te tauta nei te au enemi o te Atua​—a Satani e te aronga e akatere nei aia​—i te akamutu i te angaanga ta Iesu i tuku mai ki Tana au pipi, kapiti katoa mai ia tatou. (Mata. 28:19, 20) Noatu ta Satani tamaki mai anga, kua kite tatou e ko Iehova “te Atua ora ra, i te Ora o te tangata katoa nei, e maata atura i te aronga i akarongo.” E ‘kua kite aia i te akaora i te aronga akono i te Atua i roto i te timataanga.’​—1 Timo. 4:10; 2 Pete. 2:9.

¹⁸ Kare e roa atu ana, ka takore atu a Iehova i teia akatereanga kino. I te mea e kare i akakiteia mai kia tatou te au mea ravarai e te taime tikai e tupu ei teia, kua kite ra tatou e ka takore atu a Karaiti i te au enemi o te Atua, e akatikaia ai to Iehova turanga ngateitei. No reira, e kino tikai me kare tetai e marama ana i “te au tuatau” e noo nei tatou i teianei! Auraka tatou e topa ki roto i te ereere na te manako anga e “te vai ua nei rai oki te au mea katoa nei . . . mei te maani anga mairai o te enua ra.”​—1 Tesa. 5:1; 2 Pete. 3:3, 4.

‘E TAPAPA ATU’

19, 20. Eaa ra tatou ka tapapa ua ai ia Iehova?

¹⁹ To te Atua akakoroanga mua no te au tangata, kia ora e tuatau ua atu e kia apii ua atu ratou no runga iaia e te au mea manea tana i anga mai. Kua akakite mai a Koheleta 3:11 e: “Kua akamanea aia [Iehova] i te au mea katoa i te tuatau tikai ra, e kua tuku aia i te manako i to teianei ao ki roto i to ratou ngakau; i kore ei te tangata i kite i te angaanga a te Atua, mei te akamataanga mai e tae ua atu ki te openga.”

²⁰ Te mataora tikai nei tatou e kare rava a Iehova i taui i tona akakoroanga no te tangata! (Mala. 3:6) Kua akakite mai te Pipiria e ‘kare e tuke anga i te Atua.’ (Iako. 1:17) Kare a Iehova e akakeuia ana e te taui anga o te tuatau. ‘E Ariki mutu kore’ Aia. (1 Timo. 1:17) No reira, ‘e tapapa atu tatou i te Atua o to tatou nei ora.’ (Mika 7:7) E ‘kia matutu, e kia akamaroiroi i to kotou ngakau, ko kotou ravarai, e te aronga e manakonako atu ra ia Iehova.’​—Sala. 31:24.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Au Uianga Apii]

[Tutu i te kapi 19]

Kua irinaki a Daniela ki te akatupuanga i te au totou ta te Atua i oronga mai

[Tutu i te kapi 21]

Taangaanga meitaki ra ainei koe i te tuatau i te rave i to Iehova anoano?