1, 2. Eaa te akoanga ta Iesu i oronga ki tana au apotetoro, e no teaa ra?

KO TE mataiti 32 T.N. te reira. Tei roto a Iesu i te tapere o Galilea i tupu mai ei te au manamanata. Te taumaro ra tetai o tana au apotetoro e koai tei maata atu i rotopu ia ratou. Kua ripoti mai te tangata tata Evangeria ko Luka e: “Kua tupu akera te tauetono ia ratou uaorai, koai to ratou te ka maata. Kua kite rā Iesu i te manako o to ratou ngakau, kua rave atura i tetai tamaiti iti, kua tuku maira ki tona pae. Kua karanga atura aia kia ratou, Ko tei kite mai i teianei tamaiti iti no toku nei ingoa, kua kite mai ïa iaku: e te kite mai iaku, kua kite aia i tei tono mai iaku nei: e tei mea ngiti rava i roto ia kotou na, ko te ka maata ïa.” (Luka 9:46-48) Na roto i te tu akakoromaki e te tu papu, kua tauturu a Iesu i te au apotetoro kia kite i te puapinga o te tu akaaka.

² Te aiteite ra ainei te tu akaaka ta Iesu i akakite ki te au apotetoro ki te tu o te au ngati Iuda i te anere mataiti mua? Kare. E tuke rai te reira. Te karanga ra tetai puka e e puapinga tikai no te ngati Iuda kia kite e koai te ka tau kia akangateiteiia i roto i to ratou au pirianga, e e manamanata ua ana ratou e me te orongaia ra te akangateiteianga tau ki te tangata tataki. (Theological Dictionary of the New Testament) Kua ako atu a Iesu i tana au apotetoro kia tuke ratou mei te au tangata.

3. (a) Eaa te aiteanga kia akaari i te tu o tei mea ngiti rava, eaa ra i ngata ai ia tatou i te akaari i te reira? (e) Eaa te au uianga e uiia ra no te akaari anga i te tu o tei mea ngiti rava?

³ Te aiteanga o te tuatua Ereni “tei mea ngiti rava” koia oki, ko tetai tangata e tu tau tona, tu akaaka, tu maru, kare e puapinga ana, e kare ona mana. Kua taangaanga a Iesu i tetai tamaiti iti i te apii i tana au apotetoro i te tu akaaka e te tu tau. E mea meitaki no te au Kerititiano mou i teia tuatau kia apii mei te akoanga a  Iesu ki tana au apotetoro. Penei ka ngata ia tatou i te akaari i te tu o tei mea ngiti rava i roto i tetai au turanga. Te akatupu ra to tatou tu apa ia tatou kia akaparau e kia manako e e meitaki atu tatou i tetai ke. Ka akakeu katoa te ao o Satani ia tatou kia noinoi, kia riririri, me kore kia akatere i tetai ke. Eaa te ka tauturu ia tatou kia akaari i te tu o tei mea ngiti rava? Akapeea ‘tei mea ngiti rava i rotopu ia tatou te riro anga ei mea maata’? Eaa te au ngai i roto i te oraanga ka tauta tatou i te akaari i te tu akaaka?

4, 5. Eaa te ka akakeu ia tatou kia akaari i te tu akaaka? Akatutu mai.

⁴ Tetai mataara no te akaari anga i te tu akaaka koia oki, kia akamanako meitaki i te tu teitei roa o Iehova me akaaiteia ki to tatou. Te tikaanga, ‘kare tona kite e kitea me kimiia.’ (Isa. 40:28) Te tuatua anga no tetai au tu o to Iehova tu mekameka, kua tata te apotetoro ko Paulo e: “Aue te oonu o te apinga nui o te pakari e te kite i te Atua e! e te kimi anga taea kore o tana akatauanga e, tona au aerenga i te kitea kore kia kimi e!” (Roma 11:33) Noatu kua maata mai te kite o te tangata no runga i te au mea mei te tuatau i tata ai a Paulo i taua tuatua ra mei tetai 2,000 mataiti i topa, te tika ra rai taua tuatua ra. Noatu eaa te maata ta tatou i kite mai, kia ariki akaaka tatou e e maata atu ta tatou ka anoanoia kia kite no runga ia Iehova, tana au angaanga, e tona au tu.

⁵ Ei akaraanga, kua tauturuia a Leo * kia akaari i te tu akaaka na te ariki anga e kare aia i kite i te au mea ravarai no runga i te au mea ta te Atua i anga mai. Tona mapuanga, kua reka tikai a Leo i te apiianga taineti. No tona inangaro kia marama atu aia i te au mea o te ao katoa, kua apii aia no runga i te au mea katoa o te mareva e kua kite mai aia i te tikaanga tikai. Kua karanga aia e: “Kua kite mai au i taku i apii mai, e kare te au apiianga taineti e rauka i te tauturu i te au tangata kia marama tikai i te au mea katoa o te mareva. No reira kua taui au ki te apiianga i te ture.” I tetai tuatau i muri mai, kua riro mai a Leo ei roia e oti ei akava i roto i te are akavaanga. I muri mai kua apii te Au Kite o Iehova i te Pipiria kiaia e tana vaine, kua ariki raua i te tuatua mou e kua riro mai ei nga tavini akatapuia ki te Atua. Noatu tona kite teitei, eaa tei tauturu ia Leo kia akaari i te tu o tei mea ngiti rava? Kua pau mai aia e, “Te kite anga e noatu te maata i ta tatou i kite no runga ia Iehova e te ao katoa, maata rai ta tatou ka anoanoia kia kite.”

6, 7. (a) Eaa te akaraanga meitaki no te tu akaaka ta Iehova i akaari mai? (e) Akapeea te tu akaaka o te Atua te akariro anga i tetai ke kia ‘maata’?

⁶ Tetai atu mataara ka tauturu ia tatou kia akaari i te tu akaaka koia oki, no to Iehova  akaari mai anga i te tu akaaka. Akamanako i teia e: ‘E oa rave angaanga tatou no te Atua.’ (1 Kori. 3:9) Akamanako ana! Te akangateitei maira te Atua ko Iehova, Tei Teitei Rava ia tatou na te oronga mai anga i te tikaanga kia rave i ta tatou angaanga orometua na te taangaanga anga i tana Tuatua, te Pipiria. Noatu e na Iehova e akatupu ra i te ua ta tatou i tanu e i pipi ki te vai, kua oronga mai aia i te tikaanga ngateitei kia tatou kia angaanga kapiti kiaia. (1 Kori. 3:6, 7) Kare ainei te reira i te akaraanga meitaki no te tu akaaka o te Atua? Papu e te riro ra to Iehova tu akaaka ei akamaroiroi anga maata kia tatou tataki tai kia akaari i te tu o tei mea ngiti rava.

⁷ Kua riro te tu akaaka o te Atua i te akakeu maata i te tangata tata taramo ko Davida. Kua imene aia kia Iehova e: “Kua oronga katoa mai koe kiaku i te paruru ora naau: e na toou [“tu akaaka,” NW] i maataʼi au.” (2 Samu. 22:36) Kua kite a Davida e kua rauka iaia i te rave i te au angaanga maata i Iseraela no te mea kua akaari mai a Iehova i te tu akaaka kiaia na te akarongo anga e te tauturu anga iaia. (Sala. 113:5-7) Te aiteite ra ainei te reira kia tatou? No runga i to tatou au tu, kite karape, e te tikaanga ngateitei, eaa ta tatou ‘kare i rauka’ mai mei ia Iehova? (1 Kori. 4:7) Te “maata” ra tetai tangata e akaari ra i te tu o tei mea ngiti rava no te mea ka riro mai aia ei tavini puapinga no Iehova. (Luka 9:48) Akara ana tatou akapeea teia e tupu ei.

8. Akapeea te tu akaaka te akakeu anga i to tatou tu i roto i ta Iehova akaaerenga?

⁸ E puapinga tikai te tu akaaka no to tatou turanga mataora i roto i ta te Atua akaaerenga teokaratiki e te turuturu anga i te akanoonooanga a te putuputuanga. Ei akaraanga, akamanako ana i tetai vaine mapu ko Petra tona ingoa, tei utuutuia mai i roto i tetai pamiri Kite. No te mea te inangaro ra aia i te rave i tana e inangaro ra, kua akatakake mai a Petra iaia mei te putuputuanga. I tetai au mataiti i muri mai, kua kapiti akaou mai aia ki te putuputuanga. Te mataora ra aia i teianei i roto i ta Iehova akaaerenga e te inangaro ra i te turuturu i te akanoonooanga a te putuputuanga. Eaa tei taui i tona tu i teianei? Kua tata aia e: “E mataora ai au i roto i ta te Atua akaaereanga, ko te nga tu puapinga rava atu ka anoanoia au kia marama e kia akatupu, ko te tu akaaka e te tu tau.”

9. Eaa te tu ta tetai tangata akaaka ka akaari no runga i te kai pae vaerua, e akapeea aia e puapinga ai mei te reira?

⁹ E ariki ngakau tae ana tetai tangata akaaka i ta Iehova tauturu, pera katoa te au kai pae vaerua. No reira rai tetai tangata akaaka i apii putuputu ei e i apii meitaki ei i te Pipiria e te tatau anga i te Punanga Tiaki e te makatini E Ara! Ka tatau putuputu aia i te au puka ou i mua ake ka tuku ei i te reira ki runga i tana ngai vairanga puka, mei ta te au tavini tiratiratu o Iehova e rave ana. Me akaari tatou i te tu akaaka na te tatau anga e te apii anga i ta tatou au puka tei akatumuia ki runga i te Pipiria, ka puapingaia tatou i te pae vaerua, e ka taangaanga meitaki a Iehova ia tatou i roto i tana angaanga.​—Ebe. 5:13, 14

10. Akapeea tatou me akaari i te tu o tei mea ngiti rava i roto i te putuputuanga?

¹⁰ Ka ‘maata atu’ tetai tei akaari i te tu o tei mea ngiti rava na roto i tetai mataara ke. Te taangaanga ra a Iehova i tona vaerua tapu i te iki i tetai au tane ei aronga pakari i roto i te au putuputuanga ravarai. E rave ana ratou i te au akanoonooanga no te au mea pae vaerua mei te au uipaanga a te putuputuanga, te angaanga tutuanga, e te angaanga tiaki. Me akaari tatou i te tu o tei mea ngiti rava na te turuturu anga i teia  au akanoonooanga, te turuturu ra tatou i te tu mataora, au, e te taokotaianga o te putuputuanga. (E tatau ia Ebera 13:7, 17) Me te tavini ra koe ei tangata pakari me kore ei tavini orometua, te ariki akaaka ra ainei koe ia Iehova no te oronga mai anga i taua tikaanga ngateitei kia koe?

11, 12 Eaa te tu te ka akapuapinga ia tatou i roto i to Iehova akaaereanga, e no teaa ra?

¹¹ E ‘maata atu’ me kore e puapinga atu te tangata e akaari ra i te tu o tei mea ngiti rava i roto i ta Iehova akaaerenga, no te mea te akariro ra tona tu akaaka iaia ei tavini meitaki e te tukatau no te Atua. Kua ako atu a Iesu i tana au pipi kia akaari i te tu o tei mea ngiti rava, no te mea te akakeuia ra tetai ia ratou e te tu akatietie o taua tuatau ra. ‘Kua tupu akera te tauetono ia ratou uaorai, koai to ratou te ka maata atu,’ i akakite mai ei a Luka 9:46. Ka manako katoa ainei tatou e e meitaki atu tatou i to tatou au taeake irinaki me kore e teitei atu tatou i tetai au tangata? Kua akakeuia te manganui o teianei ao e te tu akaparau e te tu noinoi. Kia tuke tatou mei te au tangata akaparau o teianei na te akaari anga i te tu akaaka. Me rave tatou i te reira e te tuku anga i to Iehova anoano ei mea mua, ka riro mai tatou ei au oa akamaroiroianga no to tatou au taeake e te au tuaine.

¹² E akakeuanga meitaki tikai ta Iesu akoanga kia akaari tatou i te tu o tei mea ngiti rava. Kare ainei tatou e tauta i te akaari i te tu o tei mea ngiti rava i roto i te au turanga ravarai o te oraanga? Ka akamanako ana tatou e toru turanga.

13, 14 Akapeea tetai tane me kore vaine me akaari i te tu o tei mea ngiti rava, e akapeea teia te tauturu anga i te akaipoipo?

¹³ I roto i te akaipoipo. Maata te tangata i teia tuatau te manako ra i to ratou uaorai tikaanga, e te maro ra i te reira noatu ka tamanamanata te reira i te tikaanga o tetai ke. Inara, te aratakiia ra tei akaari i te tu o tei mea ngiti rava i ta Paulo e akamaroiroi maira ia tatou kia akaari. I roto i tana reta ki to Roma, kua tata aia e: “Kia aruaru tatou i te au mea ka akatupu i te au e i te au mea te ka akamaroiroi i tetai e tetai.” (Roma 14:19) Ka akatupu tetai tangata e akaari ra i te tu o tei mea ngiti rava i te tu au ki te au tangata ravarai e ki tona tokorua akaipoipo akaperepereia tikai.

¹⁴ Akamanako ana i te tuanga o te tamataoraanga. Penei e tuke ana te inangaro o te nga tokorua no runga i te tamataoraanga. Penei e reka ana te tane i te noo ua ki te kainga i te tatau puka i te tuatau akangaroi anga. I tetai tua, penei e reka ana te vaine i te aere ki vao i te kaikai me kore i te atoro i te au oa. Kare ainei e ka mama ake i te vaine i te akangateitei i tana tane me akaari te tane i te tu akaaka e kare aia e manako ua i tana e reka ana, mari ra ka akamanako aia i ta tana vaine e reka ana e kare e reka ana? E ka aroa e ka akaperepere te tane i tana vaine me kite aia e kare tana vaine e maro ana i tana e inangaro ana, inara te manako ra aia i te inangaro o tana tane! Ka akaketaketaia te pirianga akaipoipo me akaari raua roa ai i te tu o tei mea ngiti rava.​—E tatau ia Philipi 2:1-4.

15, 16 Eaa te tu ta Davida i akakite mai i roto ia Salamo 131, e akapeea teia te tauturu anga ia tatou i roto i te putuputuanga?

¹⁵ I roto i te putuputuanga. E maata i roto i teianei ao te manako ra e kia rauka mai ta ratou e inangaro ra i te reira taime. Kare e rauka ana ia ratou i te akakoromaki e te tiaki no tetai apinga. Ka tauturu te akaari anga i te tu o tei mea ngiti rava ia tatou kia tiaki, me kore kia irinaki ia Iehova. (E tatau ia Salamo 131:1-3.) Ka rauka mai te tu tinamou, te au akameitakianga, te pumaana e te mataora no te akaari anga i te tu akaaka e  te tiaki anga ia Iehova. No reira rai a Davida i akamaroiroi ei i tona au oa Iseraela kia tikai marie i to ratou Atua!

¹⁶ Ka kite katoa koe i taua tu akapumaanaanga me tiaki akaaka koe ia Iehova. (Sala. 42:5) Penei te ‘inangaro ra koe i te angaanga meitaki,’ e no reira ‘te inangaro ra koe i tetai taoonga episekopo,’ me kore kia riro ei tangata pakari. (1 Timo. 3:1-7) E tika, e tauta koe i te rave i taau ka rauka kia akatika i te vaerua tapu i te akatupu i te au tu e anoanoia ra no te tangata pakari. Inara, akapeea me kua roa koe i te tiaki anga e kare tetai i roa ana i te tiaki? Me tiaki marie tetai tei mea ngiti rava i tetai angaanga ngateitei, ka tavini mataora ua atu rai aia ia Iehova e ka mataora ua rai aia i te rave i te angaanga tei orongaia kiaia.

17, 18 (a) Eaa te puapinga ka rauka mai me pati tatou no te akakoreanga ara e me akakore puareinga tatou i te ara a tetai ke? (e) Eaa te akoanga e akamaroiroiia ra i roto ia Maseli 6:1-5?

¹⁷ I roto i to tatou pirianga ki tetai ke. E ngata ana i te maataanga o te tangata i te tataraara. Inara, e akaari ana te au tavini o te Atua i te tu o tei mea ngiti rava na te akatika anga e kua tarevake ratou e te pati anga kia akakoreia te ara. Kua papa katoa ratou i te akakore i te ara a tetai ke. E akatupu ana te tu akaparau i te tu akatakake e te pekapeka, e e akatupu ana te akakoreanga ara i te tu au i roto i te putuputuanga.

¹⁸ Penei ka anoanoia tatou kia ‘taakaaka ia tatou uaorai’ na te tataraara ngakau tae anga ki tetai ke me kare e rauka ia tatou i te akatupu i ta tatou i tuatua no te mea kare e rauka ia tatou i te rave i te reira. Me tupu mai teia, kia akamanako tatou e kua tarevake ana tatou e kia ariki i te reira, noatu e kare tatou i apa.​—E tatau ia Maseli 6:1-5.

19. Eaa te au tumu ka mataora ai tatou no te au akoanga Pipiria kia akaari i te tu o tei mea ngiti rava?

¹⁹ Mataora tikai tatou i te akamaroiroianga a te Pipiria kia akaari i te tu o tei mea ngiti rava! Noatu e ngata ia tatou i te akaari i taua tu ra, me akamanako meitaki tatou i to tatou turanga me akaaiteia ki te turanga teitei o Tei Anga mai e te ariki anga i tona tu akaaka, ka akakeu te reira ia tatou kia akaari i te tu akaaka. Na te rave anga i te reira, ka riro mai tatou ei tavini akaperepere maata no Iehova. No reira, kia akaari ua rai tatou i te tu o tei mea ngiti rava.