1, 2. (a) Eaa te “au ravenga” a Satani? (e) Eaa te ka tauturu ia tatou kia akavaitata atu ki te Atua?

KUA anga te Atua ko Iehova i te au tangata ma te anoano kia akavaitata atu kiaia. Inara te inangaro ra a Satani kia manako tatou mei iaia rai​—e kare tatou e anoano ia Iehova. E pikikaa te reira ta Satani i akatupu mai mei te tuatau i akavare ei aia ia Eva i roto i te kainga i Edene. (Gene. 3:4-6) Mei te reira tuatau mai, e maata te au tangata tei manako e kare te au tangata e anoano i te Atua.

² Kare tatou e anoanoia kia topa ki roto i te ereere a Satani. “Kare oki tatou i te kite kore i tana au ravenga.” (2 Kori. 2:11) Te tauta ra a Satani i te akamamao ia tatou mei ia Iehova na te akakeu anga ia tatou kia rave i te au ikianga tarevake. Inara mei tei akaariia mai e te atikara i mua akenei, ka rauka ia tatou i te rave i te au ikianga meitaki no runga i te angaanga moni, te tamataoraanga, e to tatou pamiri. Te akaari maira teia atikara e akapeea tatou me rave i te au ikianga meitaki no runga i te au mea tekinoroti, te oraanga kopapa, te moni, e te tu ngakau parau ei tauturu anga ia tatou kia “akavaitata atu ki te Atua.”​—Iako. 4:8.

3. Akatutu mai e akapeea te au mea tekinoroti te taangaanga meitakiia anga e te taangaanga tau koreia anga.

³ Takapini i teianei ao, e mea matauia i te kite i te au mea tekinoroti ou. Me taangaanga meitakiia te reira, ka tauturu maata te reira ia tatou. Me taangaanga tau koreia te reira, ka akamamao atu te reira ia tatou mei to tatou Metua i te rangi. Akamanako ana i te au komupiuta. Kua tataia e kua neneiia te makatini taau e tatau nei ma te tauturu anga a te au komupiuta. E apinga meitaki te komupiuta no te rave anga i te kimikimianga e te komunikeiti anga, e tetai taime e mea meitaki te reira no te tamataoraanga. Inara, me maata rava to tatou inangaro i te komupiuta, ka manako ua rai tatou no runga i te reira e ka pou te taime no te taangaanga i te reira. Te akavare ra te aronga okooko i te au tangata na te akakite anga e ka anoanoia ratou kia oko mai i te au mea tekinoroti ou. Kua inangaro maata tikai tetai tangata mapu i tetai komupiuta ou e kua oko muna aia i tetai o tona kidney kia oko mai i te reira. E mea tangi tikai te reira!

4. Eaa ta tetai Kerititiano i rave kia akamutu i tana peu kino no te taangaanga maata anga i te komupiuta?

 ⁴ E mea kino tikai i te akatika i te au mea tekinoroti kia takino i to tatou pirianga kia Iehova. “Kua kite au e te akakite ra te Pipiria e kia ‘taporoporo marie tatou i te tuatau’ no te au mea pae vaerua,” i tuatua mai ei a Jon, e Kerititiano e 20 tuma ona mataiti. * “Inara e akapou maata ana au i toku taime ki runga i te komupiuta.” Kua akakite mai a Jon e e ara ua ana aia i te roaanga po i te akara i te au mea i runga i te Initaneti. Kua karanga mai noatu e te roiroi ra aia, e ngata atu iaia i te akamutu i te pukapuka me kore i te akara i te au vitio, e tetai au vitio kino katoa. Ei tauturu anga iaia kia akakore atu i taua peu kino ra, kua akanoo a Jon i tana komupiuta kia akamutu me tae tona taime no te moe.​—E tatau ia Ephesia 5:15, 16.

5, 6. (a) Eaa te au apainga a te au metua no runga i ta ratou tamariki? (e) Akapeea te au metua me akapapu e e pirianga meitaki to ta ratou tamariki?

⁵ E te au metua, kare kotou e anoanoia kia akatere i te au mea ta te au tamariki e rave ra, inara ka anoanoia kotou kia akatere meitaki i ta ratou taangaanga anga i te komupiuta. Auraka e akaruke ua ia ratou kia akara i te au mea tau kore, au mea kangakanga vitio kino, mea purepure, e te au kapitianga kino i runga i te Initaneti kia tavarenga ia ratou e kia kore e tamanamanata ia koe. Me akapera koe, ka manako mai ratou e, ‘I te mea e kare a Papa e Mama e akara mai ana, te meitaki ua ra ta matou e rave nei.’ Ei au metua, e apainga na kotou kia paruru i ta kotou tamariki​—kapiti mai i te au mapu—​mei tetai ua atu mea te ka akamamao atu ia ratou mei ia Iehova. E paruru katoa ana te au manu i ta ratou punupunua mei te kino. Akamanako ana eaa ta tetai mama pea ka rave me takino tetai tangata i tana punua!​—Akaaite ia Hosea 13:8.

⁶ Tauturu i taau tamariki kia akapiri atu ki te au Kerititiano meitaki, te au mapu e te aronga pakarikari. E kia akamaara e, te anoano ra taau tamariki ia koe kia akapou i toou taime kia ratou! No reira, e tuku i tetai taime kia katakata, kia kanga kapiti, kia angaanga kapiti e kia “akavaitata atu ki te Atua.” *

7. Eaa ra tatou katoatoa ka inangaro ei kia meitaki ua te oraanga kopapa?

⁷ E ui putuputu ana tatou e te peea ra tetai pae. I te mea e kua akatika to tatou nga metua mua ia Satani kia akamamao atu ia raua mei ia Iehova, no reira kua tuia tatou katoatoa e te maki. E rekareka ana a Satani me makiia tatou, no reira i ngata ei ia tatou i te tavini ia Iehova. E me ka mate tatou, kare e rauka ia tatou i te tavini iaia. (Sala. 115:17) E mea natura i reira no tatou i te inangaro kia vai meitaki ua te oraanga kopapa. * E kia manako atu tatou i te turanga oraanga kopapa o to tatou au taeake.

8, 9. (a) Akapeea tatou e akapapu ei e kare tatou e manako maata ua ana no runga i to tatou oraanga kopapa? (e) Eaa te au mea puapinga ka rauka mai no te akatupu anga i te tu rekareka?

⁸ Inara eiaa tatou e manako maata ua no runga i to tatou oraanga kopapa. Kua akapou maata tetai pae i to ratou taime no te tuatua  anga no runga i te kai anga i te au kai meitaki, te au rapakau anga maki, me kore te au apinga no te oraanga kopapa e no te akamanea anga, e kare ki runga i te tutu anga i te Patireia o te Atua. Penei te irinaki ra ratou e te tauturu ra ratou i tetai ke. Noatu rai te reira, kare i te mea tau kia taangaanga i to tatou Are Uipaanga Patireia, te au akaputuputuanga, me kore i te au uruoaanga kia okooko i te au apinga me kore kia akakitekite aere i to tatou au manako no runga i te oraanga kopapa. No teaa ra?

⁹ E taokotai kapiti ana tatou no te uriuri anga i te au mea pae vaerua e kia rauka mai te mataora no ko mai i te vaerua tapu o te Atua. (Gala. 5:22) I roto i taua au turanga ra, ka riro te tuatua anga no runga i te au rapakauanga e te au apinga no te oraanga kopapa i te tamanamanata i to tatou akakoroanga pae vaerua e kia akatupu i tetai ke kia kore e mataora. (Roma 14:17) E tuku i te au tangata kia rave i ta ratou uaorai ikianga no runga i te akono anga i to ratou oraanga kopapa. Tei maata atu, kare a tetai tangata ravenga no te rapakau anga i te au maki ravarai. No te mea e pakari ana, e maki ana, e e mate katoa ana te au taote tukatau tikai. E me apiapi maata tatou no runga i to tatou oraanga kopapa, kare te reira e akaroa atu i to tatou oraanga. (Luka 12:25) I tetai tua ra, “e meitaki to te ngakau rekareka mei te vairakau ra.”​—Mase. 17:22.

10. (a) Eaa te au tu te manea ra kia Iehova? (e) Aea tatou e mataora ai i tetai oraanga kopapa meitaki tikai?

¹⁰ E mea tau katoa kia akamanako tatou i to tatou akamaneaanga. Inara eiaa tatou e tauta pakari i te akakore atu i te au akairo o te tu ruaine anga. E au akairo te reira no te tu pakari, tu akangateitei, e te tu manea tikai. Ei akaraanga, te akakite maira te Pipiria e: “E korona kakā te upoko inaina, kia rokoia atu tei te arataa tuatua-tika ra.” (Mase. 16:31) Ko to Iehova manako te reira no runga ia tatou, e kia manako akapera rai tatou mei iaia rai. (E tatau ia 1 Petero 3:3, 4.) No reira, e mea meitaki ainei i te rave i te au ravenga vavai anga me kore te au rapakauanga te ka takino i tetai kia akara anga manea ua? ‘Ko te rekareka no ko mai ia Iehova’ te tumu o te tu manea tikai te ka kaka mai no roto mai, noatu eaa te mataiti me kore te tu oraanga kopapa o tetai. (Nehe. 8:10) I roto anake ua i te ao ou e meitaki mai ei to tatou oraanga kopapa e ka mapu akaou tatou. (Iobu 33:25; Isa. 33:24) E tae ua atu ei ki te reira tuatau, ka riro te akaari anga i te tu pakari tau e te akarongo i te tauturu ia tatou kia akavaitata atu kia Iehova ia tatou e taangaanga meitaki ra i to tatou turanga i teianei.​—1 Timo. 4:8.

11. Akapeea te moni te riro anga ei ereere?

¹¹ Kare te moni i te mea kino, kare katoa i te mea tarevake i te piri atu ki roto i tetai angaanga pitiniti meitaki. (Kohe. 7:12; Luka 19:12, 13) Inara, “ko te anoano maata oki i te moni” ka akamamao atu ia tatou mei ia Iehova. (1 Timo. 6:9, 10) Ka riro “te anoano maata i to teianei ao,” koia oki te apiapi maata anga kia rauka mai te au apinga o te oraanga i te akapokia ia tatou i te pae vaerua. Pera katoa “te pikikaa o te apinga,” te manako tarevake anga e ka apai mai te au apinga nui i te mataora e te turanga tinamou. (Mata. 13:22) Kua akapapu mai a Iesu e ‘kare e tika i tetai tangata’ kia tavini meitaki tikai i te Atua e te au apinga nui.​—Mata. 6:24.

12. Eaa te mataara ta te au tangata e rave ana kia rauka viviki mai i te moni, e akapeea tatou me kopae i te rave i taua au ikianga kino ra?

¹² Me manako tatou e ko te moni te mea puapinga rava atu, ka timataia tatou kia rave i te mea tarevake. (Mase. 28:20) Kua inangaro tetai pae kia rauka viviki mai te moni, no reira kua oko mai ratou i te tiketi lottery. Kua piri atu tetai au taeake ki roto i te angaanga pitiniti e rauka viviki mai ana te moni, e kua taputou katoa ratou ki tetai aronga i roto i te putuputuanga e ka maata katoa ta ratou moni. Tetai au taime, e kaiou moni ana tetai au taeake ki tetai au mema o te putuputuanga no tetai pitiniti e kua papau ratou e ka tutaki maata atu ratou i te moni. Me noinoi tatou, ka piri atu tatou ki roto i tetai pitiniti te ka akapou maata i ta tatou moni. No reira, auraka e tuku i te tu noinoi kia akavare ia koe. Kia akamanako meitaki. Mei tei matauia i te kite, kare e rauka viviki mai ana te moni.

13. Akapeea i tuke ei to Iehova manako no runga i te moni ki to teianei ao?

 ¹³ Me tuku tatou “i te basileia o te Atua, e te tuatua-tika nana ra” na mua, ka akameitaki mai a Iehova i ta tatou tauta anga kia rauka mai te au mea ta tatou e anoano ra no te oraanga. (Mata. 6:33; Ephe. 4:28) Kare aia e inangaro ana ia tatou kia varea e te moe i roto i te au uipaanga no te angaanga moni maata me kore kia manamanata no runga i te moni ia tatou i roto i te Are Uipaanga Patireia. Maata i roto i teianei ao te irinaki ra e na te akapou anga i to ratou taime i te angaanga moni, e rauka ai ia ratou tetai oraanga tinamou no te tuatau kia mua e kia akangaroi meitaki ratou. E maro ua ana ratou i ta ratou tamariki kia aruaru katoa i te au apinga materia. Kua akaari mai a Iesu e kare e tau ana taua au manako ra. (E tatau ia Luka 12:15-21.) Penei ka maara ia tatou a Gehazi, tei manako e ka rauka iaia i te akatupu i tona tu noinoi e te akono tamou anga i tona turanga meitaki ki mua ia Iehova.​—2 Ari. 5:20-27.

14, 15. Eaa ra kare i te mea meitaki kia manako e ka oronga mai te moni i te turanga tinamou? Oronga mai i tetai akaraanga.

¹⁴ Kua akakiteia mai e kua maremo ana tetai au aeto no te mea kua mou ua ratou i tetai ika mamaata, e kare ratou i tuku ana i te reira. Ka tupu ainei te reira ki tetai Kerititiano? Kua akamarama mai tetai tangata pakari ko Alex tona ingoa e, e matakite ana aia i tana moni. Kare katoa aia e kaimoumou ana i te apinga pua rouru. Inara kua manako aia e me ka maata tana moni ka rauka mai, ka akaruke aia i tana angaanga moni e ka painia aia. No reira kua apii aia akapeea me oko mai e me oko atu i tetai au tuanga pitiniti, e kua taangaanga aia i te katoaanga o tana moni kia oko mai i tana ka rauka. Kua kaiou katoa aia i te moni kia maata atu tana tuanga pitiniti ka oko mai! Inara kua puapinga kore te au tuanga pitiniti tana i oko mai. Kua karanga a Alex e: “Kua tauta tikai au kia rauka akaou mai taku moni.” Kua manako aia e me tiaki marie aia, ka puapinga akaou mai tana au tuanga pitiniti.

¹⁵ Kua manako ua rai a Alex i tana tuanga pitiniti. E kua ngata tikai iaia i te tuku i tana tavini anga ia Iehova ei mea mua, e kare aia e moe meitaki ana. Inara kare rava te au tuanga pitiniti i puapinga akaou ana. Kua ruti a Alex i te katoaanga o tana moni e kua anoanoia aia kia oko i tona are. Kua karanga aia e kua akatupu aia i te au manamanata no tona pamiri. Inara kua kite mai aia i tetai apiianga puapinga. Kua karanga aia e ko tetai tangata te irinaki ra e ka oronga mai te akatereanga a Satani i te turanga tinamou tikai e te mataora, ka maromaroa tikai aia. (Mase. 11:28) Te tikaanga, me tuku tatou i to tatou manakonakoanga ki runga i ta tatou moni i pangika, me kore i to tatou tu karape i te angaanga moni i roto i teia akatereanga, te irinaki ra tatou ki “te atua o teianei ao” ko Satani. (2 Kori. 4:4; 1 Timo. 6:17) Mei reira mai kua akamama mai a Alex i tona oraanga “no te evangelia nei.” Ka akakite atu aia kia koe e te rave anga aia i te reira, kua mataora atu ratou ko tona pamiri e kua akavaitata atu te reira ia ratou kia Iehova.​—E tatau ia Mareko 10:29, 30.

16. Akapeea i tuke ei te ngakau parau tau mei te ngakau parau tau kore?

¹⁶ E mea tau kia ngakau parau tatou no te au mea meitaki. Ei akaraanga, kia ngakau parau tatou e e Au Kite tatou no Iehova. (Iere. 9:24) Ka tauturu te reira ia tatou kia rave i te au ikianga meitaki e kia aru i i te au turanga teitei o te Atua. Inara, kia matakite tatou kia kore tatou e akaparau e kia manako e e maata atu to tatou kite ia Iehova no te mea ka akamamao atu te reira ia tatou mei ia Iehova.​—Sala. 138:6; Roma 12:3.

17, 18. (a) Taiku mai i tetai au akaraanga Pipiria no tetai aronga akaaka e te aronga ngakau parau. (e) Akapeea tetai taeake te kopae anga i te tuku i te tu ngakau parau kia akamamao iaia mei ia Iehova?

¹⁷ Tei roto i te Pipiria te au akaraanga no te aronga ngakau parau e te aronga akaaka. Kua pati akaaka te Ariki ko Davida kia Iehova no te aratakianga, e kua akameitaki mai a Iehova iaia. (Sala. 131:1-3) Inara kua taakaaka a Iehova i te nga ariki ngakau parau ko Nebukanesa raua ko Belesazara. (Dani. 4:30-37; 5:22-30) I teia tuatau, e tupu ana te au turanga te ka timata i to tatou tu akaaka. Kua tukuia atu a Ryan, e tavini orometua e 32 ona mataiti ki tetai putuputuanga  ou. “Kua tapapa atu au kia ikiia au ei tangata pakari,” i akakite mai e a Ryan, “inara e tai mataiti i topa kare te reira i tupu ana.” Kua riri ainei a Ryan, te manako anga e kare te aronga pakari e akangateitei mai ana iaia? Ka akamutu ainei aia i te aere ki te au uipaanga, te tuku anga i te tu ngakau parau kia akamamao iaia mei ia Iehova e Tona iti tangata? Eaa taau ka rave?

¹⁸ “Kua tatau au i te au mea ravarai taku i kite i roto i ta tatou au puka no runga i te tapapa anga i tetai mea kare i tupu,” i akamaara ai a Ryan. (Mase. 13:12) “Kua kite mai au e ka anoanoia au kia apii i te tu akakoromaki e te tu akaaka. Kua anoanoia au kia tuku ia Iehova kia tereni mai iaku.” Kare a Ryan i manako ua no runga iaia uaorai, mari ra, kua manako aia i te tavini i tetai ke​—i roto i te putuputuanga e i roto i te ngai tutuanga. Kare i roa ana te rave ra aia i tetai au apii Pipiria meitaki. “Te ikiia anga au ei tangata pakari e tai mataiti e te apa i muri mai, kua poitirere tikai au,” i karanga ai aia. “Kua akamutu au i te manamanata no runga i te reira no te mea te mataora tikai ra au i taku angaanga orometua.”​—E tatau ia Salamo 37:3, 4.

19, 20. (a) Akapeea tatou e akapapu ei e kare te au aruaruanga o te oraanga i te au ra ravarai e akamamao atu ia tatou mei ia Iehova? (e) Eaa te au akaraanga ka rauka ia tatou i te aru no te aronga tei noo vaitata ua rai kia Iehova?

¹⁹ Kare te au mea ravarai tei uriuriia i roto i teia atikara e te atikara i mua ana e tarevake ana. E ngakau parau ana tatou ei au tavini no Iehova. E apinga aroa maata te pamiri mataora e te oraanga kopapa meitaki no ko mai ia Iehova. Te marama ra tatou e ka rauka te angaanga moni e te moni i te tauturu ia tatou kia akono i to tatou au anoano. Kua kite tatou e e mea mataora te tarekarekaanga, e e mea meitaki te au mea tekinoroti. Inara kia akamaara tatou e me maata rava ta tatou aruaru anga i teia au apinga i teia tuatau, ka tamanamanata te reira i ta tatou akamorianga, e ka akamamao atu ia tatou mei ia Iehova.

²⁰ Te inangaro ra a Satani kia tupu te reira. Inara, ka rauka ia koe te kopae atu kia kore taua au tu kino ra e tupu kia koe e toou pamiri! (Mase. 22:3) Kia akavaitata atu kia Iehova e kia noo vaitata ua rai kiaia. E maata te au akaraanga Pipiria tei apii mai ia tatou kia rave i te reira. “Kua aaere a Noa raua ko [Enoka e] te Atua” mou. (Gene. 5:22; 6:9) “Maroiroi rava atura [a Mose] i te akara anga atu iaia, i tei kore e kitea kia akara ra.” (Ebe. 11:27) Kua turuturu ua rai te Atua ia Iesu no te mea e rave ua ana aia i te au mea te akamareka ra i tona Metua i runga i te rangi. (Ioa. 8:29) Aru i taua au akaraanga ra. “Auraka e tukutuku i te rekareka. Auraka e tukutuku i te pure. E akameitaki i te Atua i te au mea katoa ra.” (1 Tesa. 5:16-18) E auraka rava e akatika i tetai apinga kia akamamao ia koe mei ia Iehova!