No Roto Aia i te Pamiri o Kaiapha
Tetai taime, e keriia mai ana te au apinga tei runga te ingoa o tetai tangata i roto i te Pipiria, e i tetai taime e kitea mai ana te au apinga no tetai kopu tangata o tera tangata. Ei akatauanga i te mataiti 2011, kua tata tetai aronga kite karape o Iseraela no runga i tetai mea i kitea mai e tei akapapu mai i te reira. E pia ivi no tetai tangata tei mate e 2,000 mataiti i topa—e pia maaniia ki te ngaika kua akamaneaia, kua tukuia te ivi o tetai tangata mate ki roto i muri ake i te pe anga te kopapa.
Ko teia pia ivi, tei runga te tataanga: “Miriama te tamaine a Yeshua te tamaiti a Kaiapha, te taunga o Maazia no Beth ʹImri mai.” Ko Kaiapha te taunga maata ngati Iuda tei piri ana ki te akavaanga o Iesu e tona tamateia anga. (Ioa. 11:48-50) Taiku te tangata tuatua enua ko Flavius Josephus iaia e ko “Iosepha, tei kapikiia ko Kaiapha.” Te taka ua ra e no tetai kopu tangata ona teia pia ivi. I te mea kua tataia ki runga i te pia ivi te ingoa Yehosef bar Kaiapha, me kore Iosepha te tamaiti a Kaiapha, * tei kiteaia mai i mua atu, e tei manakoia e no te taunga maata uaorai, tera i reira e pirianga to Miriama kia Kaiapha.
I roto i tetai akakiteanga a te Israel Antiquities Authority (IAA), kua raveia mai te pia ivi o Miriama mei te aronga keikeia tei aru i tetai ngai tanumanga o mua ana. Na te akarakara meitaki anga ratou i teia pia ivi e te tataanga i runga, i akapapu mai e nona rai.
Akakite katoa maira te pia ivi o Miriama i tetai apinga ou kia tatou. Te taiku ra te reira ia “Maazia,” te openga o te 24 takau o te kau taunga e tavini ra i ko i te iero i Ierusalema. (1 Para. 24:18) Akaari maira te tataanga i runga i teia pia ivi e, “e pirianga to te pamiri Kaiapha ki te pupu o Maazia,” i karanga ai te IAA.
Te taiku katoa maira te tataanga i te ingoa Beth ʹImri. Kare kore e e rua akamaramaanga no runga i teia tuanga o te tataanga. “Te mea mua, koia oki ko Beth ʹImri te ingoa o tetai pamiri taunga—te au tamariki a Imera (Ezera 2:36-37; Nehemia 7:39-42) to ratou ai tupuna e au mema no te pupu o Maazia,” i karanga ai te IAA. “Te rua, [ko Beth ʹImri] te ngai i anau ei a Miriama me kore te ngai i anau ei tona pamiri katoa.” Ko te mea puapinga ra, te akapapu maira te pia ivi o Miriama e e au tangata tika tikai, e e au pamiri tika tikai ta te Pipiria e tuatua ra.
^ para. 3 No runga i te pia ivi o Kaiapha, akara i te atikara “Te Taunga Maata Tei Akaapa ia Iesu,” i roto i Te Punanga Tiaki o Tianuare 15, 2006, kapi 10-13.