ANAUIA maua ki roto i tetai pamiri tanu kai i runga i te pama, e taingauru tamariki, i te tua Tokerau ia Ostrobothnia, i Finland. Kua riro te Tamaki II o te Ao ei takino i to maua oraanga i te tamarikianga. Noatu e mamao to matou kainga mei te ngai tamakianga, kua kite maua e e kino maata ta te tamaki e akatupu ra. Te pomuia anga te oire o Oulu e Kalajoki, kua muramura ua a runga i te rangi. Kua raurau mai to matou nga metua ia matou te tamariki kia pipini me kite matou i te au pairere tamaki e rere akera. No reira, i te akakite mai anga to maua tungane a Tauno no runga i tetai enua parataito kare e tu tau kore, kua tukia to maua ngakau.

E 14 o Tauno mataiti i apii ei aia i te tuatua mou o te Pipiria na roto i te tatau anga i te au puka a te Aronga Apii Pipiria. Te tupu anga te Tamaki II o te Ao, kua patoi aia i te angaanga vaeau no tona akava ngakau tei tereniia e te Pipiria, e kua tukuia atu aia ki roto i te are auri. Iaia i reira, kua takinga kinoia aia. Na te reira i akaketaketa roa atu i tona akakoroanga kia tavini ia Iehova, e i muri ake i tona tukuia mai anga ki vao, maroiroi rava atu aia i roto i te angaanga orometua. Na te akaraanga meitaki a to maua tungane i akamaroiroi ia maua kia aere ki te au uipaanga a te Au Kite i tetai oire vaitata ua mai. Kua aere katoa maua ki te au uruoaanga, e kua tauta pakari i te akaputu i ta maua moni no to maua tere. E tui kakau ana maua no te tangata, tanu oniani e te aaki berry. No te maata i te angaanga i runga i to matou pama, kare e rauka ua ana ia matou kia aere kapiti ki te au uruoaanga, no reira e tukutuku taime ana matou i te aere.

No te mea kua apii maua i te tuatua mou no runga ia Iehova e tona au akakoroanga, kua akaoonu roa atu te reira i to maua inangaro nona, e kua iki maua i te akatapu i to maua oraanga kiaia. I te mataiti 1947, kua papetitoia maua​—ko Annikki e 15 mataiti, e Aili e 17 mataiti. Papetitoia to maua tuakana a Saimi i taua mataiti rai. Kua apii katoa maua i te Pipiria ki to maua tuakana ko Linnea, tei akaipoipo takere. Kua riro katoa mai aia e tona pamiri ei Au Kite no Iehova. Muri mai i to maua papetitoanga, kua akanoo maua i to maua akakoroanga kia painia tauturu mei tera taime ki tera taime.

I te mataiti 1955, neke atu maua ki Kemi, tetai oire mamao atu i te tua tokerau. Noatu te angaanga tinamou ra maua, inangaro rai maua kia riro mai ei painia, tera ra kua emiemi maua e kare e rauka ia maua i te akono. Kua manako maua e kia na mua i te akaputu i tetai moni. No tera taime i uriuri manako ei maua ki te tuaine painia tei taikuia i runga akenei. Na te reira i tauturu ia maua kia kite e ko te tavini tamou ia Iehova, ka anoanoia maua kia irinaki pu tikai ki runga ia Iehova, eiaa ki to maua uaorai maroiroi e te tauturu a te pamiri. Te mea puapinga roa atu kia irinaki maua i to maua Metua i te rangi.

Taua taime ra, rava ua ta maua moni ei akono ia maua e rua marama. No reira i roto ia Me mataiti  1957, kua akaki emiemi ua atu maua i tetai patianga kia painia e rua marama i Pello, tetai tapere i Lapland, i runga ake i te Arctic Circle. I muri ake i te rua marama, kua vai rai ta maua moni i akaputu ana, no reira akaki akaou maua i tetai patianga kia painia no tetai nga marama akaou. E rua akaou marama i muri mai, te vai pouroa ra rai ta maua moni. Teianei, papu ia maua e ka akono mai a Iehova ia maua. Muri ake i te 50 mataiti te painia anga, te vai nei rai ta maua moni i akaputu! Me oki maua i te akamanako, mei te mea rai e te mou maira a Iehova i to maua rima e te akakite e: “Auraka e mataku, naku koe e tauturu.”​—Isa. 41:13.

I te mataiti 1958, akamaroiroi mai to matou akaaere tutaka kia neke maua ki Sodankylä, i Lapland, kia tavini ei painia takake. I taua taime ra, e tai rai Kite i taua ngai ra, e tuaine. Mea umere te tu i kite ei aia no runga i te tuatua mou. Aere tana tamaiti ki tetai tere apii i Helsinki, te oire maata o Finland. Te aere anga te pupu apii na roto i te oire, kua oake atu tetai tuaine pakarikari i tetai itiu o Te Punanga Tiaki ki te tamaiti, koia te openga i roto i te raini, e kua pati kiaia kia oake i te makatini ki tona mama. Kua oake rai aia e i reira rai kua kite te mama e ko teia te tuatua mou.

Kua tarau maua i tetai ngai nooanga i runga ake i tetai mira tipu rakau. E uipaanga ana matou ki reira. Te akamataanga, ko maua ua e te tuaine e noo ra i tera ngai, e tana tamaine. E tatau kapiti ana matou i te puka apii. Muri mai, kua aere mai tetai tangata i te angaanga i ko i te mira, kua apii ana aia i te Pipiria ma te Au Kite. Akamata aia e tona pamiri i te piri mai ki to matou pupu. I muri mai, kua papetitoia raua ko tana vaine. Na teia taeake e akaaere ana i ta matou au uipaanga. Akamata katoa tetai au tane ke mai e angaanga ra i ko i te mira i te aere mai ki te au uipaanga e kua ariki i te tuatua mou o te Pipiria. Tetai nga mataiti i muri mai, kua maata mai to matou pupu e kua akatumuia tetai putuputuanga.

Ngata atu ta maua angaanga tutu no te mamao i te ara. E na raro ua ana maua i te tuatau maana, na runga i te patikara takatakai e e na runga katoa ana i te poti kia taeria te tangata i roto i ta maua ngai tutuanga. Riro tikai te patikara ei tauturu maata ia maua. E na runga ana maua i te patikara me aere ki te au uruoaanga e te atoro i to maua nga metua, e noo ra i tetai ngai mamao. Te tuatau paroro, e na runga ana maua i te bus i te popongi roa ki tetai oire i taua tuanga ngai e oti, kua na raro aere ua mei tera are ki tera are. Me oti ia maua e tai oire, kua aere atu maua ki tetai. E oonu te kiona i runga i te mataara, e kare e akaatea putuputuia ana. Maata te taime e aru ua ana  maua i te ara pereoo na te oroenua e kika ana. Tetai taime, kua pokia e te kiona te ara o te aronga i na mua ake, e i te akamataanga o te tupuanga rakau, kua tae te kiona e kua tauta ua atu maua i te aere na roto.

No te pakari o te anu e te au turanga kino o te kiona, e aao ana maua i te kakau maanaana. Te totini roroa, e rua me kore e toru pea totini potopoto mai, e te puti teitei. Noatu rai, e ki ua ana to maua puti i te kiona. Me tae maua ki tetai are, ruru maua i te kiona ki vao. E mau katoa ana rai te tapa o to maua pereue roroa i te aere na roto i te kiona. E me pakari kino te anu, kua toka a raro i te tapa o te pereue mei te auri rai te ketaketa. Karanga mai tetai vaine e, “E pakari tikai to korua akarongo, i inangaro ei korua i te aere mai i roto i teia tu reva.” Tere atu i te itu maire (11 kiro mita) te mamao i to maua aere anga ki taua are ra.

No te mamao i te ara, i tetai taime e noo ana maua e tai po i te kainga o te aronga i roto i te oire. Me akamata i te poiri, e pati aere ana maua i tetai ngai nooanga. Tau ua te au ngutuare e te oaoa i te tangata i te ariki mai ia maua, e kare ko te ngai moe ua ta ratou i oake mai, pera katoa rai te kai. Tetai taime, e pakiri ria me kore e pakiri tapa to maua roi moe. Tetai au taime, e au ngai manea tikai. Ei akaraanga, apai tetai vaine ia maua ki te taua i runga i tona are maatamaata ki roto i te pia no te au manuiri, e roi manea to roto kua tapokiia ki te iti teatea. Maata rai te taime e taeria ana te aiai me uriuri matou e te tangata ngutuare i te Pipiria. Roto i tetai are, kua moe mai te nga tangata ngutuare i tetai tua o te pia, e ko maua i tetai tua. Taeria te turuaipo to matou uriuri anga i te Pipiria e tae ua atu ki te popongi. E tuku taime ana raua i te ui mai i te au uianga​—kare akamutu.

E enua motutaa a Lapland inara e taurekareka, e tona manea e tuke tuke i te au tuatau. Kia maua ra, ko te aronga tei apii no runga ia Iehova ko ratou tei manea roa atu. I rotopu i te aronga ngakau tae ta maua i tutu atu, e au tangata tipu rakau tei aere mai ki te ngai tipu rakau i Lapland. Tetai taime, me tomo atu maua ki roto i tetai are, e maata te tangata e noo ra i reira. E meangitika ua oki maua inara, kua ariki ua mai teia au tane tumutumu i te karere o te Pipiria e tetai au puka.

Maata ta maua au tupuanga mataora i kite. Tetai ra, kua tureti maua no te bus no te mea e rima miniti viviki te ora i roto i te ngai tiaki anga bus. Manako maua i te aru i tetai mai bus ki tetai oire ke. Kare roa maua i tutu ana i taua ngai ra i mua ana. I ko i te are mua, aravei maua i tetai vaine mapu tei karanga mai e, “Kua tae mai korua, te tiaki atu nei rai au.” E apii ana maua i te Pipiria ki tona tuakana. Kua pati ana aia i tona tuakana kia pati mai ia maua kia atoro atu iaia i taua ra tikai. Inara, kare i akakiteia mai ana taua karere ra. Ina kua akamata maua i te apii i te Pipiria kiaia e tona kopu tangata i ko i tetai are vaitata ua mai. Kare i roa i muri mai, kua kapiti maua ia ratou pouroa e tai taime me apii, mei te taingauru ma rua tangata e tae mai ana. Mei reira mai, e maata i roto i teia pamiri tei riro mai ei Au Kite no Iehova.

 I te mataiti 1965, kua tuku akaouia atu maua ki te putupututanga e aere nei maua i teianei i Kuusamo, i raro ua ake i te Arctic Circle. I taua taime ra, e tokoiti ua te au papuritia i roto i te putuputuanga. I te akamataanga, manga ngata rai ta maua ngai tutuanga. E iti tangata irinaki atua kare ra ratou e reka mai ana ia maua. Noatu ra, e maata te aronga e akangateitei ana i te Pipiria, e kua riro te reira ei mataara no matou kia pukapuka atu kia ratou. Kua tauta marie ua maua i te akamatau atu ki te tangata, e mei te rua mataiti i muri mai, mama ake i reira i te akamata i te au apii Pipiria.

Teianei, kare o maua maroiroi i te noo roa atu i roto i te angaanga orometua i te au ra, tera ra te piri nei rai maua ki roto i te angaanga orometua vaitata rai i te au ra pouroa. Mama mai te akakite aere anga i te tuatua meitaki i roto i ta maua aka ngai tutuanga, te rauka anga te raitini akaoro motoka o Aili, na te tamaiti a to maua tungane ko Tauno i akamaroiroi iaia, e kua rauka mai te reira i te mataiti 1987, e 56 ona mataiti. Rauka akaou mai tetai tauturu i te patuia anga tetai Are Uipaanga Patireia ou, e kua neke atu maua ki roto i te apatimani tei akatuia i te pae mai.

Riro te kite anga i te maata o te tangata tei ariki mai i te tuatua mou ei rekarekaanga maata no maua. Te akamataanga maua i te tavinianga tamou i te tua tokerau i Finland, tokoiti ua te au papuritia e noo ra i roto i taua tuanga ngai maata. Teianei, e maata te au putuputuanga i roto i te kotinga okotai. Tetai taime i ko i te au akaputuputuanga e te au uruoaanga, ka aravei mai tetai taeake ia maua e te ui mai e me te maara ra maua e koai aia. Tetai papaki kua rave ana maua i tetai apii Pipiria i ko i tona kainga i tona tamarikianga. Kua tupu te au ua tei ruruia i te au mataiti me kore i te au raungauru mataiti i mua ana!—1 Kori. 3:6.

I te mataiti 2008, kua pou ia maua e 50 mataiti te painia takake anga. Te akameitaki nei maua ia Iehova e kua rauka ia maua i te akamaroiroi i tetai e tetai kia akakoromaki i roto i tana angaanga puapinga. Mama ua to maua oraanga, tera ra kare roa maua i ngere ana i tetai ua atu apinga. (Sala. 23:1) Kare tikai e tumuanga tau no maua kia emiemi i te akamataanga! Te mea mataora, kua akamaroiroi mai a Iehova ia maua i roto i teia au mataiti kia tau ki tana i taputou i roto ia Isaia 41:10: “E akamaroiroi au ia koe; koia ïa, e tauturu au ia koe; koia ïa, e mou au ia koe i toku rima katau tuatua tika ra.”