Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

‘I Na, te Vaitata ua ra Au ia Kotou’

‘I Na, te Vaitata ua ra Au ia Kotou’

‘I na, te vaitata ua ra au ia kotou, e tae ua atu ki te openga o teianei ao.’​—MATA. 28:20.

1. (a) Akakite poto ua mai i te akatutuanga o te titona e te titania. (e) Akapeea a Iesu te akamaramaanga i te aiteanga o te akatutuanga?

TE AKATAKA ra tetai akatutuanga a Iesu no runga i te Patireia i tetai tangata tei ruru i te ua titona e kua aere mai te enemi e kua ruru i te ua titania. E maata atu te titania i te titona, inara kua akakite te tangata tanutanu ki tana au tavini e kia “vaio ua na, kia tupu kapipiti, e kia mou; e kia tae ki te tuatau mou.” I te tuatau kokoti anga, ka tauia te titania ki te ai e ka akaputuputuia te titona. Kua akamarama mai a Iesu i te aiteanga o te akatutuanga. (E tatau ia Mataio 13:24-30, 37-43.) Eaa ta teia akatutuanga e apii maira ia tatou? (Akara i te akatakaanga no “Te Titona e te Titania.”)

2. (a) Eaa te au mea e tupu ra i roto i te akatutuanga o te titona e te titania e akaari maira? (e) Eaa te tuanga o te akatutuanga ta teia atikara ka akara?

2 Te akaari maira te au mea tei tupu i roto i teia akatutuanga e akapeea e aea a Iesu e akaputuputu ei i te pupu katoa o te au Kerititiano akatainuia mei roto i te tangata nei kia tutara kapiti kiaia i roto i tona Patireia. Ei pupu, ko ratou tei akatutu i te titona. Kua akamata a Iesu i te ruru i teia ua titona i te Penetekote 33 T.N. Ka oti te akaputuputuanga o te pupu titona me akairoia te toenga o te aronga akatainuia e ora ra rai i te openga o teia akatereanga e me aere ratou ki te rangi. (Mata. 24:31; Apo. 7:1-4) Me tei runga tetai tangata i tetai maunga, ka kite mamao aia i te au mea e takapini ra iaia. Mei te reira katoa, ka tauturu te akatutuanga o te titona e te titania kia marama meitaki tatou i te au mea te ka tupu i tetai tuatau, e 2,000 mataiti. Te au mea e tupu ra, ko te tuatau no te ruru anga, te tupu anga, e te kokoti anga i te titona. Ka akara teia atikara no runga i te tuatau kokoti anga. *

TA IESU PARURU ANGA

3. (a) Eaa tei tupu i muri ake i te anere mataiti mua? (e) Mei tei tataia i roto ia Mataio 13:28, eaa te uianga tei uiia, e naai i ui? (Akara katoa i te au manako poto.)

3 I te akamataanga o te rua anere mataiti T.N., kua “kitea iora te zizania.” Ko ratou te au Kerititiano pikikaa. (Mata. 13:26) I te akamataanga o te a anere mataiti T.N., kua maata atu te “zizania” i te au Kerititiano akatainuia. I roto i te akatutuanga, kua pati te au tavini i te pu me ka akatikaia ratou i te vaere i te titania. * (Mata. 13:28) Eaa ta te pu i pau atu?

4. (a) Eaa ta te pauanga a Iesu i akakite mai? (e) Inaea i kitea meitakiia ai e koai ma “te sitona”?

4 Teia ta te Pu ko Iesu i pau atu no runga i te titona e te titania: “Vaio ua na, kia tupu kapipiti, e kia mou; e kia tae ki te tuatau mou.” Te akakite mai nei teia akauenga e, mei te anere mataiti mua e tae ua mai ki teia tuatau, kua vai ua ana “te sitona,” koia oki te au Kerititiano akatainuia i te enua nei. Kua karanga katoa a Iesu ki tana au pipi e: ‘Te vaitata ua ra au ia kotou, e tae ua atu ki te openga o teianei ao.’ (Mata. 28:20) No reira, ka paruru ua rai a Iesu i te au Kerititiano akatainuia e tae ua atu ki te openga. Inara, i te mea e kua maata atu te titania, me kore te au Kerititiano pikikaa i te titona, kare tatou i papu e koai ma te aronga o te pupu titona i taua au mataiti ra. Inara, mei te 40 mataiti i mua ake i te tuatau kokoti anga, kua kitea meitakiia e koai ma “te sitona.” Akapeea i kitea meitakiia ai te reira?

NA TETAI TANGATA APAI KARERE I ‘AKAMAKA I TE ARA’

5. Akapeea te totou a Malaki te akatupuia anga i te anere mataiti mua?

5 Tetai au anere mataiti i mua ake ka oronga a Iesu i te akatutuanga o te titona e te titania, kua akauru a Iehova i te peroveta ko Malaki kia totou i tetai au mea i roto i ta Iesu akatutuanga. (E tatau ia Malaki 3:1-4.) Ko Ioane Papetito te ‘tangata apai karere tei akamaka i te ara.’ (Mata. 11:10, 11) I muri ua mai i to Ioane tae anga mai i te mataiti 29 T.N., i akavaia ai te ngati Iseraela. Ko Iesu te rua o te tangata apai karere tei taikuia i roto i te totou a Malaki. E rua taime tona tama anga i te iero i Ierusalema, i te akamataanga e i te openga o tana angaanga orometua. (Mata. 21:12, 13; Ioa. 2:14-17) No reira, kua pou tetai tuatau te tamaia anga taua iero ra.

6. (a) Eaa te akatupuanga maata atu o ta Malaki i totou? (e) I teea tuatau i tutaka ai a Iesu i te iero pae vaerua? (Akara katoa i te au manako poto.)

6 Eaa te akatupuanga maata atu o ta Malaki i totou? Tetai au mataiti i mua ake i te mataiti 1914, kua rave a C. T. Russell e tetai au taeake i tetai angaanga mei ta Ioane Papetito i rave. Kua apii ratou i te Pipiria kia kimi e eaa tikai ta te reira e apii maira. Ei akaraanga, kua apii mai ratou i te aiteanga tikai o te atinga oko o Karaiti, kua akaari pu e kare te ai era i te mea tika tikai, e kua akakite e aea te tuatau Kenitara e ope ei. Tera ra, e maata te au akonoanga ke tei karanga e e pipi ratou na Karaiti. No reira, teia tetai uianga puapinga: Koai te titona i rotopu i taua au pupu ra? Ei pau i taua uianga ra, kua akamata a Iesu i te tutaka i te iero pae vaerua i te mataiti 1914. Mei te mataiti 1914 ki te akamataanga o te mataiti 1919 to Iesu tutaka anga e te tama anga i te iero pae vaerua. *

TUTAKA ANGA E TE TAMA ANGA

7. Eaa ta Iesu i kite mai i te akamataanga o tana tutaka anga i te mataiti 1914?

7 Te akamataanga a Iesu i tana tutaka anga, eaa tana i kite mai? Kua kite aia i tetai pupu meangiti o te Aronga Apii Pipiria tei taangaanga i to ratou maroiroi e ta ratou moni no tetai 30 tuma mataiti kia akakite i te nuti meitaki. * Papu e kua rekareka tikai a Iesu e te au angera i te kite i te aronga iti o te pupu titona e vai maroiroi ua ra e kare i pokiaia e te titania. Inara, kua anoanoia “te au tamariki a Levi,” koia oki te aronga akatainuia, kia tamaia. (Mala. 3:2, 3; 1 Pete. 4:17) No teaa ra?

8. Eaa tei tupu i muri ake i te mataiti 1914?

8 Vaitata i te openga o te mataiti 1914, kua taitaia tetai pae o te Aronga Apii Pipiria no tei kare ratou i aere ki te rangi. I te tuatau o te mataiti 1915 e te 1916, no te patoianga a te aronga i vao ake i te putuputuanga i marie mai ei te angaanga tutuanga. E i muri ake i te matenga o te Taeake Russell i roto ia Okotopa i te mataiti 1916, kua akamata tetai au taeake i roto i te putuputuanga i te patoi i te aronga e arataki ra. Te ikiia anga te Taeake Rutherford ei arataki, e a i roto i te itu akaaere o te Watch Tower Bible and Tract Society tei meameaau. Kua tauta ratou i te akatupu i te manamanata i rotopu i te au taeake, inara i roto ia Aukute mataiti 1917, kua akaruke ratou i te Betela. Ko teia tetai mataara i tamaia ai te putuputuanga. Tetai katoa, no to ratou mataku i te tangata, kua akamutu tetai pae o te Aronga Apii Pipiria i te tavini i te Atua. Inara, e maata tei puareinga ua i te taui kia ma to ratou oraanga ki mua i te aroaro o te Atua. No reira, kua ariki a Iesu ia ratou ei au titona tika tikai. Kua patoi aia i te au Kerititiano pikikaa i roto i te putuputuanga e te aronga i roto ia Kerititome. (Mala. 3:5; 2 Timo. 2:19) Eaa tei tupu i muri mai? Ei pau i taua uianga ra, ka akara akaou tatou i te akatutuanga o te titona e te titania.

EAA TE KA TUPU I TE TUATAU KOKOTI ANGA?

9, 10 (a) Eaa ta tatou ka akara i teianei? (e) Eaa te mea mua tei tupu i te tuatau kokoti anga?

9 Karanga a Iesu e: “Te mou ra, koia te openga o teianei ao.” (Mata. 13:39) Kua akamata taua tuatau kokoti anga i te mataiti 1914. Teianei, ka akara ana tatou e rima au mea ta Iesu i karanga e ka tupu i te tuatau kokoti anga.

10 Te mea mua, ka akaputuputuia te titania. Karanga a Iesu e: “Kia tae ki te tuatau mou ra, naku ïa e karanga atu ki te aronga e kokoti, E na mua i te akaputuputu i te zizania, e ruru aere.” I muri ake i te mataiti 1914, kua akamata te au angera i te “akaputuputu” i te titania, koia oki, te au Kerititiano pikikaa, na te akatakake anga mai ia ratou mei roto i te “tamariki [akatainuia] o te basileia.”​—Mata. 13:30, 38, 41

11. Eaa tikai te angaanga tei akatuke i te au Kerititiano mou mei te au Kerititiano pikikaa?

11 I te angaanga akaputuputu e tupu ra, kua kite meitakiia te tuke i rotopu i te titona e te titania. (Apo. 18:1, 4) I te mataiti 1919, kua taka meitaki e kua inga a Babulonia Maata. Eaa tikai te angaanga tei akatuke i te au Kerititiano mou mei te au Kerititiano pikikaa? Ko te angaanga tutuanga. Kua akamata te au arataki o te Aronga Apii Pipiria i te akakite e kia tutu aere te katoatoa i roto i te putuputuanga no runga i te Patireia. Ei akaraanga, i te mataiti 1919 kua neneiia tetai puka rikiriki To Whom the Work Is Entrusted. Kua akamaroiroi te reira i te katoaanga o te au Kerititiano akatainuia kia tutu aere mei tera are ki tera are. E kua akamarama katoa mai e noatu e akara anga ngata i te rave i taua angaanga ra, ka oronga mai te Atu i te maroiroi ki tona iti tangata kia rave i te reira. Akakite katoa te puka rikiriki e: “E tikaanga ngateitei toou kia rave i te reira.” Eaa ta te Aronga Apii Pipiria i rave? Karanga Te Punanga Tiaki i te mataiti 1922 e kua maroiroi rava atu ratou i roto i te angaanga tutuanga. Ko teia te angaanga tei kitea meitakiia te au Kerititiano mou e tae ua mai ki teia tuatau.

12. Inaea i akaputuputuia mai ei te titona?

12 Te rua, akaputuputuanga i te titona. Kua akaue a Iesu i tana au angera kia akamata i te akaputuputu i te titona ki roto i tona are vairanga. (Mata. 13:30) Mei te mataiti 1919 mai, kua akaputuputuia te aronga akatainuia ki roto i te putuputuanga Kerititiano ma. Akapeea ra te au Kerititiano akatainuia e ora ra i te openga o teia akatereanga? Ka raveia to ratou akaputuputuanga openga me aere ratou ki runga i te rangi.​—Dani. 7:18, 22, 27

13. Eaa ta tatou i kite mai i roto ia Apokalupo 18:7 no runga i te tu o te vaine akaturi, ko Babulonia Maata, e ia Kerititome?

13 Te toru, te aue e te pakati anga nio. Me oti i te au angera i te ruru i te titania, eaa te ka tupu? No runga i te turanga o “te zizania,” kua karanga a Iesu e: “Tei reira te aue e te pakati anga nio.” (Mata. 13:42) Te tupu ra ainei te reira i teia tuatau? Kare. Ko Kerititome tetai tuanga o te vaine akaturi tei akatakaia i roto ia Apokalupo pene 18. I teia tuatau, te karanga ra a Kerititome no runga iaia uaorai e: “Te noo ariki vaine nei au, kare au i te takaua, e kare au e kite i te aue.” (Apo. 18:7) Te manako nei aia e koia teia e akaaere nei e te tauta ra aia kia riro ei “ariki vaine” i runga ake i te au arataki poritiki. No reira, te akapaapaa nei rai te au Kerititiano pikikaa, tei akatutu mai i te titania, i teia tuatau. Kare ratou i aue ake, inara kare e roa atu ana ka taui te reira.

Kare e roa atu ana ka kore te pirianga vaitata i rotopu ia Kerititome e te au arataki poritiki (Akara i te parakarapa 13)

14. (a) Aea te au Kerititiano pikikaa e ‘pakati ei i to ratou nio,’ e no teaa ra? (e) Akapeea to tatou marama ou no runga ia Mataio 13:42 te rotaianga ki te tuatua i roto ia Salamo 112:10? (Akara i te au manako poto.)

14 I muri ake i te takoreia anga te au akonoanga pikikaa, ka kimi te aronga tei aru ana i teia au akonoanga i tetai ngai pipinianga. Inara, kare e kitea e ratou tetai ngai tinamou. (Luka 23:30; Apo. 6:15-17) Me kite ratou e kare o ratou ngai e oro ei, ka aue ratou no to ratou turanga e ka pakati, me kore, ka kakati i to ratou nio no to ratou riri. Mei ta te totou a Iesu no runga i te mate maata e akaari maira, ko te tuatau te reira e “aue ei” ratou. *​—Mata. 24:30; Apo. 1:7.

15. Eaa te ka tupu ki te titania, e aea te reira e tupu ei?

15 Te a, ka titiriia ki roto i te umu ai. Eaa te ka tupu ki te au ruru titania? “Ka titiri atu ei [te au angera i te reira] ki roto i te umu ai.” (Mata. 13:42) Koia oki, ka takore takiriia ratou. No reira, te aronga tei turuturu ana i te au akaaerenga o te akonoanga pikikaa, ka takoreia ratou i te tuatau o te tuanga openga o te mate maata, i Aramakito.​—Mala. 4:1.

16, 17 (a) Eaa te tuanga openga ta Iesu i totou i roto i tana akatutuanga? (e) Akapeea tatou e kite ei e ka tupu teia tuanga a te tuatau ki mua?

16 Te rima, ka kaka mai ratou. Kua taopenga a Iesu i tana totou i te na ko anga e: “Ei reira oki te aronga tuatua-tika e kakā mai ei i te basileia o to ratou Metua mei te rā ra.” (Mata. 13:43) Aea ratou e kaka mai ei, e kiea? Ka akatupuia teia tuanga o te totou a te tuatau ki mua. E ka akatupuia te reira i runga i te rangi, kare i runga nei i te enua. * Ka uriuri tatou e rua tumu no teia marama ou.

17 Te mea mua, aea teia e tupu ei? Karanga a Iesu e: “Ei reira oki te aronga tuatua-tika e kakā mai ei.” Te taka ua ra e e pirianga to te tuatua “ei reira oki” ki ta Iesu i taiku mai i roto i te parakarapa 15, koia oki, ki te tuatau e ‘titiriia te zizania ki roto i te umu ai.’ Ka tupu te reira i te tuanga openga o te mate maata. No reira, ka ‘kaka mai te aronga akatainuia mei te rā rai’ a te tuatau ki mua. Te rua, ka tupu teia kiea? Akakite mai a Iesu e ka kaka mai te aronga tuatua tika ‘i roto i te basileia.’ Eaa te aiteanga o teia? Kua orongaia te akairo openga ki te aronga tiratiratu akatainuia tei runga nei rai i te enua i muri ake te oti anga te tuanga mua o te mate maata. E oti mei ta Iesu i totou, ka akaputuputuia ratou ki runga i te rangi. (Mata. 24:31) I reira ratou e kaka mai ei ‘i roto i te basileia o to ratou Metua.’ Ka riro ratou ei tuanga no te vaine akaipoipo a Iesu i roto i te “akaipoipo anga a te Punua-mamoe.” Ka tupu teia i muri poto ua ake i te tamakianga o Aramakito.​—Apo. 19:6-9.

TE PUAPINGA NO TATOU

18, 19 Akapeea tatou te puapinga anga mei ta tatou i marama mai no runga i ta Iesu akatutuanga o te titona e te titania?

18 Akapeea tatou te puapinga anga mei ta tatou i apii no runga i teia akatutuanga? E toru mataara e puapinga ai tatou. Te mea mua, te tauturu maira te akatutuanga ia tatou kia marama i te tumu kare a Iehova i takore ake i te aronga kino. Kua roa tona akakoromaki anga ia ratou kia rauka iaia i te akapapa i te “au āriki o te aroa,” koia oki, te aronga tiratiratu tei akatutuia e te titona. * (Roma 9:22-24) Te rua, ketaketa atu to tatou irinakianga. I te openga e vaitata maira, ka kaitamaki mai to tatou au enemi ia tatou. ‘Kare ra e rauka ia ratou.’ (E tatau ia Ieremia 1:19.) Kua roa a Iehova i te paruru anga i te aronga akatainuia, te pupu titona. Ka noo vaitata ua to tatou Metua i te rangi kia tatou, na roto ia Iesu e te au angera “e tae ua atu ki te openga.”​—Mata. 28:20.

19 Te toru, te tauturu ra te akatutuanga ia tatou kia kite e koai ma e akatutu maira i te titona. Eaa ra te reira i puapinga ai? Ka anoanoia tatou kia kite e koai ma te titona me ka inangaro tatou i te kite i te pauanga ki tetai uianga ta Iesu i ui i roto i tana totou no runga i te au ra openga. Kua ui aia e: “Koai te tavini akono meitaki e te pakari?” (Mata. 24:45) I roto i te nga atikara ka aru mai, ka kite tatou i te pauanga taka meitaki no taua uianga.

 

^ para. 2 Parakarapa 2: Te akamaramaia ra te au tuanga ke o te akatutuanga i roto i te atikara ‘Ei Reira oki te Aronga Tuatua-Tika e Kakā mai ei mei te Rā’ i roto i Te Punanga Tiaki o Mati 15, 2010. Te akamaroiroi nei matou ia koe kia tatau i te reira ei akamaaraanga kia koe i te au mea i roto i te totou.

^ para. 3 Parakarapa 3: Kua mate te au apotetoro a Iesu e kua akatutuia te aronga akatainuia te ora ra rai i te enua nei ei titona i roto i te akatutuanga. Kare ratou i akatutuia ana ei au tavini. No reira, te au tavini i roto i teia akatutuanga, ko te au angera. Muri mai i roto i te akatutuanga, kua akatakaia mai te aronga e kokoti ra ei au angera.​—Mata. 13:39.

^ para. 6 Parakarapa 6: E akamaramaanga ou teia. I mua ana, kua manako tatou e kua tutaka a Iesu i te iero i te mataiti 1918.

^ para. 7 Parakarapa 7: Mei te mataiti 1910 ki te 1914, kua oronga te Aronga Apii Pipiria vaitata rai e 4,000,000 puka e e 200,000,000 tuma aenga pepa e te pepa rikiriki ki te au tangata.

^ para. 14 Parakarapa 14: E akamaramaanga ou teia no runga ia Mataio 13:42. I mua ana, kua karanga ana ta tatou au puka e kua roa te au Kerititiano pikikaa i te ‘aue anga e te pakati anga i to ratou nio,’ no te mea te akaari maira “te tamariki o te basileia” e ko te au titania te “tamariki a te vaerua kino.” (Mata. 13:38) Inara, me tuatua te Pipiria no runga i te pakati anga nio, te tuatua ra no te aronga ka takoreia.​—Sala. 112:10.

^ para. 16 Parakarapa 16: Te karanga ra a Daniela 12:3 e ko “te aronga i apii,” koia oki te au Kerititiano akatainuia, ka ‘kakā mai ratou mei te kakā o te rangi ra.’ Ia ratou i te enua nei, e kaka ana ratou na te rave anga i te angaanga tutuanga. Inara te tuatua ra a Mataio 13:43 i tetai mea ke. Te tuatua ra te reira no te tuatau e kaka mai ei ratou i roto i te Patireia o te Atua i te rangi. I mua ana, kua manako tatou e te tuatua ra teia nga irava no runga i te angaanga tutuanga.