1, 2. (a) Eaa te ka tupu me akamanako e me tuatua tatou no runga i tetai tangata ta tatou e akaperepere ra? (Akara i te tutu mua o teia atikara.) (e) Eaa te au uianga ta tatou ka uriuri?

ME AKAMANAKO e me tuatua tatou no runga i tetai tangata ta tatou e akaperepere ra, ka ketaketa atu to tatou pirianga kiaia. Mei te reira katoa to tatou pirianga ki te Atua ko Iehova. Ia Davida e tiaki ra i tana au mamoe i te po, e akara ua ana aia i te au etu i runga i te rangi e kua akamanako oonu no runga i te tu umere o Tei Anga mai iaia. Kua tata aia e: “Kia akara au i to au rangi i te angaanga a to maikao-rima na; te marama e te au etu taau i anga ra; Eaa te tangata nei, i manako mai ei koe iaia? e ta te tangata nei tamaiti, i akono mai ei koe iaia?” (Sala. 8:3, 4) Te tata anga te apotetoro ko Paulo no runga i te tu e akatupu ra a Iehova i Tona akakoroanga no te au Kerititiano akatainuia, kua akakite aia e: “Aue te oonu o te apinga nui o te pakari e te kite i te Atua!”​—Roma 11:17-26, 33

² I roto i ta tatou angaanga orometua, e akamanako ana e e tuatua ana tatou no runga ia Iehova. Na teia e akaketaketa i to tatou pirianga kiaia. Manganui te au painia tei karanga e kua oonu atu to ratou inangaro ia Iehova no te mea e maata to ratou taime i roto i te angaanga orometua. Ka tauturu teia atikara i te au painia e te aronga tei inangaro kia painia kia akamanako i teia au uianga: Akapeea te angaanga painia te akaketaketa anga i toou pirianga kia Iehova? Me te painia ra koe, eaa te ka tauturu ia koe kia painia ua rai? Me kare koe i te painia, eaa taau ka rave kia akamata i te angaanga painia? I teianei, ka uriuri tatou e akapeea te angaanga painia me akaketaketa i to tatou pirianga ki te Atua.

3. Akapeea te tuatua anga no runga i te au akameitakianga a te Patireia no te tuatau ki mua, me tauturu ia tatou?

³ Me tuatua tatou no runga i te au akameitakianga a te Patireia no te tuatau ki mua, ka piri vaitata atu tatou kia Iehova. Eaa te irava taau e reka ana i te akaari me tutu aere koe mei tera are ki tera are? Penei, e reka ana koe i te akaari ia Salamo 37:10, 11; Daniela 2:44; Ioane 5:28, 29; me kore Apokalupo 21:3, 4. Te au taime ka akaari tatou i teia au taputou, ka maara tatou e ko ‘te au mea memeitaki e te au mea tika ravarai,’ no ko mai te reira ia Iehova, te Atua aroa. Ka akavaitata atu teia ia tatou kia Iehova.​—Iako. 1:17.

4. Eaa te tumu ka maata atu to tatou ariki rekareka no te tuatua mou me tutu aere tatou ki te tangata?

⁴ Me kite tatou i te turanga taitaia o te tangata, ka maata atu to tatou ariki rekareka no te tuatua mou.  Kare e rauka ana te tauturu tei anoanoia no te tangata i teianei ao, kia mataora e kia puapingaia to ratou oraanga. Te manamanata ra ratou no te tuatau ki mua e kare o ratou manakonakoanga. Te kimi ra ratou i te akakoroanga o te oraanga. Pera katoa te aronga e akonoanga to ratou, kare ratou i kite meitaki ana i te Pipiria. Kua aite rai ratou ki te iti tangata o Nineve. (E tatau ia Iona 4:11.) Me maata to tatou taime i te tuatua anga ki te tangata i roto i te angaanga orometua, ka kite tatou e te akono maira a Iehova ia tatou. (Isa. 65:13) Pera katoa, te akapumaana maira a Iehova i te tangata e te oronga maira i te manakonakoanga mou no ratou. Akamaara mai teia ia tatou i to Iehova tu meitaki.​—Apo. 22:17.

5. Me apii tatou i te tuatua mou ki te tangata, eaa ta tatou ka manako no runga i to tatou au manamanata?

⁵ Me apii tatou i te tuatua mou ki te tangata, ka mama ua ia tatou kia akakoromaki i to tatou au manamanata. Akakite mai tetai painia tamou ko Trisha e, kua taitaia tikai aia te kopae anga tona nga metua. Tetai ra, kua maromaroa tikai aia e kare aia i inangaro i te aere ki roto i te angaanga orometua. Kua aere ra aia i te rave i tana apii Pipiria. Te apii ra aia e toru tamariki e e maata to ratou manamanata. Kua akaruke to ratou papa e kua takinokino to ratou tuakana ia ratou. Akakite a Trisha e: “E meangiti ua toku au manamanata e toku mamae me akaaiteia atu ki to ratou. Ia matou e apii ra, kua ki ratou i te mataora e te rekareka. I tera ra tikai, kua riro taua au tamariki ei akameitakianga no ko mai ia Iehova.”

6, 7. (a) Me apii tatou i te au tuatua mou Pipiria ki te tangata, akapeea to tatou irinakianga me akaketaketaia? (e) Eaa to tatou manako me kite tatou i te oraanga o ta tatou aronga apii e puapingaia ra mei te au kaveinga Pipiria?

⁶ Me apii tatou i te tuatua mou Pipiria ki te tangata, ka ketaketa atu to tatou irinakianga ki roto i teia au tuatua mou. Kua tata te apotetoro ko Paulo no runga i tetai au ngati Iuda i tona tuatau tei kore i rave i ta ratou i apii e: “Ko koe oki ko tei apii atu i tetai ke ra, kare koe e apii ia koe uaorai?” (Roma 2:21) E maata te au atianga no te au painia kia apii i te tuatua mou ki te tangata e kia rave i te au apii Pipiria. Ei rave i te reira, ka anoanoia ratou kia apii ia ratou uaorai na mua. Ka anoanoia ratou kia akapapa no te au apii e kia rave i te kimikimianga ei pau i te au uianga a te tangata. Akamarama mai tetai painia ko Janeen e, i te au taime me apii aia i te tuatua mou ki te tangata, riro te reira ei akaketaketa atu i tona irinakianga ki roto i teia au tuatua mou.

⁷ Me kite tatou e te puapinga ra te oraanga o ta tatou aronga apii mei te au kaveinga Pipiria, ka akaperepere maata atu tatou i te pakari o Iehova. (Isa. 48:17, 18) Ka akakeu te reira ia tatou kia akono i teia au kaveinga i roto i to tatou oraanga. Karanga mai tetai painia ko Adrianna e: “E kino ana te oraanga o te tangata me irinaki  ratou ki runga i to ratou uaorai pakari. Inara, me akamata ratou i te irinaki ki runga i te pakari o Iehova, ka puapingaia ratou.” Karanga katoa tetai painia ko Phil e, e umere ana aia i te kite akapeea a Iehova te tauturu anga i te tangata kia taui i to ratou oraanga.

8. Akapeea te angaanga kapiti anga ki te au taeake e te au tuaine i roto i te angaanga orometua te tauturu anga ia tatou?

⁸ E akamaroiroiia ana tatou na te angaanga kapiti anga ki te au taeake e te au tuaine i roto i te angaanga orometua. (Mase. 13:20) E maata te taime ta te au painia e akapou ana ki to ratou au taeake e te au tuaine i roto i te angaanga orometua. Te oronga maira teia i te au atianga no ratou ‘kia akapumaana i tetai e tetai.’ (Roma 1:12; e tatau ia Maseli 27:17.) Akamarama mai tetai painia ko Lisa e, i ko i tana ngai angaanga e vareae ua ana te tangata i tetai e tetai, e ka inangaro ratou kia meitaki atu to ratou turanga i to tetai ke. I te au ra ravarai, e rongo ua ana aia i te tuatua urutoe e te viivii. Akakite katoa aia e: “Tetai taime, e aviriia ana au no toku tu Kerititiano. Inara, e akamaroiroiia ana au me angaanga kapiti ki te au taeake e te au tuaine i roto i te angaanga orometua. Me oki au ki te kainga, mataora tikai au noatu toku roiroi.”

9. Me painia kapiti te tane e tana vaine, akapeea teia te tauturu anga i to raua oraanga akaipoipo?

⁹ Me painia kapiti tatou e to tatou tokorua, riro te reira ei akaketaketa atu i te oraanga akaipoipo. (Kohe. 4:12) Akamarama mai tetai vaine ko Madeline tei painia kapiti ki tana tane e: “E pukapuka ana maua ko taku tane no runga i to maua ra i roto i te angaanga orometua, me kore i tetai manako meitaki no roto mai i ta maua tatauanga Pipiria te ka tauturu ia maua i roto i te angaanga orometua. I te au mataiti i to maua painia kapiti anga, ketaketa atu to maua  pirianga.” Karanga tetai painia ko Trisha e, kua akatika raua ko tana tane kia kore raua e oko i te au apinga kare e peke ana ia raua. Tei tupu mai, kare raua e karo ana no runga i te moni. E aere kapiti ana raua i te rave i ta raua au atoro akaou anga e te au apii Pipiria. Kua riro te reira ei akaketaketa atu i to raua oraanga akaipoipo.

10. Me tuku tatou i te Patireia na mua e me kite tatou i te turuturu anga a te Atua, eaa te ka tupu ki to tatou irinakianga ki roto ia Iehova?

¹⁰ Ka maata atu to tatou irinaki ki roto ia Iehova me tuku tatou i te Patireia na mua, me kite tatou i tana turuturu anga, e me pau aia i ta tatou au pure. E tika, pouroa te au Kerititiano akarongo mou, e irinaki ana ratou ia Iehova. Inara, e kite ana te au painia e na te irinaki ua anga ia Iehova e rauka ai ia ratou i te painia ua rai. (E tatau ia Mataio 6:30-34.) Ko Curt, e painia aia e e tauturu no te akaaere kotinga, kua ariki aia i te atoro i tetai putuputuanga e rua e te apa ora te mamao mei tona kainga. Kua rava ua te penitini no te motoka kia tae raua ko tana vaine, e painia katoa, ki teia putuputuanga, inara, kare te penitini e rava me oki raua ki te kainga, e kare ana moni no tetai epetoma. Karanga a Curt e kare raua i papu ana me kua rave raua i te ikianga tano. Inara kua pure e kua iki raua i te aere. Kua irinaki raua e ka akono mai te Atua ia raua. I mua ua ake ka aere ei raua, kua ringi mai tetai tuaine i te akakite e e apinga aroa tana na raua. Kua oronga aia i te moni tei anoanoia no to raua tere. Karanga a Curt e me tupu taua au mea ra, e mama ua i te kite e te oronga maira a Iehova i ta maua e anoano ra.

11. Eaa tetai au akameitakianga ta te au painia e reka ana?

¹¹ E tuatua ana te au painia e ko te maata atu i to ratou akapiri vaitata anga ki te Atua e te maata i ta ratou ka rave i roto i tana angaanga, te maata atu ia ta ratou au akameitakianga. (Deu. 28:2) Inara, kare te angaanga painia i te mea mama ua i te rave. E rokoia ana tatou e te mamae no to tatou tu apa e teia ao kino. Tetai taime, ka riro te au manamanata ei tapu poto i tetai au painia mei ta ratou tavinianga. Inara, ka rauka i te akatikatika me kore i te kopae i teia au manamanata. Eaa te ka tauturu i te au painia kia rave ua rai i ta ratou angaanga?

12, 13 (a) Eaa ta tetai painia ka rave me te ngata ra iaia kia taeria te ora tei umuumuia? (e) Eaa ra i puapinga ai kia akanoo i tetai tuatau kia tatau i te Pipiria, kia rave i taau uaorai apii, e kia akamanako oonu i taau i apii mai?

¹² E maata te angaanga a te au painia. E ngata ana i te rave i te au mea pouroa, no reira e mea puapinga kia akapapa meitaki. (1 Kori. 14:33, 40) Me te ngata ra i tetai painia kia taeria te ora tei umuumuia, kia akamanako meitaki aia e te pou nei tona taime kiea. (Ephe. 5:15, 16) Penei ka ui aia e: ‘E maata roa ainei toku taime no te tarekarekaanga? Ka rauka ainei iaku i te taui i toku ora i te ngai angaanga? Te akapou maata ra ainei au i toku taime no te au angaanga kare e anoanoia?’ Ka anoanoia te au painia kia ui putuputu kia ratou uaorai i teia au uianga e kia rave i te au tauianga tei anoanoia.

¹³ Ka anoanoia tetai painia kia akanoo i tetai tuatau kia tatau i te Pipiria i te au ra ravarai, kia rave i tana uaorai apii, e kia akamanako oonu i tana i apii mai. Ka akapapu aia kia taporoporo i te tuatau no teia au angaanga puapinga. (Phili. 1:10) Ei akaraanga, akamanako ana i tetai painia tei oki mai ki te kainga i te aiai mei te angaanga orometua. Kua inangaro aia kia akapapa no te uipaanga. Inara, ka tatau aia na mua i tana au reta no roto mai i te pia mere. E oti, ka aere aia ki runga i te komupiuta kia tatau e kia pau atu i tana au i-mere. Iaia i runga i te Initaneti, kua akara aia i tetai apinga tana i inangaro i te oko. Poitirere ua ake e kua pou iaia e rua ora e kare aia i akapapa ake no te  uipaanga. Eaa ra teia i riro ei ei manamanata? Ei akatauanga, me ka inangaro tetai tangata oro taemoemo kia meitaki atu i roto i tana tipoti, ka kai putuputu aia i te au kai memeitaki. Mei te reira katoa, ka anoanoia tetai painia kia rave putuputu i tana uaorai apii kia rave tamou i te angaanga painia.​—1 Timo. 4:16.

14, 15 (a) Eaa te tumu ka akamama mai te au painia i to ratou oraanga? (e) Me rokoia tetai painia i te au turanga ngata, eaa tana ka rave?

¹⁴ E tauta pakari ana te au painia tukatau i te akamama mai i to ratou oraanga. Ko teia ta Iesu i akamaroiroi i tana au pipi kia rave. (Mata. 6:22) Kua akamama aia i tona oraanga kia rauka iaia i te akamou i tona manako ki runga i te angaanga orometua. Kua karanga aia e e ana to te suoli, e e ngai toanga to te au manu o te reva, “kareka te Tamaiti a te tangata, kare ona urunga upoko.” (Mata. 8:20) Ka akamaara te au painia tei aru i to Iesu akaraanga e me e maata ta ratou apinga, e maata te apinga ka akono, ka ripea, me kore i te oko mai i tetai mea ou.

¹⁵ Kua kite te au painia e e angaanga puapinga ta ratou e rave ra, inara kare ratou e manako ana e e meitaki atu ratou i etai ke. Te kite ra ratou e ko teia angaanga painia, e apinga aroa no ko mai ia Iehova. No reira, e rauka ai i te rave tamou i teia angaanga, ka anoanoia te au painia kia irinaki ia Iehova. (Phili. 4:13) Ka tupu te au turanga ngata. (Sala. 34:19) Me rokoia ratou i te reira, e pati te au painia i te aratakianga a Iehova e kia akatika iaia kia tauturu mai kia kore ratou e akamutu vave i te angaanga painia. (E tatau ia Salamo 37:5.) Ia ratou e kite ra i te tu e akono aroa maira a Iehova ia ratou, ka ketaketa atu to ratou pirianga kiaia.​—Isa. 41:10.

16. Me ka inangaro koe kia painia, eaa taau ka rave?

¹⁶ Me ka inangaro koe i te painia e kia rauka mai te au akameitakianga mei te au painia rai, e pure kia Iehova no runga i te reira. (1 Ioa. 5:14, 15) Tuatua atu ki te au painia. Akanoo i te au akakoroanga te ka tauturu ia koe kia riro mai ei painia. Ko teia ta tetai nga tokorua ko Keith raua ko Erika i rave. Mei te au tokorua rai i to raua uki, kua angaanga tinamou raua e kua oko raua i tetai are e tetai motoka ou i muri ake i to raua akaipoipoanga. Kua akakite raua e: “Kua manako maua e ka apai mai teia au apinga i te mataora​—kare rava te reira i tupu ana.” Muri ake te akaruke anga a Keith i tana ngai angaanga, kua akamata aia i te painia tauturu. Akakite aia e, “Kua akamaara mai te angaanga painia iaku i te rekareka maata no te rave anga i te angaanga orometua.” Kua riro mai raua ei nga oa no tetai nga tokorua painia tei tauturu ia raua kia kite e ka rauka mai te rekareka mou mei te angaanga painia e te oraanga mama ua. Eaa ta Keith raua ko Erika i rave? Kua tata raua i to raua au akakoroanga ki runga i tetai pepa e kua tamou ki runga i te pia akaanuanu kai, e kua tikoti raua i te au akakoroanga tei taeria. I muri mai, kua rauka ia raua i te painia.

17. Eaa ra i tau ei kia akamanako meitaki e me ka rauka ia koe i te painia?

¹⁷ Ka rauka ainei ia koe kia riro mai ei painia? Me manako koe e kare e rauka ia koe i te painia i teianei, e tauta pakari i te akavaitata atu kia Iehova na te rave anga i taau ka rauka i roto i te angaanga orometua. Me pure koe kia Iehova e me akara meitaki koe i toou turanga, penei ka kite mai koe e ka rauka ia koe i te painia na te akatanotano anga i toou oraanga. Me akamata koe i te angaanga painia, ka maata atu toou rekareka i tetai ua atu akaatinga anga taau i rave. Ka mataora koe no te mea te tuku ra koe i te Patireia o te Atua ei mea mua i roto i toou oraanga, e e maata atu taau e oronga ra ki etai ke. (Mata. 6:33) Ka maata atu toou taime no te akamanako anga e te tuatua anga no runga ia Iehova, ka oonu atu toou inangaro nona e ka apai mai te reira i te rekareka kiaia.