1, 2. Eaa te au tuke anga i roto i to tatou kopu tangata e i roto i te mataara i apii ei tatou i te tuatua mou?

KO IEHOVA te tumu no te akanooanga o te kopu tangata. (Ephe. 3:14, 15) Noatu e tai rai o tatou kopu tangata, e tuke to tatou tu e to tatou au turanga. Penei kua utuutuia tetai pae e to ratou nga metua. Tetai aronga, penei kua mate to ratou nga metua no te maki, te ū, me kore tetai atu tumatetenga ke. E tetai pae, kare ratou i kite e koai to ratou metua.

² Ei kopu tangata te akamori ra ia Iehova, kua apii ana tatou i te tuatua mou na roto i te au mataara tukeke. Penei kua utuutuia mai koe e toou nga metua tei tereni ia koe kia akono i te au kaveinga Pipiria. (Deu. 6:6, 7) Penei ko koe tetai o te au tauatini tangata tei apii i te tuatua mou i muri ake te aravei anga i tetai o te Au Kite o Iehova i runga i te angaanga tutu anga.​—Roma 10:13-15; 1 Timo. 2:3, 4.

3. Eaa to tatou au mea tei aiteite?

³ Noatu e tukeke to tatou au turanga, e au apinga aiteite to tatou pouroa. No to Adamu akarongo kore i mua i te Atua, kua iri mai te ara e te mate ki runga ia tatou. (Roma 5:12) Noatu te reira, ka rauka ia tatou, ei aronga akamori mou no Iehova, i te kapiki Iaia ei “Metua.” I te tuatau taito, kua tuatua te iti tangata ikiia o te Atua  i te au tuatua tei tataia i roto ia Isaia 64:8: “E Iehova e, ko koe rai to matou Metua.” Pera katoa, kua akamata a Iesu i te Pure a te Atu na te au tuatua anga e: “E to matou Metua i te ao ra, Kia tapu toou ingoa.”​—Mata. 6:9.

4, 5. Ei akaoonu atu i to tatou aroa no to tatou Metua ko Iehova, eaa ta tatou ka uriuri?

⁴ E oronga mai ana to tatou Metua i te rangi i te tauturu e te paruru anga tei anoanoia no tona aronga akamori mou. I roto ia Salamo 91:14, kua akakite a Iehova e: “No te mea te inangaro maira aia [te tangata akamori mou] iaku, ka akaora au iaia: ka akateitei au iaia ki runga, no te mea te kite ra aia i toku ra ingoa.” E akaora ana a Iehova i tona iti tangata e e paruru ana aia ia ratou mei to ratou au enemi kia kore ratou e takoreia.

⁵ Ei akaoonu atu i to tatou aroa no Iehova, to tatou Metua i te rangi, ka uriuri tatou e akapeea aia i riro ei (1) Atua Oronga, (2) Atua Paruru, e te (3) ei Oa meitaki rava atu no tatou. Ia tatou e uriuri ra i teia au tumu manako e toru, e akamanako meitaki i to tatou pirianga ki te Atua e akapeea me akangateitei iaia ei Metua no tatou. Pera katoa, kia akamanako tatou i te au akameitakianga ta Iehova i taputou kia oronga mai ki te aronga tei akavaitata atu kiaia.​—Iako. 4:8.

6. Eaa ra tatou ka karanga ai e ko Iehova Tei Oronga i “te au mea memeitaki”?

⁶ Kua tata te pipi ko Iakobo e: “Te au mea memeitaki i o maiia ra, e te au mea tika ravarai, no runga ïa, no runga mai i te Metua o te au mārama.” (Iako. 1:17) E apinga aroa tikai te ora no ko mai ia Iehova. (Sala. 36:9) Me taangaanga tatou i to tatou oraanga i te rave i to Iehova anoano, e maata te au akameitakianga ka rauka i teianei, e te oraanga mutu kore i roto i te ao ou. (Mase. 10:22; 2 Pete. 3:13) Inara, i te mea e kua iri mai te apa, te ara, e te mate o Adamu ki runga ia tatou, ka akapeea e rauka ai teia au akameitakianga?

7. Eaa ta te Atua i rave kia rauka ia tatou tetai pirianga vaitata kiaia?

⁷ Ko Iehova te Atua Oronga ua e kare e rauka ia tatou i te tare i tana au mea i oronga mai. No tona tu aroa ua i akakeu iaia kia akaora mai ia tatou. Mei ta tatou i apii i runga ake, kua ara tatou pouroa e kua iri mai te apa a Adamu ki runga ia tatou. (Roma 3:23) Inara, no te aroa o Iehova, kua oronga mai aia i te mataara no tatou kia rauka tetai pirianga vaitata kiaia. Kua tata te apotetoro ko Ioane e: “Kua kitea to te Atua aroa ia tatou nei, koia i tono mai i tana Tamaiti anau tai ki te ao nei, kia ora tatou iaia. Ko te aroa mou teia, kare ïa na tatou i aroa atu i te Atua, koia ra tei aroa mai ia tatou nei, e kua tono mai i tana Tamaiti ei tarangaara i ta tatou nei ara.”​—1 Ioa. 4:9, 10.

8, 9. Akapeea a Iehova i riro ei Atua Oronga ua i te tuatau o Aberahama e Isaaka? (Akara i te tutu mua o teia atikara.)

⁸ Mei te 1,900 mataiti i mua ake ka anau mai a Iesu, kua tupu tetai mea umere i roto i te oraanga o Aberahama tei akaari i to Iehova aroa i te oronga mai i te ora mutu kore no te aronga akarongo mou. Te na ko ra a Ebera 11:17-19 e: “No te akarongo i apai ei a Aberahama ia Isaaka, ka timataiaʼi aia ra; ko te tangata i rauka iaia te tuatua i tuatuaia maira, kua apai ïa i tana tamaiti anau tai, Nona te tuatua i karangaia ra e, ‘Na roto i ta Isaaka te uanga i karangaia:’ I karanga oki aia e, e tika i te Atua kia akatu mai iaia mei te mate maira: e kua rauka akaou maira iaia mei reira mai ei aiteanga.” Mei ia Aberahama rai tei puareinga ua i te akaatinga i tana tamaiti ko Isaaka, kua puareinga ua a Iehova i te oronga i tana Tamaiti ko Iesu Karaiti ei akaora i te tangata ravarai.​—E tatau ia Ioane 3:16, 36.

⁹ E akamanako ana i to Isaaka rekareka i te kite e kare aia e anoanoia kia mate. Kare e ekoko e kua mataora aia no te mea kua oronga a Iehova i tetai toa mamoe ei atinga. (Gene. 22:10-13) No reira a Aberahama i  tapaia i taua ngai ra e ko “Iehova-Ire,” te aiteanga, ko “Iehova e Kiteaʼi.”​—Gene. 22:14.

10, 11. Koai ma tei arataki i “te taoonga akaongi nei,” e akapeea ratou te rave anga i teia?

¹⁰ Me akamanako oonu tatou i te au mea pouroa ta Iehova i oronga mai, ka rauka ia tatou i te kite e naringa kare te atinga o Iesu kare tatou e rauka kia riro ei oa no te Atua. Kua tata a Paulo e: “Te karanga nei matou e, i mate te tangata okotai no te tangata ravarai, e mate to te tangata katoa nei i reira; E i mate oki aia no te tangata ravarai, kia kore te aronga e ora ra e akono akaou ia ratou uaorai i te ora anga nei, kia akono ra iaia i tei mate e tei tu akaou no ratou.”​—2 Kori. 5:14, 15.

¹¹ No to ratou inangaro i te Atua e to ratou tu akaperepere no te tikaanga kia tavini Iaia, kua ariki rekareka te au Kerititiano i te anere mataiti mua i “te taoonga akaongi.” Teia taoonga, ko te angaanga tutuanga tei riro ei akaau i te tangata ki te Atua, kia riro ei oa nona e ei tamariki nana. I teia tuatau, te rave katoa ra te au tavini akatainuia o Iehova i teia angaanga. Te tavini nei ratou ei au kauono no te Atua e no Karaiti. Na roto i ta ratou angaanga tutuanga i rauka ai i te aronga tika e te akaaka i te akavaitata atu kia Iehova e kia riro ei au tavini nona.​—E tatau ia 2 Korinetia 5:18-20; Ioa. 6:44; Anga. 13:48.

12, 13. Akapeea tatou te akaari anga e te ariki rekareka ra tatou i te au mea pouroa ta Iehova i oronga mai kia tatou?

¹² No te mea kua ariki rekareka te mamoe ke atu ia Iehova ei Atua Oronga ua no ratou, te angaanga kapiti ra ratou ki te aronga akatainuia i te akakitekite i te tuatua meitaki. Tetai apinga aroa ta tatou e taangaanga ana no ko mai i te Atua, ko te Pipiria. (2 Timo. 3:16, 17) Me taangaanga meitaki tatou i te Pipiria i roto i ta tatou angaanga orometua, te oronga ra tatou i te tikaanga no etai ke kia rauka te oraanga mutu kore. Te oronga katoa maira a Iehova i tona vaerua tapu kia tatou. E irinaki ana tatou tataki tai i te vaerua tapu no te tauturu i roto i te angaanga orometua. (Zeka. 4:6; Luka 11:13) Mei ta te au puka tataki tai o te Yearbook of Au Kite o Iehova e akaari maira, e mea umeremere tikai te au mea e tupu ra i roto i te angaanga tutuanga. E tikaanga ngateitei kia riro ei tuanga no teia angaanga i te akapaapaa i to tatou Metua koia oki, to tatou Atua Oronga ua!

¹³ I te mea, e maata ta Iehova i oronga mai na tatou, ka tau tatou i te ui e: ‘Te rave ra ainei au i taku ka rauka i roto i te angaanga orometua ei akaari kia Iehova e te ariki rekareka ra au i tana au mea i oronga mai kiaku? Eaa taku ka rave kia riro mai ei tangata meitaki i te tutu aere i te tuatua meitaki?’ Me te ariki rekareka ra tatou i te au mea pouroa ta te Atua i oronga mai, ka tuku tatou i tona Patireia ei mea mua i roto i to tatou oraanga. Me akapera tatou, kare e ekoko e ka oronga mai a Iehova i te au mea ta tatou e anoano ra. (Mata. 6:25-33) No to Iehova aroa ia tatou, ka inangaro tatou i te rave i te au mea ka rauka ia tatou i te akamareka iaia.​—Mase. 27:11.

14. Akapeea a Iehova te akaora anga i tona iti tangata?

¹⁴ Kua imene te tata taramo ko Davida e: “Ko au nei ra, kua tumatetenga au e te putaua; te manako mai nei ra te Atu iaku: ko koe toku tauturu e toku ora.” (Sala. 40:17) E maata te taime te akaora anga a Iehova i tona iti tangata ei pupu, i te tuatau tikai i takinga kinoia ratou e to ratou au enemi. Rekareka maata tikai tatou no tei oronga mai a Iehova i ta tatou ka anoano kia vai tiratiratu kiaia i teia au tuatau ngata.

15. Akakite mai i tetai akaraanga no tetai metua aroa te paruru anga i tana tamaiti.

¹⁵ Ka oronga tetai metua aroa i ta te tamariki ka anoano e ka paruru katoa aia ia ratou.  Ka viviki aia i te paruru ia ratou me o ratou ki roto i te kino. Kua maara i tetai taeake e akapeea tona papa te paruru anga iaia i tona tamariki anga. Te oki ra raua ki te kainga mei te angaanga tutuanga, e kua kite mai raua e ka umuumuia kia tikoti ki tetai tua mai i te kauvai. Kua puke te kauvai no te pakari o te ua i tera popongi. I na, ko te mataara anake te reira e rauka ai ia raua i te tikoti, ka rere raua mei runga i tetai toka ki tetai. Kua aere aia na mua ake i tona papa, tera ra, kua tarevake tona takainga, kua topa aia ki roto i te kauvai e kua vaitata aia i te maremoia. Kua rekareka tikai te tamaiti te mou mai anga tona papa iaia i runga i tona pakuivi e te uuti mai anga iaia kia kore e maremoia. Mei te reira katoa, te paruru maira to tatou Metua i te rangi ia tatou mei teia ao kino e mei te tutara o teianei ao, ko Satani. Ko Iehova anake te Paruru meitaki rava atu no tetai ua atu tangata.​—Mata. 6:13; 1 Ioa. 5:19.

16, 17. Akapeea a Iehova te tauturu e te paruru anga i to Iseraela te tamakianga ratou i to Amaleka?

¹⁶ Kua paruru a Iehova i tona iti tangata i te mataiti 1513 M.T.N. Kua akaora aia i to Iseraela mei te tuikaa e kua paruru aia ia ratou te tikoti anga i te Tai Muramura. Muri ake te aere anga to Iseraela na roto i te metepara ki te Maunga i Sinai, kua tae ratou ki Rephidima.

¹⁷ I te mea kare te totou i roto ia Genese 3:15 i akatupuia ake, kare e kore kua tauta pakari a Satani i te tamaki atu i to Iseraela no te mea i te akaraanga kare ratou i paruruia. Kua taangaanga aia i to Amaleka, te au enemi o te iti tangata o te Atua, kia akapou ia ratou. (Nume. 24:20) Inara, akapeea a Iehova te paruru anga i tona iti tangata mei teia au enemi na roto ia Iosua, Mose, Aarona, e Hura? Te tamaki anga a Iosua e tona au vaeau i to Amaleka, kua aere atura Mose, Aarona e Hura ki runga i tetai tuaivi i te pae mai. Me taki a Mose i tona rima ki runga,  ka tauturu a Iehova i to Iseraela i te tamaki atu i to ratou au enemi. Te teimaa anga te rima o Mose, na Aarona e Hura i mou i tona rima kia kore e tuku ki raro. I te openga, ma te tauturu e te paruru anga a Iehova, kua “pou iorā Amaleka e tona au tangata ia Iosua.” (Exo. 17:8-13) I muri akera, kua akatu a Mose i tetai atarau ki reira e kua tapaia te ingoa e “ko Iehova-nissi,” te aiteanga, “Ko Iehova Taku Reva.”​—E tatau ia Exodo 17:14, 15; akara i te tataanga i te pae.

18, 19. I te au mataiti i topa akenei, eaa te paruru anga ta te Atua i oronga mai no tona au tavini?

¹⁸ E paruru ana a Iehova i te aronga tei inangaro e tei akarongo kiaia. Mei to Iseraela i Rephidima, e irinaki ana tatou ki te Atua no te paruru anga mei to tatou au enemi. Kua paruru a Iehova ia tatou ei pupu, e ka paruru aia ia tatou mei te takinga kino anga a te Tiaporo. Ei akaraanga, e maata te taime kua paruru a Iehova i to tatou au taeake tei takinga kinoia no to ratou turanga papakitai kore ei au Kerititiano. Kua tupu teia i Tiamani e tetai au enua ke i raro ake i te mana o te kavamani Nazi i te au mataiti 1930 ki te akamataanga o te au mataiti 1940. Me tatau tatou i te au tua oraanga e te au tupuanga i roto i te Yearbook no runga i ta te Atua paruru anga i te au tuatau takinga kino anga, ka ketaketa atu to tatou irinaki ki roto ia Iehova.​—Sala. 91:2.

¹⁹ E paruru katoa ana a Iehova ia tatou na te oronga mai anga i te au akamaaraanga na roto i te au puka e tana akaaerenga. E akamanako ana akapeea teia au akamaaraanga te paruru anga ia tatou i te au mataiti i topa akenei. Te pou nei te manako o teianei ao ki runga i te ainga, te kava, e te ravenga ainga viivii. Inara, kua oronga mai a Iehova i te au akamaaraanga puapinga tikai no tatou e te tauturu tau ei paruru ia tatou kia kore e rave i te au mea te ka takino i to tatou pirianga kiaia. Ei akaraanga, kare i roa akenei, kua oronga mai to tatou Metua i te rangi i te akoanga kia kopae tatou i te kapitianga kino i runga i te Initaneti. *​—1 Kori. 15:33.

20. Eaa te paruruanga e te aratakianga tei rauka ia tatou mei te putuputuanga?

²⁰ Akapeea tatou te akaari anga e te akarongo ra tatou ki taua au akoanga ra e te ‘apiiia ra tatou e Iehova’? Na te kauraro anga ki tana au akauenga. (Isa. 54:13) E ngai au te putuputuanga e ka rauka ia tatou te paruru anga e te aratakianga. I ko i te au uipaanga, ka oronga mai te aronga pakari i te tauturu e te akoanga mei roto mai i te Pipiria. (Gala. 6:1) Na roto i teia au “meitaki i te tangata nei,” te akono aroa maira a Iehova ia tatou. (Ephe. 4:7, 8) No reira, eaa ta tatou ka rave me akoia mai tatou e te aronga pakari? Kia papa ua tatou i te akarongo. Me akapera tatou, ka akameitaki mai a Iehova ia tatou.—Ebe. 13:17.

21. (a) Eaa ta tatou ka tauta i te rave? (e) Eaa ta tatou ka uriuri i roto i te atikara ka aru mai?

²¹ No reira, kia irinaki tatou i te vaerua tapu no te tauturu e kia ariki i te aratakianga a to tatou Metua i te rangi. Ka anoano katoaia tatou kia akamanako oonu no runga i te oraanga o Iesu e kia tauta pakari i te aru i tona akaraanga manea. No tona tu akarongo mou e tae ua atu ki te mate, kua orongaia te tutaki ngateitei rava kiaia. (Phili. 2:5-11) Ka akameitaki katoaia tatou me irinaki tatou kia Iehova ma te ngakau katoa. (Mase. 3:5, 6) E irinaki ua rai ia Iehova, e nana e oronga mai i ta tatou e anoano ra e ka paruru aia ia tatou. E tikaanga ngateitei to tatou kia tavini iaia e ka rauka mai te mataora mou. Akapeea i reira a Iehova i riro ei ei Oa meitaki rava atu no tatou? Ka ketaketa to tatou inangaro nona me pau tatou i teia uianga i roto i te atikara ka aru mai.