1, 2. Eaa ra i tuke ei te mataara ta Iehova e akara maira ia tatou ki tetai nenei?

MANGANUI te au enua kua tuku te aronga mana i te au nenei kia akara i te au motoka i runga i te mataara e kia rekoti me u tetai motoka. Pera katoa no te au motoka me u ki runga i tetai tangata e aaere ra i runga i te mataara e tei akaruke ma te kore e tauturu i te tangata tei u. Ka tauturu teia au rekotianga i te aronga mana kia kimi e kia tapeka i te au tangata kua tarevake. No teia au nenei, e ngata no te aronga kino i te oro me rave ratou i tetai tarevake.

² Te akakite maira te Pipiria e: “Tei te au ngai katoa nei to Iehova mata.” (Mase. 15:3) Te aiteanga ainei e te akara maira a Iehova ia tatou kia kite e me ka aati tatou i tana au ture? Te tiaki maira ainei aia kia akautunga ia tatou me rave tatou i te tarevake? Kare! (Iere. 16:17; Ebe. 4:13) Te akara maira a Iehova ia tatou no tona aroa e tona inangaro no tatou kia rauka te oraanga tinamou e te mataora.—1 Pete. 3:12.

3. Na roto i teea au mataara e rima ta Iehova e akono maira ia tatou?

³ Akapeea tatou e rauka ai i te kite oonu no runga i to te Atua aroa ia tatou? Ka uriuri ana tatou e rima mataara no runga i te tu e akono maira a Iehova ia tatou. (1) Ka akamatakite mai aia ia  tatou i mua ake ka rave ei tatou i te kino. (2) Ka akatikatika aia ia tatou me o tatou ki roto i te kino. (3) Ka arataki aia ia tatou na roto i te au kaveinga Pipiria. (4) Ka tauturu mai aia ia tatou me aro atu i te au timataanga. (5) Ka akameitaki mai aia ia tatou me rave tatou i te mea tika.

4. Eaa te Atua i akamatakite ei ia Kaina i mua ake ka ara ei aia?

⁴ Te mea mua, ka uriuri tatou i te au mataara ta Iehova e akamatakite maira ia tatou i mua ake ka rave ei tatou i te kino. (1 Para. 28:9) Tetai akaraanga ko Kaina, kua “riri rava akerā” aia e kare a Iehova e ariki ana i tana atinga. (E tatau ia Genese 4:3-7.) Kua akamatakite a Iehova ia Kaina e, me kare aia e ‘rave i te meitaki,’ ka ara aia. Mei te mea rai e “te vai ra te tarangaara i te ngutupa,” kua papa i te opu iaia. Ui a Iehova kiaia e, ‘Ei runga ake ainei koe iaia’ koia oki, i runga ake i te ara? Kua inangaro a Iehova ia Kaina kia rave i te meitaki e kia rauka to te Atua marekaanga. Naringa kua akarongo a Kaina ki teia akamatakiteanga, ka rauka iaia tetai pirianga vaitata ki te Atua.

5. Na teea au mataara e akamatakite maira a Iehova ia tatou?

⁵ Aite rai te reira kia tatou i teia tuatau. Ka rauka ia Iehova i te kite e eaa tikai to tatou tu. Kua kite aia i to tatou au manako e to tatou anoano, e kare e rauka ia tatou i te uuna i tetai apinga mei ia Iehova. Te aroa maira aia ia tatou e te inangaro ra aia kia rave tatou i te mea tika, inara kare aia e maro ia tatou kia rave i te reira. No reira me kite aia i tetai apinga kino i roto ia tatou, ka akamatakite mai aia ia tatou. Na roto i teea tu? Me tatau putuputu tatou i te Pipiria e ta tatou au puka, e me aere tatou ki te au uipaanga, ko te tu teia e rauka ai ia tatou i te akarongo ki tana au akamatakiteanga. Kua tatau ana me kore kua akarongo ana ainei koe i tetai apinga tei tauturu ia koe kia akakoromaki i tetai manamanata ta Iehova anake i kite? Ka oronga mai a Iehova i teia au akamatakiteanga i te tuatau tikai e anoano ra tatou i te reira.

6, 7. (a) Eaa te akapapuanga kia tatou e te aroa maira a Iehova i tona au tavini tataki tai? (e) Akapeea tatou e puapingaia ai mei ta Iehova au akamatakiteanga?

⁶ Te akaari maira te au akamatakiteanga i roto i te Pipiria e te aroa maira a Iehova ia tatou tataki tai. E tika, ka puapingaia te mirioni ua atu tangata na roto i te Pipiria, ta tatou au puka, e te au uipaanga. Inara, te pati maira a Iehova ia koe kia akarongo ki tana au akamatakiteanga i roto i te Pipiria kia rauka ia koe i te rave i te mea tika. Te akaari maira teia e te aroa maira aia ia koe.

⁷ Ka akapeea tatou e puapingaia ai mei te au akamatakiteanga a te Atua? Ka anoanoia tatou kia irinaki e te aroa maira aia ia tatou, e oti kia taangaanga i tana Tuatua i roto i to tatou oraanga. No reira me e manako tarevake to tatou te ka akamareka kore i te Atua, e kopae takiri i te reira. (E tatau ia Isaia 55:6, 7.) Me viviki tatou i te akarongo ki te Atua, e maata te kino ta tatou ka kopae. Inara me kare tatou e akarongo ki te Atua, ka akaari ua ainei aia i tona aroa no tatou?

8, 9. Me oronga mai tetai taeake i te akoanga kia tatou mei te Pipiria, eaa te akapapuanga e te aroa maira a Iehova ia tatou? Akakite mai i tetai akaraanga.

⁸ Me akatikatika mai a Iehova ia tatou, te rave ra aia i te reira no tona inangaro ia tatou. (E tatau ia Ebera 12:5, 6.) E tika, penei kare tatou e reka ana me akoia mai e me akatikatikaia mai tatou. (Ebe. 12:11) Inara me oronga mai tetai tangata i te akoanga no roto mai i te Pipiria kia tatou, e mea puapinga tikai kia kite i te tumu i rave ei  aia i te reira. Kare rava aia e rave ana i te reira kia tamamae ia tatou, mari ra te kite nei aia e te takinokinoia ra to tatou pirianga kia Iehova. Te inangaro ra e te tauta nei aia kia akaari kia tatou mei roto mai i te Pipiria e akapeea tatou me akamori akaou ia Iehova. Te akangateitei ra tatou i teia akoanga no te mea no ko mai te reira ia Iehova.

⁹ Ei akaraanga, kua akara putuputu tetai taeake i te ravenga ainga viivii i mua ake te riro mai anga aia ei Kite no Iehova. Te kite anga aia i te tuatua mou, kua akamutu aia i te akara i te reira. Muri mai, kua oko aia i tetai tereponi apaipai, e kua akara akaou aia i te ravenga ainga viivii i runga i te Initaneti. (Iako. 1:14, 15) Te vai ra rai tona inangaro kia akara i te ravenga ainga viivii. Tetai ra, kua oronga aia i tana tereponi ki tetai tangata pakari, e kua kiteia mai te ravenga ainga viivii i runga i te reira. Kua ako mai te tangata pakari i teia taeake. Kua akarongo te taeake ki te akoanga, e i te openga kua kopae takiri aia i taua tu kino. Te kite maira a Iehova i ta tatou au ara tei uunaia, e ka rauka iaia i te akatikatika ia tatou i mua ake ka kino ei to tatou pirianga kiaia. Te mataora nei tatou e te aroa maira a Iehova ia tatou.

10, 11. (a) Akapeea tatou me akono i te au aratakianga a te Atua? (e) Akakite mai i te tupuanga o tetai ngutuare tangata tei aru i te aratakianga a Iehova.

¹⁰ Kua imene te tata taramo kia Iehova e: “Ka riro rai koe i te arataki iaku i taau ra tuatua.” (Sala. 73:24) “Auraka e akangaropoina” i te akoanga a Iehova na te apii anga i tana Tuatua. Na roto i teia tu, ka kite tatou i tona manako, tana aratakianga, e ka akatupu tatou i tetai pirianga vaitata kiaia. Kare e ekoko e ka tauturu mai te akoanga a Iehova ia tatou kia akono ia tatou uaorai e to tatou ngutuare tangata.—Mase. 3:6.

¹¹ Tetai akaraanga, kua noo tetai tangata tanutanu, tana vaine, e to raua ngutuare tangata maata i tetai ngai tanutanu i te Philippines. E nga painia tamou raua ko tana vaine. E oti, kua tuku mai te tangata nona teia ngai tanutanu i tetai reta i te akakite anga e ka anoanoia ratou i te akaruke i taua ngai ra. Kua poitirere raua i te kite mai e kua akaapa tetai tangata ia raua no tei pikikaa. Kua manamanata te taeake e ka noo ratou kiea. Inara kua irinaki papu tikai aia i roto ia Iehova e kua karanga e: “Ka akono mai a Iehova ia matou. E akono ua ana rai aia ia matou noatu eaa te ka tupu mai.” Kua aru ratou i te au kaveinga Pipiria, e  kua akaari ratou i te tu akangateitei e te tu au noatu kua pikikaaia ratou. I te au ra i muri mai, kua akakite mai te tangata nona tera ngai tanutanu e ka rauka ia ratou i te noo mai. Kua mataora aia i te kite i te tu o teia ngutuare tangata noatu kua pikikaaia mai ratou, kua taui aia i tona manako e e maata atu te potonga enua tana i oronga kia ratou ei tanu kai. (E tatau ia 1 Petero 2:12.) Te taka ua ra e me aru tatou i te au kaveinga Pipiria, ka arataki mai a Iehova ia tatou me o atu tatou ki roto i te au akaaoanga.

12, 13. Eaa ra i ngata ai no tatou kia irinaki e te inangaro maira te Atua ia tatou?

¹² Ei au tavini no Iehova, ka aro atu tatou i te au akaaoanga, e tetai taime ka roa te akaaoanga i te tupu anga, mei te maki, te takinga kino anga, me kore te patoianga mei te ngutuare tangata. Tetai akaaoanga tei ngata i te akakoromaki koia oki tetai pekapeka i rotopu ia koe e tetai Kerititiano i roto i te putuputuanga.

¹³ Ei akaraanga, penei ka mamae toou ngakau me tuatua tetai taeake i tetai apinga kia koe. Penei ka manako koe e: ‘Kare teia e tupu ana i roto i te akaaerenga a Iehova!’ Tera ra, kua orongaia ki tera taeake te au tukuanga angaanga i roto i te putuputuanga e e manako ana tetai pae e e taeake meitaki tikai aia. Penei ka ui koe e: ‘Eaa ra teia e tupu ei? Kare ainei e te kite maira a Iehova i tei tupu mai? Ka akatikatika ainei a Iehova i teia?’—Sala. 13:1, 2; Haba. 1:2, 3.

14. Eaa a Iehova i akatika ai i te au taeake kia oronga i te akoanga ririnui kia tatou?

¹⁴ E maata atu ta Iehova i kite e penei ka akatika aia i tetai manamanata kia tupu no te au tumuanga tau. Ei akaraanga, penei kua oronga mai tetai taeake i te akoanga kia tatou e te manako ra tatou e kare te reira e tau ana, e kua mamae to tatou ngakau. Inara e tuke to te Atua manako no runga i taua manamanata ra. Penei kua tau kia akoia mai tatou. I roto i tona tua oraanga, kua akakite te Taeake Karl Klein e kua oronga mai te Taeake Rutherford i te akoanga ririnui kiaia. Kare e roa i muri mai, te aravei anga te Taeake Rutherford iaia, kare te Taeake Klein i tuatua atu kiaia. Kua kite te Taeake Rutherford e kare aia i mataora ana i te akoanga. Kua akamatakite mai te Taeake Rutherford iaia e: “E matakite. Ka mou koe e te Tiaporo.” Kua riro teia akoanga ei tauturu i te Taeake Klein. Te riro mai anga aia ei mema no te Pupu Akaaere, kua karanga te Taeake Klein e kua tau te au taeake kia ako ia tatou, inara me riri tatou no teia akoanga, ka mou koe e te Tiaporo.” *

15. Eaa ta tatou ka akamanako me aro atu tatou i te au akaaoanga?

¹⁵ Inangaro tatou kia akamutu viviki te au akaaoanga. Inara ka anoanoia tatou kia akakoromaki. Ka aite rai te au akaaoanga ki tetai tangata akaoro kua piritia tona motoka no te mea e maata roa te motoka i runga i te mataara. Ka rauka iaia i te akakoromaki e kia tiaki me neke te au motoka. Tera ra, kare roa aia i tiaki e kua kimi aia i tetai mataara ke. E oti kua ngaro aia e kare aia i tae vave ki te ngai i akakoroia. Naringa aia i tiaki e kua aru i te mataara mua, penei ka tae vave aia. Pera katoa rai me aro atu tatou i te au akaaoanga. Me aru tatou i te au kaveinga Pipiria, ka tauturu mai a Iehova ia tatou kia akakoromaki.

16. Eaa ra a Iehova i akatika ai ia tatou kia aro atu i te au akaaoanga?

¹⁶ Penei ka akatika a Iehova kia tupu te au akaaoanga no te mea ka inangaro aia ia tatou kia apiiia mai mei te reira. (E tatau ia 1 Petero 5:6-10.) Auraka rava tatou e manako e na Iehova i akatupu i te au akaaoanga. (Iako. 1:13) Na ‘to tatou enemi te diabolo’ e akatupu ana i te kino. Tera ra, e mea  puapinga kia akamaara e te kite maira a Iehova i to tatou au tu mamae e te aroa maira aia ia tatou. Ka akapapu aia e kare to tatou akaaoanga e vai rai e tuatau ua atu. Ka vai rai te reira no tetai tuatau poto ua. No reira kia irinaki papu e te aroa maira a Iehova ia koe e ka oronga mai aia i te maroiroi tei anoanoia kia akakoromaki e tae ua atu ki te openga.—2 Kori. 4:7-9.

17. Eaa ra a Iehova i akara mai ei i te ngakau o te tangata ravarai?

¹⁷ Te akara maira a Iehova i te ngakau o te tangata ravarai kia kite e koai tikai te inangaro ra iaia. Kua akakite te peroveta ko Hanani ki te Ariki ko Asa e: “Te akara nei nga mata o Iehova e pini ua ake te ao katoa nei, kia oronga mai aia i te maroiroi ki te aronga i tika te ngakau iaia.” (2 Para. 16:9) Ka oronga mai a Iehova i tona “maroiroi” kia koe, koia oki ka paruru e ka akameitaki mai aia ia koe.

18. No teaa ra tatou ka irinaki papu ei e ka akameitaki mai a Iehova ia tatou me rave i te mea meitaki? (Akara i te tutu mua o teia atikara.)

¹⁸ Te inangaro ra a Iehova i akaari i tona “aroa” no tatou, koia oki kia akameitaki mai ia tatou. Me inangaro tatou i tana akameitakianga, ka anoanoia tatou kia “kimi i te meitaki,” “kia inangaro i te meitaki,” e kia “rave i te meitaki.” (Amo. 5:14, 15; 1 Pete. 3:11, 12) Ka akameitaki mai a Iehova i te aronga tuatua tika noatu me kare tetai ua atu tangata e kite mai i te au angaanga meitaki ta ratou e rave nei. (Sala. 34:15) Ka kite tatou i teia mei te akaraanga o te nga vaine Iseraela, ko Sipera raua ko Pua. Kua raurau a Pharao ia raua kia tamate i te au pepe tamaroa ngati Iseraela. Tera ra kare raua i akarongo ana kia Pharao, mari ra ki te Atua, e kua akaora raua i te au pepe tamaroa. Kua kite a Iehova i te au angaanga meitaki o Sipera raua ko Pua e kua akameitaki aia ia raua e kua anau tamariki raua. (Exo. 1:15-17, 20, 21) Tetai taime penei ka manako tatou e kare tetai tangata i kite i te au angaanga meitaki ta tatou e rave nei, inara te kite maira a Iehova i te au mea pouroa e rave ra tatou. Ae, ka akameitaki mai aia ia tatou.—Mata. 6:4, 6; 1 Timo. 5:25; Ebe. 6:10.

19. Eaa tei tupu ki tetai tuaine?

¹⁹ Tetai taime penei ka manako tatou e kare a Iehova i kite mai i ta tatou tautaanga i roto i te angaanga orometua, inara te kite maira aia. Tetai tuaine no Hungary mai e noo ana i Austria, kua rauka iaia te ngai nooanga o tetai vaine tei tuatua i te reo Hungary. Kua aere te tuaine ki te ngai nooanga, kare ra e tangata i te kainga. Kua oki ua rai aia ki te kainga o taua vaine ra tere atu i te okotai mataiti e kua akaruke aia i te au puka, te au reta, e tona numero tereponi. Tetai taime kua kite aia e e tangata tetai i te kainga, kare ra tetai tangata e vaʼi mai ana i te ngutupa. I tetai ra kua aere te tuaine ki ko i te kainga o teia vaine, e kua vaʼi mai te vaine i te ngutupa e kua karanga mai e: “Tomo mai ki roto. I tatau ana au i te au reta pouroa taau i akaruke mai e kua tiaki au kia oki mai koe.” Kua tuia teia vaine e tetai maki kino e kua rapakauia aia, e kare aia e inangaro ana i te pukapuka ki te tangata. Kua ariki mai aia i tetai apii Pipiria. Kua kite te tuaine e te kite maira a Iehova iaia e kua akameitaki mai aia i tana tautaanga.

20. Eaa toou manako no runga i to Iehova akaari mai anga i tona aroa kia tatou?

²⁰ Mei ta tatou i uriuri ana i roto i teia atikara, te kite maira a Iehova i te au mea ta tatou e rave nei e te akara maira aia i te ngakau o te tangata pouroa. Kare tatou e manako e te kimi ra aia i te tarevake i roto ia tatou. Mari ra, te akavaitata ra tatou kia Iehova no te mea te aroa maira e te inangaro ra aia i te tauturu ia tatou e kia akameitaki ia tatou no te au mea meitaki ta tatou e rave nei.