1. Eaa to Paulo manako i te aronga e angaanga maroiroi ra i te tutu aere i te tuatua meitaki?

KUA akaperepere te apotetoro ko Paulo i tona au taeake e te au tuaine e angaanga maroiroi ra i te tutu aere i te tuatua meitaki. Kua tata aia e: “Kare oki [matou] e tivata i te manako i te ravenga o to kotou akarongo, i te angaanga o to kotou inangaro, e te akakoromaki o to kotou irinaki i to tatou Atu ia Iesu Mesia, i te aroaro o te Atua o to tatou Metua.” (1 Tesa. 1:3) Te maara ra e te akaperepere katoa ra a Iehova i te au mea ravarai ta tona iti tangata e rave ra i te tavini Iaia, noatu e e maata me kore e iti ua.—Ebe. 6:10.

2. Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

² I te tuatau i topa e i teia tuatau, kua rave te au Kerititiano i te akaatinga maata kia tavini ia Iehova. I roto i teia atikara, ka uriuri tatou e eaa ta tetai pae i te anere mataiti mua i rave kia tavini ia Iehova. Ka apii katoa tatou e eaa ta te au tavini tamou e rave ra i teia tuatau, e ka akara tatou akapeea me tauturu ia ratou.

3, 4. (a) Akapeea tetai au taeake e te au tuaine i te tavini anga ia Iehova i te anere mataiti mua? (e) Akapeea te aronga tutu i te Patireia i te anere mataiti mua te akono anga ia ratou uaorai?

³ Muri ake i tona papetitoanga, kua akamata a Iesu i te tutu aere i te Patireia, e kua apii i etai ke kia rave i teia angaanga. (Luka 3:21-23;  4:14, 15, 43) Muri ake i te matenga o Iesu, kua akaaere tana au apotetoro i te angaanga tutu aere e kua akamata te reira i te totoa. (Anga. 5:42; 6:7) Kua akaruke tetai au Kerititiano i to ratou ngutuare kia angaanga ei mitinari. Ei akaraanga, kua tutu aere a Philipi i roto i te au tuanga tukeke o Palestine. (Anga. 8:5, 40; 21:8) Kua tutu aere a Paulo i te tuatua meitaki ei mitinari i te au enua mamao mei tona kainga. (Anga. 13:2-4; 14:26; 2 Kori. 1:19) Tetai pae, kapiti mai a Mareko, Luka, e Siluano (Sila), kua tata i tetai au puka o te Pipiria me kore kua angaanga ei tekeretere no te aronga tata Pipiria. (1 Pete. 5:12) Maata katoa te au tuaine tei angaanga kapiti ki te au taeake. (Anga. 18:26; Roma 16:1, 2) I roto i te au Tuatua Tapu Ereni, ka tatau tatou i te au angaanga mataora a teia au taeake e te au tuaine. Te akamaara maira teia au tataanga kia tatou e te akaperepere ra a Iehova i te angaanga a tona au tavini e te akono ra Aia ia ratou.

⁴ Akapeea te aronga tutu i te Patireia i te anere mataiti mua i te akono anga ia ratou uaorai? Kare ratou i māro i te au taeake kia tauturu ia ratou, tera ra i tetai au taime kua angaanga moni ratou. (1 Kori. 9:11-15) Inara e ariki rekareka ana ratou i te tauturu. Kua patiia ratou ki tetai au kaikaianga, kua orongaia te ngai nooanga no ratou, e kua tauturuia ratou i roto i tetai au mataara ke. Kua inangaro katoa tetai au tangata, pera katoa te au putuputuanga kia tauturu ia ratou.—E tatau ia Angaanga 16:14, 15; Philipi 4:15-18.

5. Eaa ta tetai nga tokorua akaipoipo i tuatua no runga i to raua oraanga i roto i te angaanga orometua tamou?

⁵ I teia tuatau katoa, e maata te aronga e tavini maroiroi ra ia Iehova i roto i te au tuanga tukeke ei au tavini tamou. (Akara i te pia “ Au Tuanga o te Angaanga Orometua Tamou.”) Eaa to ratou manako no te oraanga ta ratou i iki? Ka akamaroiroiia koe me ui koe i teia uianga kia ratou . Tetai taeake kua tavini aia ei painia tamou, ei painia takake, ei mitinari, e ei mema no te Betela i roto i tetai enua mamao. Karanga aia e: “I toku manako, ko te piri anga ki roto i te angaanga orometua tamou tetai ikianga meitaki roa atu taku i rave. E 18 oku mataiti, kua ngata iaku i te iki i rotopu i te apii teitei, te angaanga moni tamou, e te angaanga painia. Kua kite mai au e kare roa a Iehova e akangaropoina i te au atinga taau i rave kia tavini Iaia. Kua rauka iaku i te taangaanga maata i taku tareni e toku kite ta Iehova i oronga mai. Naringa au i iki i tetai angaanga o teianei ao, kare roa e rauka iaku i te rave i te reira.” Akakite tana vaine e: “Kua tauturu te au tukuanga angaanga iaku kia meitaki atu. Kua kite mai maua i ta Iehova paruruanga e te aratakianga i roto i te au mataara kare roa maua i kite, naringa maua i rave ua atu i tei matauia e maua. Te akameitaki nei au ia Iehova i te au ra ravarai no to maua oraanga i roto i te angaanga orometua tamou.” Ka inangaro ainei koe kia kite i teia i roto i toou oraanga?

6. Eaa to Iehova manako i ta tatou tavini anga Iaia?

⁶ Tika rai, kare tetai pae e rauka i te rave i te angaanga orometua tamou i teianei, inara te rave nei ratou i ta ratou ka rauka no Iehova. Kua kite tatou e te akaperepere ra a Iehova i ta ratou tavini anga Iaia. Ei akaraanga, i roto ia Philemona 1-3, kua tuku atu a Paulo i tona aroa ki te au taeake pouroa i roto i te putuputuanga i Kolosa e kua taiku i te ingoa o tetai pae. (E tatau.) Kua akaperepere a Paulo pera katoa a Iehova i ta ratou angaanga maroiroi. Mei te reira katoa, te akaperepere ra a Iehova i ta ratou e rave ra kia tavini Iaia. Tera ra, akapeea koe me turuturu i te au tavini tamou?

7, 8. Eaa te o maira ki te angaanga painia, e akapeea tetai pae i roto i te putuputuanga i te tauturu anga i te au painia?

⁷ Mei te aronga tutu aere i te anere mataiti mua, e akamaroiroi maata ana te au painia i te putuputuanga i teia tuatau. E akapou ana te manganui o te au painia mei te 70 ora i te marama okotai i te tutu aere. Akapeea koe me tauturu ia ratou?

⁸ Karanga tetai tuaine painia ko Shari e: “E akara anga maroiroi to te au painia no te mea te rave ra ratou i te angaanga tutuanga i te au ra  ravarai. Noatu ra, ka inangaro rai ratou kia akamaroiroiia.” (Roma 1:11, 12) Tetai atu tuaine painia tei painia no tetai au mataiti, akakite aia no runga i te au painia i roto i tana putuputuanga e: “E angaanga maroiroi ana ratou ma te kore e akamutu. Me pati tetai taeake ia ratou kia aru na runga i tona motoka, me patiia ki tetai kaikaianga, me orongaia te moni oko penitini me kore te moni tauturu, e ariki rekareka ana ratou i te reira. Ka akaari mai teia kia ratou e te manako atura koe ia ratou.”

9, 10. Eaa ta tetai pae i rave kia tauturu i te au painia i roto i ta ratou putuputuanga?

⁹ Tetai mataara ka rauka ia tatou i te tauturu i te au painia koia oki kia angaanga kapiti kia ratou i roto i te angaanga orometua. Akakite tetai nga tuaine painia e te inangaro ra raua i tetai au taeake e te au tuaine kia angaanga kapiti kia raua i te au ra o te epetoma e i te avatea aiai. Kua maara tetai tuaine e tavini ra i Betela i Brooklyn te tauturu tei orongaia kiaia i tona painia anga. Kua tuatua aia e: “Kua akakite tetai tuaine e motoka tona e, ‘Me kare oou patana, e ringi mai iaku e ka aru atu au ia koe.’ Kua tauturu tikai aia iaku kia rave ua atu i te angaanga painia.” Karanga a Shari e: “I muri ake i te angaanga orometua, me oki te au painia kare i akaipoipo ki te kainga, ka noo ko ratou anake ua. Penei ka rauka ia koe te pati i te au taeake me kore te au tuaine kare i akaipoipo ki taau akamorianga a te ngutuare. Me kapiti mai ratou kia tatou i roto i tetai atu angaanga, ka akamaroiroiia ratou.

¹⁰ Tetai tuaine tei rave i te angaanga orometua tamou vaitata ki te 50 mataiti, akakite aia no runga i te tauturu tei orongaia kiaia e tetai au tuaine kare i akaipoipoia e: “E atoro ana te aronga pakari i te au painia i te au rua marama. E ui mai ana ratou no runga i to matou turanga pae kopapa, te angaanga moni e me e manamanata to matou. Manako tikai mai ratou ia matou. Kua atoro mai ratou i to matou kainga kia kite e me ka inangaroia tetai tauturu.” Te aru ra teia aronga pakari e etai atu i te akaraanga o Onesiphoro. Kua akono aia i tona ngutuare tangata, inara kua tauturu katoa aia ia Paulo.—2 Timo. 1:18.

11. Eaa te o maira ki te angaanga a te au painia takake?

¹¹ Tetai atu tuanga o te angaanga orometua tamou, ko te angaanga painia takake. Maata te au painia takake e akapou ana e 130 ora i te  marama i te tutu aere. E akapou katoa ana ratou i te taime kia rave i te au angaanga ke a te putuputuanga. E oronga ana te opati manga i tetai moni tauturu i te au marama tataki tai no te mea kare o ratou taime no te angaanga moni. Ka tauturu teia i te au painia takake kia oko i te au mea ta ratou e anoano ra, e ka akatika ia ratou kia rave maata atu i te angaanga orometua.

12. Akapeea te aronga pakari e etai ke atu i te tauturu anga i te au painia takake?

¹² Eaa ta tatou ka rave kia tauturu i te au painia takake? Karanga tetai tangata pakari e angaanga ra i ko i te opati manga e tei tuatua atu ki te au painia takake e: “Ka anoanoia te aronga pakari kia tuatua kia ratou, akara meitaki e mei teaa to ratou turanga, e oti tamanako e akapeea me turuturu ia ratou. Te manako ra tetai Au Kite e te akonoia ra te au painia takake no te mea e moni tauturu ta ratou, inara ka rauka i te au taeake kia tauturu maata atu ia ratou.” Mei te au painia tamou rai, e ariki rekareka ana te au painia takake i te au taeake no te angaanga kapiti kia ratou i roto i te angaanga orometua. Ka rauka ainei ia koe kia angaanga kapiti atu kia ratou?

13, 14. (a) Eaa ta tatou ka tau kia akamaara no runga i te au akaaere kotinga e ta ratou vaine? (e) Eaa taau ka rave kia tauturu i te au taeake e tavini ra i roto i te angaanga tutaka?

¹³ E aronga tukatau e te akarongo mou te au akaaere kotinga e ta ratou au vaine, e te akamaroiroi maira ia tatou. Inara auraka e ngaropoina ia tatou e ka anoano katoa ratou kia akamaroiroiia. Te inangaro ra ratou i te au taeake e te au tuaine kia angaanga kapiti kia ratou i roto i te angaanga orometua. E te mareka ra ratou me pati atu te au taeake ia ratou ki tetai au angaanga tamataora, pukapuka e te akangaroi. Me tukuia tetai akaaere tutaka me kore tana vaine ki roto i te are maki, me kore kua maki tetai ia raua, ka rauka ia tatou te tauturu atu na te atoro anga ia ratou e te oronga anga i te tauturu ta ratou e anoano ra. Kua akono a Luka, e “rapakau maki akaperepereia” ia Paulo e etai ke tei atoro atu i te au putuputuanga tukeke.—Kolo. 4:14; Anga. 20:5–21:18.

¹⁴ Te anoano ra te au akaaere tutaka e ta ratou vaine i te aroa e te akamaroiroianga a te au oa piri mou. Kua tata tetai akaaere tutaka e: “E kite ana toku au oa e ka inangaro au kia akamaroiroiia. Ka ui ratou i te au uianga kia tauturu iaku kia tuatua atu no runga i toku manamanata. Na te akarongo meitaki anga, kua tauturu maata ratou iaku.” E mataora ana te au akaaere kotinga me manako maata te au taeake e te au tuaine ia ratou, e me riro mai ei au oa piri mou tikai.

15, 16. Eaa ra i puapinga ai te angaanga a te au mema o Betela e te au taeake i ko i te au Are Akaputuputuanga, e ka akapeea tatou me tauturu atu?

¹⁵ Te rave ra te au taeake e tavini ra i Betela e te au taeake i ko i te au Are Akaputuputuanga i te angaanga puapinga kia turuturu i te tutu aere i te tuatua meitaki. Me e au mema no Betela tetai i roto i taau putuputuanga me kore i toou kotinga, akapeea koe me akamaara ia ratou?

¹⁶ Me ko te taime mua te reira i aere ei ratou ki Betela, penei ka maromaroa ratou e ka mii i to ratou ngutuare tangata e te au oa. E mareka ana teia au mema ou o Betela me akaoa atu tetai au mema Betela e te aronga i roto i te putuputuanga kia ratou. (Mare. 10:29, 30) Te oronga ra te angaanga tinamou a te au taeake i Betela i tetai tuatau no ratou kia tae atu ki te au uipaanga e kia aere ki roto i te angaanga tutu aere i te au epetoma. Inara i tetai taime e maata atu te au angaanga a te au mema o Betela. E mea meitaki me marama te putuputuanga i teia, e me akaari e te akaperepere ra ratou i te angaanga a te au taeake i Betela.—E tatau ia 1 Tesalonia 2:9.

17, 18. Eaa te au tukuanga angaanga a te au tavini tamou i roto i te au enua ke?

¹⁷ E rave ana tetai au tavini tamou i te tukuanga angaanga i roto i tetai enua ke. Penei ka kai ratou i te au kai ou, apii i te reo ou, e ka akatano ki te au peu e te tu oraanga ou. Eaa te au tukuanga angaanga a te au tavini tamou i roto i te au enua ke?

 ¹⁸ Tetai pae e au mitinari, e te akapou ra i te maata anga o to ratou taime ki te angaanga orometua. E aronga tutu aere e e au puapii tukatau ratou, e te tauturu atura ratou i etai ke i roto i ta ratou putuputuanga. E oronga ana te opati manga i tetai ngai nooanga no te au mitinari, e tetai moni tauturu i te tutaki i te au apinga ta ratou e anoano ra. Tetai pae e tonoia ana ratou ki te au enua ke kia tavini i ko i te opati manga me kore kia tauturu i te patu i te au opati manga, te au opati uri reo, te au Are Akaputuputuanga, me kore te au Are Uipaanga Patireia. E oronga mai ana te opati manga me kore te au taeake i te tauturu, mei te kai e te ngai nooanga. Mei te au taeake e noo ra i Betela, e aere putuputu ana teia au taeake patu are ki te au uipaanga e te angaanga orometua. E puapingaia ana te au putuputuanga mei teia au taeake e te au tuaine tukatau.

19. Akapeea koe me tauturu i te au tavini tamou tei aere atu kia tavini i roto i toou enua?

¹⁹ Akapeea koe me tauturu i te au tavini tamou tei aere mai kia tavini i roto i toou enua? Akamaara e me tae mai ratou no te taime mua, penei kare e matau i te kai o te reira ngai. No reira, me pati koe ia ratou ki tetai kaikaianga, penei e ui koe me ka inangaro ratou i te tamata i tetai kai ou me kore penei e kai ke ta ratou ka inangaro i te kai. Me te tauta ra ratou i te apii i toou reo e te peu a toou enua, kare te reira e rauka vave ia ratou. No reira e akakoromaki e e tauturu atu ia ratou na roto i te tu aroa. Ka inangaro ratou kia apii i toou reo e te peu!

20. Akapeea tatou me tauturu i te au tavini tamou e to ratou au metua?

²⁰ I te tuatau ka aereia, ka akamata te au tavini tamou e noo ra i roto i te au enua ke i te akamanako e ka akapeea i te tauturu i to ratou au metua ruaine. Me e Au Kite te nga metua, ka inangaro maata raua kia akono ta raua tamariki i ta ratou tukuanga angaanga. (3 Ioa. 4) Tika rai, ka tauta pakari te au tavini tamou kia akono i to ratou au metua e ka atoro atu ia ratou me ka rauka te reira. Inara penei ka rauka i te aronga e noo vaitata ra ki te nga metua i te tauturu i te au tavini tamou. Penei ka iki teia au aronga kia akono i te au metua me ka anoanoia. Auraka roa tatou e akangaropoina e te turuturu maata ra te au tavini tamou i te angaanga tutuanga, ko te angaanga puapinga roa atu i te enua nei i teia tuatau. (Mata. 28:19, 20) Ka rauka ainei ia koe kia akamaara i te au tavini tamou na te tauturu anga i to ratou au metua?

21. Eaa te manako o te au tavini tamou no runga i te tauturu e te akamaroiroi ta etai ke i oronga mai?

²¹ Maata te tangata e angaanga maroiroi ra kia moni ratou. Inara te aronga tei iki kia angaanga i roto i te angaanga orometua tamou, te rave maroiroi ra i te angaanga no te mea te inangaro ra ratou i te oronga i te mea meitaki roa atu kia Iehova e te tauturu i etai ke. No reira, te ariki rekareka ra ratou i tetai ua atu tauturu ka orongaia mai. Kua akakite tetai tuaine i roto i te angaanga orometua tamou tei aere atu kia tavini i roto i tetai enua ke e, “Me tae mai tetai reta akameitakianga, te akaari maira e te manako maira tetai ke iaku e te mataora ra ratou i taku e rave ra.”

22. Eaa toou manako no runga i te angaanga orometua tamou?

²² Kua iki te au taeake i roto i te angaanga orometua tamou i tetai oraanga meitaki e te merengo tikai. Ko te oraanga meitaki roa atu ïa i teia tuatau. Te apii maira te au tavini tamou i te au apiianga e te au tu ka anoanoia i teianei e i roto i te ao ou. Kare e roa atu ana, ka rave te au tavini pouroa o Iehova i te angaanga merengo tikai i te au ra ravarai. Kia akamaara ua rai tatou i te au taeake i roto i te angaanga orometua tamou no te au ‘ravenga o to ratou akarongo’ e te ‘angaanga o to ratou inangaro.’—1 Tesa. 1:3.