Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Ka Akakoreia te Enemi Openga, ko te Mate

Ka Akakoreia te Enemi Openga, ko te Mate

“E taua enemi openga ra, ko te mate, e akakoreia ïa.”—1 KORI. 15:26.

1, 2. Mei teaa rai te oraanga o Adamu raua ko Eva i te akamataanga, e eaa te au uianga tei tupu mai?

I TE angaia anga a Adamu raua ko Eva, kare o raua enemi. E nga tangata apa kore raua e noo ra i roto i tetai parataito. Kua mataora raua i tetai pirianga vaitata ei tamaiti e ei tamaine na Tei Anga mai ia raua. (Gene. 2:7-9; Luka 3:38) Kua oronga te Atua i tetai angaanga puapinga na raua. (E tatau ia Genese 1:28.) Eaa te roa i to raua oraanga ka oti ei teia angaanga ia raua? Kare raua i anoanoia kia noo e tuatau ua atu kia “akaki i te enua nei, e e akavi,” inara ka anoanoia raua kia ora e tuatau ua atu ei akono “i te au mea ora katoa e totoro aere ua ki rungao i te enua nei.” Ka rauka ia raua te rave mataora i teia angaanga e tuatau ua atu.

2 Eaa i tuke roa ai te turanga i teianei? Inangaro tatou kia mataora, tera ra eaa i maata ai to tatou au enemi, te mea maata roa atu ko te mate? Ka akapeea te Atua me akakore i teia au enemi? Te au pauanga tei roto i te Pipiria e ka uriuri tatou i te reira i roto i teia atikara.

E AKAMATAKITEANGA AROA

3, 4. (a) Eaa te akauenga ta te Atua i oronga kia Adamu e Eva? (e) Mei teaa rai te puapinga no raua kia akono i taua akauenga ra?

3 Noatu e kua angaia a Adamu raua ko Eva kia ora e tuatau ua atu, kare te aiteanga e kare roa raua e mate. Kia ora ua rai raua, ka anoanoia kia akaea, kia inu, kia moe, e kia kaikai. Tera ra, e puapinga atu to raua pirianga kia Iehova, te Tumu o te ora. (Deu. 8:3) Te ravenga anake e ora ai e e mataora ai raua, koia oki na te tuku anga ia Iehova kia arataki ia raua. I mua ake ka angaia ai a Eva, kua akakite taka meitaki a Iehova kia Adamu e: “E kai ua koe i to te au rakau katoa o te kainga nei: Kareka i to te rakau e kite ei i te meitaki e te kino, auraka koe e kai i to reira; i te rā e kai ei koe i to reira, ka mate ïa koe.”—Gene. 2:16, 17.

4 Te akaari maira “te rakau e kite ei i te meitaki e te kino” i to te Atua tikaanga kia iki i te mea meitaki e te mea kino. Kua kite takere a Adamu i te tuke i rotopu i te meitaki e te kino no te mea kua angaia aia i te tu o te Atua, e e akava ngakau tona. Kua akamaara te rakau kia Adamu raua ko Eva e ka anoano ua rai raua i te aratakianga a Iehova. Me ka kai raua i taua rakau ra, mei te mea atura e te karanga ra raua ki te Atua e, “Kare maua e inangaro i taau ture.” Tei tupu mai, ka mate raua e ta raua uanga, mei ta te Atua rai i akamatakite kia raua.

TUPU TE MATE KI TE TANGATA KATOATOA

5. Eaa te tumu i akarongo kore ei a Adamu raua ko Eva kia Iehova?

5 Kua akakite a Adamu kia Eva i te akauenga a Iehova. Kua kite meitaki a Eva i teia, no reira i rauka ai iaia i te taiku i taua au tuatua ra i muri mai. (Gene. 3:1-3) Kua akakite aia i te reira kia Satani, tei tuatua mai na roto i te ovi. Kua akatupu a Satani i te inangaro no te mana e kia akaaere iaia uaorai. (Akaaite ia Iakobo 1:14, 15.) Akakite aia kia Eva e te pikikaa ra te Atua e me akarongo kore aia ki te Atua, kare aia e mate, mari ra ka riro mei te Atua rai te tu. (Gene. 3:4, 5) Kua irinaki a Eva iaia, e kua rave i tona uaorai inangaro na te kai anga i te ua rakau, e te akakite anga kia Adamu kia kai katoa i te reira. (Gene. 3:6, 17) Kua pikikaa a Satani ia Eva. (E tatau ia 1 Timoteo 2:14.) Noatu e kua kite a Adamu e e tarevake te reira, kua akarongo aia i te reo o tana vaine. I te akara anga e oa teia ovi, inara ko tei tuatua na roto i te ovi, e enemi kino tikai aia tei kite takere i te tumatetenga ka tupu no tana pikikaa.

6, 7. Akapeea a Iehova i te tukuanga i tana akava anga ki runga ia Adamu e Eva?

6 Kua meameaau a Adamu raua ko Eva ia Iehova, ko tei oronga mai i te ora e te au apinga meitaki no raua. Tika rai, kua kite a Iehova e eaa tikai tei tupu. (1 Para. 28:9; e tatau ia Maseli 15:3.) Tera ra, kua akatika aia ia Adamu, ia Eva, e ia Satani kia akaari e mei teaa tikai to ratou manako no runga iaia. Ei Metua, kare e ekoko e kua mamae tikai a Iehova i ta ratou i rave. (Akaaite ia Genese 6:6.) Inara ei Akava, kua akautunga aia i te aronga ara.

7 No runga i te rakau e kite ei i te meitaki e te kino, kua akakite te Atua kia Adamu e: “I te rā e kai ei koe i to reira, ka mate ïa koe.” Penei kua manako a Adamu e ko te aiteanga o teia tuatua, koia oki ka mate aia i mua ake ka opu ei te ra. Inara i taua “aiai” ra, kua tuatua atu a Iehova kia Adamu raua ko Eva. (Gene. 3:8) Ei Akava tuatua tika, kua na mua aia i te akarongo ki ta raua ka tuatua mai. (Gene. 3:9-13) E oti, kua akautunga aia i taua nga tangata ara ra kia mate. (Gene. 3:14-19) Naringa a Iehova i tamate ia raua i taua taime rai, kare tona akakoroanga no te tangata e tupu. (Isa. 55:11) Noatu e kua tupu te kino o te ara i reira tikai, kua akatika a Iehova ia Adamu raua ko Eva kia anau i te tamariki te ka rauka te manakonakoanga no te tuatau meitaki ki mua. I roto i Tona mata, kua mate a Adamu raua ko Eva i te rā i ara ei raua. E no te mea mei te ra okotai rai te 1,000 mataiti kia Iehova, kua mate rai raua i te “rā okotai.”—2 Pete. 3:8.

8, 9. Akapeea te ara a Adamu i te takino anga i tana uanga? (Akara i te tutu mua o teia atikara.)

8 Ka takinoia ainei te tamariki a Adamu raua ko Eva no ta raua i rave? Ae. Te akamarama maira a Roma 5:12 e: “E teianei no te tangata okotai ra i o mai ei te kino i te ao nei, e no te kino oki te mate; e kua taea katoaia oki te tangata ravarai e te mate, no te mea kua ara katoatoa.” Akakite katoa te apotetoro ko Paulo e: “Mei te tangata katoa e manganui i akariroia ei tangata ara i te akono kore o te tangata okotai.” (Roma 5:19) Ko te tangata akarongo mou ko Abela te tangata mua tei mate. (Gene. 4:8) Mei reira mai kua ruaine te uanga a Adamu e kua mate. Kua iri mai te ara e te mate ki runga i te tangata katoatoa, e nga enemi kare e rauka kia kopaeia. Noatu e kare tatou i marama tikai e i akapeea te ara e te mate i te iri mai anga ki runga i te uanga a Adamu, te kite nei ra tatou i te au tupuanga no te reira.

9 Kua tau meitaki te Pipiria i te akaaite i te ara e te mate ki tetai “tapoki i tapokiiaʼi te mata o te tangata katoa ra, e te vaî i rarangaia i rungao i te au enua katoa ra.” (Isa. 25:7) Kare roa e rauka i te tangata kia kopae i te ara e te mate. No reira te Pipiria i karanga ai e “mei te tangata i ope i te mate ia Adamu.” (1 Kori. 15:22) No reira kua ui a Paulo e: “Naai au e akaora i teianei kopapa mate?” (Roma 7:24) Ka rauka ainei i tetai ua atu tangata i te akaoraia? *

KA AKAKOREIA TE ARA E TE MATE

10. (a) Eaa te au irava Pipiria e akaari maira e ka akakore a Iehova i te mate? (e) Eaa ta teia au irava e apii maira ia tatou no runga ia Iehova e tana Tamaiti?

10 Ae, ka rauka ia Iehova i te akaora ia Paulo. Ka tatau tatou i roto i te Pipiria e: “Nana e akakore rava i te mate e tuatau ua atu; e na te Atu ra na Iehova e orei i te roi-mata i te au mata ravarai.” (Isa. 25:8) Mei tetai metua tei akaatea i te tumu i mamae ei tana tamariki e tei orei i to ratou roimata, ka rekareka maata a Iehova i te akakore takiri i te mate! Te turuturu ra a Iesu iaia. Ka kite tatou i roto ia 1 Korinetia 15:22 e: “E ope katoa [te tangata] i te akaoraia e te Mesia.” Kua pau katoa a Paulo i tana uaorai uianga e “Naai au e akaora i teianei kopapa mate?” ki te tuatua e: “E akameitaki au i te Atua i te mea e ora i to tatou Atu ra ia Iesu Mesia.” (Roma 7:25) Te taka ua ra e kare roa a Iehova i apai ke ana i tona aroa no te tangata i te ara anga a Adamu raua ko Eva. Pera katoa a Iesu, ta Iehova i taangaanga kia anga ia Adamu e Eva, kare tona aroa no te tangata i kore ana. (Mase. 8:30, 31) Inara akapeea te tangata i te akaoraia anga mei te ara e te mate?

11. Eaa ta Iehova i rave ei tauturu i te tangata?

11 I te rave anga a Adamu i te ara, kua akautunga a Iehova iaia kia mate. Tei tupu, kua iri te ara e te mate ki runga i te tangata ravarai. (Roma 5:12, 16) Te akamarama maira a Roma 5:18 e: “Mei te tangata ravarai i taea i te utunga akaapa i te ara a te tangata okotai.” Akapeea i reira a Iehova i te tauturu anga i te tangata ma te kore e kopae i tona uaorai au turanga teitei? Kua pau a Iesu i teia uianga i te tuatua anga e i aere mai ei aia kia “oronga i tona ora ei oko no te tangata e manganui.” (Mata. 20:28) Ei tangata apa kore, ka rauka ia Iesu i te oronga iaia uaorai ei oko i te tangata katoa. Akapeea teia e raveia ai?—1 Timo. 2:5, 6.

12. Eaa te oko tei tutaki i tei ngere ia Adamu?

12 Ei tangata apa kore, ka rauka ia Iesu kia ora e mutu kore ua atu. Ko ta Iehova teia i inangaro no Adamu. No to Iesu aroa i tona Metua e te uanga a Adamu, kua akaatinga aia i tona oraanga tangata tei aite ki tei ngere ia Adamu. Muri mai, kua akatuakaou a Iehova ia Iesu ei vaerua ki te rangi. (1 Pete. 3:18) Kua tau te oko ki te tu tika o Iehova no te mea kua tutakiia te oraanga apa kore ki te oraanga apa kore. Kua rauka ia Iesu i te oronga i te manakonakoanga no te oraanga mutu kore ki te uanga a Adamu. No reira a Paulo i kapiki ei ia Iesu e ko “te Adamu openga, e Vaerua ora ïa.”—1 Kori. 15:45.

Ka puapingaia a Abela, te tangata mua tei mate, i te oko o Iesu (Akara i te parakarapa 13)

13. Eaa ta “te Adamu openga” ka rave no te aronga tei mate?

13 Kare e roa atu ana, ka oronga “te Adamu openga” i te oraanga mutu kore no te uanga a Adamu. Kapiti mai kia ratou, ko te maataanga o te aronga tei mate. Ka akatuakouia mai ratou ki runga i te enua nei.—Ioa. 5:28, 29.

14. Akapeea e rauka ai i te akarangatira i te tangata mei te tu apa?

14 Akapeea e rauka ai i te akarangatira i te tangata mei te tu apa? Kua akanoo a Iehova i tetai kavamani i te rangi kia akatupu i teia. Ko Iesu e te 144,000 tei ikiia no roto i te tangata te ka tutara i roto i taua kavamani ra. (E tatau ia Apokalupo 5:9, 10.) No te mea e aronga apa ua te 144,000 i mua ana, ka marama meitaki ratou i te tu o te aronga ta ratou ka tutara atu. No tetai 1,000 mataiti, ka tauturu a Iesu e tona au tutara i te tangata kia riro mai ei aronga apa kore.—Apo. 20:6.

15, 16. (a) I roto i te Pipiria, eaa te aiteanga o “taua enemi openga ra, ko te mate,” e aea te reira e akakoreia ai? (e) Eaa ta 1 Korinetia 15:28 e karanga ra no runga i ta Iesu ka rave?

15 I te openga o te 1,000 mataiti, ka akarangatiraia te aronga akarongo mei te ara e te mate. Akamarama a Paulo e: “Mei te tangata i ope i te mate ia Adamu, e ope katoa i te akaoraia e te Mesia. E akonoia ra te tangata ravarai i tona uaorai pupu; ko te Mesia te momua; e i muri ake, ko to te Mesia ïa [te aronga te ka tutara kapiti kiaia], kia mama mai aia ra. Ko te openga iora ïa, ka tuku atu ei aia i te basileia ki te Atua, ki te Metua ra; kia ope rava te aronga au, e te mana, e te maroiroi, i te akakoreia e ia. E iaia oki te au, e kia ope rava te au enemi katoa i te tukuia e ia ki raro ake i ona vaevae. E taua enemi openga ra, ko te mate, e akakoreia ïa.” (1 Kori. 15:22-26) I te openga, ka akakoreia te mate tei iri ki runga ia tatou mei ia Adamu. Ae ka takore takiriia “te tapoki i tapokiiaʼi te mata o te tangata katoa ra.”—Isa. 25:7, 8.

16 Kua akakite katoa a Paulo e: “E kia tuku tikaia te au mea ravarai ki raro ake iaia ra, ei reira e kitea puiaʼi e, i raro katoa ake te Tamaiti uaorai iaia, i tei tuku i te au mea katoa i raro ake iaia ra; kia riro ko te Atua i rungao i te au mea katoa i te au ngai ravarai.” (1 Kori. 15:28) Kua tupu i reira te akakoroanga o te tutaraanga a Iesu. Ka rekareka aia i te akaoki i tona mana kia Iehova e ka oronga i te tangata apa kore Kiaia.

17. Eaa te ka tupu kia Satani?

17 Eaa te ka tupu kia Satani, tei akaapaia no te au kino ravarai tei tupu ki te tangata? Ka kite tatou i te pauanga i roto ia Apokalupo 20:7-15. I te openga o te 1,000 mataiti, ka akatikaia a Satani kia timata i te au tangata apa kore no te taime openga. I reira, ka takore takiriia a Satani e tetai ua atu tei iki i te aru iaia ki “te rua o te mate.” (Apo. 21:8) Kare roa “te rua o te mate” “e akakoreia,” no te mea ko te aronga i reira, kare ratou e ora akaou. Me vai tiratiratu tatou kia Iehova, kare tatou e mataku e ka takinoia tatou e “te rua o te mate.”

18. Akapeea te angaanga ta te Atua i oronga kia Adamu i te akatupuia anga?

18 Ka riro te tangata i reira ei aronga apa kore e ka ariki pu tika a Iehova ia ratou no te oraanga mutu kore. Ka akakore takiriia te au enemi o te tu mataora o te tangata. Ka akatupuia te angaanga ta te Atua i oronga kia Adamu noatu e kare aia i reira. Ka mataora tana uanga i te akono i te enua e te au manu. Mataora tikai tatou no te mea kare e roa atu ana, ka akakore a Iehova i te enemi openga, ko te mate!

^ para. 9 Te karanga ra te puka Insight on the Scriptures e me tauta te aronga taieni i te kimi i tetai akamaramaanga e eaa tatou i ruaine ei e i mate ei, kua ngaropoina ia ratou tetai mea puapinga tikai. Kare ratou e kite ana e na te Atua, Tei Anga mai i akautunga i te nga tangata mua kia mate. Ko teia te tumu i kore ei ratou e marama pu tikai e i akapeea te tangata i mate ei.—Voriumu 2, kapi 247.