1, 2. (a) Eaa ra i o ei te putuputuanga i Kolosa ki roto i te kino? (e) Eaa te akoanga tei tauturu i te au taeake i Kolosa kia paruru i to ratou pirianga ki te Atua?

I TE anere mataiti mua, kua o te putuputuanga Kerititiano i Kolosa ki roto i te kino! Kua akamata tetai au taeake i te akatupu i te ke i te karanga anga e ka umuumuia kia akono i te Ture a Mose. Karanga tetai pae e kare e anoanoia te moni me kore i te au apinga o te kopapa. Kua akamatakite a Paulo ia ratou no runga i te kino o teia au manako tukeke e: “E matakite ko te pou aea kotou i te tuatua pakari e te pikikaa puapinga kore a tetai tangata atu, i te tuatua ikuiku a te tangata nei, tei tau i te apiianga mua o teianei ao, kare i ta te Mesia.”—Kolo. 2:8.

² Me ka aru taua au Kerititiano akatainuia i te au manako o te tangata ua nei, kare e rauka ia ratou te tikaanga ngateitei kia riro ei tamariki na te Atua. (Kolo. 2:20-23) Ei tauturu ia ratou kia paruru i to ratou pirianga akaperepere ki te Atua, kua akakite a Paulo kia ratou e: ‘E akamou i to kotou ngakau ki te au mea i runga, auraka i to teianei ao.’ (Kolo. 3:2) Kua anoanoia teia au Kerititiano kia akamaara ua rai no runga i to ratou manakonakoanga i vaioia ki runga i te rangi.—Kolo. 1:4, 5.

3. (a) Eaa te manakonakoanga o te au Kerititiano akatainuia? (e) Eaa te au uianga ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

 ³ I teia tuatau e akamou katoa ana te au Kerititiano akatainuia i to ratou manako ki runga i te Patireia o te Atua e to ratou manakonakoanga kia riro ei ‘aronga tuanga e te Mesia’ i runga i te rangi. (Roma 8:14-17) Akapeea ra te aronga e manakonakoanga to ratou kia noo i te enua nei? Eaa te puapinga o te au tuatua a Paulo kia ratou? Ka akapeea ratou i te akamou anga i to ratou manako ‘ki te au mea i runga’? (Ioa. 10:16) I te au tuatau ngata, kua akamou ua rai a Aberahama e Mose i to raua manako ki te au mea i runga. Ka akapeea tatou me aru i to raua akaraanga?

4. Eaa ta te au Kerititiano e manakonakoanga to ratou kia noo i te enua nei ka rave kia akamou i to ratou manako ki te au mea i runga?

⁴ Te aronga e manakonakoanga to ratou kia noo i te enua nei, ka anoanoia ratou kia akamou i to ratou manako ki te au mea i runga. Ka rave ratou i teia na te tuku anga i te au anoano o Iehova e tona Patireia ei mea mua i roto i to ratou oraanga. (Luka 10:25-27) Ko teia ta Iesu i rave e ko teia katoa ta tatou ka rave. (1 Pete. 2:21) I te anere mataiti mua, kua koropiniia te au Kerititiano e te au manako tarevake, te au apiianga o teianei ao e te anoano maata no te au apinga materia. Ko teia katoa e tupu nei i roto i te akatereanga a Satani i teia tuatau. (E tatau ia 2 Korinetia 10:5.) No reira, ka anoanoia tatou kia aru i te akaraanga o Iesu e kia paruru i to tatou pirianga kia Iehova kia kore e takinoia.

5. Eaa ta tatou ka rauka i te ui kia tatou uaorai no runga i te moni e te au apinga?

⁵ Kua o ainei te manako o teianei ao no runga i te moni e te au apinga ki roto i to tatou manako? Ka kitea e eaa te mea puapinga roa atu kia tatou na roto i ta tatou e manako ra e ta tatou au angaanga e rave ra. Kua akakite a Iesu e: “Te ngai oki i vaioiaʼi to kotou na apinga, ka riro katoa i reira to kotou ngakau.” (Mata. 6:21) Ka anoanoia tatou kia ui kia tatou uaorai e eaa te mea puapinga rava atu kia tatou. Te apiapi ra ainei tatou no runga i te moni, te rauka anga tetai ngai angaanga moni, me kore i tetai oraanga meitaki? Me te tauta ra ainei tatou i te noo i tetai oraanga māma ua e te akamou ki runga i to tatou pirianga kia Iehova? (Mata. 6:22) Kua karanga a Iesu e me akamou tatou ki runga i te ‘akaputu anga i te apinga i teianei ao,’ ka takinoia to tatou pirianga kia Iehova.—Mata. 6:19, 20, 24.

6. Eaa ta tatou ka rave kia autu atu i to tatou uaorai au anoano tika kore?

⁶ E aronga apa ua tatou, no reira e mea ngoie ua i te rave i te au mea tarevake. (E tatau ia Roma 7:21-25.) Me kare tatou e irinaki ki runga i te vaerua tapu o te Atua, penei ka o tatou ki roto i te “akatietie e te kona,” te peu viivii o te ainga, me kore te au mea viivii e te au peu kanga. (Roma 13:12, 13) Te tamaki ua ra tatou i to tatou uaorai au anoano tika kore. Ka rauka ia tatou i te autu atu i teia tamaki me ka akamou tatou ki runga i te au mea i runga. Ka anoanoia kia tauta pakari, no reira a Paulo i tuatua ai e: “Te moto nei ra au i taku kopapa kia vi.” (1 Kori. 9:27) No reira, kare e ekoko e kare tatou e takinga meitaki ia tatou uaorai. Ka akara ana tatou no runga i tetai nga tangata akarongo mou tei rave meitaki i ta raua angaanga ei akamareka i te Atua.—Ebe. 11:6.

7, 8. (a) Eaa te au manamanata tei tupu kia Aberahama raua ko Sara? (e) Eaa te au mea ta Aberahama i akamou ki runga?

⁷ Te pati anga a Iehova kia Aberahama  kia aere aia e tona kopu tangata ki te enua o Kanaana, kua akarongo rai aia. No to Aberahama akarongo mou e te tu akono, kua taputou a Iehova i tetai koreromotu kiaia. Kua na ko a Iehova e: “E akariro oki au ia koe ei iti-tangata maata, e ka akameitaki au ia koe.” (Gene. 12:2) Inara, kua pou te au mataiti e kare rai a Aberahama raua ko Sara i anau ake i te tamariki. Kua manako ainei a Aberahama e kua akangaropoina a Iehova i tana i taputou? I tera tuatau, kare te oraanga o Aberahama i te oraanga māma ua. Kua akaruke aia i tona oraanga meitaki i roto i te oire apinganui o Ura, e kua aere e 1,600 tuma kiro mita te mamao ki te enua o Kanaana. Kua noo ratou e tona kopu tangata i roto i te au puakapa, kua tupu te onge e kua rave te aronga keikeia i ta ratou apinga. (Gene. 12:5, 10; 13:18; 14:10-16) Noatu te reira, kare a Aberahama e tona kopu tangata i inangaro ana i te oki ki to ratou oraanga meitaki i Ura.—E tatau ia Ebera 11:8-12, 15.

⁸ Kare a Aberahama i akamou ki runga i te au mea o teianei ao, kua akamou ra aia i tona akarongo ki runga ia Iehova. (Gene. 15:6) Kua akamanako ua rai aia no runga i te au taputou a te Atua kiaia. Kua kite a Iehova i to Aberahama akarongo e kua karanga kiaia e: “Ka akara ana ki runga i te rangi, ka tatau ana i te au etu, i te tika anga ia koe kia tatau: e kua tuatua maira aia kiaia, Koia katoa toou na uanga.” (Gene. 15:5) Te akarongo anga a Aberahama i teia, kua kite aia i reira e kare a Iehova i akangaropoina iaia. I te au taime ravarai me akara aia ki runga i te rangi i te au etu, ka akamaara te reira iaia i ta Iehova i taputou i te akamaata i tona uanga. E i te tuatau tei tau kia Iehova, kua anau mai te tamaiti a Aberahama mei ta Iehova rai i taputou.—Gene. 21:1, 2.

9. Eaa ta tatou ka rave kia aru i te akaraanga o Aberahama?

⁹ Mei ia Aberahama rai, te tiaki ra tatou kia akatupuia ta Iehova au taputou. (2 Pete. 3:13) Me kare tatou e akamou i to tatou manako ki te au mea i runga, penei ka manako tatou e kare teia au taputou e akatupuia e penei kare tatou e maroiroi i roto i te au angaanga a Iehova. I mua ana, penei kua akaatinga koe i toou oraanga no Iehova kia rauka ia koe i te painia me kore kia akamaata atu i taau angaanga no Iehova. Inara, eaa taau e rave ra i teianei? Te aru ra ainei koe i te akaraanga o Aberahama tei rave i tana i rauka no Iehova e tei tapapa i te au akameitakianga no te tuatau ki mua? (Ebe. 11:10) “Kua akarongo a Aberahama i te Atua, e akonoia atura ïa” ei oa no te Atua.—Roma 4:3.

10. Akapeea te utuutuia mai anga a Mose?

¹⁰ Ko Mose tetai tangata tei akamou i tona manako ki te au mea i runga. Kua utuutuia aia i roto i te are ariki o Aiphiti i te tuatau e ko Aiphiti te mana tutara. Te akakite ra te Pipiria e: “E apiiia iorā Mose i te au tuatua pakari a to Aiphiti.” No te mea kua apiiia aia i te au apiianga teitei, “mana atura aia i tana tuatua e tana ravenga.” (Anga. 7:22) No tona turanga, e maata te au atianga no Mose kia riro mai ei tangata puapinga i Aiphiti. Inara, kua akamou aia i tona manako ki runga i tetai apii ke tei puapinga atu.

11, 12. Eaa te apiianga puapinga roa atu kia Mose e akapeea tatou i kite ei?

¹¹ I to Mose tamariki anga, na tona uaorai metua vaine ko Iokebeda i apii iaia no runga i te Atua o te ngati Epera, ko Iehova. Ko teia kite no runga ia Iehova te mea puapinga roa atu kia Mose. Kare aia i manako ana e e mea puapinga te au  apinganui e te mana kiaia, kua akaperepere ra aia i te tikaanga ngateitei kia rave i te anoano o te Atua. (E tatau ia Ebera 11:24-27.) Kua riro tana i apii mai no runga ia Iehova e tona akarongo, ei tauturu ia Mose kia akamou i tona manako ki te au mea i runga.

¹² Noatu e apiianga meitaki tikai tei apiiia kia Mose i Aiphiti, kare aia i akariro ana i te reira kia meitaki atu aia ei tangata mana, kia rongonui, me kore kia rauka te au apinganui. Ko te tikaanga, te akakite ra te Pipiria e ‘kare aia i akatika ana e kia tapaia aia ei tamaiti na te tamaine a Pharao; E mea meitaki iaia te rave katoa i te mate i te kapiti anga i te au tangata o te Atua, i te rave i te navenave poto ua o te tuatua kino.’ I muri mai, kua taangaanga a Mose i tona kite no runga ia Iehova kia arataki i Tona iti tangata.

13, 14. (a) I mua ake ka rauka ai ia Mose i te akarangatira mai i te iti tangata o Iehova, eaa tana i anoanoia kia akatupu? (e) Eaa ta tatou ka anoanoia kia akatupu?

¹³ Akaperepere tikai a Mose ia Iehova e Tona iti tangata e tuikaa ra i Aiphiti i taua tuatau. E tae akera ki tona 40 mataiti, kua manako a Mose i te akarangatira mai ia ratou. (Anga. 7:23-25) Inara, kua kite a Iehova e kare a Mose i papa ake. Ka anoanoia aia i te akatupu i te tu akaaka, te akakoromaki, te maru, e te akamanako meitaki. (Mase. 15:33) Ka anoanoia i te tereni ia Mose i te akapapa iaia no te au turanga ngata tana ka aro atu. E 40 mataiti te tiaki anga a Mose i te au mamoe e kua tauturu te reira iaia kia akatupu i teia au tu.

¹⁴ Kua mou ainei ia Mose teia terenianga? Ae, te na ko ra te Pipiria e, “e maru maata to taua tangata ra to Mose, i to te tangata ravarai o te ao katoa nei.” (Nume. 12:3) No te mea kua akatupu aia i te tu akaaka, kua rauka iaia i te akakoromaki i te au tu tangata e to ratou au manamanata. (Exo. 18:26) Mei te reira katoa tatou, ka anoanoia i te akatupu i te au tu te ka tauturu ia tatou kia ora mai mei “te mate maata” e kia tomo atu ki roto i te ao ou tuatua tika o te Atua. (Apo. 7:14) Te rauka ra ainei ia tatou i te akakoromaki i te tu o te aronga e riri vave ana? Ka rauka i te au tuatua a te apotetoro ko Petero i te tauturu ia tatou: “E akangateitei atu i te tangata ravarai. E aroa atu i te au taeake.”—1 Pete. 2:17.

15, 16. (a) Eaa tatou ka akamou ei i to tatou manako ki runga i te au mea i runga? (e) Eaa i puapinga ai no te au Kerititiano kia mako to ratou tu?

¹⁵ Te noo nei tatou i roto i te au tuatau “kino.” (2 Timo. 3:1) No reira tatou i anoanoia ai kia akamou i to tatou manako ki runga i te au mea i runga ei paruru i to tatou pirianga vaitata ki te Atua. (1 Tesa. 5:6-9) Ka akara ana tatou e toru mataara kia rauka ia tatou i te rave i teia.

¹⁶ Te tu mako: Kua kite a Petero i te puapinga o te tu mako i rotopu i te tangata o teianei ao. Karanga aia e me kite ratou i to tatou tu mako, penei ka “akameitaki ratou i te Atua.” (1 Pete. 2:12) Noatu e tei te kainga tatou, i te ngai angaanga, i te apii, i te ngai tamataora, me kore i te angaanga tutuanga, kia tauta pakari tatou i te akangateitei ia Iehova na roto i to tatou tu mako. E tika e e aronga apa ua tatou, no reira ka tarevake tatou. (Roma 3:23) Inara eiaa tatou e taitaia. Na roto i te tauturu a Iehova, ka rauka ia tatou i te ‘kukumi i te kukumianga meitaki i te akarongo.’—1 Timo. 6:12.

17. Akapeea tatou te aru anga i te tu o to Iesu ngakau? (Akara i te tutu mua o teia atikara.)

¹⁷ Te tu o te ngakau: Kia mako to tatou tu, ka anoanoia tatou kia akatupu i te tu meitaki. Karanga te apotetoro ko Paulo e: “Kia okotai rai o kotou tu ngakau e to  te Mesia ra to Iesu.” (Phili. 2:5) Mei teaa rai to Iesu tu? E tangata akaaka aia e na teia i akakeu iaia kia akaatinga i tona oraanga i roto i te angaanga orometua. Ko te mea maata kiaia, kia tutu aere no runga i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua. (Mare. 1:38; 13:10) Kia Iesu, ko te aratakianga i roto i te Tuatua a te Atua te mea puapinga roa atu kiaia. (Ioa. 7:16; 8:28) Kua apii meitaki aia i te au Tuatua Tapu kia rauka iaia i te taiku, te paruru e te akamārama i te au irava. Me aru tatou i te manako o Iesu, ka rauka ia tatou te tu akaaka, ka maroiroi tatou i te tutu aere i te tuatua meitaki e te rave i ta tatou uaorai apii Pipiria.

18. Na roto i teea au mataara puapinga ka rauka ia tatou i te turuturu i te au angaanga a Iehova?

¹⁸ Te turuturu anga: To te Atua akakoroanga, kia kauraro to runga i te rangi e to te enua kia Iesu. (Phili. 2:9-11) Noatu e turanga teitei to Iesu, e kauraro ana aia ki tona Metua e kia akapera katoa tatou. (1 Kori. 15:28) Kia piri tatou ki roto i te au angaanga a Iehova i te ‘akariro anga i to te pa enua katoa ei pipi.’ (Mata. 28:19) Pera katoa e ‘takinga-meitaki tatou i te tangata ravarai’ na roto i te au angaanga meitaki ki to tatou au tangata tupu e to tatou au taeake.—Gala. 6:10.

19. Eaa ta tatou ka aruaru i te rave?

¹⁹ E mea tau kia akameitaki tatou ia Iehova tei akakite mai e kia akamou i to tatou manako ki te au mea i runga! No reira, kia “oro tamou” tatou i te oroanga tei tukuia mai ki mua ia tatou. (Ebe. 12:1) Kia aruaru i te rave i te au angaaanga ‘ma te ngakau katoa, mei te mea e na Iehova,’ te kite anga e ka akameitaki mai to tatou Metua i te rangi ia tatou.—Kolo. 3:23, 24.