Kua roa ta tatou au puka te akamārama mai anga e ko te ingo Goga i te enua o Magoga, te tuatua ra no runga ia Satani muri ake i tona uriia anga mai mei runga i te rangi. Eaa te tumu? No te mea te akakite maira te puka o Apokalupo e ko Satani tei arataki i te tamaki i runga i te iti tangata o te Atua. (Apokalupo 12:1-17) No reira ko ta tatou ïa i mārama e ko Goga tetai ingoa o Satani.

Inara e maata te tarevake i roto i teia akamāramaanga. Akamanako ana i teia: Te tuatua anga no runga i te mate o Goga, akakite a Iehova e “e oronga atu au ia koe na te au manu taae o te au peau ravarai nei, e na te au puaka taae o te enua, kia pou.” (Ezekiela 39:4) E oti karanga katoa a Iehova e: “E kia tae ki taua rā ra, e oronga atu ei au i tetai ngai i reira no Goga ei tanumanga i Iseraela nei.” (Ezekiela 39:11) Inara akapeea e rauka ai i te au manu o te reva e te manu taae i te kai ia Satani i na e vaerua aia? Akapeea e rauka ai i te tanu iaia i runga nei i te enua? Te akaari tika maira te Pipiria e ka uriia a Satani ki roto i te vaarua takere kore no te 1,000 mataiti. Kare aia e kaingaia me kore e tanuia.​—Apokalupo 20:1, 2.

Karanga te Pipiria e i te openga o te 1,000 mataiti, ka tukuia mai a Satani mei roto i te vaarua takere kore, e ka “aere aia e pikikaa aere i te tangata i nga kotinga e a o te ao nei, ia Goga e ia Magoga, e akaputuputu mai ia ratou ki te tamaki.” (Apokalupo 20:8) Inara mei te mea e ko Satani a Goga, tera te aiteanga ka pikikaa a Satani iaia uaorai. No reira, te taka meitaki ua ra e kare ko Satani a “Goga” i roto i te puka o Ezekiela me kore i te puka o Apokalupo.

Koai i reira a Goga i te enua o Magoga? Ei pau i tera uianga, ka anoanoia tatou kia kimi marie i roto i te Pipiria e koai te ka tamaki mai i te iti tangata o te Atua. Te taiku ra te Pipiria i te tamaki a “Goga i te enua o Magoga,” te tamaki a “te ariki no apatokerau,” e te tamaki a “te au ariki o te ao nei.” (Ezekiela 38:2, 10-13; Daniela 11:40, 44, 45; Apokalupo 17:14; 19:19) E au tamaki ke ke ainei teia? Kare e tano. I te akaraanga, te taangaanga ra te Pipiria i teia au ingoa tukeke no taua tamaki okotai ra. Eaa tatou i manako akapera ai? No te mea te akakite maira te Pipiria kia tatou e ka o mai to te pa enua katoa ki teia tamaki openga te ka akamata mai i roto i te tamaki o Aramagido.​—Apokalupo 16:14, 16

 Me akaaite tatou i teia au irava Pipiria no runga i te tamaki openga ki runga i te iti tangata o te Atua, te taka ua ra e kare te ingoa Goga i te enua o Magoga e toʼu ra kia Satani. Mari ra, te toʼu ra te ingoa o Goga i te enua o Magoga ki tetai au pa enua. Na “te ariki no apatokerau” ainei e arataki i teia au pa enua? Kare i papu ia tatou. Inara i te akaraanga te rotai ra teia akamāramaanga ki ta Iehova i tuatua no runga ia Goga: “E ka aere mai koe mei toou ra ngai, mei te pae i apatokerau, ko koe, e te au tangata e manganui ma koe katoa ra, ma te akaoro anake na runga i te oroenua, e urupu maata oki, e nuku ririnui.”​—Ezekiela 38:6, 15

Mei te reira katoa tei totouia e te peroveta ko Daniela tei noo ana i te tuatau o Ezekiela, no runga i te ariki no te apatokarau e: “E pekapeka ra aia i te tuatua no te itinga o te rā mai e no apatokerau: e aere ei aia ma te riri maata kia pou, e kia ngaro rava atu te tangata e manganui. E tatan[u] oki aia i te puakapa o tona are ariki ki rotopu i nga tai ra ki runga i te maunga tapu kakā ra; e tae ra aia ki tona uaorai openga, e kare rava ona e tauturu.” (Daniela 11:44, 45) Aiteite teia ki ta te puka o Ezekiela e karanga ra e ka rave a Goga.​—Ezekiela 38:8-12, 16

Eaa te ka tupu i muri ake i te tamaki openga? Te akakite maira a Daniela e: “I te reira ra tuatau [ia Aramagido] e tu mai ei te ariki maata ra ko Mikaela [Iesu Mesia], ko tei tu mai [mei te 1914] ei tika no te tamariki a toou ra au tangata: e i reira te tuatau manamanata [te mate maata], kare e aite mei te tupu anga mai o te enua ra e tae rava atu ki taua tuatau ra: e i taua tuatau ra e oraʼi toou au tangata, te aronga ravarai i kitea e kua tataia ki roto i te buka ra.” (Daniela 12:1) Ka kite katoa tatou i roto ia Apokalupo 19:11-21 i tetai akatakaanga mei te reira no ta Iesu ka rave.

Koai i reira a ‘Goga e Magoga’ tei taikuia i roto ia Apokalupo 20:8? Te toʼu ra teia ingoa ki te au tangata pouroa tei patoi ia Iehova e te ka tamaki mai i tona iti tangata i te openga o te 1,000 mataiti me tukuia mai a Satani kia timata i to te au pa enua no te taime openga. Aite to ratou tu makitakita mei to Goga i te enua o Magoga koia oki, te ui ariki o te pa enua. Ka takoreia taua au pa enua ra i roto ia Aramagido e pera katoa a Goga e Magoga. (Apokalupo 19:20, 21; 20:9) Ka tau rai i reira kia kapikiia te aronga pouroa tei patoi ia Iehova i te openga o te 1,000 mataiti e ko ‘Goga e Magoga.’

Ei au tangata aruaru i te apii i te Pipiria, te umuumu nei matou kia kite e koai “te ariki no apatokerau” a te tuatau ki mua e vaitata mai nei. Inara noatu e koai te ka arataki i to te pa enua kia tamaki atu i te iti tangata o te Atua, papu ia matou e rua apinga: (1) Ka pou e ka takoreia a Goga i te enua o Magoga e tona au nuku. (2) Ka akaora to matou Ariki a Iesu Mesia i te iti tangata o Iehova e ka arataki ia ratou ki roto i tetai ao au nui ngangare e te ponuiaau.​—Apokalupo 7:14-17.