1. Akamārama e akapeea tetai angera i te riro anga mai e ko Satani.

I MUATANGANA, e pirianga meitaki tona kia Iehova. Inara i muri mai, kua inangaro teia angera i te tangata kia akamori iaia. Kare aia i kopae viviki ana i teia anoano tika kore, mari ra kua akatupu aia i te reira ki roto i tona ngakau ei ara nana. (Iakobo 1:14, 15) Kare tatou i kite i tona ingoa taito, inara i teia tuatau e kapiki ana tatou iaia e ko Satani. “Kare aia i mou i te tuatua-mou.” Kua meameaau aia ia Iehova e kua riro ei “metua oki no te pikikaa.”​—Ioane 8:44.

2, 3. Eaa ta te au tuatua “Satani,” “diabolo,” “ovi,” e te “taae” e akaari maira no runga i to Iehova enemi maata?

² Mei tona meameaau anga, ko Satani te enemi maata rava atu o Iehova e e enemi aia no te tangata ravarai. Ka kite tatou i to Satani tu kino tikai na te akara anga i te akatakaanga a te Pipiria nona. Te aiteanga o Satani koia oki ko “Tei Patoi.” Te akaari maira teia e e makitakita ana teia angera kino i te tutaraanga a te Atua e ka tauta pakari aia i te patoi atu i te reira. Te inangaro  tikai nei a Satani kia akamutu te tutaraanga a Iehova.

³ I roto ia Apokalupo 12:9, kua kapikiia a Satani e ko te Tiaporo, te aiteanga “Tei Akakino.” Kua akakino a Satani i te Atua na te kapiki anga iaia e e Atua pikikaa. Te tuatua “taua ovi taito ra,” te akamaara nei ia tatou i to Satani akavare anga ia Eva. Te akataka katoa ra te tuatua “te taae maata” i to Satani tu. E rotoriri, e kino tikai e te viivii tona. Te inangaro nei aia i te akakore atu i to Iehova akakoroanga e kia takore atu i te iti tangata o te Atua.

4. Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

⁴ Te taka ua ra e te riro ra a Satani ei takino anga maata ki to tatou tu tiratiratu. Ko te tumu teia i akamatakite ei te Pipiria ia tatou e: “E akono meitaki, e matakite, te aaere nei oki to kotou enemi ko te diabolo, mei te liona ngunguru ra, i te kimi anga i te tangata e pou iaia.” (1 Petero 5:8) I roto i teia atikara, ka uriuri tatou e toru tu o Satani ei akaari i te tumu ka anoanoia tatou kia paruru ia tatou uaorai mei teia enemi kino no Iehova e Tona iti tangata.

5, 6. (a) Oronga mai i te au akaraanga tei akaari e e ‘ririnui maata’ to te au angera. (e) Eaa te aiteanga ia Satani e “nona te mate”?

⁵ E ‘ririnui maata’ to te au angera. (Salamo 103:20) E maata atu to ratou kite e te ririnui i to te tangata. Tika rai, e taangaanga ana te au angera meitaki i to ratou mana kia rave i te meitaki. Ei akaraanga, kua tamate tetai angera a Iehova i te enemi e 185,000 vaeau o Asura. Kare e rauka i te okotai tangata i te rave i teia e ka ngata rai no tetai nuku vaeau i te rave. (2 Ariki 19:35) I tetai atianga ke, kua taangaanga tetai angera i tona kite karape e tona mana kia akamatara i te au apotetoro a Iesu mei roto i te are auri. Noatu e te tu ua ra te au tiaki mouauri i te pae mai, kare ratou i kite ana i te angera i te eeu anga i te au ngutupa, te taki anga atu i te au apotetoro ki vao, e te roka anga i te ngutupa i muri ia ratou!​—Angaanga 5:18-23.

⁶ E taangaanga ana te au angera tiratiratu i to ratou ririnui kia rave i te meitaki, ko Satani ra e taangaanga ana aia i tona ririnui kia rave i te kino. E mea papu roa e e mana maata to Satani e te ririnui. Te akakite maira te Pipiria e koia “te ariki o teianei ao” e “te atua o teianei ao.” (Ioane 12:31; 2 Korinetia 4:4) Akakite katoa te Pipiria e “nona te mate.” (Ebera 2:14) Kare te aiteanga e ka rauka ia Satani i te tamate tikai atu i te tangata pouroa. No reira, eaa te aiteanga o te reira? Te mea mua, kua ki teianei ao i to Satani tu makitakita e te ta tangata. Te rua, no te mea kua irinaki a Eva i te pikikaa a Satani e kua akarongo kore a Adamu ki te Atua, no reira kua ara te tangata pouroa e ka mate. (Roma 5:12) “E ta tangata” a Satani, mei ta Iesu rai i akakite. (Ioane 8:44) Ae, e enemi ririnui a Satani.

7. Akapeea te au temoni te akaari anga i to ratou ririnui?

⁷ Me patoi tatou ia Satani, te patoi katoa ra tatou i te aronga pouroa tei turuturu iaia e tei patoi i te tutara a te Atua. Kapiti mai ki teia  ko tetai ākā pupu angera meameaau, tei kapikiia e ko te au temoni. (Apokalupo 12:3, 4) E maata te au atianga kua akaari ratou e e ririnui atu ratou i te tangata, te akatupu anga i te mamae kia ratou. (Mataio 8:28-32; Mareko 5:1-5) Auraka roa e ngaropoina i te ririnui maata o te au temoni e to ratou tutara. (Mataio 9:34) Naringa kare to Iehova tauturu, kare roa e rauka ia tatou i te patoi atu ia Satani.

8. (a) Eaa to Satani akakoroanga? (Akara i te tutu mua o teia atikara.) (e) Mei taau i kite, akapeea teianei ao i kino roaʼi mei ia Satani rai?

⁸ Kua akaaite te apotetoro ko Petero ia Satani ki te “liona ngunguru.” Akamārama mai tetai puka e ko te aiteanga o te tuatua Ereni “ngunguru” koia oki ko te “aue o tetai manu taae me pongi maata.” E akatakaanga meitaki teia i te tu kino tikai o Satani! Koia tei akaaere i te ao katoa, inara kare te reira i rava ua. Aite rai a Satani mei tetai riona tei pongi maata atu no te akapou i te tangata. (1 Ioane 5:19) Te akakoro nei aia i te akapou i te aronga akatainuia e toe ra i te enua nei, kapiti katoa te “mamoe ke atu.” (Ioane 10:16; Apokalupo 12:17) To Satani akakoroanga, ko te takore i te iti tangata o Iehova. Mei teaa atura te takinokino anga Kerititiano mou te akaari anga mai i to Satani tu kino tikai mei te anere mataiti mua e tae mai ki teia rā.

9, 10 (a) Akapeea a Satani te tamaki anga i te ngati Iseraela? (Oronga mai i te au akaraanga.) (e) Eaa to Satani akakoroanga takake i tamaki atu ei i te ngati Iseraela? (ng) I toou manako, eaa to Satani tu me kite aia i tetai tavini o Iehova e rave ra i te ara kino i teia tuatau?

⁹ Kua akaari a Satani i tona tu kino tikai na  roto i tetai mataara ke. Kare tetai riona pongi e tangi ana i te manu tana ka akapou. Kare te riona e tangi ana i mua ake ka tamate ei i te manu, e kare e mii ana i muri ake i te tamate anga. Mei te reira katoa, kare a Satani e tangi ana i te aronga tana ka tā. Ei akaraanga, i toou manako mei teaa rai to Satani tu i tona kite anga i te ngati Iseraela e rave ra i te au ara mei te ainga tau kore e te tu noinoi? Te kite ra ainei koe i to Satani rekareka i te kite i te au mea kino tei tupu kia Zimeri no te ainga tau kore e kia Gehazi no te tu noinoi?​—Numero 25:6-8, 14, 15; 2 Ariki 5:20-27.

¹⁰ E akakoroanga takake rai to Satani i te tamaki atu i te ngati Iseraela. E akamaara e ka na roto mai te Mesia i taua iti tangata ra, e koia te ka akapueurikiriki ia Satani e te ka akapapu i to Iehova tikaanga kia tutara. (Genese 3:15) Kare a Satani i inangaro ana i te ngati Iseraela kia rauka te aroa o te Atua, no reira kua tauta pakari aia i te akaviivii ia ratou ma te ara. Auraka e manako e kua tangi a Satani ia Davida i te akaturi anga aia. Auraka e manako e kua tangi aia ia Mose i te kore anga aia e akatikaia kia tomo ki roto i te Enua Taputouia. E rekareka maata to Satani me kite aia i tetai tavini o te Atua e rave ra i te ara kino. Ko te tika, e akariro ana a Satani i teia au tupuanga ei akakino ia Iehova.​—Maseli 27:11.

11. Eaa ra a Satani i tamaki atu ei ia Sara?

¹¹ Kua makitakita tikai a Satani i te uanga papaanga ka na reira mai te Mesia. Ei akaraanga, akamanako ana eaa tei tupu i muri ake i ta Iehova akakite anga kia Aberahama e ka riro mai aia ei “iti-tangata maata.” (Genese 12:1-3) I te tuatau ia Aberahama raua ko Sara i Aiphiti, kua arataki a Pharao ia Sara ki tona kainga e kua inangaro iaia ei vaine nana. Tera ra, kua paruru a Iehova ia Sara e kua akaora iaia mei roto i taua turanga ngata ra. (E tatau ia Genese 12:14-20.) Kua tupu katoa tetai atianga mei teia rai i roto i te oire o Gerara i mua ake ka anauia mai ei a Isaaka. (Genese 20:1-7) Ka rauka ainei i te karanga e na Satani i akatupu i teia au turanga ngata? Akamaara e kua akaruke a Sara i te oire apinganui ko Ura e kua noo ki roto i te au puakapa. No reira, kua tauta ainei a Satani i te timata ia Sara ma te au mekameka o te are ariki o Pharao raua ko Abimeleka? Kua manako ainei a Satani e ka akaruke a Sara i tana tane e ia Iehova na te akaipoipo anga i tetai o teia nga ariki? Kare te Pipiria i akakite mai, inara e mea papu e ka rekareka maata a Satani naringa a Sara i akakore atu i tona tikaanga kia riro ei tuanga no te papaanga o te Mesia. Kare a Satani e tangi atu noatu e ka takoreia te pirianga akaipoipo o teia vaine, tona ingoa, e tona pirianga meitaki kia Iehova. Ae, e kino tikai a Satani!

12, 13 (a) Akapeea a Satani te akaari anga i tona tu kino tikai i muri ake i to Iesu anau angaia mai? (e) I toou manako, eaa to Satani tu ki te au mapu e te au tamariki tei inangaro ia Iehova e te tauta ra i te tavini Iaia i teia tuatau?

¹² I anauia a Iesu e anere ua atu mataiti i muri ake ia Aberahama. Auraka e manako e kua kite a Satani i teia pepe ei tamaiti taurekareka e te manea. Kua kite a Satani e ka  maata mai teia pepe e ka riro mai e ko te Mesia tei taputouia. Ko Iesu te tuanga maata o te uanga a Aberahama, e ka “akakore aia i te angaanga a te diabolo.” (1 Ioane 3:8) Ka manako ainei a Satani e e mea kino roa i te tamate i teia tamaiti? Kare. Kare a Satani i kite i te mea tika e te mea tarevake. E kua viviki aia i te tauta i te tamate i te tamaiti ko Iesu. Akapeea ra?

¹³ Te akarongo anga te Ariki ko Heroda mei te aronga akara etu e kua anauia “te Ariki anau ou o te ngati Iuda nei,” kua riri maata aia e kua inangaro i te tamate i te pepe. (Mataio 2:1-3, 13) No reira kua akaue aia kia tamateia te au tamariki tamaroa pouroa e rua mataiti e i raro ake, i Betelehema e te au ngai i te pae mai. (E tatau ia Mataio 2:13-18.) Kua ora mai a Iesu mei taua tumatetenga kino ra, inara eaa ta teia e akaari maira no runga i to tatou enemi ko Satani? Kare te Tiaporo e akaperepere ana i te oraanga o te tangata noatu e e tamariki ratou. E “liona ngunguru” tikai a Satani. Auraka e ngaropoina e e kino tikai aia!

14, 15 Akapeea a Satani te akavare anga i “te aronga i akapoiriia to ratou ngakau akarongo kore”?

¹⁴ Te ravenga anake e rauka ai ia Satani i te arataki ke i te tangata mei te tavini anga i to tatou Atua aroa ko Iehova, koia oki na te akavare anga ia ratou. (1 Ioane 4:8) E akavare ana a Satani i te tangata kia kore ratou e ‘pongi e e kaki i te tuatua-tika,’ koia oki, kia kore ratou e kite e ka anoanoia tetai pirianga ki te Atua. (Mataio 5:6) Kua akavare te Tiaporo i te “aronga i akapoiriia to ratou ngakau akarongo kore,” kia kore ratou e kite i te tuatua mou no runga ia Iehova.​—2 Korinetia 4:4.

¹⁵ Tetai ravenga kikite tikai ta Satani e akavare ra i te tangata, ko te akonoanga pikikaa. Kua kite aia e e “Atua vareae” a Iehova e te umuumu ra kia akamoriia Aia anake. (Exodo 20:5) No reira e rekareka maata to Satani me kite aia e kare te tangata e akamori ia Iehova, mari ra to ratou ai metua me kore te au mea angaia. Te mea mii, te aronga tei irinaki e te mareka nei te Atua i ta ratou akamorianga, ko te tika, te akatereia nei ratou e te au irinakianga pikikaa e te au peu puapinga kore. Kua tupu teia ki te ngati Iseraela i to Isaia tuatau. Kua ui a Iehova kia ratou e: “Eaa kotou i oronga atu ei i te moni i te mea manga kore? e ta kotou angaanga i te mea merengo kore? ka akarongo meitaki mai ana iaku, ka kai ei i te mea meitaki; e kia mareka to kotou vaerua i te kai matu ra.”​—Isaia 55:2.

16, 17 (a) Eaa ra a Iesu i akakite ei kia Petero e: “Ka aere ke atu koe, e Satani, ki muri iaku”? (e) Peea a Satani i te akavare anga ia tatou kia kore e matakite ua?

¹⁶ Ka rauka ia Satani i te akavare i te au tavini maroiroi o Iehova. Ei akaraanga, akamanako ana i tei tupu i te tuatau i akakite ei a Iesu ki tana au pipi e kare e roa atu, ka tamateia aia. Kua akakite te apotetoro ko Petero tei inangaro ia Iesu e: “Auraka takiri ïa, e te Atu: eiaa koe e peraia mai.” Akakite a Iesu kia Petero e: “Ka aere ke atu koe, e Satani, ki muri iaku.” (Mataio 16:22, 23) Eaa ra a Iesu i kapiki ei ia Petero e ko “Satani”? No te mea kua kite a Iesu eaa te ka tupu mai. Kare e roa atu, ka mate a Iesu ei atinga oko e  ka akapapu e e pikikaa te Tiaporo. E tuatau puapinga teia i roto i te tuatua enua o te tangata e kare i te tuatau no Iesu “e peraia mai” me kore kia akono iaia uaorai. Ka rekareka maata a Satani me kare a Iesu e vai matakite ua.

¹⁷ Te vaitata maira te openga o teia akatereanga, no reira te noo nei tatou i tetai tuatau puapinga. Ka inangaro a Satani ia tatou kia akono ia tatou uaorai na te akamou anga ki runga i te puapinga ka rauka mai i roto i teianei ao. Ka inangaro aia ia tatou kia akangaropoina e te noo nei tatou i te tuatau openga e kia kore tatou e vai matakite ua. Auraka te reira e tupu kia koe! Mari ra, “kia matakite oki.” (Mataio 24:42) Auraka rava e irinaki i te pikikaa a Satani e e mamao te openga e kare te reira e tae mai.

18, 19 (a) Akapeea a Satani te akavare anga ia tatou kia manako e kare tatou e tau kia aroaia mai e Iehova? (e) Akapeea a Iehova te tauturu anga ia tatou kia vai matakite ua?

¹⁸ Ka tauta a Satani i te akavare ia tatou na roto i tetai mataara ke. Ka inangaro aia ia tatou kia irinaki e kare tatou e tau kia aroaia mai e Iehova e kare rava te Atua e akakore mai i ta tatou ara. E au pikikaa te reira na Satani. Akamanako ana i teia, koai tikai tei kore i tau kia aroaia mai e Iehova? Ko Satani. Koai ta te Atua ka kore rava e akakore i tana ara? Ko Satani. Inara te akakite maira te Pipiria no runga ia tatou e: “Kare te Atua i te Atua tuatua-tika kore, ka akangaro atu ei aia i ta kotou angaanga i rave, e to kotou anoano, i tona ingoa i akakite puia e kotou na.” (Ebera 6:10) Te ariki nei a Iehova i te au mea pouroa ta tatou e rave ra ei akamareka iaia, e kare rava ta tatou tavini anga iaia i te mea puapinga kore. (E tatau ia 1 Korinetia 15:58.) No reira, auraka e vare i te au pikikaa a Satani.

¹⁹ Mei ta tatou i kite mai, e ririnui a Satani, e kino tikai, e te pikipikikaa. Akapeea tatou e rauka ai i te autu atu i teia enemi? Ma te tauturu a Iehova. Te apii maira Tana Tuatua i te au ravenga a Satani kia kore tatou e “kite kore i tana au ravenga.” (2 Korinetia 2:11) Me mārama tatou i te au ravenga a Satani no te tamaki mai ia tatou, ka ngoie ua no tatou kia vai matakite ua. Inara, kare e rava kia kite ua tatou i ta Satani au ravenga. Te akakite maira te Pipiria e: “E patoi atu i te diabolo, e nana e rere ke atu.” (Iakobo 4:7) Ka uriuri te atikara ka aru mai e toru tuanga ka rauka ia tatou i te tamaki atu ia Satani e kia autu.