1, 2. Eaa ra a Iesu i akaperepere ei ia Mareta, inara eaa te tarevake ta Mareta i rave ei akaari e e tu apa ua tona?

ME AKAMANAKO koe i te tuaine o Lazaro ko Mareta, mei teaa rai tona tu? Te akaari maira te Pipiria e oa meitaki a Mareta no Iesu, e te akakite maira e kua akaperepere a Iesu iaia. E tika, kare koia anake ua te vaine ta Iesu i akaperepere e te akangateitei. Ei akaraanga, kua riro katoa te teina o Mareta ko Maria ei oa piri mou no Iesu. Kua akaperepere katoa a Iesu i tona metua vaine ko Maria. (Ioane 11:5; 19:25-27) No reira eaa a Iesu i akaperepere ei ia Mareta?

² Kua akaperepere a Iesu ia Mareta no tona tu takinga meitaki e te oronga ua, e e vaine angaanga pakari katoa aia. Inara te maata anga o te taime, kua akaperepere a Iesu iaia no tona akarongo ketaketa. Kua irinaki aia i te au mea pouroa ta Iesu i apii, e kare aia i ekoko e koia te Mesia i taputouia. (Ioane 11:21-27) Noatu ra, e tu apa ua to Mareta. Mei ia tatou pouroa, e tarevake ana aia. Ei akaraanga, i te atoro anga a Iesu ia ratou,  kua riri a Mareta i tona teina ko Maria, e kua akakite kia Iesu kia akatikatika iaia. “E te Atu,” i tuatua atu ei a Mareta, “kare koe e akono mai, ko au anake teia rave uaʼi, kua akaruke mai nei toku taeake iaku? e karanga atu koe kiaia e rave katoa mai.” (E tatau ia Luka 10:38-42.) Eaa a Mareta i tuatua akapera ai, e eaa ta tatou ka tamou mai mei ta Iesu i pau kiaia?

3, 4. Eaa ta Maria i rave i te akamareka ia Iesu, e eaa ta Mareta i apii mai? (Akara i te tutu mua o teia atikara.)

³ Kua rekareka a Iesu e kua pati mai a Mareta raua ko Maria iaia kia aere ki to raua kainga, e kua inangaro aia i te akapou i te reira tuatau ei apii i te au tuatua mou puapinga kia raua. Kua noo iora a Maria i te pae ia Iesu, “i te akarongo anga i tana tuatua.” Kua inangaro aia i te apii i te au mea tana i rauka no ko mai i te Puapii Maata. Penei kua rauka rai ia Mareta i te iki kia akarongo kia Iesu. E papu e ka akameitaki a Iesu iaia me akaruke aia i tana e rave ra no te akarongo kiaia.

⁴ Inara kua tamanataia a Mareta. Kua varenga ua aia i te akapapa i te kaikai anga takake na Iesu e te rave ra i te au angaanga ke ke no te akono meitaki iaia. I te kite anga aia e kare a Maria i tauturu mai iaia, kua riri e kua kopekope aia kia Iesu. Kua kite a Iesu e maata rava ta Mareta e rave ra e kua tuatua maru atu aia e: “E Mareta e, e Mareta, kua apiapi koe, e te pekapeka na koe i te au mea katoa e manganui.” Kua akakite katoa aia ka rava ua okotai kai. I reira kua akameitaki a Iesu ia Maria no te akarongo meitaki kiaia. Karanga aia e: “Kua inangaro oki a Maria nei i taua tuanga meitaki nei, kare rava oki tana e riro ke.” Penei kua ngaropoina ia Maria i tana i kai i taua kaikai anga ra, inara e mea papu roa e kare rava aia i ngaropoina i te au mea tana i apii mai mei ia Iesu e te tu i akameitakiia ai aia. Tere atu i te 60 mataiti i muri mai, kua tata te apotetoro ko Ioane e: “E akaperepere a Iesu ia Mareta, e tona teina.” (Ioane 11:5) Te akaari maira teia au tuatua e kua āriki a Mareta i ta Iesu akatikatikaanga aroa e kua tavini tiratiratu ia Iehova e mate ua atu aia.

5. No teaa ra i ngata roa ai i teia tuatau kia akamou i te manako ki runga i te au mea puapinga atu, e eaa te uianga ta tatou ka pau?

⁵ Kua kite tatou i teia tuatau e maata roa atu te au tamanamanata anga te ka arai ia tatou mei te tavini anga ia Iehova me akaaiteia ki te tuatau Pipiria. Kua akamatakite mai te itiu o Te Punanga Tiaki, o Tepetema 15, 1958, i te au taeake e te au tuaine auraka e akatika i te au apinga tekinoroti ei tamanamanata i ta ratou tavini anga ia Iehova. Noatu i te reira tuatau, i te akara anga e mea ou tetai i te au rā ravarai. Kua riro mai te au mea mei te au makatini purapura, te ratio, te au teata, e te tivi ei mea matauia. Akakite Te Punanga Tiaki e ia tatou e vaitata atura ki te openga o teia akatereanga, “e mea papu e ka maata atu te au tamanata anga.” I teia tuatau tikai, e manganui te au mea e tamanata ra ia tatou. Eaa ta tatou ka rave kia riro mei ia Maria rai e kia akamou i te manako ki runga i te akamorianga ia Iehova?

6. Akapeea te iti tangata o Iehova i te taangaanga anga i te au apinga tekinoroti?

⁶ Kua taangaanga te iti tangata o Iehova i te au mea tekinoroti o teianei ao kia tutu aere i  te tuatua meitaki. Ei akaraanga, i mua ake i te tamaki mua o teianei ao e i taua tuatau ra, kua akaari aere ratou i te “Photo-Drama of Creation.” Na te taangaanga anga i te au tutu iʼo e te teata poto karakara ma te akatangi anga, kua tutu aere ratou ki te mirioni ua atu tangata i te au enua. I te tuanga openga o te “Photo-Drama” kua akatakaia mai te tuatau au me tutara a Iesu Karaiti i te enua. Muri mai, kua taangaanga te iti tangata o Iehova i te ratio no te akakitekite anga i te karere Patireia ki te mirioni ua atu takapini i teia ao. I teia rā, e taangaanga ana tatou i te au komupiuta e te Initaneti i te itae i te tangata i te au ngai ravarai.

7. (a) Eaa ra i kino ei i te taangaanga i teianei ao ki tona ki katoa? (e) Eaa ta tatou ka matakite tikai? (Akara i te tataanga rikiriki i raro.)

⁷ Te akamatakite maira te Pipiria ia tatou auraka e taangaanga i teia ao ki tona ki katoa. Ka kapiti mai te akapou maata i te taime ki te au mea o teianei ao. (E tatau ia 1 Korinetia 7:29-31.) Te meitaki ua ra tetai pae o teia au mea, inara ka kaimoumou maata te reira i to tatou taime. Ei akaraanga, penei e reka ana tatou i te au peu reka, te tatau puka, te akara tivi, te turoto i te au ngai manea, te okooko, e te kimi anga i te au apinga uira ou. E manganui e reka ra i te pukapuka na runga i te initaneti, i te tuku karere e te i-mere, me kore te akara ua i te nuti e koai tei re i te angaanga tarekareka. Inara penei e peu matauia teia na tetai pae i te rave i teia au angaanga. * (Akara i te tataanga rikiriki i raro.) (Koheleta 3:1, 6) Me akapou maata tatou i te taime ki runga i te au mea puapinga kore, penei kare tatou e akarava atu i te taime ki runga i te mea puapinga tikai koia ta tatou akamorianga ia Iehova.​—E tatau ia Ephesia 5:15-17.

8. Eaa ra i puapinga roa ai no tatou kia kore e inangaro i te au mea o teianei ao?

⁸ Te tauta pakari nei a Satani i te akavare ia  tatou ma te au apinga o teianei ao e kia tamanata ia tatou kia kore e tavini ia Iehova. Ko teia ta Satani i rave i te anere mataiti mua, e te pera katoa ra aia i teia tuatau. (2 Timoteo 4:10) No reira ka tau tatou kia akara matatio i to tatou uaorai manako no runga i te au apinga o teianei ao e kia rave i te au akatanotano anga tei anoanoia. Te akakite maira te Pipiria auraka tatou e anoano i te au apinga o teianei ao. Mari ra, kia akamou i to tatou inangaro no Iehova kia vai ketaketa. Me pera tatou, ka māmā atu i reira i te akarongo kia Iehova e kia noo vaitata kiaia.​—1 Ioane 2:15-17.

9. Eaa ta Iesu i apii ki tana au pipi kia akamou ki runga, e akapeea aia i te akanooanga i te akaraanga?

⁹ Mei ta Iesu i apii ia Mareta kia kore e tamanataia e te au mea e manganui, kua apii katoa aia i te reira ki tana au pipi. Kua akamaroiroi aia ia ratou kia akamou ki runga i te tavini anga ia Iehova e tona Patireia. (E tatau ia Mataio 6:22, 33) Kua akanoo a Iesu i te akaraanga meitaki roa atu. Kare e maata ana tana au apinga, e kare ona are e kare katoa ona tuanga enua.​—Luka 9:58; 19:33-35.

10. Eaa te akaraanga meitaki ta Iesu i akanoo no tatou?

¹⁰ Kare a Iesu i akatika i tetai ua atu apinga kia tamanata iaia mei tana angaanga tutu aere. Ei akaraanga, i muri ua ake i te akamata anga i tana angaanga tutu aere, kua inangaro te urupu tangata i Kaperenauma ia Iesu kia noo ua i to ratou oire. Eaa tana i rave? Kua akamou ua aia ki runga i tana tuanga angaanga. Karanga aia e: “E tutu aere rai au i te evangelia o te basileia o te Atua i te au oire ke atu e tikaʼi; i tonokia mai ei oki au.” (Luka 4:42-44) Kua aaere ua a Iesu i te au ngai mamao i te tutu aere i te tuatua meitaki e te apii atu i te tangata. E tangata apa kore aia, inara kua roiroi rai e kua anoanoia te akangaroi no te mea kua angaanga pakari tikai aia.​—Luka 8:23; Ioane 4:6.

11. Eaa ta Iesu i rave te ui anga tetai tangata kiaia no runga i tetai manamanata? Eaa te apiianga ta Iesu i apii ki tana au pipi?

¹¹ I muri mai, ia Iesu e apii ra i tetai apiianga puapinga ki tana au pipi, kua tamanata atu tetai tangata iaia te na ko anga: “E te Orometua, e tuatua ake ana koe ki taku tuakana, e tua aia i to maua apinga.” Kare a Iesu i tauta ana i te rapakau i te manamanata o teia tangata. Kare aia i tamanataia i te apiianga i tana au pipi. Te tika, kua taangaanga aia i teia tuatau ei apii me akamou ratou ki runga i te akaputu apinga, ka tamanataia ratou mei te tavinianga i te Atua.​—Luka 12:13-15.

12, 13 (a) Eaa ta Iesu i rave tei umere tetai aronga Ereni i Ierusalema? (e) Akapeea a Iesu i te ariu anga atu ki te pati anga a Philipi kia aravei i taua aronga ra?

¹² Kua riro te au rā openga i to Iesu oraanga tangata ei mea taitaia tikai. (Mataio 26:38; Ioane 12:27) Kua kite aia e ka tamamae maataia aia e ka mate. Kua kite katoa aia e  āka angaanga tana ka rave i mua ake i tona mateanga. Ei akaraanga, i te Tapati ia Nisana 9, kua aere a Iesu ki Ierusalema na runga i te asini. Kua turou mai te urupu tangata iaia ei Ariki no ratou. (Luka 19:38) I tera mai rā, kua tuaru maroiroi atura a Iesu i te aronga noinoi ki vao i te iero no te okooko i te au apinga ma te oko maata, i reira te keia anga i te tangata.​—Luka 19:45, 46

¹³ Tetai aronga Ereni tei aere mai ki Ierusalema i te akono i te Pasa, kua kite ratou i ta Iesu i rave e kua umere iora. No reira kua pati ratou i te apotetoro ko Philipi me ka tika ia ratou kia aravei ia Iesu. Inara kare a Iesu e kimi ra i te tangata kia turu mai e kia paruru iaia mei tona au enemi. Kua kite aia eaa te mea puapinga roa atu. Kua akamou ua rai aia ki runga i to Iehova anoano nona, koia oki kia oronga i tona oraanga ei atinga. No reira kua akamaara aia i tana au pipi kare e roa atu ana ka mate aia e ka anoanoia ratou pouroa kia oronga puareinga ua i to ratou oraanga ei atinga. Karanga aia e: “Ko tei anoano ua ki tona ora, ka ngere ïa i te ora: ko te kore e anoano i tona ora i teianei ao, ei ora mutu kore tona ra.” Inara kua taputou katoa a Iesu e: “Na toku Metua e o mai i tana tutaki” no te oraanga mutu kore ki te au pipi a Iesu. Kua rauka ia Philipi i te akakite i teia karere akamaroiroi ki te aronga Ereni.​—Ioane 12:20-26.

14. Noatu e ko te angaanga tutu aere te mea mua i roto i to Iesu oraanga, eaa tana i akapapu mai?

¹⁴ Ia Iesu i te enua nei, ko tana angaanga maata ko te tutu aere i te tuatua meitaki. Noatu e kua akamou aia i tona oraanga ki runga i te angaanga tutu aere, kare aia i manako ua i te angaanga. Ei akaraanga, kua aere ana aia ki tetai akaipoipo anga te ngai i taui ei aia i te vai ki te uaina meitaki. (Ioane 2:2, 6-10) I kaikai katoa ana aia i te kainga o tona au oa e tetai ke tei inangaro i te kite i te tuatua meitaki. (Luka 5:29; Ioane 12:2) Tei puapinga atu, kua akapou putuputu a Iesu i te tuatau no te pure, te akamanako, e te akangaroi.​—Mataio 14:23; Mareko 1:35; 6:31, 32

15. Eaa ta te apotetoro ko Paulo i karanga e ka anoanoia te au Kerititiano kia rave, e akapeea aia i te akanooanga i te akaraanga meitaki?

¹⁵ Karanga te apotetoro ko Paulo e te aite ra te au Kerititiano mei te aronga oro i roto i tetai oroanga roa, e kia akaoti i te oroanga, ka anoanoia ratou kia titiri i tetai ua atu mea te ka akamarie ia ratou e ka tāpu ia ratou. (E tatau ia Ebera 12:1.) Kua akanoo a Paulo i tetai akaraanga meitaki. Naringa kare kua tu aia i te apinganui ma te rongoia ei arataki akonoanga ngati Iuda, inara kua akaruke aia i te reira no te akamou ki runga i “te au mea e maata ua atu te meitaki.” Kua angaanga pakari tikai aia i roto i te angaanga tutu aere e kua tutaka aere i te au ngai e manganui, kapiti mai ia Suria, Asia Minora, Makedonia, e Iudea. Kua tapapa a Paulo i te au  akameitakianga no te oraanga mutu kore i te rangi. Karanga aia e: “I te akangaro anga i te au mea i muri ra, e te uapou anga atu i tei mua ra, Te aruaru atu nei au na te akairo, kia rauka iaku te tutaki.” (Philipi 1:10; 3:8, 13, 14) Kare a Paulo i akaipoipo, e no reira i rauka ai iaia “kia akono . . . i ta te Atu ma te iroirongata kore.”​—1 Korinetia 7:32-35.

16, 17 Me kua akaipoipo e me kare, akapeea tatou me aru i te akaraanga o Paulo? Akapeea a Mark raua ko Claire i te rave anga i teia?

¹⁶ Mei ia Paulo rai, kua iki tetai pae o te au tavini o Iehova kia kore e akaipoipo e rauka ai ia ratou i te tavini maata atu ia Iehova. (Mataio 19:11, 12) Maata anga o te taime e iti ake te au apainga ngutuare a te aronga kare i akaipoipo me akaaiteia ki te aronga akaipoipo. Inara me kua akaipoipo tatou e me kare, “e kopae atu tatou i te au mea teiaa ravarai” te ka tamanata i te tavini anga ia Iehova. Penei ka anoanoia tatou kia taui i to tatou au tu kia kore e kaimoumou taime e kia tavini maata atu ia Iehova.

¹⁷ Ei akaraanga, kua maata mai a Mark raua ko Claire i Wales e kua akamata raua i te painia te oti anga te apii. I muri ake i to raua akaipoipoanga, kua painia ua atu raua. Inara kua inangaro raua kia maata atu ta raua ka rave. Akataka a Mark e: “Kua rauka ia maua i te akamāmā mai i to maua oraanga na te akaruke anga i to maua are e toru pia e te tuanga ngai angaanga kia rauka i te rave i te angaanga patu are i te pa enua.” No te 20 mataiti i topa, kua teretere atu raua ki te au enua ke o Aperika i te tauturu i te patu i te au Are Uipaanga Patireia. Tetai au taime e meangiti ta raua moni, tera ra kua akono ua rai a Iehova ia raua. Karanga a Claire e: “E merengo tikai maua i te akapou i te au rā i te tavini anga ia Iehova. E maata to maua oa e kare rava maua i ngere ana i tetai apinga. Ko te meangiti ua o ta maua i akaruke atu kare e akaaiteia ki te mataora tei rauka mai na te tavini tamou anga ia Iehova.” E maata te au tavini tamou i manako akapera. *​—(Akara i te tataanga rikiriki i raro.)

18. Eaa te au uianga ka ui kia tatou uaorai?

¹⁸ Te manako ra ainei koe kia rave maroiroi atu i taau tavini anga ia Iehova? E au apinga ainei tetai te tamanata ra ia koe mei te au mea puapinga atu? Me koia ia, eaa taau ka rave? Penei ka rauka ia koe i te akameitaki atu i taau tatau anga e te apiianga i te Pipiria. Na te atikara ka aru mai e akamārama, akapeea koe me rave i te reira.