Aru i to Ratou Akarongo

‘I na, e Tavini no Iehova’

KUA akara mai a Maria, ma te mata umere i te tomo mai anga tetai manuiri ki roto i tona are. Kare aia i ui mai ana i tona metua tane me kore i tona metua vaine. Aere mai aia i te atoro iaia! Kare aia no Nazareta mai; papu iaia tera. I roto i tetai oire meangiti ua mei tona oire rai, ka kitea uaia te au tangata tukeke. Tuke ua ake rai teia tangata. Kua tuatua aia kia Maria na roto i tetai tu tuke ua ake rai kiaia, i te na ko anga e: “Kia ora koe, e tei akaperepere ravaia mai e! tei ia koe te Atu.”​—Luka 1:28.

No reira, te akaaravei mai nei te Pipiria ia tatou kia Maria, te tamaine a Eli, no te oire o Nazareta i Galilea​—tei roto aia i tetai tuatau ka rave aia i tetai ikianga puapinga maata i roto i tona oraanga. Kua tapaoia aia kia akaipoipo ki te tangata kamuta ko Iosepha​—kare aia i te tangata apinga nui mari ra e tangata akarongo mou. I te akaraanga, penei kua parani takereia tona oraanga​—e oraanga ngoie ua ei vaine angaanga turuturu ia Iosepha, i te utuutu taokotai anga raua i tetai ngutuare tangata. Ma te poitirere, kua aravei atu aia i teia manuiri tei apai mai i tetai tukuanga angaanga kiaia no ko mai i tona Atua, e apainga te ka taui i tona oraanga.

Penei ka poitirere rai koe i te kite e kare e maata ana ta te Pipiria akakite anga mai kia tatou no runga ia Maria. E meangiti ua ta te reira i akakite mai no runga i tona utuutu angaia mai, tona tu, e kare e apinga ke atu i akakite mai ana i tona tutu mata. Inara, ta te Tuatua a te Atua i akakite mai no runga iaia te riro ra ei akamarama anga tikai.

E kite ei tatou ia Maria, kare tatou e akara ua atu ki te au manako e manganui ta te au akonoanga taito i apii mai ana ki ta ratou au pipi no runga iaia. Pera katoa, kare tatou e uriuri manako ua no runga i te au tutu e te au tiki e manganui tei maaniia ki te peni, ki te toka patapata, me kore ki te pate. Kare katoa tatou e uriuri manako ua i te apiianga no runga i te Atua e te apiianga pakari roa atu te oronga ra ki teia vaine akaaka taua au taoonga teitei mei te “Metua Vaine o te Atua” e te “Ariki Vaine o te Rangi.” Inara, ka akara ra tatou e eaa tikai ta te Pipiria e akakite maira no runga iaia. Te oronga maira te reira kia tatou i tetai akamarama anga puapinga no tona akarongo e ka akapeea tatou i te aru anga i te reira.

Atoro Anga a Tetai Angera

Mei taau rai i kite ana, kare te manuiri a Maria i te tangata nei. Ko te angera ko Gaberiela te reira. I tona kapiki anga ia Maria e ko “tei akaperepere ravaia mai,” kua “koiriria oira” a Maria no tana au tuatua e kua manakonako iora no runga i teia aroa tuke ua ake. (Luka 1:29) Akaperepere ravaia mai e ai? Kare a Maria i manako ana e ka akaperepere ravaia aia i rotopu i te au tangata. Inara te tuatua ra te angera i te akaperepere anga a te Atua ko Iehova. E puapinga tikai te reira kiaia. Noatu ra, kare aia i manako akaparau ana e tei iaia ta te Atua akaperepere anga. Me tauta tatou kia rauka mai ta te Atua akaperepere anga, eiaa rava tatou e akamanako akaparau e kua rauka takere mai ia tatou te reira, ka kite mai tatou i tetai apiianga puapinga maata ta te mapu vaine ko Maria i marama tikai. Te patoi ra te Atua i te aronga nengonengo, inara te aroa maira e te turu maira aia i te aronga putaua e te akaaka.​—Iakobo 4:6.

Ko tera tu akaaka ta Maria e anoano ra, no te mea kua oronga te angera kiaia tetai akameitakianga kare i manakoia ana. Kua akamarama atu aia kiaia e ka anau mai aia i tetai tamaiti te ka riro mai ko te tangata puapinga maata rava atu i te au tangata ravarai. Kua tuatua a Gaberiela e: “E na te Atu ra, na te Atua [ko Iehova] e oronga mai i te terono o tona metua o Davida nona: Ei iaia te au i te kopu-tangata o Iakoba e tuatau ua atu, kare rava ïa e kore tona basileia.” (Luka 1:32, 33) Kua kite papu tikai a Maria i ta te Atua taputou i papau ana  kia Davida tei tere atu e tai tauatini mataiti i topa​—koia oki, ka tutara tetai o tana uanga e tuatau ua atu. (2 Samuela 7:12, 13) No reira ka riro mai tana tamaiti ei Mesia, koia ta te au tangata o te Atua i manakonako ana e anere ua atu au mataiti!

Pera katoa, kua akakite te angera kiaia e “ka tuatuaia [tana tamaiti e ko] te Tamaiti na Tei Teitei.” Akapeea tetai vaine i te anau mai anga i te Tamaiti a te Atua? Ka akapeea tikai ra a Maria i te anau mai anga i tetai tamaiti? Kua tapaoia aia kia Iosepha, inara kare aia i akaipoipo ake kiaia. No reira a Maria i ui tika atu ei i teia uianga e: “Eaa e tikaʼi; kare oki au i kite i te tane?” (Luka 1:34) E akara ana e, kare a Maria i akama ana i te tuatua no runga i tona tu paretenia. Ei tukeanga, kua akaperepere aia i tona tu viivii kore ei paretenia. I teia tuatau, e maata te au mapu te inangaro ra i te kopae ke i to ratou tu paretenia e te viviki ua ratou i te aviri i te aronga kare i kopae ke ake i te reira. Kua taui takiri tikai teianei ao. Inara, kare a Iehova i taui ana. (Malaki 3:6) Mei to Maria tuatau rai, te akaperepere ra te Atua i te aronga tei mou piri tikai ki tana au turanga tau.​—Ebera 13:4.

Noatu e tavini akarongo mou aia no te Atua, e vaine apa ua a Maria. Akapeea i reira aia i te anau mai anga i tetai tamaiti apa kore, te Tamaiti a te Atua? Kua akamarama maira a Gaberiela e: ‘Ka eke mai te vaerua tapu ki rungao ia koe, e na te mana o Tei Teitei e tamaru i rungao ia koe; e tuatuaiaʼi oki tenana tamaiti tapu, i te Tamaiti na te Atua.’ (Luka 1:35) Te tapu te aiteanga e e “ma,” “viivii kore.” Tei matauia, kua tuku mai te au tangata i to ratou turanga viivii e te ara ki ta ratou tamariki. I roto ra i teia turanga nei, ka rave a Iehova i tetai temeio akaaite koreia. Ka taui mai aia i te oraanga o tana Tamaiti mei te rangi mai ki roto i te vairanga tamariki o Maria, e oti, ka taangaanga aia i tona mana ririnui, me kore i te vaerua tapu, kia “tamaru i rungao” ia Maria, i te paruru anga i te tamaiti kia kore e tuia e tetai ua atu ara. Kua irinaki ainei a Maria i ta te angera taputou? Akapeea aia i te pau atu anga?

Ta Maria Pauanga kia Gaberiela

Te aronga ekoko, kapitiia mai tetai au tangata apii o Kerititome, kare ratou e irinaki ana e ka rauka i tetai paretenia i te anau mai i tetai tamaiti. Noatu ta ratou au apiianga, kare ratou i marama ana i te tikaanga tikai. Mei ta Gaberiela i akakite mai, “kare rava oki e mea e kore e tika i te Atua.” (Luka 1:37) Kua ariki a Maria i te au tuatua a Gaberiela e e mea tika, no te mea e tamaine mapu ua aia ma te akarongo maata. Inara, kare taua akarongo ra i te akarongo poiri ua. Mei tetai tangata manako pakari rai, te anoano ra a Maria i te akapapuanga kia akatumu i tona akarongo ki runga i te reira. Kua papa ua a Gaberiela i te akamaata atu i tona kite no taua akapapuanga. Kua akakite atu aia kiaia no runga i tona kopu tangata ruaine ko Elisabeta, kua kiteaia aia e e vaine kua roa te tuatau kare e rauka i te anau tamariki. Kua tauturu te Atua iaia na roto i te temeio kia nui mai aia!

Eaa i reira ta Maria ka rave i teianei? Tei mua iaia tana tukuanga angaanga e te akapapuanga e ka rave te Atua i te au mea ravarai ta Gaberiela i tuatua mai. Kare tatou e manako ua e kare teia akameitakianga i akatupu mai ana i te mataku, me kore i te turanga ngata. No tetai tumu, te akamanako ra aia i tona tapaoanga kia Iosepha. Ka akaipoipo ainei a Iosepha iaia me kite mai aia e kua to aia? No tetai atu tumu, penei i te akaraanga, te riro ra te tukuanga angaanga ei apainga taitaia tikai. Ka apai aia i te oraanga o teia mea  akaperepere maata rava atu o te au mea ora a te Atua​—tana uaorai Tamaiti akaperepereia! Ka akono aia iaia mei tona pepe varevareanga e ka paruru iaia i roto i teia ao kino. E tika rai, e apainga teiaa tikai teia!

Te akaari maira te Pipiria e, i tetai au taime kua ariki ekoko katoa rai te au tangata akarongo mou ketaketa i te au tukuanga angaanga ngata tikai no ko mai i te Atua. Kua patoi a Mose e, kare aia e tukatau roa ana i te tuatua ei vaa tuatua no te Atua. (Exodo 4:10) Kua patoi a Ieremia e “e tamaiti ua oki” aia, e tamariki ua i te apai anga i ta te Atua angaanga tei orongaia mai kiaia. (Ieremia 1:6) E kua oro ke rai a Iona mei tana tukuanga angaanga! (Iona 1:3) Akapeea ra a Maria?

Te akakite maira tana au tuatua i roto i te au mataiti i aereia mai i te tu akaaka e te tu akarongo o te reira. Kua karanga atura aia kia Gaberiela e: “I na, ei tavini au no te Atu; kia peraia mai au mei taau i tuatua ana.” (Luka 1:38) Ko tetai tamaine tavini te tavini akaaka roa atu o te au tavini; tei roto te katoaanga o tona oraanga i te nga rima o tona pu. Ko tera to Maria manako no runga i tona Pu, ko Iehova. Kua kite aia e ka meitaki ua aia i roto i tona nga rima, e ka aroa mai aia i te aronga tei aroa atu iaia, e ka akameitaki mai aia iaia i tona rave anga i teia tukuanga angaanga ngata tikai.​—Salamo 18:25.

I tetai au taime e pati mai ana te Atua kia tatou kia rave tatou i tetai mea akaraanga ngataia ra, me kore kare e rauka ia tatou. Inara, i roto i tana Tuatua te oronga maira aia i te au tumuanga e manganui kia irinaki tatou kiaia, kia tuku ia tatou uaorai ki roto i tona nga rima mei ta Maria rai i rave ana. (Maseli 3:5, 6) Ka akapera ainei tatou? Me rave tatou i te reira, ka tutaki mai aia ia tatou, i te oronga anga mai kia tatou i te au tumu kia akaketaketa pakari mai i te akarongo iaia.

Te Atoro Anga ia Elisabeta

E puapinga tikai te au tuatua a Gaberiela no runga ia Elisabeta kia Maria. O te au vaine katoatoa i roto i te ao, koai ua atu te marama tikai ra i tona turanga? Kua aere viviki atu a Maria ki te pae enua maunga o Iuda, penei e tere ka pou e toru me kore e a ra. I tona tomo atu anga ki roto i te are o Elisabeta raua ko Zakaria te taunga ra, kua akameitaki mai a Iehova ia Maria ma tetai akapapuanga ngaueue kore kia akaketaketa atu i tona akarongo. Kua akarongo mai a Elisabeta i te tuatua aroa a Maria, e kua kite viviki aia te rere rekareka anga te pepe i roto i tona kopu. Kua akakiia aia e te vaerua tapu e kua tuatua iora aia no runga ia Maria e ko “te metua vaine o taku Atu.” Kua akaari mai te Atua kia Elisabeta e ka riro mai ta Maria tamaiti ei Atu nona, te Mesia. Pera katoa, kua akauruia aia kia akameitaki ia Maria no tona tu akarongo mou, i te na ko anga e: “E ao oki tona to tei akarongo.” (Luka 1:39-45) Ae, te au mea pouroa ta Iehova i taputou kia Maria kua tupu tika tikai te reira!

Aru maira, kua tuatua a Maria. Kua akono meitakiia tana au tuatua i roto ia Luka 1:46-55. Ko te tuatua roa atuia a Maria i roto i te papaanga Pipiria, e e maata ta te reira e akakite maira no runga iaia. Te akaari maira te reira i tona tu meitaki e te ariki rekareka, iaia e akapaapaa ra ia Iehova no te akameitaki anga mai iaia ma te tikaanga meitaki kia riro mai ei metua vaine ki te Mesia. Te akaari maira te reira i te oonu o tona akarongo, i tona tuatua anga no runga ia Iehova no te taakaaka anga i te aronga nengonengo e te ririnui e te tauturu anga i te aronga akaaka e te putaua te kimi ra i te tavini iaia. Te akakite katoa maira te reira e mei teaa te maata o tona kite. I roto i tetai tareanga, tere atu e 20 taime i tona taiku anga ki te au Tuatua Tapu Epera.

Te taka meitaki ra e, kua akamanako oonu a Maria i te Tuatua a te Atua. Noatu ra, kua vai taakaaka ua aia, i te inangaro anga i te taiku ua ki te au Tuatua Tapu kia akamarama mai i tona turanga, e kare aia i tuatua mai ana i tana uaorai au tuatua. A tetai ra, ka akaari mai te tamaiti te tupu ra i roto i tona kopu i taua tu rai, i te na ko anga e: “Kare taku uaorai i taku e apii nei, nana ra, na tei tono mai iaku nei.” (Ioane 7:16) E meitaki kia ui tatou kia tatou uaorai e: ‘Te akaari ra ainei au i taua tu ngateitei no te Tuatua a te Atua? Me kore te inangaro ra ainei au i toku uaorai au manako e te au apiianga?’ Taka meitaki ta Maria pauanga.

Kua noo atu a Maria ki ko ia Elisabeta e toru marama, kare e ekokoanga e e maata tikai te akamaroiroianga tei rauka mai e tei orongaia mai. (Luka 1:56) Te akamaara maira nga vaine kia tatou i te puapinga no te au pirianga oa. Me te kimi ra tatou i te au oa te inangaro tikai ra i to tatou Atua, ko Iehova, ka tupu meitaki tatou i te pae vaerua e ka akavaitata atu kiaia. (Maseli  13:20) I te openga iora, kua tae te tuatau no Maria i te oki ki te kainga. Eaa ta Iosepha ka tuatua mai me kite aia i tona turanga?

Maria Raua ko Iosepha

Papu e kare a Maria i tiaki ana e kia kiteaia mai e kua to aia. Kare e ekokoanga e kua tuatua aia kia Iosepha. I mua ake ka rave ei aia i te reira, penei kua manako ana aia e ka akapeea mai teia tangata tau e te mataku i te Atua i te tuatua mai anga kiaia no runga i tana ka akakite atu kiaia. Noatu rai, kua aravei atu aia iaia e kua akakite atu kiaia i te au mea ravarai tei tupu kiaia. Mei taau rai i manako ana, kua manamanata tikai a Iosepha. Kua inangaro aia i te irinaki ki teia tamaine akaperepere nei, inara no te apinga tana i akakite mai kiaia kare te reira i tupu ana i mua ana. Kare te Pipiria i karanga mai ana e eaa tona au manako me kore akapeea aia i te kimikimi manako anga. Inara te akakite maira te reira e kua iki aia i te kopae iaia, no te mea, i taua tuatau ra kua manakoia te aronga tei tapaoia e e nga tangata akaipoipo raua. Inara, kare aia e inangaro i te akakite ua iaia ki te katoatoa me kore kia akautungaia, no reira kua manako aia i te akaruke poiri ua iaia. (Mataio 1:18, 19) Kua mamae tikai to Maria ngakau i te kite anga i teia tangata meitaki i te taitaia anga no runga i teia turanga manako koreia. Inara, kare a Maria i akariri ana.

Kare a Iehova i tuku ana ia Iosepha kia rave i tana i manako ana e ko te mea tau. Na roto i tetai moemoea, kua akakite te angera a te Atua kiaia e e mea temeio tikai te nui anga o Maria. Papu e kua riro te reira ei akamaru anga! Kua rave a Iosepha i teianei i ta Maria i rave ana mei te akamaataanga​—kua aru rotai aia i ta Iehova aratakianga. Kua rave aia ia Maria ei vaine nana, e kua akapapa iora aia i te apai i te apainga takake no te akono anga i te Tamaiti a Iehova.​—Mataio 1:20-24.

E mea meitaki no te aronga akaipoipo​—e te aronga te tapapa ra i te akaipoipo—​kia kite i te akaraanga o teia nga tokorua o te 2,000 mataiti i topa akenei. I to Iosepha kite atu anga i tana vaine mapu i te akatupu anga i te au angaanga e te utuutu anga ra ei metua vaine, kua rekareka tikai aia e kua akaueia mai aia e te angera a te Atua. E mea tau e kua kite a Iosepha i te puapinga no te irinaki anga ki runga ia Iehova i te rave anga i te au ikianga maata rava. (Salamo 37:5; Maseli 18:13) Kare e ekokoanga e kua vai matakite aia e ma te takinga meitaki i te rave anga i te au ikianga ei upoko no te ngutuare tangata.

I tetai tua, eaa ta tatou ka tamanako mai mei to Maria tu puareinga ua i te akaipoipo ia Iosepha? Noatu e e ngata ia Iosepha i te ariki i tana tua i te akamataanga, kua kite aia e akapeea i te tiaki anga e te irinaki anga ki runga iaia ei tane te ka riro mai ei upoko no te ngutuare. E apiianga meitaki tikai tera nona, e no te au vaine Kerititiano i teia tuatau. I te openga ra, penei e maata atu ta teia au tupuanga i apii mai kia Iosepha raua ko Maria i te puapinga no te komunikeitianga tika tikai e te meitaki.

Kua akamata taua nga tokorua mapu i to raua akaipoipoanga i runga i te au tango meitaki tikai. Kua inangaro raua roa rai i te Atua ko Iehova i runga ake i te au mea ravarai e kua inangaro i te akamareka iaia ei nga metua tau e te aroa. E tika rai, e maata atu te au akameitakianga te tapapa maira ia raua​—e te au akaaoanga maata katoa. I mua ia raua te vai ra te manakonakoanga no runga i te utuutu anga ia Iesu, te ka tupu mai ko te tangata maata rava atu ta teianei ao i kite ana.

[Tutu i te kapi 17]

Ko tei inangaro i te Atua ko te tango meitaki rava atu no te akaipoipo