Aru i to Ratou Akarongo

Kua “Akaeatu Akera i Roto i Tona Ngakau”

KUA neke a Maria iaia e noo ngata ra i runga i te atini. Kua roa tona aerenga na runga i te atini. I mua ua atu iaia, te taki atura a Iosepha ia raua na runga i te mataara mamao, ki Betelehema. Kua kite akaou mai a Maria i te pepe e oriori ra i roto iaia.

Kua vaitata a Maria i te anau; te akataka ra te Pipiria iaia i teia taime “e kua nui aia.” (Luka 2:5) I nga tokorua e pati ra i te au aua kai, penei te akaraia maira e tetai aronga tanu kai ia ratou e arote ra me kore e ruru ra i te ua, e te manako ra e eaa tetai vaine i roto i taua turanga ra ka aere ei ki tetai tere. Eaa tei taki mamao roa atu ia Maria mei tona kainga i Nazareta?

Kua akamata katoatoa mai te reira i tetai au marama i mua ua atu, i te oronga angaia mai ki teia vaine ngati Iuda tetai tukuanga angaanga tuke rava i roto i te tuatua enua o te tangata. Ka anau aia i tetai tamaiti te ka riro mai ei Mesia, e Tamaiti na te Atua! (Luka 1:35) Iaia e vaitata atura i te anau, kua tupu mai te anoano no teia tere. I roto i teia tere, kua aro atu a Maria i te au apinga te ka timata mai i tona akarongo. Ka akara ana tatou e eaa tei tauturu iaia kia akono maroiroi i tona akarongo.

Te Tere ki Betelehema

Kare e ko Iosepha raua ko Maria anake ua te teretere ra. Kua akaue a Kaisara Auguso kia retitaia te au tangata i roto i te enua, e kua aere atu te au tangata ki to ratou enua anau kia retitaia. Eaa ta Iosepha i rave? Te karanga ra te papaanga e: “Aere katoa aturā Iosepha mei roto atu i te oire i Nazareta i Galilea ra, ki te oire no Davida, ki Iudea, i tuatuaia ra e ko Betelehema; (no te mea, no te uanga aia e no te kopu-tangata o Davida).”—Luka 2:1-4.

Kare i te mea tupu ua mai kia tuku mai a Kaisara i tana akauenga i teia taime. Kua tata takereia tetai totou e 700 mataiti i mua atu ana, i te akakite mai e ka anauia te Mesia ki Betelehema. I te reira tuatau, te vai ra tetai oire ko Betelehema te ingoa, e 11 kiro mita ua rai te mamao mei ia Nazareta. Inara, te akataka maira te totou e ka anauia te Mesia ki “Betelehema Epharata.” (Mika 5:2) I teia tuatau, e 150 kiro mita te mataara e aere atura na runga i te maunga te mamao ia Nazareta, mei taua oire meangiti ra i te tua tonga. Ko te Betelehema ia tei akaueia kia aere atu a Iosepha, no te mea ko te kainga tupuna te reira o te uanga o te Ariki ko Davida—e kopu tangata no Iosepha raua ko tana vaine.

Ka turu ainei a Maria i te ikianga a Iosepha? No te mea, ka ngata iaia teia tere. Penei koi akamata ua akera te tuatau pururu rau o te mataiti, no reira e toungaunga ana te ua e akaoti marie atura te tuatau maro. Pera katoa, tei runga a Betelehema i te ngai teitei rava, e tere atu i te 760 mita te teitei—e ngata tikai te kakekake anga ki runga i te openga o te aerenga no tetai au ra. Penei ka roa atu i tei matauia, ka umuumuia paa te akangaroi putuputu anga i tetai au taime no to Maria turanga. I teia taime tikai, penei ka inangaro tetai vaine mapu i te noo vaitata ki te kainga, tei reira tona kopu tangata e te au oa te papa ua ra i te tauturu mai me akamata aia i te mamae anau. Kare e ekoko, ka anoanoia aia kia aere ki teia tere ma te mataku kore.

 Noatu ra, kua tata a Luka e kua aere atu a Iosepha ‘kia tata ia raua ko Maria.’ Kua tata katoa aia e ko Maria te “vaine i momokoia” kia Iosepha. (Luka 2:4, 5) I te riro anga ei vaine na Iosepha kua akakeu maataia te au ikianga a Maria. Kua kite mai aia i tana tane ei upoko no te au mea pae vaerua, i te ariki anga i tana tuanga tei akanooia e te Atua ei tauturu nona, na te turu anga ia Iosepha no tana au ikianga. * No reira, kua autu aia i teia timata anga i te akarongo na te akono anga i te reira.

Eaa atu tetai mea tei akakeu ia Maria kia akarongo? Kua kite ainei aia i te totou no runga ia Betelehema e ko te ngai anau anga ia o te Mesia? Kare te Pipiria i akakite mai ana. Papu ia tatou e kua kite aia, no te mea kua kite puia teia tuatua i rotopu i te au arataki akonoanga e te au tangata ravarai. (Mataio 2:1-7; Ioane 7:40-42) No runga i te au Tuatua Tapu, kua kite a Maria i te au irava o te Tuatua Tapu. (Luka 1:46-55) Noatu e kua iki a Maria i te teretere kia akarongo ki tana tane, e akauenga na te kavamani, me kore no te totou a Iehova uaorai—me kore no teia au tumu—e akaraanga puapinga tana i akanoo. E akaperepere maata ana a Iehova i te tu akaaka e te akarongo o te au tane e te au vaine. I to tatou tuatau, e patoi putuputuia ana te tu kauraroanga, kua riro te akaraanga o Maria ei turanga meitaki no te au tangata akarongo mou i te au ngai ravarai.

Te Anau Anga o te Karaiti

Kua rekareka tikai a Maria i tona kite mua atu anga ia Betelehema. Ia raua e kake maira i te au maunga, e pati maira i te au kainga orive—ko tetai ia o te au kai openga te ka kokotiia—penei te manako ra a Maria raua ko Iosepha no runga i te tuatua enua o teia oire meangiti ua. Kare i te oire puapinga, no reira kare i tareia i roto i te au oire o Iuda, mei ta te peroveta ko Mika i tuatua mai; inara ko te ngai ia i anauia ai a Boaza, Naomi, e Davida i muri mai, e tere atu i te tai tauatini mataiti i mua rava atu.

Kua kite mai a Maria e Iosepha e kua ki te oire i te tangata. Kua tae katoa mai tetai aronga ke i te retita i mua ake ia raua, no reira kare e ngai toe no raua i ko i te are tapae anga. * Kare a raua ravenga ke atu, mari ua kia noo ki roto i te are puakatoro no taua po ra. Ka rauka ua ia tatou i te akamanako atu ia Iosepha e tangi ra, iaia e akara atura i tana vaine e mamae anau ra tei kare rava a Maria i kite ana, noatu e kua pakari rava atu te reira. I konei i teia ngai, noatu e e maata te au ngai ravarai, kua akamata aia i te akamamae anau.

Ka tangi rai te au vaine i te au ngai ravarai ia Maria. I tetai 4,000 mataiti i mua ake, kua totou a Iehova e ka mamae te au vaine ravarai me anau tamariki no te tu ara. (Genese 3:16) Kare e akapapu anga e kare a Maria e kite i te reira. Kare a Luka i akataka mai i te mamae ta Maria i kite, inara kua tuatua e: “Kua anau iora aia i tana tama mua.” (Luka 2:7) Ae, kua anauia tana “tama mua”—ko te mataiapo o te au tamariki a Maria, e itu. (Mareko 6:3) E tuke rava ra teia tamaiti. Kare anake ua e e tama mua aia nana, inara e “Tama mua aia o te au  mea ravarai i angaia ra” na Iehova uaorai, te Tamaiti anau tai a te Atua!—Kolosa 1:15.

I teianei, kua kapitiia mai e te papaanga tetai tataanga rongonui e: ‘Kua vaî atura aia iaia ki te kakau, tuku atura ki roto i te are puakatoro.’ (Luka 2:7) Te akaepaepa ra te au nuku akatutu, te au tutu peniia, e te au ngai takapini i teianei ao i teia akanoo anga. E akamanako ana e eaa tikai tei tupu. Kua tuku a Maria i te pepe ki roto i te pia vairanga kai a te manu. Te noo ra te pamiri ki roto i te are o te manu, e ngai kare e meitaki ana te reva me kore kare e ma ana—i te reira taime e i teia tuatau. Te tikaanga, koai ia metua ka iki i te ngai o te manu no te anau anga i ta ratou pepe, me kare atu e ikianga ke? Te inangaro ra te maataanga o te au metua i te mea meitaki rava atu no ta ratou tamariki. Mei te reira katoa a Maria raua ko Iosepha i te inangaro i te oronga i te mea meitaki rava atu no te Tamaiti a te Atua!

Inara, kare raua i akatika ana i to raua tu ngere kia akakino ia raua; kua tauta raua i te rave i te mea meitaki rava atu te ka rauka ia raua. Ei akatauanga, kua akono a Maria uaorai i te pepe, na te vai maanaana anga iaia ki te kakau, ka akatakoto meitaki atu ei iaia ki roto i te pia vairanga kai kia moe, na te akapapu anga e ka maana e ka meitaki ua aia. Kare rava a Maria i akatika i te taitaia no to raua turanga kia tamanamanata iaia i te oronga i te ka rauka meitaki iaia i te rave. Kua kite raua ko Iosepha e, ko te akono anga i teia tamaiti i te pae vaerua, ko te mea puapinga maata rava atuia ta raua ka rave nona. (Deuteronomi 6:6-8) I teia tuatau, te tatanu ra te au metua meitaki i taua au tu puapinga ra, ia ratou e utuutu ra i ta ratou tamariki i roto i teia ao, kare e manako puapinga ana i te akamori i te Atua.

Kua Riro Tetai Atoro Anga ei Akamaroiroi Anga

Kua tupu te tamanamanata anga poitirere ua. Kua tomo viviki mai te au tiaki mamoe ki roto i te are puakatoro, te inangaro ra i te kite i te pamiri e teia pepe tikai. Kua rekareka tikai teia au tangata, e akaariia maira i runga i to ratou au mata. Kua aere viviki mai ratou mei te au maunga te ngai e noo ra ratou, e ta ratou au anana. * Kua akakite ratou ki nga metua tei poitirere no runga i tetai tupuanga umere tei tupu kia ratou. I runga i te maunga i te turuaipo, kua mama mai tetai angera kia ratou. Kua marama mai te kaka o Iehova takapini ia ratou, e kua akakite mai te angera kia ratou e kua anauia te Karaiti, me kore te Mesia i Betelehema. Ka kite mai ratou i te pepe e takoto ra i roto i te pia vairanga kai, kua vaiia ki te kakau. I reira, kua tupu tetai apinga umere maata roa atu—kua mama mai te au angera e kua imene akapaapaa maata i te kaka o Iehova!

No reira rai teia au tangata akaaka i aere viviki mai ei ki Betelehema! Papu e kua mataora tikai ratou i te kite atu anga i te pepe ou e takoto ra mei ta te angera tikai i akataka mai. Kare ratou i uuna ana i teia nuti meitaki. “Akakite aere atura i te tuatua . . . E te aronga i akarongo ra, umere anake atura i te au mea ta te au tiaki mamoe i akakite atu kia ratou ra.” (Luka 2:17, 18) E akavaavaa ana te au arataki akonoanga i te au tiaki mamoe i te reira tuatau. Inara e akaperepere ana a Iehova i teia au tangata akaaka e te akarongo. Eaa tei tupu kia Maria no teia atoro anga?

E mea papu tikai e kua roiroi a Maria no te anau anga, inara kua akarongo meitaki aia ki te au tuatua ravarai. E e maata atu tana i rave: “Karekā Maria, tavaitai iora i taua au tuatua ra, e akaeatu akera i roto i tona ngakau.” (Luka 2:19) E vaine manako oonu tikai teia vaine mapu. Kua kite aia e e puapinga teia karere a te angera. Te inangaro ra tona Atua, ko Iehova, iaia kia kite e kia marama no runga i te turanga e te puapinga o tana tamaiti. No reira, kare aia i akarongo ua. Kua tavaitai aia i te au tuatua i roto i tona ngakau, kia manako oonu ua rai aia i te reira i te au marama e te au mataiti e aere maira. Ko teia te taviri puapinga maata rava atu ki te akarongo o Maria tei akaariia i roto i tona oraanga.

 Ka aru ainei koe i te akaraanga o Maria? Kua akaki a Iehova i te au kapi o tana Tuatua ki te au tuatua mou puapinga i te pae vaerua. Inara, kare taua tuatua mou ra e puapinga no tatou, kia akono rava ra tatou i te reira. Ka rave tatou i tera na te tatau putuputu anga i te Pipiria—kare ei au tataanga puka ua, inara ei Tuatua akauruia mai e te Atua. (2 Timoteo 3:16) I reira, mei ia Maria rai, ka anoanoia tatou kia tavaitai i taua au tuatua pae vaerua ra ki roto i to tatou ngakau e kia akaoonu atu i to tatou marama no te reira. Me manako oonu tatou i ta tatou i tatau i roto i te Pipiria, ma te akara atu i tetai atu au ravenga ka rauka ia tatou i te taangaanga pu tikai i te ako a Iehova, te akaketaketa ra tatou i to tatou akarongo kia pakari atu.

Maata te Au Tuatua ka Tavaitaiia

I te ra varu o te pepe, kua peritome a Maria raua ko Iosepha iaia kia tau ki te Ture a Mose, e kua topa i tona ingoa ko Iesu mei tei akakiteia mai. (Luka 1:31) I reira, i te ra 40 o te pepe, kua apai atu raua iaia mei Betelehema ki te iero i Ierusalema, e au kiro mita ua te mamao, e kua oronga i te atinga tama anga tei akatikaia e te Ture no te aronga putaua—e rua kukupa me kore e rua rupe. Me kua akama raua i te oronga anga i te atinga kare i te toa mamoe e e kukupa ua mei ta tetai au metua e oronga ra, kare raua e manamanata. Noatu e eaa te tu, kua rauka ia raua te akamaroiroi anga pakari ia raua i reira.—Luka 2:21-24.

Kua aravei mai a Simeona e tangata ruaine, ia raua e kua oronga mai kia Maria i tetai au tuatua ei akaperepere nana i roto i tona ngakau. Kua taputouia kiaia e ka kite aia i te Mesia i mua ake ka mate ei aia, e kua akakite mai te vaerua tapu o Iehova kiaia e ka riro mai te tamaiti meangiti ko Iesu, e ko te Akaora tei totouia. Kua akamatakite katoa a Simeona ia Maria i te mamae te ka anoanoia aia kia akakoromaki a tetai ra. Kua tuatua aia e ka kite mai aia i te mamae mei tetai koke roangarere rai e puta ra ki roto iaia. (Luka 2:25-35) Penei kua riro taua au tuatua akamatakite ra i te tauturu ia Maria kia akakoromaki i te tupu anga taua taime mamae ra e toru ngauru tuma mataiti i muri mai. I muri ake ia Simeona, kua kite mai tetai peroveta vaine ko Ana i te tamaiti meangiti ko Iesu e kua akamata i te tuatua no runga iaia ki te katoatoa e akaperepere ra i te manakonakoanga no te akaora anga ia Ierusalema.—Luka 2:36-38.

Mei teaa atura te meitaki i te ikianga a Iosepha raua ko Maria i te apai anga mai i te pepe ki te iero o Iehova i Ierusalema! Kua akamata atura raua i te apii i ta raua tamaiti no tetai oraanga roa kia tae putuputu ki te iero o Iehova. Ia raua i reira, kua oronga raua ia raua uaorai i tei rauka i to raua kite karape e kua rauka mai te au tuatua ikuiku anga e te akamaroiroi anga. E mea papu e kua akaruke a Maria i te iero i tera ra ma te akarongo maroiroi, kua ki tona ngakau i te au tuatua pae vaerua no te akamanako oonu anga e te tuatua atu ki tetai ke.

E apinga manea tikai i te kite atu i te au metua i teia tuatau e aru ra i tera akaraanga. I rotopu i te Au Kite o Iehova, te apai putuputu maira te au metua i ta ratou tamariki ki te au uipaanga Kerititiano. Ko taua au metua ra te oronga ra i tei rauka ia ratou, na te oronga anga i te au tuatua akamaroiroi anga ki to ratou au taeake irinaki. E te akaruke ra ratou i te au uipaanga Kerititiano ma te maroiroi, te mataora, e te ki i te au apinga meitaki kia tua atu ki tetai ke. Te pati akaakaia atu nei koe kia aravei ia ratou. Me rave koe i teia, ka kite mai koe e ka tupu maroiroi toou akarongo mei to Maria rai.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 15]

Kua akameitakiia a Simeona i te kite anga i te Akaora tei totouia