Akakoreanga Kai—Akavaitata ra Ainei ia Koe ki te Atua?
Akakoreanga Kai—Akavaitata ra Ainei ia Koe ki te Atua?
‘Te akakoreanga kai te tauturu ra te reira kia akamanako koe i te au mea pae vaerua e te akamaara anga kia koe e kare te au apinga pae materia i te mea puapinga maata i roto i te oraanga.’—VAINE KATORIKA.
‘E tauturu ana te akakoreanga kai kia rauka tetai pirianga pae vaerua ki te Atua.’—TANGATA RAPI NGATI IUDA.
‘I roto i taku akonoanga, te umuumuia ra te akakoreanga kai, e irinakianga pakari i te akaari i taku akamorianga e te akameitakianga i te Atua. E akakore ana au i te kai no toku inangaro i te Atua.’—VAINE ARU I TE AKONOANGA BAHAʼI.
E MEA matauia te akakoreanga kai i roto i te au akonoanga o teianei ao, kapiti mai te Akonoanga Buda, ngati Iuda, Iaina, Initu, e te Itirama. E manganui te au tangata te irinaki ra e na te akakore anga i te kai no tetai tuatau te akavaitata ra i tetai ki te Atua.
Eaa ra toou manako? Ka akakore ainei koe i te kai? Eaa ta te Tuatua a te Atua, te Pipiria, e akakite maira no runga i teia manako?
Au Akakoreanga Kai i te Tuatau Pipiria
I te au tuatau Pipiria, e akakore ana te au tangata i te kai no tetai au tumu tukeke te arikiia ra e te Atua. E akakore ana tetai pae i te kai i te akaari i te mii maata me kore te tataraara anga i te au ara (1 Samuela 7:4-6), te pati anga i ta te Atua akameitakianga me kore te kimi anga i tana aratakianga (Te Au Akava 20:26-28; Luka 2:36, 37), me kore kia akapakari mai i to tetai manako, iaia e akamanako oonu ra.—Mataio 4:1, 2.
Inara, te taiku katoa ra te Pipiria i te akakoreanga kai kare te Atua e ariki ana. Kua akakore te Ariki ko Saula i te kai i mua ake ka aravei ei aia i tetai vaine purepure. (Levitiku 20:6; 1 Samuela 28:20) Kua akanoo katoa tetai aronga kino i tetai au taime i te akakoreanga kai, mei ia Iezebela rai, pera katoa tetai aronga neneva tei parani i te tamate i te apotetoro ko Paulo. (1 Ariki 21:7-12; Angaanga 23:12-14) Kua kite meitakiia te au Pharisea no ta ratou akakore putuputu anga i te kai. (Mareko 2:18) Inara, kua akakino a Iesu ia ratou, e kare i rauka ia ratou i te akamareka i te Atua. (Mataio 6:16; Luka 18:12) Pera katoa, kua kopae a Iehova i te akakoreanga kai a tetai aronga Iseraela no to ratou tu kino e te au manako tarevake.—Ieremia 14:12.
Te akaari maira teia au akaraanga e kare e ko te angaanga akakoreanga kai uaorai te akamareka ra i te Atua. Inara, e manganui te au tavini ngakau tae o te Atua tei akakore i te kai, e kua arikiia mai e te Atua. Ka rave ainei te au Kerititiano i te akakoreanga kai?
Ka Umuumuia Ainei te Au Kerititiano kia Akakore i te Kai?
Kua akaue te Ture a Mose i te ngati Iuda ‘kia taakaaka i to ratou au vaerua,’ koia oki, kia akakore i te kai, okotai taime i te mataiti i te Ra Tapokiangaara. (Levitiku 16:29-31; Salamo 35:13) Ko te akakoreanga kai ua teia ta Iehova i akaue i tona iti tangata kia rave. * Ko te au ngati Iuda i raro ake i te Ture a Mose kua aru ratou i taua akauenga ra. Inara kare te au Kerititiano e umuumuia kia aru i te Ture a Mose.—Roma 10:4; Kolosa 2:14.
Noatu e kua akakore a Iesu i te kai tei umuumuia e te Ture, kare ra aia i kite matauia ana i te rave i teia angaanga. Kua akakite aia ki tana au pipi eaa ta ratou ka rave me iki ratou i te akakore i te kai, inara kare rava aia i akaue ana ia ratou kia akakore i te kai. (Mataio 6:16-18; 9:14) Eaa i reira a Iesu i karanga ai e ka akakore tana au pipi i te kai i muri ake i tona mate anga? (Mataio 9:15) Kare teia i te akauenga. Te akakite ua ra a Iesu e i te tuatau o tona mate ka mii tikai tana au pipi e kare e inangaro i te kaikai.
E rua papaanga Pipiria no te au Kerititiano mua tei akakore i te kai, te akaari maira e me e manako meitaki to tetai tangata i te iki i te akakore i te kai, ka ariki mai te Atua i teia. (Angaanga 13:2, 3; 14:23) * Kare i reira te au Kerititiano e umuumuia kia akakore i te kai. Inara, ko tetai tangata tei iki i te rave i te reira kia matakite aia i te au kino te ka tupu mai.
Kia Matakite i te Au Kino
E tai kino kia kopae i te akakoreanga kai, ko te manako akangateitei ia koe uaorai. Te akamatakite maira te Pipiria i te aru anga i “te tu akaaka akatutu ua.” (Kolosa 2:20-23, NW) Ta Iesu akatutuanga no runga i te Pharisea akaparau tei manako e e teitei atu aia i tetai ke no tana akakore putuputu anga i te kai, kare ekokoanga e te patoi ra te Atua i taua tu.—Luka 18:9-14.
E mea tarevake katoa i te akakitekite aere e te akakore ra koe i te kai, me kore e akakore koe i te kai no te mea na tetai tangata i akakite mai e e rave koe i te reira. Kia tau kia Mataio 6:16-18, kua ako mai a Iesu e ko te akakoreanga kai, tei rotopu ua ia koe e te Atua te reira, e kare koe e akakitekite aere ki tetai ke.
Auraka rava tetai e manako e ko te akakoreanga kai te akakore ra i te ara. Kia arikiia mai e te Atua, te kapiti maira te akakoreanga kai ki te aru anga i tana au ture. (Isaia 58:3-7) Ko te tataraara ngakau tae te ka arataki atu ki te akakore anga i te au ara, kare ko te akakore uaorai anga i te kai. (Ioela 2:12, 13) Te akataka maira te Pipiria e ka akakoreia mai ta tatou ara no to Iehova aroa takinga meitaki tei akaariia mai na roto i te atinga o Karaiti. Ka rauka te ara i te akakoreia na roto i tetai ua atu angaanga, kapiti mai te akakoreanga kai.—Roma 3:24, 27, 28; Galatia 2:16; Ephesia 2:8, 9.
Te akatutu maira a Isaia 58:3 i tetai tarevake tei matauia. Kua akakite ra te iti tangata Iseraela e e kaiou ta Iehova kia ratou no ta ratou akakoreanga kai, mei te mea rai e ko te akakoreanga kai, te rave ra ratou ei meitaki no te Atua. Kua ui ratou e: “Eaa matou i akakore ei i te kai, e kare koe i akara mai? i akamamae ei i to matou vaerua, e kare koe i akono mai?” E manganui i teia tuatau te manako akapera ra rai no ta ratou akakoreanga kai, te tapapa ra ratou e ka rave te Atua i tetai apinga ei akameitaki ia ratou. Auraka rava tatou e aru i taua tu akangateitei kore e te tu kare e tau ana ki te Tuatua Tapu!
Te irinaki ra tetai aronga e ka rauka mai tetai tutaki anga na te takino anga i te kopapa na roto i akakoreanga kai, na te papa anga ia ratou uaorai, me kore tetai atu tu te aite ra ki te reira. Te patoi ra te Tuatua a te Atua i teia manako, te akaari anga e ko “te akono anga pakari tikai i te kopapa . . . e puapinga kore ua ratou i te tamaki atu” i te au anoano tarevake.—Kolosa 2:20-23, NW.
Manako Tau Ua
Kare e umuumuia te akakoreanga kai; kare katoa i te mea tarevake. Penei e mea puapinga tetai au turanga me kopaeia te au kino tei taikuia mai i mua akenei. Inara, kare te akakoreanga kai e ko te mea puapinga maata atu kia arikiia mai te akamorianga. E “Atua mataora” a Iehova, e te inangaro ra aia kia mataora tona au tavini. (1 Timoteo 1:11, NW) Te tuatua ra tana uaorai Tuatua e: “Kare atu e meitaki i taua au mea ra, mari ra . . . kia rave aia i te meitaki no tana katoa ra au angaanga; e mea o maiia mai ïa e te Atua.”—Koheleta 3:12, 13.
Inara, kia riro ta tatou akamorianga ei mea mataora tikai, kare rava te Pipiria i kapiti atu ana i te akakoreanga kai ki te tu mataora. Tei maata atu, me ka akakino te akakoreanga kai i to tatou kopapa me kore te akaparuparu ra i to tatou maroiroi no te angaanga mataora ta Tei Anga mai i oronga ki te au Kerititiano mou—te akakitekite aere anga i te tuatua meitaki o te Patireia—papu meitaki e kare e puapingaia te reira.
Noatu e ka iki tatou i te akakore i te kai e kare ra, auraka tatou e akava atu i tetai ke. I rotopu i te au Kerititiano mou, kare e tau kia taumaro no runga i teia tumu manako, “kare oki te basileia o te Atua ra te kai, e te mea e inu, ko te tuatua-tika ra, e te au, e te reka i te Vaerua Tapu ra.”—Roma 14:17.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
^ para. 12 Kare ta Esetera akakoreanga kai i te mea akaueia mai e te Atua, noatu e te akaraanga kua ariki mai te Atua i te reira. I teia tuatau, mei tei matauia, na mua ake ana te Akakoreanga Kai a Esetera i te Oroa ngati Iuda no te Purima.
^ para. 14 Kua tataia i roto i Te Bibilia Tapu Ra te au taikuanga tarevake no te akakoreanga kai, inara kare teia au taikuanga i tataia i roto i te au tataanga taito o te reo Ereni.—Mataio 17:21; Mareko 9:29; Angaanga 10:30; 1 Korinetia 7:5.
[Tataanga i te kapi 28]
Kua akaari te au Pharisea i te tu akaaka akatutu ua no te akakoreanga kai
[Tataanga i te kapi 29]
“Kare oki te basileia o te Atua ra te kai, e te mea e inu, ko te tuatua-tika ra, e te au, e te reka”
[Pia i te kapi 29]
Akapeea te Lent?
Te 40 ra no te akakoreanga kai o te Lent te karangaia ra e e akamaara anga i te 40 ra no te akakoreanga kai a te Karaiti. Inara, kare rava a Iesu i akaue ana i tana au pipi kia akamaara i tana akakoreanga kai, kare katoa e akapapuanga e kua rave ratou i te reira. Te taikuanga mua irinakiia no te akakoreanga kai e 40 ra i mua ake i te Easter kua manakoia e tei roto i te au reta mei ia Athanasius, i te mataiti 330 T.N.
I te mea e kua akakore a Iesu i te kai i muri ake i tona papetitoanga e kare i mua ake i tona mate, akara anga tuke i reira e kua akono tetai au akonoanga i te Lent i te au epetoma i mua ake i te Easter. Inara, e mea matauia te akakoreanga kai e 40 ra i te tuanga mua o te mataiti i rotopu i te au tangata Aiphiti, Babulonia, e to Ereni i taito. Ko teia peu ta tetai e karanga ra e e peu “Kerititiano” ua kua kopiia mai mei teia aronga tei taikuia i runga akenei.