Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Akamaora Aia i Tona Ngakau ki te Atua i Roto i te Pure

Akamaora Aia i Tona Ngakau ki te Atua i Roto i te Pure

Aru i to Ratou Akarongo

Akamaora Aia i Tona Ngakau ki te Atua i Roto i te Pure

KUA akapou a Hana i tona taime i te akapapa no te tere, te tauta anga eiaa e akamanako atu i tona au manamanata. Tikaanga e taime mataora teia; e peu matau na tana tane ko Elikana, i te apai i te ngutuare tangata i te au mataiti i te akamori i ko i te tapenakara i Silo. Inangaro a Iehova kia riro teia ei au taime mataora. (Deuteronomi 16:15) E kare ekoko e mea mataora na Hana te aere ki teia au oroa mei tona tamariki mai anga. Tera ra kua tuke te au mea ravarai nona i te au mataiti ua akenei.

Kua akameitakiia aia ki te tane akaperepere tikai iaia. Inara, e vaine ke mai ta Elikana. Ko Penina tona ingoa, e i te akara anga kua akakoro tikai aia i te akataitaia i te oraanga o Hana. Kua kitea e Penina tetai mataara i te akariro i teia au taime o te mataiti ei akamamae roa atu ia Hana. Akapeea ra? E tei puapinga atu, akapeea to Hana akarongo i roto ia Iehova te tauturu anga iaia kia akakoromaki i tetai turanga ngata i te akaaere? Me o koe ki roto i te au akaaoanga tei riro ei akakore i te mataora i roto i toou oraanga, penei ka tangi rai koe i te tua o Hana.

“Eaa i Tumatetengaʼi To Ngakau?”

Akaari maira te Pipiria e rua nga manamanata maata i roto i te oraanga o Hana. Kare tei iaia te akaaere i te mea mua, e kare takiri i te rua. I te mea mua, tei roto aia i tetai akaipoipo porikami (maata atu i te okotai tokorua akaipoipo), e tetai vaine ke mai e makitakita maira iaia. I te rua, kua pa aia. E turanga ngata tikai te reira no tetai vaine e inangaro ra kia anau tamariki; inara i to Hana tuatau e te peu tini o taua taime ra, e tumuanga tikai te reira no te taitaia maata. E irinaki ana te au pamiri ki runga i te uanga ei apai te ingoa o te pamiri. Ko te turanga pa e mea akavaavaaia e te mea akama tikai.

Penei ka rauka ua ia Hana i te akakoromaki i tona turanga, naringa kare a Penina. Kare rai oki te porikami, i te turanga meitaki. Te ekaikai, te pekapeka, e te mamae ngakau, e au tupuanga kite matauia te reira. Teia peu, kare takiri e tau ana ki te turanga ta te Atua i akatumu i roto i te aua i Edene, kia okotai ua tokorua akaipoipo. * (Genese 2:24) No reira kare te turanga e akakite maira te Pipiria no runga i te porikami, i te mea tau, e ko te akaraanga i roto i te ngutuare o Elikana tetai tumuanga tau i kore ei te porikami i te mea meitaki.

Ko Hana rai ta Elikana vaine inangaro roa atu. Kia tau ki te peu ngati Iuda, kua akaipoipo aia ia Hana na mua, e no te au mataiti roa i muri mai i akaipoipo ei aia ia Penina. Noatu rai, no to Penina aka vareae ia Hana, e maata tana au mataara i kitea ei tamamae i tona enemi. Te mea i meitaki roa atu ei a Penina ia Hana koia oki no tona turanga uua i te anau tamariki. Te maata atu i ta Penina tamariki ka anau mai, ko te maata atu ia i tona nengonengo. Kare i tangi e i akapumaana atu ia Hana i tona taitaia, mari ra kua takino roa atu a Penina i tona taitaia. Te karanga ra te Pipiria e, e inangaro tikai to Penina i te akakinokino ia Hana “kia mii.” (1 Samuela 1:6) E mea akakoro tikai ta Penina i rave. Kua inangaro rai aia i te tamamae ia Hana, e kua tupu tana i akakoro.

Te akara anga, ko te taime reka roa atu a Penina i te akapera, me tae te taime no te aere ki Silo. Na te tamariki a Penina​—“te au tamariki tamaroa katoa e te au tamaine nana ra”​—kua oronga a Elikana i tetai au tuanga o te atinga e orongaia ana na Iehova. Ko Hana ra, kare ana tamariki, nana ua te tuanga. I na kua maani a Penina e koia tei runga ake ia Hana, na te akamaara anga kiaia i tona turanga pa, i reira kua aue iora tera e kua kore tona inangaro i te kaikai. Te kite ra a Elikana i te taitaia o tona akaperepere ko Hana e kare e kaikai ana, i reira kua tamata aia i te akapumaana atu iaia. E “Hana,” i nana ai, “eaa koe i aue ei? eaa i kore ei koe i kaikai? Eaa i tumatetengaʼi to ngakau? Kare ainei te meitaki maata toku i to te tamariki e kia tino ngauru ua atu ia koe na?”​—1 Samuela 1:4-8.

Meitaki tikai a Elikana i te mea kua marama aia e ko te tumu i taitaia ei a Hana, no tona turanga pa. Akangateitei rai a Hana i tona aroa akapumaana. * Inara kare a Elikana i taiku mai ana i te tu manako kino o Penina, e kare katoa te rekoti i karanga ana e kua akakite a Hana kiaia. Penei kua kite aia e me akapera aia, ka takino roa atu a Penina i tona turanga. Ka akatuke ainei a Elikana i to ratou turanga? Kare ainei e maata roa te makitakita o Penina ia Hana, e kare ainei te tamariki e te au tavini o teia vaine manako viivii e akapera? Ka maata roa atu i reira a Hana i te manako e kare aia e inangaroia ana i roto i tona uaorai ngutuare.

Noatu me kua kite a Elikana e mei teaa te maataanga o to Penina tu manako kino e me kare, kua kite ra te Atua ko Iehova i te au mea pouroa. Te akakite maira tana Tuatua i te au mea pouroa, tei oronga mai i tetai akamatakiteanga puapinga ki tetai ua atu e rave ra i tetai au peu vareae e te makitakita noatu e mea rikiriki ua. I tetai tua ra, ka pumaana te aronga apa kore e te akamoeau mei ia Hana rai i te kite e, ka akatikatika te Atua tuatua tika i te au mea katoa i te tuatau e na te mataara tei tau iaia. (Deuteronomi 32:⁠4) Penei kua kite rai a Hana, no te mea ko Iehova tana i uri atu no tetai tauturu.

“Kare Atura Tona Mata i Kinokino Akaou”

I te popongi roa kua ara te ngutuare tangata. Kua akapapa te katoatoa no to ratou tere, pera katoa te tamariki. Ka taeria te 30 kiro mita no tetai aka pamiri kia aere ki tetai tua mai o te enua o Epheraima na runga i te au ngai maunga. * Na raro ua, ka pou okotai me kore e rua ra te aere anga. Kua kite ua a Hana i te tu o tetai mai vaine. Inara, kare a Hana i noo atu ki te kainga. Kua akanoo aia i tetai akaraanga meitaki tikai no te aronga akamori i te Atua e tae mai ki teia ra. Kare i te tu pakari kia tuku ua atu i te peu kino a tetai kia tapu ia tatou mei te akamorianga a te Atua. Me ka akapera tatou, ka ngere tatou i te au akameitakianga tikai te ka akamaroiroi ia tatou kia akakoromaki.

I te openga o taua ra i te na runga anga i te au mataara amingimingi i te au ngai maunga, kua akavaitata atu te pamiri ki Silo. Tei runga te reira i tetai maunga, tei koropiniia e te au maunga teitei atu. Ia ratou e vaitata atura, kare e kore te manakonako ra a Hana i tana ka tuatua kia Iehova na roto i te pure. Te tae atu anga ratou, kua noo te pamiri i te kaikai. Kua akaruke a Hana ia ratou te rauka anga tetai va nona e kua aere atu ki te tapenakara o Iehova. Tei reira te Taunga Maata ko Eli, tei te pae i te poupou o te iero. Kareka to Hana manako tei runga te reira i tona Atua. I konei te tapenakara, irinaki tikai aia e ka akarongoia mai aia. Noatu kare e tangata e marama mai i tona turanga taitaia, ka marama ua ra tona Metua i te rangi. Ina kua tupu akaou mai tona manako taitaia, e kua akamata iora aia i te aue.

Iaia e ru ua ra tona kopapa i te aue, kua tuatua atu a Hana kia Iehova i roto i tona ngakau. Te keukeu ua ra tona ngutu iaia e akamanako ra i te au tuatua te ka akakite mai tona mamae. Kua roa aia i te pure anga, e te akakite anga te au mea ravarai i roto i tona ngakau ki tona Metua. Maata atu ra tana i rave, i to te pati ua ki te Atua kia akatupu i tona anoano maata kia uangaia. Pakari to Hana inangaro kare anake ua e kia rauka te akameitakianga a te Atua, mari katoa ra kia oronga i tana ka rauka. I reira kua papau aia i tetai tia, i te karanga anga e me anau mai tetai tamaiti nana, ka akatapu aia i te tamaiti kia tavini ia Iehova i tona oraanga katoa.​—1 Samuela 1:9-11.

Kua akanoo a Hana i tetai akaraanga no te au tavini pouroa o te Atua no runga i te pure. Te pati aroa maira a Iehova i tona iti tangata kia tuatua maoraora ua kiaia, eiaa e emiemi i te akakite i to ratou manako kiaia mei te tamaiti rai tei irinaki tikai i tona metua akaperepere. (Salamo 62:8; 1 Tesalonia 5:17) Kua akauruia te apotetoro ko Petero kia tata i teia tuatua akapumaana no runga i te pure kia Iehova: “E uri i to kotou tumatetenga katoa ki runga iaia; koia oki te tiaki mai ia kotou.”​—1 Petero 5:7.

Inara, kare te marama e te tu akaaroa o te tangata i aite ki to Iehova. Ia Hana e aue ra ma te pure, kua itirere aia i te rongo anga i tetai reo. No Eli, te taunga maata, tei akara ua mai ana iaia. Karanga mai aia e: “Mei te aa te roa o to kona anga? e kopae ke atu ia koe i taau wina.” Kua kite atu a Eli i te ngutu o Hana e keukeu ua ra i te aue, pera tona tu taitaia. Kare aia i ui atu e eaa te manamanata, kua viviki ua ra i te manako e kua kona aia.​—1 Samuela 1:​12-14.

Kare e aiteia to Hana mamae ngakau i taua atianga ra, i te akaapa puapinga koreia mai anga​—e tetai tangata taoonga ngateitei! Noatu ra, kua akanoo akaou aia i tetai akaraanga no te akarongo. Kare aia i tuku ua atu i te tu apa kore o tetai tangata kia tapu iaia mei te akamorianga a Iehova. Kua pau atu aia ia Eli ma te akangateitei e kua akamarama atu i tona turanga. Kua pau mai aia ma te maru ua e: “Kia ora koe i to aerenga: e kia akatika mai oki te Atua no Iseraela i taau i pati atu iaia ra.”​—1 Samuela 1:15-17.

Eaa tei tupu kia Hana no tei akamaeu i tona ngakau kia Iehova e te akamori anga iaia i ko i tona tapenakara? Te tatau ra The Jerusalem Bible e: “Kua aere atura taua vaine ra i tona aerenga, e kua kaikai akaou iora, e kare atura tona mata i kinokino akaou.” (1 Samuela 1:18) Kua pumaana rava akera a Hana. Mei te mea rai e kua akairi aia i te apainga teiaa o tona turanga taitaia ki runga i tetai tei maroiroi atu iaia, koia oki tona Metua i te rangi. (Salamo 55:22) E manamanata ainei tetai kare e rauka iaia i te apai? Kare​—kare i taua taime ra, kare i teianei, e kare ua atu rai!

Me te teiaa ra tatou, maata roa te apainga, me kore kua rokoia e te mii, e mea meitaki kia aru tatou i te akaraanga o Hana e kia tuatua maoraora ua Kiaia, koia oki ta te Pipiria e kapiki ra e ko “Tei akarongo i te pure.” (Salamo 65:2) Me rave tatou na roto i te akarongo, ka kite katoa tatou “e na te au o te Atua, ko tei maata ua atu i te kite tangata” e akana i to tatou mii.​—Philipi 4:6, 7.

“Kare Tetai Mato e Arite ki to Tatou Atua.”

Tera mai popongi, kua oki atu a Hana raua ko Elikana ki te tapenakara. Kare e kore kua akakite aia i tana patianga e te papauanga kiaia, no te mea kua akakite te Ture a Mose e e tikaanga to te tane i te takore i te tia a tana vaine me kare aia i akatika. (Numero 30:​10-15) Inara kare taua tangata tiratiratu ra i akapera ana. Mari ra, kua akamori kapiti raua ko Hana ia Iehova i ko i te tapenakara i mua ake ka oki ei ki te kainga.

No teea taime a Penina i kite ei e kare e rauka akaou iaia i te akariri ia Hana? Kare te papaanga i akakite mai ana, inara te akaari maira te tuatua e “kare atura tona mata i kinokino [“akaou,” NW]” e kua mataora tikai a Hana mei tera taime e aere ua atu. Kare ra i roa ana, kua nakiro ia Penina e kare tona tu manako kino e puapinga akaouia ana. Kare rava te Pipiria i taiku akaou mai ana i tona ingoa.

Te au marama i aereia, kua riro mai tona turanga au ei perepere kavanaanga. Kua nui aia! Noatu tona aka rekareka, kare roa a Hana i akangaropoina ana e noea mai teia akameitakianga. Te anau mai anga te tamaiti, kua iki aia i te ingoa ko Samuela, te aiteanga te “Ingoa o te Atua” e te tuatua ra te reira no runga i te kapiki anga i te ingoa o te Atua, mei ta Hana i rave. Taua mataiti ra, kare aia i aru ana ia Elikana e te pamiri ki Silo. Kua noo raua e te tamaiti ki te kainga no te toru mataiti, e tae ua atu ki te taime i akakore ei tana u. Kua tauta aia i te akamaroiroi no te ra e takake ei raua ko tana tamaiti akaperepere.

Papu rai e kare taua takakeanga ra i te mea ngoie. E tika, kua kite a Hana e ka akono meitakiia a Samuela no te mea, penei na tetai o te au vaine e angaanga ra i ko i te tapenakara i Silo e akono iaia. Noatu ra, te varevare ra rai aia, e koai ia metua vaine kare e inangaro ana i te akono i tana tamaiti? Noatu ra, kua apai mai a Hana raua ko Elikana i te tamaiti ma te ngakau akameitaki. Kua oronga raua i te au atinga i ko i te are o te Atua, e kua oronga atu ia Samuela kia Eli, ma te akamaara atu kiaia i te tia ta Hana i papau i te au mataiti i muao.

I reira kua rave a Hana i tetai pure tei tau i te Atua kia kapiti atu ki roto i tana Tuatua akauruia. Ia koe e tatau ra i tana tuatua tei rekotiia i roto ia 1 Samuela 2:​1-10, ka kite koe i te oonuanga o tona akarongo i roto i te au pa tuatua ravarai. Kua akapaapaa aia ia Iehova no tana ravenga umere i te taangaanga i tona mana​—no tona karape aite koreia i te taakaaka i te aronga parau, te akameitaki i tei akataitaiaia, te akaope e te akaora akaou mai i te oraanga. Kua akapaapaa aia i tona Metua no tona tu tapu takake, tona tu tuatua tika, e tona tu tiratiratu. Tumuanga tau i reira, to Hana kia karanga e: “Kare tetai mato e arite ki to tatou Atua.” E tu tiratiratu ki katoa to Iehova, kare e tuke, e mato aia no tei taitaia e te aronga tei taakaakaia, e tei uri kiaia no te tauturu.

E akameitakianga maata tikai to te tamaiti ko Samuela no tei rauka te metua vaine akarongo mou i roto ia Iehova. Noatu e mii tikai aia i tona mama iaia e tupu maira, kare ra oki aia i akangaropoinaia ana. I te au mataiti ravarai, ka oki ua rai a Hana ki Silo, te apai i tetai pona roroa iti no tana angaanga i ko i te tapenakara. Nana uaorai i tui i te pona e e akairo tikai teia no tona akaperepere i tana tamaiti. (1 Samuela 2:19) Akamanako ua tatou iaia e akaaao ra i te pona ou o te tamaiti, te akatikatika anga i te reira, te akara anga kiaia ma te akaperepere, iaia e tuatua akamaroiroi atura kiaia. Kua akameitakiia tikai a Samuela no tetai metua vaine mei teia te tu, e kua riro aia ei akameitakianga ki tona nga metua e ki to Iseraela katoa.

E no Hana, kare katoa aia i akangaropoinaia. Kua akameitaki a Iehova iaia kia uangaia, e e rima akaou tamariki a raua ko Elikana i anau mai. (1 Samuela 2:21) Inara penei ko te akameitakianga maata roa atu a Hana, koia oki ko te pirianga i rotopu iaia e tona Metua ko Iehova, tei tupu ua atu rai ki te ketaketaanga i te au mataiti i aereia. Kia akapera rai koe, ia koe e aru ra i te akarongo o Hana.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 7 Eaa te Atua i akakoromaki ei i te porikami roto i tona iti tangata no tetai tuatau, akara i te atikara “Does God Approve of Polygamy?” 1 te kapi 30 o The Watchtower, July 1, 2009.

^ para. 10 Noatu te karanga ra te rekoti e kua ‘pa a Iehova i te vairanga tamariki o Hana,’ kare e akapapuanga e kua mareka kore a Iehova i teia vaine maru e te akarongo mou. (1 Samuela 1:⁠5) Tetai taime me akatika ua te Atua i tetai au mea kia tupu, e karanga ana te Pipiria e, nana i akatupu i te reira.

^ para. 13 Akanooia te mamao ki runga i te tamanakoanga e, aiteite ua a Rama, te oire o Elikana e te ngai tei karangaia e ko Arimatea i te tuatau o Iesu.

[Pia i te kapi 25]

E Rua Nga Pure Umere Tikai

Te nga pure a Hana tei rekotiia i roto ia 1 Samuela 1:11 e te 2:​1-10, tei roto i reira tetai au mea puapinga maata tikai. Ka akamanako ana i etai:

▪ Te pure mua, kua tuatua tika a Hana kia “Iehova sabaota.” Koia te mea mua i roto i te rekoti a te Pipiria tei taikuia mai e taangaanga ra i taua taoonga ra. Taikuia mai te reira e 283 taime i roto i te au Tuatua Tapu Ebera o te Pipiria, e te tuatua ra no runga i te akauenga a te Atua ki tana au nuku tamariki vaerua.

▪ Akara ana e kare a Hana i oronga i te rua o te pure i te anau anga tana tamaiti, mari ra i te taime i oronga ai raua ko Elikana iaia kia tavini i te Atua i Silo. No reira kare to Hana rekareka maata e no tei akamutekiia tona enemi a Penina, mari ra no tei akameitakiia aia e Iehova.

▪ Te tuatua anga a Hana e, “kua teitei toku tara ia Iehova,” penei te manako ra aia i te puakatoro, e manu ririnui te tari apainga e te taangaanga i tona tara. Tera i reira te karanga ra a Hana e: ‘Kua akamaroiroi mai koe iaku, e Iehova.’​—1 Samuela 2:1.

▪ Te au tuatua a Hana no runga i ta te Atua i “Akamainu,” kua manakoia e e tuatua totou. Taua tuatua ra, ko te reira rai tei uriia ei “mesia,” e ko Hana te vaine mua i roto i te rekoti a te Pipiria tei taangaanga i te reira i te tou anga ki tetai ariki akatainuia no te tuatau ki mua.​—1 Samuela 2:10.

▪ Kua akaata mai rai a Maria te metua vaine o Iesu, mei tetai 1,000 mataiti i muri mai, i te au manako ngakau mei to Hana i roto i tana uaorai au tuatua akapaapaa kia Iehova.​—Luka 1:46-55.

[Tutu i te kapi 24]

Tumatetenga maata tikai a Hana i tona turanga pa, e kua rave a Penina i te au peu anake kia kinokino roa atu a Hana

[Tutu i te kapi 24, 25]

Ka rauka ainei ia koe te aru i te akaraanga o Hana i te pure ma te ngakau tae?

[Tutu i te kapi 25]

Noatu kua manako tarevake a Eli iaia, kare a Hana i akariri ana