Aru i to Ratou Akarongo

‘Tupu Akera Taua Tamaiti ra i Mua i te Aroaro o Iehova’

AKARA matariki atura a Samuela i tona iti tangata. Kua putuputu mai te iti tangata ki te oire ko Gilagala, tei akaueia e teia tangata tiratiratu tei tavini ei peroveta e ei akava no te au raungauru mataiti. Ko Me me kore ko Tiunu kia tau ki te karena o teia tuatau; kua akamata takere te tuatau maro. Kua papa te au kainga titona no te kokoti anga. Kua muteki ua te urupu tangata. Akapeea ra a Samuela i te itae anga i to ratou ngakau?

Kare te tangata e marama ana e mei teaa te kino i to ratou turanga. Kua maro ratou e kia tutara tetai tangata ei ariki i rungao ia ratou. Kare rava ratou e marama ana e, te akaari ra ratou i te tu akangateitei kore kino ki to ratou Atua, ko Iehova e tana peroveta. Te tika, te kopae ra ratou ia Iehova ei Ariki no ratou! Akapeea ra a Samuela i te akakeu anga ia ratou kia tataraara?

Kua tuatua a Samuela. “Kua ruaine oki au, e kua inainaia toku mimiti,” i akakite ei aia ki te urupu tangata. Na tona rouru inaina i akamaata roa atu i te puapinga o tana tuatua. I reira kua akakite aia e: “Kua na mua au ia kotou i te aere mei toku ou anga mairai e tae rava akenei ki teianei rā.” (1 Samuela 11:14, 15; 12:2) Noatu e kua ruaine a Samuela, kare i ngaropoina iaia tona mapuanga. Te maara meitaki ra rai iaia taua tuatau i mua ana. Te au ikianga tana i rave i te reira taime, iaia e maata maira, kua taki atu iaia ki tetai oraanga akarongo e te akono mou ki tona Atua, ko Iehova.

Kua rave ua atu rai a Samuela i te akamaroiroi e te akono i tona akarongo, noatu e kua koropiniia aia e te au tangata kare e akarongo, e kare e tiratiratu ana. Teia tuatau, e akaaoanga tikai i te akamatutu i te akarongo no te mea te noo nei tatou i roto i te ao kino, kare e akarongo. Ka akara tatou i ta tatou ka tamou mai mei te akaraanga o Samuela, akamata mai ki tona tamarikianga.

‘Ei Tamaiti Iti, te Rave ua ra i te Angaanga i Mua i te Aroaro o Iehova’

Tuke ua ake rai to Samuela tamarikianga. Muri poto ua ake i tona akaruke anga i tana kai u, penei e a ona mataiti, kua akamata aia i tona oraanga tavinianga i ko i te tapenakara tapu o Iehova i Silo, mei tetai 30 kiro mita te mamao mei tona kainga, i Rama. Tona nga metua ko Elikana raua ko Hana, kua akatapu i ta raua tamaiti kia Iehova i roto i tetai tu tavinianga takake, te akariro anga iaia ei Nazira no tona oraanga katoa. * Ko te aiteanga ainei e kua akarukeia a Samuela, kare e inangaroia ana e tona nga metua?

Kare! Kua kite raua e ka akonoia ta raua tamaiti i Silo. Kare e ekoko, e na te Taunga Maata ko Eli i akaaere i te au mea, no te mea i angaanga kapiti a Samuela kiaia. E au vaine katoa tetai e tavini ra i roto i tetai au turanga e piri atura ki te tapenakara, i roto i tetai akaaereanga mako.​—Exodo 38:8.

Tetai atu, kare rava a Hana raua ko Elikana i akangaropoina ana i ta raua tamaiti matamua akaperepere, tei anau mai ei pauanga ki tetai pure. Kua pati a Hana ki te Atua no tetai tamaiti, i te taputou anga e ka akatapu i taua tamaiti ra ki te Atua i roto i tetai oraanga tavinianga tapu. I te atoro anga i te au mataiti tataki tai, e apai ana a Hana i tetai pereue ou, nana rai i tui no Samuela no tana angaanga, i ko i te tapenakara. Papu e e akaperepere ana taua tamaiti meangiti ra i taua au atoroanga. Kare e kore e kua riro te akamaroiroianga aroa e te aratakianga a tona nga metua ei akamatutu  roa atu iaia, ia raua e apii atura iaia e e tikaanga manea te tavini ia Iehova i roto i taua ngai umere ra.

I teia tuatau, maata ua atu ta te au metua ka tamou mai mei ia Hana raua ko Elikana. E mea matau na te au metua i te akamou ua i ta ratou utuutuanga i te tamariki ki runga i te au mea materia, ia ratou e kopae ra i te au anoano pae vaerua. Inara, kua tuku nga metua o Samuela i te au mea pae vaerua na mua, e kua riro ei akakeuanga maata ki runga i te tu o ta raua tamaiti, i tona maata anga mai.​—Maseli 22:6.

Ka rauka ia tatou i te akamanako atu i te tamaiti e maata maira, e akarakara ra i te au maunga takapini ia Silo. Iaia e akara maira i te oire e te o e totoa ra i raro ua ake i tetai tua o te oire, kare e kore, kua mataora tikai e kua ngakau parau aia i te kite atu anga i te tapenakara o Iehova. E ngai tapu tikai taua tapenakara ra. * Patuia, vaitata e 400 mataiti i mua atu ana i raro ake i te aratakianga a Mose uaorai, ko te ngai okotai ua te reira no te akamori ma ia Iehova i roto i te ao katoa.

Kua maata atu to Samuela inangaro i te tapenakara i te maata mai te tamaiti ou ko Samuela ma te inangaro i te tapenakara. I roto i tana tataanga i muri mai, ka tatau tatou e: “Kareka te tamaiti iti ra ko Samuela, te rave ua ra aia i te angaanga ki mua i te aroaro o Iehova, ma te tiputa orongā i te kakau anga.” (1 Samuela 2:18) Ko taua kakau roaroa iti ra kua riro ei akairo e te tauturu ra a Samuela i te kau taunga i ko i te tapenakara. Noatu e kare aia e no roto i te pupu kau taunga, ko te au angaanga a Samuela te kapitiia maira te eeu anga i te au ngutupa o te paepae o te tapenakara i te popongi e te tauturu ia Eli, te taunga pakari. I te mea e e mataora ana aia i tona au tikaanga, i muri mai kua taitaia tona ngakau tiama. E apinga tarevake kino tetai i roto i te are o Iehova.

Noo Tiama Noatu te Kino Takapini Iaia

I tona ou anga, kua kite a Samuela i tetai au tu kino pakari e te pikikaa. E rua a Eli nga tamaroa, ko Hophini raua ko Phinehaza. Te tuatua ra te tataanga a Samuela e: “E puke tangata kanga nga tamariki a Eli; kare raua i kite ia Iehova.” (1 Samuela 2:12) Te aere kapiti ra te nga manako i roto i teia irava. E “nga tangata kanga” a Hophini raua ko Phinehaza​—te aiteanga tikai e “nga tamariki puapinga kore”—​no te mea kare o raua manako no Iehova. Kare raua e manako atu ana i tona au turanga e tana au umuumuanga tuatua tika. Mei taua tarevake okotai ra, i tupu mai ei ta raua au ara ravarai.

Taka meitaki ua te Ture a te Atua no runga i te au angaanga a te kau taunga e te tu ta ratou ka oronga i te au atinga i ko i tona tapenakara. No tetai tumu meitaki! Te akatutu maira taua au atinga ra i ta te Atua au ravenga no te akakore i te au ara kia ma te tangata i mua i tona aroaro, kia rauka tana akameitakianga e te aratakianga. Inara kua taki atu a Hophini raua ko Phinehaza i te au taunga kia akono i te au atinga ma te akangateitei kore. *

Akamanako ana i te tamaiti ou ko Samuela e akara ra, ma te mata kaka, i teia au tu kino pakari e raveia ra e kare i akatikatikaia. Eia ra tangata tana i kite—kapiti mai te putaua, te akaaka e te aronga takinokinoia—e akavaitata atura ki taua tapenakara tapu ma te manakonako atu kia rauka te akapumaana e te akamaroiroi i te pae vaerua, tera ra kua akaruke aia ma te maromaroa, te mamae, me kore ma te akama? E eaa tona manako i te kite anga e kua kopae a Hophini raua ko Phinehaza i te au ture a Iehova no runga i te pirianga ainga tau, ia raua e rave ra i te pirianga ainga ki tetai au vaine e tavini ra i ko i te tapenakara? (1 Samuela 2:22) Penei te manakonako ra aia e kia akatikatika a Eli i taua turanga ra.

E turanga meitaki tikai to Eli i te akatikatika i teia au manamanata e tupu maira. Ei taunga maata, nana te apainga no te au angaanga e  raveia ra i ko i te tapenakara. Ei metua tane, e tuanga tana i te akatikatika i tana nga tamaroa. I te mea e, te tamamae ra raua ia raua uaorai e te aronga ke atu e manganui i roto i te enua. Inara, kua poka a Eli i nga tuanga roa ai e rua, ei metua tane e ei taunga maata. Kua akatikatika aia i tana nga tamaroa na roto i te tu paruparu kare e tau ana. (1 Samuela 2:23-25) Inara, te anoanoia ra tetai akoanga pakari no tana nga tamaroa. Te rave ra raua i te ara ka tau no te mate!

Kua kino roa teia au mea kua tono mai a Iehova i “tetai tangata no te Atua,” e peroveta kare e ingoa, ma tetai karere akaapaanga pakari, kia Eli. Kua akakite a Iehova kia Eli e: “E maata oki toou akangateitei anga i to nga tamariki iaku nei.” Kua totou i reira te Atua e ka mate te nga tamaroa a Eli i te ra okotai, e ka takino maataia te ngutuare tangata o Eli, i te takore katoa anga i to ratou turanga ngateitei i roto i te pupu kau taunga. Kua rauka ainei tetai tauianga i roto i taua ngutuare tangata ra no teia akamatakiteanga ririnui? Te akaari maira te rekoti e, kare roa te ngakau i taui ana.​—1  Samuela 2:27–3:1.

Akapeea teia au kino ravarai i te akakeu anga i te tamaiti ou ia Samuela? I tetai au taime i roto i teia tua taitaia, te kite maira tatou i tetai manakonakoanga manea, i te tuatua meitaki no te tupu anga o Samuela e te tere anga ki mua. Akamaara e ia 1 Samuela 2:18, ka tatau tatou e ‘te rave ua ra a Samuela i te angaanga ki mua i te aroaro o Iehova, ei tamaiti iti’ ma te tiratiratu. Noatu tona tu ou ua, kua akamou a Samuela i tona oraanga ki runga i tana tavini anga i te Atua. I te irava 21 o taua pene ra, ka tatau tatou i tetai apinga pumaana atu e: “Tupu akera oki taua tamaiti ra ko Samuela ki mua i te aroaro o Iehova.” Iaia e tupu maira kua pakari roa atu tona pirianga ki tona Metua i te rangi. Ko taua tu pirianga vaitata rava kia Iehova te paruruanga papu roa atu i te patoi i tetai ua atu tu kino.

Mama ua ia Samuela i te manako e me ka rauka i te taunga maata e tana nga tamaroa i te rave ua i te ara, penei e ngari ake aia i te rave i tana uaorai ka inangaro. Inara, ko te kino o etai ke, kapiti mai te aronga i roto i te au turanga mana akaaere, kare rava te reira i te kotoeanga no te ara. Teia tuatau, manganui te au Kerititiano mapu e aru ra i te akaraanga o Samuela, e kia ‘tupu ua atu ki mua i te aroaro o Iehova’—noatu e kare tetai pae, takapini ia ratou e akanoo ra i tetai akaraanga meitaki.

Eaa te openga i te arataa ta Samuela i aru? Ka tatau tatou e: “Tupu atura taua tamaiti ra ko Samuela, e i akaperepereia mai e Iehova e te tangata katoa.” (1 Samuela 2:26) Kua inangaroia a Samuela, e te aronga tikai e puapinga to ratou manako. Kua akaperepere a Iehova uaorai i teia tamaiti no tona arataa tiratiratu. E kua papu ia Samuela e ka akono mai te Atua i te au kino ravarai e raveia ra i Silo, inara penei te manako ra aia e aea ra.

“E Tuatua Mai; te Akarongo Nei Oki to Tavini”

I tetai po, kua rauka te pauanga no taua uianga ra. Vaitata ua te popongi, inara te popoiri ra; te marama ra rai te mori maata o te puakapa. I roto i tetai turanga muteki, kua akarongo a Samuela i tetai reo e kapiki ra i tona ingoa. Manako aia e ko Eli, kua ruaine roa e kua matapoia i teianei. Kua tu a Samuela e “kua oro atura” ki ko i taua tangata ruaine ra. Te kite ra ainei koe i taua tamaiti ra i roto i toou manako, e oro viviki atura kare e tamaka, i te akara e eaa ta Eli e anoano maira? Mea pumaana tikai i te kite e te akono ra a Samuela ia Eli ma te akangateitei e te takinga meitaki. Noatu tana au ara ravarai, ko Eli rai te taunga maata o Iehova.​—1 Samuela 3:2-5.

Kua akaara a Samuela ia Eli, i te karanga e: “Teia au; taau oki i kapiki mai kiaku nei.” Inara kua karanga a Eli e kare aia i kapiki ana e kua tono atu i te tamaiti kia oki kia moe. Ina, kua tupu taua kapiki anga ra i tera mai taime e i tera mai taime! Te openga, kua kite akera a Eli e eaa te tupu ra. Kare a Iehova e tuku akaou mai ana i tetai orama me kore karere totou ki tona iti tangata, e e ngoie ua i te kite i te tumu. Inara kua kite a Eli e kua akamata akaou a Iehova i te tuatua mai​—teianei ki teia tamaiti! Kua akakite a Eli kia Samuela kia oki kia moe e kua ikuiku iaia e akapeea i te pau meitaki atu. Kua akarongo a Samuela. Kare i roa kua akarongo akaou aia i te kapiki: “E Samuela, e Samuela.” Kua pau te tamaiti e: “E tuatua mai; te akarongo nei oki to tavini.”​—1 Samuela 3:1, 5-10.

 I te openga iora kua rauka to Iehova tavini i Silo te ka akarongo mai. Kua riro teia ei tu matauia no te oraanga o Samuela. Ko te reira ainei te tu o toou oraanga? Kare tatou e tiaki no tetai reo orama i te po kia tuatua mai kia tatou. I teia tuatau, te vai ua nei te reo o te Atua no tatou. Tei roto te reira i tana Tuatua katoa, te Pipiria. Te maata i ta tatou akarongo ki te Atua e te ariu atu, ko te tupu anga maata atu ia i to tatou akarongo. Mei te reira rai tei tupu kia Samuela.

Te reira po i Silo, e tuanga puapinga maata rava i roto i te oraanga o Samuela, no te mea kua akamata aia i te reira taime i tetai pirianga takake rava kia Iehova, i te riro anga ei peroveta e ei vaa tuatua no te Atua uaorai. I te akamataanga, kua mataku te tamaiti i te akakite i te karere a Iehova kia Eli, no te mea ko te akakiteanga openga te reira e ko te totou no taua pamiri ra, kare e roa atu ana ka tupu. Inara kua akatoatoa a Samuela i te maroiroi​—e kua ariki a Eli ma te akaaka i te akavaanga a te Atua. Kare i roa ana, kua akatupuia ta Iehova i tuatua. Kua tamaki atu to Iseraela ki to Philiseti, e kua tamateia a Hophini raua ko Phinehaza i taua ra tikai ra. Kua mate a Eli uaorai i te kite anga e kua opuia te Aruna tapu a Iehova.​—1 Samuela 3:10-18; 4:1-18.

Tera ra, kua tupu te rongo o Samuela ei peroveta tiratiratu. “Kua vaitata mairā Iehova iaia,” i karanga ai te tataanga, i te kapiti atu e kare rava a Iehova i akariro ana i tetai totou a Samuela kia poka.​—1 Samuela 3:19.

“Tautopa Aturā Samuela ia Iehova”

Te aiteanga ainei te reira e, kua aru to Iseraela i te aratakianga a Samuela e kua riro mai ei iti tangata pae vaerua tiratiratu? Kare. Muri mai i tetai taime, kua iki ratou e ka inangaro ratou i tetai tangata maata atu i te peroveta, kia akava ia ratou. Inangaro ratou kia aite mei te au iti tangata ke, e kia tutara tetai ariki tangata ki rungao ia ratou. I te aratakianga a Iehova, kua akatika a Samuela i ta ratou patianga. Inara kua akakite aia ki to Iseraela e mei teaa te maata o ta ratou ara. Te kopae  ra ratou, kare i tetai tangata ua, mari ra ia Iehova uaorai! No reira aia i akaue ei i te iti tangata kia putuputu mai ki Gilagala.

Teianei ka piri atu tatou kiaia i roto i taua taime ngata ra i te tuatua atu anga ki to Iseraela i Gilagala. I taua ngai ra, kua akamaara atu te tangata pakari a Samuela ki to Iseraela i tona rekoti tiratiratu no te akarongo. Ka tatau tatou e: “Kua tautopa aturā Samuela ia Iehova.” Kua pati aia kia Iehova no te mangungu.​—1 Samuela 12:17, 18

E mangungu? I te tuatau maro? Kare rava tetai apinga mei te reira i akarongoia ana! Me e akairo ekoko me kore irinaki kore tetai i rotopu i te tangata, kare te reira i roa ana. Kua akapoiri te rangi i te au tumurangi. Kua papaia te au kainga titona e te matangi ririnui. Kua aruru ruru maata te mangungu. E kua topa te ua. Peea te tangata i te ariu mai anga? “Mataku rava akera te au tangata ravarai ia Iehova e ia Samuela.” Kite akera ratou i te openga e, kua kino roa ta ratou ara.​—1 Samuela 12:18.

Kare ko Samuela, ko te Atua ra ko Iehova tei itae i to ratou ngakau meameaau. Mei tona tamariki anga ki tona ruaine anga, kua tuku a Samuela i tona akarongo mou ki roto i tona Atua. E kua tutaki mai a Iehova iaia. Tae mai ki teia ra, kare rai a Iehova i taui. Te turuturu ra rai aia i te aronga e aru ra i te akarongo o Samuela.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 25]

Noatu tona mataku kua akakite akarongo mou atu a Samuela i te karere akavaanga a Iehova kia Eli

[Tutu i te kapi 26]

Kua pure a Samuela ma te akarongo, e kua pau mai a Iehova ki te mangungu