Akapeea te Au Metua Tane me Akapiri Vaitata Ua ki ta Ratou Tamariki Tamaroa?
Akapeea te Au Metua Tane me Akapiri Vaitata Ua ki ta Ratou Tamariki Tamaroa?
“E TATI, akapeea koe i maata ai toou kite?” E poitirere ana ainei koe me ui mai taau tamaiti i tetai uianga mei te reira? Taua taime ra, penei mataora koe i te riro ei metua tane. Inara, me maata atu ta taau tamaiti i rave—me kua taangaanga aia i taau ako tau e kua puapingaia—kare ekoko ka maata roa atu te rekareka o toou ngakau. *—Maseli 23:15, 24.
Te au mataiti tei aereia, te vai ainei rai te akangateiteianga o taau tamaiti ia koe? Me kore, iaia e maata maira, te iti maira ainei tona akangateitei ia koe? Akapeea koe me akapiri vaitata ua ki taau tamaiti iaia e tupu maira mei te manga tamaiti ua ki te mapu? Mea mua, ka uriuri tatou i tetai papaki o te au akaaoanga ta te au metua tane e aro atu ana.
Toru Akaaoanga Matauia
1. KARE E TAIME: Manganui te au enua, na te au metua tane e angaanga mai ana i te maataanga o te moni. Maataanga te taime, e pou ana to ratou taime ki te angaanga. I tetai au enua, e iti ua te taime e akapou ana te au metua tane ki ta ratou tamariki. Ei akaraanga, i roto i tetai kimikimianga i oti akenei i Varani, kua kitea mai e e akapou ana te au metua tane i reira, i raro ake i te 12 miniti i te ra, i te akono i ta ratou tamariki.
KIA AKAMANAKO: Eaa te maata o te taime e akapou ana koe ki taau tamaiti? A teia nga epetoma ka aru mai, kore ei koe e tata i te katoaanga o te ora taau e akapou ana kiaia i te ra tataki tai? Penei ka umere koe i taau ka kite.
2. KARE E AKARAANGA MEITAKI: Tetai au tane, kare e maata ana te taime ki to ratou uaorai au metua tane. “Kare au e piri ana ki toku papa,” i karanga ai a Jean-Marie, no Varani. Eaa ta te reira i akatupu kia Jean-Marie? “Kua akatupu te reira i te au manamanata kare roa au i manako ana,” i karanga ai aia. “Ei akatauanga, e ngata ana iaku kia o atu ki tetai pukapukaanga meitaki e taku uaorai au tamariki tamaroa.” I tetai mai turanga, kua kite meitaki ua te au tane i to ratou au metua tane, inara kua kino te pirianga i rotopu i te metua tane e te tamaiti. Karanga a Philippe, e 43 mataiti e: “Ngata i toku papa i te akaari mai i tona inangaro iaku. No taua tu ra, kua anoanoia au kia tauta pakari atu i te akaari i toku inangaro no taku tamaiti.”
KIA AKAMANAKO: Toou manako e, te riro ra te pirianga i rotopu ia koe e toou uaorai metua tane ei akatuke i toou tu ki taau tamaiti? Te kite ra ainei koe ia koe uaorai e aru ra i te au tu meitaki me kore tu kino o toou metua tane? Akapeea ra?
3. KARE E AKOANGA TAU: I roto i etai au peu, e akaiti mai ana te tangata i te puapinga o ta te metua tane tuanga i te utuutu anga i te tamariki.
“Te ngai i maata mai ei au,” i karanga ai a Luca, tei utuutuia i tetai enua i te Tua Opunga o Europa, “manako te tangata e na te vaine te reira angaanga e akono tamariki.” Roto i tetai atu au peu, e akamaroiroiia ana te au metua tane kia riro ei au metua pakari i te ako, e ko ta ratou angaanga ua ia. Ei akaraanga, i maata mai a George i tetai enua i Aperika. Karanga aia e: “I toku enua, kare te au metua tane e kanga kapiti ana ki ta ratou tamariki no te mataku e ka akaiti mai te reira i te mana o te metua tane. No reira kare au e mataora ana i te piri atu ki taku tamaiti.”KIA AKAMANAKO: I te ngai e noo ra koe, eaa te tuanga a te au metua tane? E apiiia ana ainei ratou kia manako e na te vaine e utuutu i te tamariki? E akamaroiroiia ana ainei te au metua tane kia akaari i te aroa e te inangaro no ta ratou tamariki tamaroa, me te manako ra te tangata e kare te reira i te mea tau?
Me e metua tane koe tei aro atu i teia au akaaoanga, ka akapeea koe e autu ei i te reira? Akamanako i te au manako e aru maira.
Akamata i te Tuatau e Meangiti ra Taau Tamaiti
Mei te mea rai e, e tu natura ua kia inangaro te tamariki tamaroa i te aru i to ratou metua tane. No reira iaia e meangiti ra, akapuapingaia tona inangaro kia aru ia koe. Akapeea koe me rave i te reira? E eaa te taime tau noou kia akapou kiaia?
Me ka rauka, e akao atu i to tamaiti ki taau au angaanga i te au ra. Ei akaraanga, me e au angaanga taau e rave ra, tuku iaia kia tauturu ia koe. Penei oake i tetai purumu meangiti me kore i tetai manga tuapara ei ko vaarua na korua. Papu e ka rekareka aia i te angaanga kapiti i te pae i tona tati tumutoa tei riro ei akaraanga meitaki nona! Penei ka roa e oti ei taua angaanga ra; inara ka akaketaketaia to korua pirianga, e te apii ra koe iaia kia rave meitaki i te angaanga. I te tuatau taito, akamaroiroi te Pipiria i te au metua tane kia akao atu i ta ratou tamariki ki ta ratou au angaanga, e kia akariro i taua au atianga ra ei taime komunikeiti e te apii ia ratou. (Deuteronomi 6:6-9) Ka tau katoa rai teia akoanga no teia tuatau.
I te angaanga kapiti anga e taau tamaiti, akataka i tetai taime kia kanga kapiti korua. E maata atu te o maira ki te kanga i to te tamataoraanga ua. Akaari maira te kimikimianga e me kanga kapiti te au metua tane e ta ratou tamariki, te akamaroiroi ra ratou i te tamariki kia tamata i tetai mea ou e kia kore e mataku.
E tumuanga puapinga katoa tetai no te metua tane kia kanga kapiti e tana tamaiti. “Na roto i te kanga,” i karanga ai tetai tangata kimikimi ko Michel Fize, “te taime meitaki rava atu no te tamaiti kia komunikeiti ki tona metua tane.” I te tuatau kanga, ka rauka i te metua i te akaari i tona inangaro no tana tamaiti na roto i tana tuatua e tana au peu. Na te rave anga i teia, te apii ra aia i tana tamaiti e akapeea katoa aia me akaari i tona inangaro. “Te meangitianga taku tamaiti,” i karanga ai a André, tetai metua tane i Tiamani, “maata te taime e kanga kapiti ana maua. E takave ana au iaia, e kua kite katoa aia e ka tau rai aia kia akaari mai i tona inangaro iaku.”
Ko te taime moe tetai atianga ka rauka i te metua tane i te akaketaketa i te pirianga aroa e tana tamaiti. E tatau putuputu i tetai tua kiaia, e te akarongo kiaia me akakite mai i tona rekareka e tona manako i tei tupu i taua ra. Me akapera koe, ka mama ua iaia i te komunikeiti ua mai rai kia koe iaia e maata maira.
Rave i te Au Mea Inangaroia e Korua
Penei i te akaraanga e kare tetai au tamariki tamaroa e inangaro i te akarongo me komunikeiti atu to ratou metua tane. Mei te mea te akaraanga e, te kopae ra taau tamaiti i taau au uianga, eiaa e manako e kare aia e inangaro ana i te pukapuka mai. Penei ka inangaro aia i te pukapuka me taui koe i te tu e komunikeiti ra koe kiaia.
Tetai taime e ngata ana ia Jacques, tetai metua tane i Varani, i te komunikeiti ki tana tamaiti ko Jérôme. Inara, kare aia i maro ana i tana tamaiti kia tuatua, kua taui aia i te tu me tuatua aia—kua tueporo aia e tana tamaiti. “Muri ake i ta maua kangakanga,” i karanga ai a Jacques, “e noo ana maua ki runga i te matie i te akangaroi. Tera te taime e akakite mai ana taku tamaiti i tona manako ngakau. I te mea e ko maua ua e noo ra, e kua kite katoa aia e ka rauka iaia i te akapou i teia taime ko maua ua, kua akatupu te reira i tetai pirianga mou i rotopu ia maua.”
Akapeea me kare taau tamaiti e reka ana i te angaanga tipoti? Kua maara ia André ma te akaperepere, te au ora tei pou iaia i te akara anga i te au etu ma tana tamaiti. “Ka akapapa maua i te nooanga i te po anu,” i na André ei. “E oti ka vaii ia maua kia maana, e ta maua kapu ti, e akarakara ai maua i te rangi. Pukapuka maua no runga i te Atua Tei Anga mai i te au etu. E no runga ia maua uaorai. Tuatua katoa maua no runga i te au mea ravarai.”—Akapeea me kare koe e inangaro i te rave i te au mea e inangaro ana taau tamaiti? Penei i reira e ka anoanoia koe kia rave i te au mea kare koe inangaro ana i te rave. (Philipi 2:4) “Maata atu toku inangaro i te angaanga tipoti, i taku tamaiti ko Vaughan,” i na Ian ei, no Aperika Apatonga mai aia. “Mea inangaro nana te pairere e te komupiuta. I na, kua tauta au i te akatupu i te inangaro i roto i taua apinga ra, kua apai iaia ki te au tarekareka akarere pairere, e te kangakanga ki te matini simulator i runga i te komupiuta. Toku manako no te mataora ra maua i te rave kapiti i teia au angaanga, mama ua ia Vaughan te tuatua mai kiaku.”
Akamatutu i Tona Irinakianga
“Tati, akara mai, akara mai!” I ava akapera mai ana rai taau tamaiti kia koe i te kite anga aia i te rave i tetai apinga ou? Me e mapu aia i teianei, te inangaro maira rai aia i taau tika? Penei e kare. Inara ka anoanoia te reira nona, me ka inangaro aia kia riro mai ei metua meitaki.
Akara ra i to Iehova uaorai akatauanga, i tona tu ki tana au tamariki. Mua ua ake ka akamata ai a Iesu i tetai tuanga puapinga o tona oraanga i te enua nei, kua akakite ua mai te Atua i tona inangaro iaia i te na ko anga e: “Taku Tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia.” (Mataio 3:17; 5:48) E apainga taau i te ako e te apii i taau tamaiti. (Ephesia 6:4) Te kimi ra ainei koe i te au atianga kia akakite i toou mareka no te au tuatua e te au mea meitaki tana e rave ana?
E ngata ana i tetai au tangata te akakite i to ratou rekareka e te inangaro. Penei, tupu mai ratou i roto i te au pamiri e akakite ua ana te metua i to ratou tarevake, kare i ta ratou angaanga meitaki. Me ko tera toou turanga, kia tauta pakari koe i te akamatutu i te irinakianga o taau tamaiti. Akapeea koe me rave i te reira? Ko Luca tei taikuia i mua ake, e angaanga kapiti ua ana aia e tana tamaiti 15 mataiti ko Manuel, te rave i te au angaanga ngutuare. “Tetai taime” i na Luca ai, “akakite au kia Manuel kia akamata i tetai angaanga koia anake ua, e me inangaro mai aia ka aere atu au ka tauturu iaia. Maataanga i te taime, rauka ua iaia te angaanga koia anake rai. Riro te reira ei mea mareka kiaia e te akamaata atu i tona irinakianga. Me rauka iaia, e akameitaki ana au iaia. Me kare e tau ana ki tana i manako, e akakite ana rai au kiaia e rekareka tikai au i tana tautaanga.”
Ka rauka katoa ia koe te akamaata atu i te irinakianga o taau tamaiti, na te tauturu anga iaia kia itae i te au akakoroanga mamaata atu i roto i te oraanga. Peea me kare e taeria vave te au akakoroanga o taau tamaiti mei taau i inangaro? Peea me e tuke tona au akakoroanga ki taau ka iki nona, noatu kare i te mea kino? Me koia ia, penei e akara akaou koe i taau e tapapa ra. Karanga a Jacques tei taikuia i mua ake e: “E tauta ana au te tauturu i taku tamaiti i te akanoo i te au akakoroanga ka rauka iaia. E akapapu katoa ana au e, nona taua au akakoroanga ra, e kare noku. E oti ka akamaara au kiaku uaorai e ka anoanoia aia kia rave i te ka rauka i tona uaorai maroiroi.” Me akarongo koe ki te manako o taau tamaiti, akameitaki i tana angaanga meitaki e te akamaroiroi iaia kia autu i tona au tu ngata, te tauturu ra koe iaia kia taeria tona au akakoroanga.
Ka tupu rai te manamanata e te akaaoanga ki to korua pirianga. Te tuatau ka aereia, ka inangaro to tamaiti kia akapiri vaitata ua mai kia koe. Koai oki ia tangata kare e inangaro i te akapiri vaitata ua mai ki tetai tei tauturu iaia kia puapingaia?
[Tataanga Rikiriki i Raro]
^ para. 2 I te mea te akamou ra teia atikara ki te pirianga takake i rotopu i te au metua tane e ta ratou tamariki tamaroa, ka tau katoa te au kaveinga tei uriuriia ki te pirianga i rotopu i te au metua tane e ta ratou tamariki tamaine.