Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Kua Kite Ainei Koe?

Kua Kite Ainei Koe?

Eaa ra a Nineva taito i kapikiia ai e ko “te oire toto”?

Tutu o te au tumutoa e apai ra i te au mimiti o te au enemi tei opuia e kua pei i te reira e tai ngai

Ko Nineva te oire maata o te Patireia o Asura. E ngai maata tikai te reira, e tei roto i reira te au are ariki e te au iero mekameka, pera katoa te au mataara e te au paruru mamaata. Kua taiku te peroveta Epera ko Nahuma i te reira e ko “te oire toto.”​—Nahuma 3:1.

Te akataka maira te au tutu i runga i te are ariki o Senakeriba i Nineva i te tu kino o te au tangata Asura. Te akaari maira tetai tutu o tetai tangata e uuti ra i te arero o tetai mouauri tei koia ki runga i te one. Kua akaari mai te tataanga i runga i te toka e te uutiia ra te au mouauri e tetai taura e matau to runga, tei koia ki runga i to ratou putangiu me kore to ratou ngutu. Kua akaeiia te au mimiti o te au ariki ki runga i te kaki o to ratou au rangatira tei opuia.

Kua akataka mai a Archibald Henry Sayce, e tangata apii no runga i te tuatua enua o Asura, i te tu kino te opuia anga tetai oire: “Kua akapapaia te au mimiti tangata ei mataara no te aronga tei autu; kua tutungi oraia te au tamariki tamaroa e te au tamariki tamaine me kore kua akanooia ratou no tetai takinokino anga kino atu; kua patitiia te au tangata ki runga i te rakau, kua ooreia to ratou pakiri ia ratou e ora ra, kua akamatapoia, me kore kua tipuia to ratou nga rima, nga vaevae, nga taringa e te putangiu.”

Eaa i puapinga ai kia tuku i tetai paruru i rungao i te tauu o te au are ngati Iuda?

Kua akaueia te ngati Iuda e te Atua e: “Kia patu koe i te are ou ra, ei paruru taau e anga no rungao, ko te taka mai aea tetai tangata ki raro, ko te viivii aea to are ia koe i te toto.” (Deuteronomi 22:8) E puapinga teia paruru no te mea e taangaanga putuputu ana te au pamiri ngati Iuda i te tuatau Pipiria i to ratou tauu are.

Te maataanga o te kainga ngati Iseraela, e tauu are paraa to ratou. E ngai meitaki te tauu are no te au tangata kia akangaroi i te tuatau maanaana e te anuanu me kore kia rave i te au angaanga o te ngutuare. I te tuatau maanaana, e ngai meitaki te reira no te moe. (1 Samuela 9:26) E tamaro ana te tangata tanutanu i tana sitona i runga i te tauu are i mua ake ka taviri ei i te reira, pera katoa i te au suke e te au vine.​—Iosua 2:6.

E taangaanga katoaia ana te tauu are no te akamorianga mou me kore no te akamorianga itoro. (Nehemia 8:16-18; Ieremia 19:13) Kua aere te apotetoro ko Petero ki runga i te tauu are i te tuaero no te pure. (Angaanga 10:9-16) Me akamarumaruia te tauu are e te au vine me kore e te au rau tamara, e ngai meitaki te reira no te akangaroianga.

Kua akakite mai The Land and the Book e e ngai kakeanga tetai me kore e are kakenga tetai no te tauu are o te au kainga Iseraela, “i vao ake i te are i roto i te paepae o te kainga.” No reira, ka rauka i te tangata ngutuare i te eke mei runga mai i te tauu are ma te kore e tomo atu na roto i te are. Penei te akamarama maira teia i ta Iesu akamatakiteanga no te tu rapurapu kia oro mei te oire te ka takoreia: “Te tangata i rungao i te are ra, auraka aia e eke ki raro e rave i tana apinga i roto i te are ra.”​—Mataio 24:17.