KUA tuturi a Maria ki raro, e kare i komakoma ana no te mamae maata o tona ngakau. Te akarongo ra aia i te aue maata o tana tamaiti ka mate atu ei, i muri ake i te tamamaeanga roa. Kua poiri te rangi i te tuaero. I teianei, kua ngaruerue maata te enua. (Mataio 27:45, 51) Penei, mei te mea rai kia Maria e te akakite ra a Iehova ki te ao katoa e kua mamae tikai aia i te mate o Iesu Mesia.

I te mārama o te avatea e apai ke atura i te poiri i rungao ia Golagota, me kore te ngai vairanga katu tangata, kua aue a Maria i tana tamaiti. (Ioane 19:17, 25) Kua maara iaia tona oraanga. Penei kua maara iaia tetai mea tei tupu e 33 mataiti i mua atu ana. Te apai anga raua ko Iosepha i ta raua pepe akaperepere ki ko i te iero i Ierusalema, kua akauruia tetai tangata ruaine ko Simeona kia akakite i tetai totou. Kua totou aia i te au mea rongonui no runga ia Iesu, tera ra kua karanga aia e a tetai tuatau, ka kite mai a Maria i te mamae pakari tikai mei te puta koke rai. (Luka 2:25-35) I teianei rai roto i teia ora tumatetenga, i kite mai ei a Maria i te aiteanga o taua totou ra.

Kua karangaia e me mate taau uaorai tamaiti, ko tetai mamae pakari roa atu ïa ta tetai tangata ka aro atu. E enemi rikarika tikai te mate, e ka aro atu te katoatoa i te mamae o te reira na roto i te au mataara tukeke. (Roma 5:12; 1 Korinetia 15:26) Ka rauka ainei ia tatou kia autu i taua mamae pakari ra? Ia tatou e uriuri ra i te oraanga o Maria mei te akamataanga o te angaanga orometua a Iesu e tae ua atu ki te tuatau i mate ei aia e i muri ake i te reira, ka kite tatou i te tu akarongo tei tauturu ia Maria kia autu i te mamae pakari mei te puta koke rai.

Ka oki ana tatou ki te toru e te apa mataiti i topa: Kua kite a Maria e ka tupu te au tauianga. I roto i te oire meangiti ko Nazareta, te tuatua ra te tangata no runga ia Ioane Bapetizo e tana karere puapinga no te tataraara. Kua kite a Maria e ka riro taua nuti ra ei akairo ki tana mataiapo; ka akamata tana angaanga orometua. (Mataio 3:1, 13) No Maria e tona ngutuare tangata, me akaruke a Iesu i te kainga, ka manamanata te ngutuare. Eaa ra te tumu?

I te akara anga, kua mate takere te tane a Maria, ko Iosepha. Me koia ïa, kare te mate i te mea ou kia Maria. * I teianei e kapikiia ana a Iesu e ko te “tamaiti a te kamuta,” e ko te “kamuta.” I te akara anga, kua akaaere a Iesu i te pitiniti a tona papa e nana i akono i te ngutuare tangata, e ono tamariki tei anauia i muri ake iaia. (Mataio 13:55, 56; Mareko 6:3) Noatu e kua tereni a Iesu i tona teina ko Iakobo kia akaaere i ta ratou pitiniti, ka riro te akaruke anga o te mataiapo ei tu ngata ki te ngutuare tangata. Kua teiaa takere te apainga a Maria; kua taitaia ainei aia i teia au tauianga? Kare tatou i kite. Inara, ko teia te uianga puapinga roa atu: Eaa tana ka rave me riro mai a Iesu o Nazareta e ko Iesu te Mesia, tei totouia mei muatangana mai? Te akakite maira tetai papaanga Pipiria no runga i teia.—Ioane 2:1-12.

 Kua aere a Iesu ki ko ia Ioane kia papetitoia, e kua riro mai e ko te Mesia, me kore ko Tei Akatainuia e te Atua. (Luka 3:21, 22) I reira, kua akamata aia i te iki i tana au pipi. Noatu te tu rapurapu o tana angaanga, kua akapou katoa a Iesu i te taime no te au atianga mataora kapiti atu ki tona ngutuare tangata e te au oa. Kua aere aia ki tetai umukai akaipoipo i Kana, e oire i runga i te maunga mei te 13 kiro mita te mamao mei Nazareta, ma tona metua vaine, tana au pipi, e tona are teina. I taua oroa ra, kua kite mai a Maria i tetai manamanata. Penei kua kite aia i te ngutuare tangata o te nga tokorua e koumuumu ra ma te akara tetai ki tetai. Kua pou ta ratou uaina! I roto i ta ratou peu, ka riro teia tupuanga ei mea akama tikai ki te ngutuare tangata, e ka akakinoia te umukai akaipoipo. Kua tangi a Maria ia ratou, e kua tuatua atu aia kia Iesu.

“Kare a ratou wina,” i akakite ei aia ki tana tamaiti. Eaa tana i inangaro i tana tamaiti kia rave? Kare tatou i kite, inara kua kite aia e e tangata rongonui tana tamaiti te ka rave i te au angaanga umere. Penei te tapapa ra aia kia akamata tana tamaiti i te rave i te angaanga umere i reira. Te tika, te karanga ra aia kiaia e, “E taku tamaiti, tauturu mai!” Penei kua poitirere aia i te pauanga a Iesu kiaia. Kua tuatua a Iesu e: “Eaa taau iaku nei, e maine?” Kare te tuatua a Iesu i akakino i tona metua vaine, inara e maata te aronga i manako akapera. E akoanga maru ta Iesu i oronga. Te akamaara ra a Iesu ki tona metua vaine e kare e rauka iaia te akaaere i te angaanga orometua a Iesu; mari ra na tona Metua ko Iehova te reira tikaanga.

Kua ariki a Maria i te ako a tana tamaiti no te mea e vaine maru e te akaaka aia. Kua akakite aia ki te au rima tauturu o te oroa e: “Ko tana e akaue mai kia kotou, ka akapera kotou.” Kua kite mai a Maria e kare e rauka iaia te akaaere akaou i tana tamaiti; mari ra, ka anoanoia aia e tetai ke atu kia aratakiia e ïa. Kua akaari a Iesu e kua tangi katoa aia i te nga tokorua akaipoipo ou, mei tona metua vaine rai. Kua rave aia i tana temeio mua, te akariro anga i te vai ei uaina. Eaa tei tupu? “Kua akarongo te au pipi iaia.” Kua tuku katoa a Maria i tona akarongo ki roto ia Iesu. Kua akara aia ia Iesu kare ei tamaiti anake nana mari ra ei Atu e ei Akaora nona.

Teia tuatau, ka mou mai i te au metua te au apiianga mei te akarongo o Maria. Tika rai, kare roa e metua e utuutu i tetai tamaiti mei ia Iesu rai. Inara me riro mai tetai tamaiti ei tangata mamaata, penei ka riro te tauianga ei akatupu i te au akaaoanga. Penei ka akono tetai metua i tana tamaiti me kore tamaine mei te tamariki rai, noatu e kare te reira tu utuutuanga e tau akaou. (1 Korinetia 13:11) Akapeea tetai metua i te tauturu anga i tana tamariki kua mapu? Ko tetai mataara, na te akakite anga e te irinaki ra aia e ka akono ua rai tana tamariki i te au kaveinga Pipiria, e ka rauka te akameitakianga a Iehova no te reira. Me akaari te au metua i te tu akaaka e te tiratiratu, ka tupu te au tamariki ei au mapu meitaki. Kare e ekoko kua akaperepere tikai a Iesu i te tauturu a Maria i te au mataiti tei aru mai.

Kare i maata te tataanga no runga ia Maria i roto i te au Evangelia i te tuatau e rave ra a Iesu i tana angaanga orometua no te toru e te apa mataiti. Papu ra e e vaine takaua aia, e e metua vaine koia anake ua, e penei te utuutu ra i tana tamariki rikiriki i te kainga. Ka marama ua tatou me kare i rauka iaia te aru ia Iesu i tana tutu aere anga i roto i tona enua anau. (1 Timoteo 5:8) Tera ra, kua akamanako oonu ua atu aia i te au mea pae vaerua tana i mou mai no runga i te Mesia, e kua aere atu ki te  au uipaanga i ko i te tunako mei tei matauia e tona ngutuare tangata.—Luka 2:19, 51; 4:16.

Penei kua aere a Maria ki ko i te tunako i Nazareta e kua akarongo ia Iesu e tuatua atura ki te katoatoa. Kare e ekoko, e kua mataora tikai aia i te akarongo i tana tamaiti i te akakite anga e kua akatupu aia i tetai totou taito no runga i te Mesia! Te mea taitaia ra, kua kite atu a Maria e kare te au tangata Nazareta i ariki ana i tana tamaiti. Kua tauta katoa ratou i te tamate iaia!—Luka 4:17-30.

Kua taitaia katoa a Maria e kare tana tamariki tamaroa i ariki ia Iesu. Ka kite mai tatou i roto ia Ioane 7:5 e kare te au teina o Iesu i akatupu i te tu akarongo, mei to ratou metua vaine rai. Te na ko ra e: “Kare akerai tona au taeake tikai i akarongo iaia.” No runga i te au tuaine o Iesu, kare te Pipiria i akakite mai ana. * Noatu ra, kua kite a Maria i te tu mamae i te noo ki roto i tetai ngutuare tangata e tukeke te akonoanga. Kua anoanoia aia kia tauta i te noo ma te tiratiratu ki te tuatua mou iaia e angaanga maroiroi ra i te akaariu mai i tona ngutuare tangata ma te kore e maro atu e te tauetono.

I tetai atianga, kua inangaro te kopu tangata o Iesu—kare e ekoko te kapiti atura te au teina o Iesu—i te “tāpu iaia.” Kua karanga ratou e: “Kua auouoia aia.” (Mareko 3:21, 31) Ko Maria ra, kare i manako akapera ana, inara kua aru rai aia i tana tamariki tamaroa, penei i te manako anga e ka tauturuia ratou kia akatupu i te akarongo. Kua tupu ainei te reira? Noatu e kua rave a Iesu i te au angaanga takake e kua apii i te au tuatua mou umere, kare rai te au tamariki tamaroa a Maria i irinaki ki roto iaia. Kua taitaia ainei a Maria, i te manako e akapeea ra e taea ai to ratou ngakau?

Te noo ra ainei koe ki roto i tetai ngutuare e tukeke te akonoanga? Ka apii maata te akarongo o Maria ia koe. Kare aia i tuku ana i te ‘au i te tauturu i tona kopu tangata kia irinaki i te Mesia. Mari ra, kua iki aia i te akaari na roto i tona akaraanga, e te akatupu ra tona akarongo i te tu ‘au e te tinamou. I tetai tua, kua turuturu ua rai aia i tana tamaiti tiratiratu. Kua mii ainei aia ia Iesu? Kua inangaro ainei aia kia oki mai a Iesu ki te kainga ki te ngutuare tangata? Me koia ïa, kua muteki ua aia i te reira. Kua kite aia e e tikaanga ngateitei te turuturu e te akamaroiroi ia Iesu. Ka rauka ainei ia koe kia tauturu i taau tamariki kia tuku ua rai i te Atua na mua i roto i te oraanga?

Kua akameitakiia ainei te akarongo o Maria i roto ia Iesu? E akameitaki ua ana a Iehova i te aronga akarongo, e Maria katoa. (Ebera 11:6) Akamanako ana e mei teaa te tu mataora i tona akarongo anga i tana tamaiti e ako ra, me kore i te akarongo i te au ripoti o te au akoanga a Iesu mei te au tangata tei akarongo tikai i te reira.

I roto i ta Iesu au akatutuanga, kua maara ainei ia Maria to Iesu tamarikianga i Nazareta? Te tuatua anga a Iesu no tetai vaine e purumu ra i tona are i te kimi i te moni toka i ngaro, te taviri anga i te titona no te varaoa, me kore te tutungi anga i te ramepa ka akairi ei ki runga i te paata, kua maara ainei ia Maria taua tamaiti meangiti ra i te pae iaia? (Luka 11:33; 15:8, 9; 17:35) Te tuatua anga a Iesu e, te maru nei tana amo e te mama nei tana apainga, kua maara ainei ia Maria tetai avatea manea i te kite atu anga ia Iosepha e apii ra ia Iesu i te tarai i te amo kia kore te au manu e mamae me tavaaia ki te reira? (Mataio 11:30) Papu e kua kite a Maria i te  merengo oonu no te tikaanga ngateitei ta Iehova i oronga kiaia—te utuutu e te tereni i te tamaiti te ka riro mai e ko te Mesia. Kare e ekoko, kua rauka ia Maria te rekareka maata i te akarongo kia Iesu, te puapii maata rava atu, tei taangaanga i te au apinga noa ua nei ei apii i te au apiianga puapinga rava atu!

Tera ra, kua vai akaaka ua a Maria. Kare roa tana tamaiti i akaepaepa ana iaia, e kare rava i akamori iaia. I roto i tana angaanga orometua, kua kapiki mai tetai vaine no roto i te urupu tangata e e vaine mataora tikai te metua vaine o Iesu no tei anau mai iaia. Kua pau a Iesu e: “Ko tei akarongo i te tuatua a te Atua e kua akono atura, ko ratou tei meitaki roa.” (Luka 11:27, 28) E i te akakite atu anga tetai aronga kia Iesu e kua tae mai tona metua vaine e tona au teina, kua tuatua a Iesu e ko tei akono i te anoano o te Atua, ko tona ïa metua vaine e te au teina. Kare a Maria i manako kino ana, kua marama ra aia i te tuatua a Iesu—e puapinga atu te pirianga pae vaerua i te pirianga pae kopapa.—Mareko 3:32-35.

Noatu ra, mei teaa te tu o te mamae ngakau ta Maria i kite i tona akara anga i tana tamaiti e mate atura i runga i te rakau tamamae? Kua tata te apotetoro ko Ioane tei kite mata i te au tupuanga i roto i tana papaanga: “E te tu ua ra oki tona metua vaine, . . . i vaitata uaorai i te satauro o Iesu.” Kua inangaro tikai teia metua vaine tiratiratu kia tu ki te pae i tana tamaiti e tae ua atu ki te openga. Kua kite atu a Iesu iaia, e noatu e mamae tikai me akaea aia e me tuatua aia, kua tuatua atu a Iesu kiaia. Kua tuku atu aia e na te apotetoro ko Ioane e akono i tona metua vaine. No te mea kare te au teina o Iesu i akatupu ake i te irinaki ki roto iaia, kua tuku a Iesu i tona metua vaine ki roto i te rima o tana pipi. Kua akaari mai a Iesu i te puapinga no tetai tangata akarongo kia akono i tona ngutuare tangata, i te turanga tikai i te pae vaerua.—Ioane 19:25-27.

I te mate anga a Iesu, kua kite meitaki a Maria i te mamae tei totouia i mua ana, mei te puta koke rai. Me kare tatou e marama ana i tona tu mamae, kare rai tatou e marama i tona rekareka e toru ra i muri ake! Kua rongo a Maria no runga i te temeio maata rava atu—kua akatuakaouia a Iesu. E kua maata tikai tona rekareka, no te mea kua mama mai a Iesu ki tona teina ko Iakobo, penei ko raua anake ua. (1 Korinetia 15:7) Kua akamaroiroi tikai taua araveianga ra ia Iakobo e te au teina o Iesu. I muri mai, kua irinaki ratou e ko Iesu te Mesia. Kare i roa ana, kua aere kapiti ratou ma to ratou metua vaine ki te au uipaanga Kerititiano, e kua “tamou marie atura ratou katoa i te pure anga.” (Angaanga 1:14) Muri mai, kua tata to Iesu nga teina ko Iakobo raua ko Iuda i tetai nga puka i roto i te Pipiria.

Ka kite tatou i te taiku anga openga no Maria, iaia e tana tamariki tamaroa i te uipaanga e pure ra. Kua tau tikai teia openga no te papaanga o Maria, tei akaruke mai i tetai akaraanga meitaki no tatou. Na roto i tona akarongo, kua autu aia i te mamae pakari mei te puta koke rai e i te openga, kua rauka iaia te tutaki kaka. Me aru tatou i tona akarongo, ka autu tatou i tetai ua atu mamae ka aro atu tatou i roto i teia ao kino e ka rauka ia tatou te au akameitakianga kare roa i manakoia ana.