Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Akapeea Koe me Ako i Taau Tamariki?

Akapeea Koe me Ako i Taau Tamariki?

“Kua akarongo au i te au motoka i runga i te mataara. Ko te toru taime teia kare a Jordan i oki mai ana ki te kainga i te ora tei akanooia. ‘Teiea aia?’ i manako ei au. ‘Kua rokoia ainei aia e te manamanata? Te manako maira ainei aia ia maua?’ Te tae mai anga aia ki te kainga, kua inangaro au i te karo iaia.”GEORGE.

“Kua aue maata taku tamaine, e kua mataku tikai au. Uri atu au, kua kite iaia e mou ra i tona katu e te aue ra. Kua rutuia aia e tona tungane e a mataiti.” NICOLE.

“‘Kare au i keia i te tapea. E mea kite naku!’ i karanga ai a Natalie, ta maua tamaine e ono mataiti, ma te akara anga tiama. Kua mamae tikai maua i tana maroanga. Kua kite maua e te pikikaa ra aia.”STEPHEN.

ME E metua koe, kua tupu ainei tetai o teia au akaraanga kia koe? Te aro atu anga koe i te reira, kua manako ainei koe e ka akapeea koe me ako i taau tamaiti? E mea tarevake ainei i te ako i taau tamariki?

EAA TE AKO?

I roto i te Pipiria, kare e ko te aiteanga ua o te tuatua “ako” e ko te akautunga anga. Te tuanga maata o te ako, ko te ikuiku anga, te apii anga, e te akatikatika anga. Kare te takinga kino e o mai ki te ako.—Maseli 4:1, 2.

Te akaaiteia ra te ako a te metua ki te angaanga tanutanu. Ka akapapa tetai tangata tanu i te one, ka pipi e ka angai i te rakau, e ka paruru i te reira mei te manumanu e te ngangaere. Me tupu te rakau, penei ka tope te tangata tanu i te au atava kia tauturu i te reira kia tupu meitaki. Kua kite te tangata tanu e ka riro teia au ravenga tukeke ei tauturu i te rakau kia tupu ruperupe. Mei te reira rai, e maata te au mataara e akono ana te au metua i ta ratou tamariki. I tetai taime ra ka anoanoia te ako—tei aite atu ki te tope anga i te au atava, penei ka akatikatikaia te manako tarevake kia tauturu i te tamariki kia tupu meitaki. Inara ka anoanoia te topeanga kia rave meitakiia, me kore ka mate te rakau. Pera katoa, ka anoanoia te ako a te metua kia orongaia ma te tu aroa.

I roto i te Pipiria, te akanoo ra te Atua ko Iehova i te akaraanga meitaki no te au metua. E mako tikai me oronga aia i te ako ki tona au tavini akarongo mou e ka ‘inangaro ratou i te apii’ me kore i te ako. (Maseli 12:1) Ka “mou piri tikai” ratou i te ako e kare “roa e tukua.” (Maseli 4:13) Ka rauka ia koe i te tauturu i taau tamaiti kia ariki i te ako na te aru anga i te akaraanga o te Atua. Me oronga te Atua i te ako e toru apinga tana ka rave: Ka oronga aia i te reira ma te (1) tu aroa, (2) tu tau, e te (3) kare e taui.

AKO MA TE TU AROA

Me oronga te Atua i te ako, ka akatumuia e ka akakeuia te reira e te aroa. Te karanga ra te Pipiria e: “Ko tei akaperepreia e Iehova ra, ko tana ïa e pāpā mai; mei te metua i te tamaiti, tana i akaperepere ra.” (Maseli 3:12) Pera katoa, “e Atua takinga-meitaki, e te aroa ua, e te akakoromaki maata” a Iehova. (Exodo 34:6) Ko teia te tumu, kare rava a Iehova e takinga kino i etai ke. Kare katoa aia e tuatua riri, e akaapa putuputu, me kore e tuatua akakino. Pouroa teia au mea “e tau ïa ki te koputaputa koke.”—Maseli 12:18.

AKARONGO

Tika rai, kare e rauka i te au metua i te aru pu tikai i te akaraanga apa kore o te Atua no te tu maru. Tetai taime, ka ope te tu akakoromaki o te au metua, tera ra i te au tuatau ngata tikai kia akamaara e ka riro te ako tei akatumuia ki runga i te tu riri ei mea teiaa, maata roa, e te puapinga kore. Pera katoa, ko te akautunga tei akatumuia ki runga i te tu riri kare i te ako meitaki. Te akaari maira teia e kua ngere koe i te tu maru.

I tetai tua ra, me oronga koe i te ako ma te tu aroa e te maru, ka puapingaia te reira. Akamanako ana i te nga metua ko George raua ko Nicole tei taikuia i te akamataanga. Akara e akapeea raua i te oronga anga i te ako.

PURE

“Te tae mai anga a Jordan ki te kainga, kua riri tikai maua ko taku vaine, inara kua akakoromaki maua e kua akarongo ki tana akamarama anga. No te mea kua roa te po, kua iki matou i te uriuri i te reira i te popongi. Kua rave matou i tetai pure e kua aere atu i te moe. I te popongi, kua rauka ia maua i te uriuri maru atu i tei tupu e te itae i te ngakau o ta maua tamaiti. Kua ariki puareinga ua aia i ta maua i akanoo e kua akatika aia e nona rai te tarevake. Te mea meitaki, kua kite mai maua e kare e puapinga e rauka mai me riri te tangata. Me tauta maua i te akarongo na mua, maata te taime ka akatikatikaia te manamanata.”George.

PUKAPUKA

Riri tikai au i te kite i te mamae puapinga kore ta taku tamaiti i akatupu ki tona tuaine. Kare au i papa ana iaia i taua taime tikai, kua tono ra au iaia ki roto i tona pia moe no te mea kare i rauka iaku i te rave i tetai ikianga meitaki no toku riri. Muri mai, kua maru au, kua akamarama meitaki au kiaia e kare te tu tā ua e arikiia e kua akaari au i te mamae tana i akatupu ki tona tuaine. Kua akarongo mai aia. Kua tataraara aia e kua takave i tona tuaine.”— Nicole.

Ae, ko te ako tau, noatu me ka papaia me kore ka akautungaia te tamaiti, ka akakeu ua ia rai e te aroa.

ORONGA I TE AKO TAU

No runga ia Iehova, te akakite maira te Pipiria e “e ako ra au ia koe ma te tuatua-tau.” (Ieremia 30:11; 46:28) Ka akamanako aia i te au turanga pouroa, kapiti mai te au mea kare e kitea ngoieia. Akapeea te au metua me aru i tona akaraanga? Akamarama a Stephen, tei taikuia i te akamataanga e: “Noatu e kua mamae tikai e kare maua i marama i te maro anga a Natalie no runga i te tapea, kua akamanako maua i tona mataiti e tona tu tamariki.”

Kua tauta katoa te tane a Nicole ko Robert i te akamanako i te au turanga pouroa. Me rave te tamariki i te tarevake, ka ui aia kiaia uaorai e: ‘Ko te taime mua ainei teia i rave ei taku tamaiti i te reira me te rave putuputu ra aia i te reira? Kua roiroi me kore kua makiia ainei te tamaiti? Te akaari maira ainei teia tu i tetai atu manamanata?’

Marama katoa te au metua e kare te tamariki i te aronga mamaata. Kua ariki te apotetoro ko Paulo i teia i te tata anga e: “I taku tamariki anga ra, mei ta te tamariki katoa taku tuatua, mei to te tamariki toku kite, mei to te tamariki toku manako.” (1 Korinetia 13:11) Karanga a Robert e: “Tetai apinga tei tauturu iaku kia manako tau e kia kore e riri vave, koia oki me akamaara au i taku i rave i toku tamariki anga.”

E mea puapinga kia akamanako meitaki i taau e tapapa atura, e i taua taime rai kia kore e tuku ua i te tu tarevake me kore te au angaanga tau kore. Me akamanako koe i te tu karape, te puapinga, te au kotinga o te tamariki e tetai atu au turanga, ka akapapu koe e ka oronga i te ako tau meitaki.

ORONGA I TE AKO KARE E TAUI

“Ko Iehova au, kare au e tu ke ke,” i karanga ai a Malaki 3:6. Kua irinaki te au tavini o te Atua i teia tuatua mou e kua manako tinamou ratou no te reira. Ka anoano katoa te tamariki i te ako kare e taui ana, kia kite ratou i ta ratou ka rauka i te rave e kare e rauka i te rave. Me taui ua toou au turanga kia tau ki toou tu, penei ka manako ekoko e ka riri taau tamariki.

Akamaara i ta Iesu tuatua: “Kia riro ra ta kotou Koia, ei koia; e ta kotou Kare, ei kare.” Ka tau katoa teia tuatua me oronga te au metua i te ako. (Mataio 5:37) Akamanako meitaki i mua ake ka oronga ai koe i te akamatakite anga, kare koe e inangaro ana i te akatupu. Me akamatakite koe i taau tamaiti e ka papaia aia me rave i tetai tarevake, kia akapapu e ka rave koe i taau i tuatua.

E puapinga tikai te pukapuka anga i rotopu i te nga metua kia oronga i te ako kare e taui. Akamarama a Robert e: “Me kua rauka i ta maua tamariki i te akakeu iaku kia akatika i tetai apinga kare taku vaine i akatika ana, me kite au no runga i te reira, ka taui au i taku ikianga kia aite ta maua tukuanga tika.” Me kare te nga metua e ariki ana i rotopu ia raua uaorai akapeea me tuku i tetai tika, e mea meitaki kia uriuri i te reira ko raua anake ua, kia rauka te tukuanga tika openga.

E PUAPINGA TE AKO

Me aru koe i te akaraanga o Iehova no te oronga anga i te ako ma te tu aroa, te tu tau, e te tu kare e taui, ka papu ia koe e ka puapingaia taau tamariki. Penei ka tauturu taau arataki anga aroa i taau tamariki kia riro mai ei aronga tukatau, tau meitaki e te irinakiia. Mei ta te Pipiria e tuatua ra e: “E apii i te tamaiti i te arataa e tikaʼi iaia kia aere ra; e kia pakari aia ra, kare e akaruke i taua arataa ra.”—Maseli 22:6.