Noatu e eaa te tu o taau angaanga, penei ka taangaanga koe i toou roro me kore i toou nga rima, “e puapinga anake rai tei te au angaanga katoa.” (Maseli 14:23) Eaa te puapinga ka rauka mai? Tetai, ka tauturu te angaanga pakari ia tatou kia akono i to tatou turanga i te pae kopapa. E tika, te taputou maira te Atua e ka akono aia i te anoano o te aronga tei akamori iaia ma te ngakau tae. (Mataio 6:31, 32) Inara te tapapa katoa maira aia ia tatou kia angaanga pakari ei akono ia tatou uaorai.​—2 Tesalonia 3:10.

No reira, ka akariro tatou i te angaanga ei ravenga no te akatupu i to tatou au akakoroanga. E mataara meitaki te angaanga no te akono i ta tatou au apainga. “Me akono koe ia koe uaorai, e tutaki meitaki ïa,” i karanga ai a Joshua e 25 ona mataiti. “Me ka rauka ia koe i te oko i taau e anoano ra, te riro ra taau angaanga ei tauturu ia koe kia rave i te reira.”

Pera katoa, te tauturu ra te angaanga pakari ia tatou kia rauka te akangateitei anga ia tatou uaorai. Te tumu, no te mea ka umuumuia te tu maroiroi kia angaanga pakari. E me tauta tatou kia rave ua atu i te angaanga​—noatu te ngata—​ka rauka te tu merengo e kua raveia te angaanga ma te tau meitaki. Kare tatou e tuku i te au, ka rave ra tatou i te angaanga. (Maseli 26:14) Na roto i teia tu, ka akatupu te angaanga i te tu merengo tikai. “E mareka ua ana au me oti iaku tetai angaanga pakari,” i karanga ai a Aaron tei taikuia i roto i te atikara mua. “E tika, kua roiroi au​—e penei, kare e tangata i kite i taku i rave—​noatu ra kua kite au e eaa tei rauka iaku.”

Te akapaapaa ra te Pipiria i te tangata tei rave “maroiroi i tana taoonga” koia oki te tangata i karape i te rave i tana angaanga, e te vaine “te rekareka ra tona rima i te angaanga.” (Maseli 22:29; 31:13) E tika, e maata atu te o maira kia karape tatou i te angaanga. Pera katoa, e maata ia tatou kare e reka ana i te rave i te angaanga kare tatou i tukatau i te rave. Penei ko teia te tumu i kore ei te maataanga o te tangata i mataora i ta ratou angaanga; kare oki ratou i tauta i te akatupu i te tu karape no te rave i te angaanga.

Ko te tika, ka rauka i tetai tangata kia mataora i tetai ua atu angaanga me akamanako meitaki aia i te reira​—koia oki me tamou aia i tona manako ki runga i te apii anga kia rave i te angaanga ma te tukatau. “Me tauta maroiroi koe i te rave i tetai angaanga, ka kite pu tikai koe i te meitaki ka rauka mai e ka riro teia ei mea merengo tikai,” i karanga ai a William e 24 ona mataiti. “Kare teia e tupu me rapurapu ua koe me kore me kōpē koe i te rave i te angaanga.”

Auraka e akamou i toou manako ki runga ua i te maata o taau moni ka rauka. Mari ra, e ui kia koe uaorai i teia au uianga: ‘Eaa te tumu i raveia ai teia angaanga? Eaa te ka tupu me kare teia e raveia me kore kare i rave meitakiia? Akapeea tetai ke e puapingaia ai no taku angaanga?’

Ko te uianga openga te mea meitaki tikai kia akamanakoia no te mea ka riro te angaanga ei mea merengo tikai me kite tatou i te puapinga ta etai ke ka rauka mai no te reira. Kua karanga a Iesu e: “E mea meitaki i te oronga atu i te rave mai.” (Angaanga 20:35) Kapiti mai i te aronga e puapingaia ra i ta tatou angaanga, mei te aronga okooko e te au pu angaanga​—te vai atura tetai aronga ka puapingaia no ta tatou angaanga pakari. Te o maira to tatou ngutuare tangata e te aronga i ngere.

To tatou ngutuare tangata. Me angaanga pakari te upoko o te ngutuare kia akono i tona ngutuare tangata, e rua mataara ka puapingaia ratou. Mea mua, te akapapu ra aia e kua akonoia ratou i te pae kopapa koia oki kua rauka te kai, te kakau, e tetai are no ratou. Na roto i teia mataara, te akatupu ra aia i tana apainga tei orongaia mai e te Atua kia “takinga-meitaki i tona uaorai.” (1 Timoteo 5:8) Te rua, na roto i tona akaraanga, ka apii te ngutuare tangata i te puapinga no te angaanga pakari. “E akaraanga tau meitaki tikai toku papa no tetai tangata rave angaanga mako,” i karanga ai a Shane, tei taikuia i te atikara mua. “E tangata tuatua tika aia tei angaanga pakari i tona oraanga katoa ei kamuta. Na tona akaraanga i apii iaku i te puapinga no te rave i te angaanga, te maani anga i te au apinga te ka tauturu i etai ke.”

Te aronga tei ngere. Kua akakite te apotetoro ko Paulo ki te au Kerititiano kia rave “i te angaanga, kia rauka iaia te mea meitaki i tona uaorai rima, kia puapingaia tana kia oronga atu na te tangata i ngere.” (Ephesia 4:28) Ae, me angaanga pakari tatou i te akono ia tatou uaorai e to tatou ngutuare tangata,  penei ka rauka katoa ia tatou i te tauturu i te aronga tei ngere. (Maseli 3:27) No reira ka riro te angaanga pakari ei tauturu ia tatou kia kite i te mataora maata no te oronga atu.

I roto i tana akoanga i runga i te maunga, kua akakite a Iesu e: “Ko te akaue mai kia koe e aere i tetai maile, aere ua atu korua e rua maile.” (Mataio 5:41) Akapeea koe me taangaanga i teia kaveinga ki taau angaanga? Auraka e akakōpē i te rave i te angaanga mari ra, e kimi i te au mataara kia rave maata atu i tei umuumuia ia koe kia rave i roto i taau angaanga. Akanoo i te au akakoroanga tau; tauta i te rave meitaki atu i taau angaanga. Kia rekareka katoa koe me rave meitakiia te au tuanga rikiriki o taau angaanga.

Me rave maata atu koe i tei umuumuia e koe, ka mataora atu taau angaanga. Eaa te tumu? No te mea naau e akaaere ana ia koe uaorai. Te rave maata atura koe i te angaanga no te inangaro i te rave i te reira, kare e no te mea kua mārōia koe e tetai tangata kia rave i te reira. (Philemona 14) Kia tau ki teia manako, penei ka maara ia tatou te kaveinga i roto ia Maseli 12:24: “Te rima o te maroiroi ra, e mana ïa: ko te akatau ra, ka tautaūnga ïa.” Tika rai, kare tatou e akariroia ei tuikaa me kore e akautungaia kia rave i te angaanga pakari. Noatu ra, ko tetai tangata tei kōpē i te rave i te angaanga, penei ka manako aia e e tuikaa aia, tei raro ake i te mārō anga a etai ke. Inara te tangata e rave maata atu i tei umuumuia no te mea kua iki aia i te rave i te reira​—nana rai e akatere i tona oraanga. Koia tona uaorai akaaere.

E meitaki te angaanga maroiroi, inara ka tau tatou kia akamaara e e maata atu tei anoanoia i roto i te oraanga, kare ko te angaanga ua. E tika, te akamaroiroi maira te Pipiria i te tu maroiroi. (Maseli 13:4) Inara kare te reira e akamaroiroi ana ia tatou kia angaanga i te au atianga ravarai. “E ngari ake te rima, okotai kia ki i te manga ma te au i nga rima katoa e rua kia ki ma te pekapeka e te kai i te matangi,” i na ko ei a Koheleta 4:6. Te apiianga? Te tangata tei angaanga i te au atianga ravarai, ka ngere aia i te mataora i te meitaki te ka rauka mei tana angaanga no te mea kua pou tona taime e tona maroiroi. Mei tera te tu, kua aite rai tana angaanga ki te “kai i te matangi.”

Ka tauturu te Pipiria ia tatou kia akatupu i te manako tau no runga i te angaanga. Noatu e te karanga ra te reira kia angaanga maroiroi tatou, te akakite katoa ra e “kia timata oki kotou i te au mea e maata ua atu te meitaki.” (Philipi 1:10) Eaa te au mea e maata ua atu te meitaki? Ko te akapou anga i te taime ki te ngutuare tangata e te au oa. Inara ko tei puapinga roa atu, ko te au angaanga pae vaerua mei te tatau anga i te Tuatua a te Atua e te akamanako oonu anga i te reira.

Te aronga tei akanoo i te angaanga ki tona uaorai ngai, ka mataora atu ratou i te angaanga. “Toku pu angaanga i mua ana, e akaraanga meitaki aia no tetai tangata angaanga maroiroi ma te tau tikai,” i karanga ai a William tei taikuia i mua akenei. “E angaanga maroiroi ana aia, e e rongo meitaki tona no te tu mako o tana angaanga. Inara, me oti te angaanga, te akamou ra aia i tona manako ki runga i tona ngutuare tangata e tana akamorianga. Koia tetai tangata mataora roa atu taku i kite!”